Rode urine: oorzaken rood gekleurde urine bij man en vrouw

Rode urine: oorzaken rood gekleurde urine bij man en vrouw Rode urine? Het eten van rode bietjes kan zorgen voor rode urine. Maar ook bloed kan zorgen dat de urine rood kleurt. De medische benaming van bloed in de urine is 'hematurie'. Bloed in de urine is meestal geen reden voor groot alarm. Omdat bloed in de urine een teken kán zijn van een ernstige medische aandoening, mag het nochtans niet worden genegeerd. Alle gevallen van bloed in de urine moeten worden beoordeeld door de huisarts, die onderzoek kan doen om te bekijken of er sprake is van een onderliggende oorzaak. Er is geen specifieke behandeling voor bloed in de urine, omdat het een symptoom is en niet een specifieke aandoening. De behandeling van bloed in de urine is gericht op de onderliggende oorzaak, indien het wordt gevonden. Behandeling is vaak niet nodig. Rode urine als gevolg van voeding kan natuurlijk helemaal geen kwaad en behoeft niet behandeld te worden.

Rode urine of rood gekleurde urine

Ondanks zijn alarmerende verschijning is rode urine niet per se ernstig. Rode of roze urine kan worden veroorzaakt door:
  • Bloed. Factoren die bloed in de urine kunnen veroorzaken (hematurie) zijn urineweginfecties, vergrote prostaat, kanker en goedaardige tumoren, niercysten, lange afstand lopen en nier- of blaasstenen.
  • Voeding. Rode bieten, bramen en rabarber kunnen urine rood of roze doen verkleuren.
  • Medicijnen. Rifampin, een antibioticum dat vaak gebruikt wordt om tuberculose (tbc) te behandelen, kan urine rood tot oranje laten worden, evenals fenazopyridin, voor de pijnbestrijding aan de urinewegen, en laxeermiddelen die senna bevatten. Geneesmiddelen die urine oranje doen verkleuren, rifampine; het anti-inflammatoire geneesmiddel sulfasalazine; fenazopyridine; sommige laxeermiddelen; en bepaalde chemotherapiegeneesmiddelen.

Urinewegen / Bron: La Gorda/Shutterstock.comUrinewegen / Bron: La Gorda/Shutterstock.com

Wat is de oorzaak van bloed in de urine?

Bloed in urine kan afkomstig zijn van de nieren, waar urine wordt gemaakt. Bloed in de urine kan ook een teken zijn van een aandoening die een (milde) bloeding veroorzaakt uit andere structuren in de urinewegen, zoals:
  • Urineleiders (de buizen die lopen tussen de nier en de blaas);
  • Blaas (waar de urine tijdelijk wordt opgeslagen); en
  • Urinebuis (dient bij zowel de man als de vrouw om urine uit het lichaam te verdrijven).

Bij mannen kan ook de prostaat betrokken zijn.

Microscopische hematurie

Bloed in de urine, of het nu voor het blote oog zichtbaar of onzichtbaar is, wordt 'hematurie' genoemd. Zichtbaar bloed in de urine kleurt de urine roze, rood, bruinrood, of tweekleurig. Soms heb je spoortjes bloed in de urine die met het blote oog niet zichtbaar zijn. De aanwezigheid van een gering aantal rode bloedcellen kan alleen worden gedetecteerd door het lab. Dit wordt 'microscopische hematurie' genoemd. Het wordt meestal alleen ontdekt bij urineonderzoek.

Andere symptomen

Hematurie kan voorkomen zonder andere symptomen. Sommige oorzaken gaan echter gepaard met bijkomende klachten die matig tot ernstig kunnen zijn, zoals:
  • brandende pijn bij het urineren;
  • steeds naar het toilet en dan kleine beetjes plassen;
  • koorts hebben;
  • pijn in de onderbuik;
  • pijn in de onderrug;
  • algehele malaise;
  • een gevoel van zwakte;
  • vermoeidheid;
  • misselijkheid;
  • kortademigheid;
  • jeuk; en
  • oedeem.

Een blaassteen van 14 mm / Bron: Steven Fruitsmaak, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Een blaassteen van 14 mm / Bron: Steven Fruitsmaak, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Oorzaken van bloed in de urine

De meest voorkomende oorzaken zijn van bloed in de urine zijn:
  • blaasontsteking;
  • nierbekkenontsteking;
  • nierziekten;
  • vergrote prostaat (benigne prostaathyperplasie);
  • erfelijke ziekten zoals sikkelcelanemie en cystische nierziekte, (waarbij zich één of meer cysten in één nier of beide nieren vormen);
  • bepaalde geneesmiddelen zoals aspirine, penicilline, heparine, cyclofosfamide en fenazopyridine;
  • nierstenen, urineleiderstenen of blaasstenen;
  • kwaadaardige afwijkingen: blaaskanker, nierkanker of prostaatkanker;
  • nierletsel door een ongeval, in het verkeer of tijdens het sporten, of door mishandeling.

AandoeningMogelijke klachten
BlaasontstekingBij volwassenen veroorzaakt blaasontsteking meestal een brandende pijn bij het urineren en je moet steeds naar het toilet en plast dan steeds kleine beetjes. Zuigelingen met blaasontsteking kunnen koorts hebben, zijn prikkelbaar en eten slecht. Oudere kinderen kunnen koorts hebben, pijn en brandend gevoel tijdens het urineren, steeds aandrang om te plassen, en pijn in de onderbuik.
Nierbekkenontsteking)Symptomen kunnen bestaan uit koorts, koude rillingen en pijn in de onderrug.
NierstenenSymptomen kunnen bestaan uit ernstige buikpijn of pijn in het bekken (bekkenpijn).
NieraandoeningenSymptomen kunnen bestaan uit algehele malaise, een gevoel van zwakte, vermoeidheid, misselijkheid, kortademigheid, jeuk en oedeem.

Rode urine en buikpijn / Bron: Andrey Popov/Shutterstock.comRode urine en buikpijn / Bron: Andrey Popov/Shutterstock.com

Rode urine door andere oorzaken dan bloed

Voedingsmiddelen

Je kunt ook rode urine hebben, zonder dat er bloed in de urine aanwezig is. Bijvoorbeeld na het eten van voedingsmiddelen met veel kleurstof. Een bekend voorbeeld is na het eten van rode bietjes, waarbij de urine rozerood kan verkleuren. Dit fenomeen wordt ook wel 'beeturia' genoemd. Je kunt ook rode of rozerode urine krijgen door het eten van bramen en rabarber.

Geneesmiddelen en voedingssupplementen

Sommige geneesmiddelen en voedingssupplementen kunnen rode urine veroorzaken. Voorbeelden hiervan zijn laxeermiddelen met fenolftaleïne (in 1997 uit de handel gehaald omdat dit geneesmiddel kankerverwekkende stoffen zou bevatten), prochlorperazine (helpt tegen misselijkheid en overgeven, bijvoorbeeld als gevolg van migraine of reisziekte), rifampine (antibioticum gebruikt bij de behandeling van tuberculose), senna (gebruikt als laxeermiddel), chloorpromazine (vermindert braakneiging), tranquillizers (bepaalde kalmerende middelen kunnen kleurstoffen bevatten en sommigen kunnen de urinekleur beïnvloeden), vitamine B-supplementen, etc.

Beoordeling van hematurie

Anamnese, lichamelijk onderzoek, bloed- en urineonderzoek

De arts zal beginnen met doornemen van je medische geschiedenis en vragen stellen over je klachten. De arts zal ook lichamelijk onderzoek doen. Dit zal worden gevolgd door urineonderzoek:
  • algemeen onderzoek van urine aan de hand waarvan onderzocht kan worden of er bloed in de urine aanwezig is;
  • urinesediment, waarbij gekeken wordt naar de cellen in de urine, zoals de rode bloedcellen;
  • urinekweek, teneinde eventuele bacteriën zichtbaar te maken (die een infectie veroorzaken);
  • urinecytologie, waarbij gekeken wordt naar afwijkende cellen in de urine.

In aanvulling op urineonderzoek kan bloedonderzoek plaatsvinden en zo nodig zal aanvullende beeldvormende diagnostiek uitgevoerd worden.

Cystoscopie / Bron: Alexilusmedical/ShutterstockCystoscopie / Bron: Alexilusmedical/Shutterstock

Beeldvormend onderzoek

Computertomografie (CT) scan kan helpen bij het identificeren van blaas- of nierstenen, tumoren en andere afwijkingen aan de blaas, nieren en urineleiders. Nierechografie kan worden ingezet om een ​​beeld te vormen van de structuur van de nieren.
Intraveneus pyelogram (IVP) is een test voor de nierfunctie. Voorts kan cystoscopie nodig zijn. Deze test omvat het inbrengen van een kleine buis met een camera in de blaas door de urinebuis. Weefselmonsters (biopsie) kunnen worden verkregen om te controleren op de aanwezigheid van afwijkende of kankerachtige cellen. In sommige gevallen kan een nierbiopsie nodig zijn. Hierbij wordt een klein stukje weefsel uit de nier verwijderd en onder een microscoop onderzocht.

Behandeling

De behandeling van rode urine als gevolg van bloed in de urine, is afhankelijk van de oorzaak. Als er een oorzaak is gevonden, zal de uroloog met je bespreken welke behandelopties er zijn.

Lees verder

© 2016 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Bloed in de urine (hematurie)Bloed in de urine (hematurie)Bloed in de urine, ook wel hematurie genoemd, kan wijzen op bepaalde (ernstige) aandoeningen. Het is daarom verstandig a…
Oorzaken van bloed in urineOorzaken van bloed in urineWanneer u dit voor de eerst keer bloed in uw urine ziet, zal u misschien wel schrikken. Het komt redelijk vaak voor. Er…
Een beker urine drinken, gezond of een fabeltje?Een beker urine drinken, gezond of een fabeltje?Verscheidene mensen in het Oosten en ook sommige in het Westen drinken elke dag een beker met urine. Dit zou erg gezond…
Hematurie: bloed in de urineBloed in het urine wordt ook wel hematurie genoemd. Hematurie kan een aanduiding zijn voor veel verschillende aandoening…

Bloed bij de ontlasting: symptomen, oorzaken en behandelingBloed bij de ontlasting: symptomen, oorzaken en behandelingBloed bij de ontlasting kan een beangstigende ervaring zijn. Bloed bij de ontlasting kan zich openbaren als een rode str…
RSI: wat is het en wat kan je er aan doen?RSI: wat is het en wat kan je er aan doen?De meeste mensen hebben wel eens gehoord van RSI. Is het niet van een collega op het werk, dan is het mogelijk vanuit pr…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: istock.com/RicardoImagen
  • http://geneesmiddelenbulletin.com/artikel/laxeermiddelen-met-fenolftaleine-uit-de-handel/
  • https://www.jeroenboschziekenhuis.nl/Publicaties/103761/Aandoeningen-Urologie-Bloed-in-de-urine-(hematurie)
  • http://www.healthline.com/symptom/abnormal-urine-color
  • http://www.webmd.com/digestive-disorders/blood-in-urine-causes#1
  • http://www.webmd.com/digestive-disorders/blood-in-urine-causes#2
  • http://www.urinecolors.com/urine-color/red-urine
  • Mayo Clinic. Urine color: Causes. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/urine-color/basics/causes/con-20032831 (ingezien op 1-9-2017)
  • Afbeelding bron 1: La Gorda/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 2: Steven Fruitsmaak, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 3: Andrey Popov/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 4: Alexilusmedical/Shutterstock
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 09-04-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 12
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.