Vergrote prostaat: symptomen, behandeling en medicijnen

Vergrote prostaat symptomen zijn onder meer een zwakke urinestraal, problemen bij het beginnen met plassen, en nadruppelen van urine na het plassen. Een vergrote prostaat betekent dat de prostaatklier groter is geworden. Prostaatvergroting vindt plaats bij bijna alle mannen als ze ouder worden. Omdat de klier groeit, kan er druk op de urinebuis ontstaan, als gevolg waarvan plas- en blaasproblemen ontstaan. Een vergrote prostaat wordt ook wel goedaardige prostaathyperplasie (BPH) of goedaardige prostaathypertrofie genoemd. Het is geen kanker, en het verhoogd ook niet het risico op prostaatkanker. Vanaf het 40e levensjaar begint de prostaat te groeien en bij veel mannen leidt dit tot klachten bij het plassen, zoals moeilijker plassen, of zelfs pijnlijk plassen. Een gang naar de huisarts wordt door veel mannen uitgesteld. Dat is jammer, want een arts kan veel doen als je last hebt van plasproblemen.

• Vergrote prostaat
• Vergrote prostaat in vogelvlucht
• Oorzaak vergrote prostaat
• Onbekende oorzaak
• Des te groter het overgewicht, des te groter de prostaat
• Klachten en symptomen vergrote prostaat
• Diagnose en onderzoek
• Lichamelijk onderzoek
• Vervolgonderzoek
• Uroloog
• Behandeling vergrote prostaat
• Behandeling met medicijnen
• Trans Urethrale Resectie van de Prostaat (TURP)
• Laserbehandeling
• Vaportrode methode
• Operatie via de buikwand
• Vergrote prostaat behandelen met GreenLight laser
• Wat kun je zelf doen?
• Preventie

Vergrote prostaat

De meeste mannen van boven de vijftig jaar, hebben een enigszins vergrote prostaat. Dit noemt men Benigne Prostaat Hyperplasie (BHP), oftewel een goedaardige vergroting van de prostaat. Dit kan klachten geven, maar hoeft niet. Als de prostaat groter wordt, kan deze op de plasbuis drukken waardoor de plasbuis vernauwd. Deze vernauwing van de plasbuis kan tot problemen met plassen zorgen. Dit kan aanleiding zijn om de huisarts te bezoeken. Prostaatvergroting is het meest voorkomende gezondheidsprobleem bij mannen ouder dan 60 jaar.

Vergrote prostaat in vogelvlucht

• Prostaatfunctie: De prostaat is een klier bij mannen. Dit orgaan ligt rond de urinebuis onder de blaas.
• Ouderdomsgevolg: Met het ouder worden kan de prostaat groter worden, wat goedaardige prostaatvergroting veroorzaakt. Bij een goedaardige prostaatvergroting groeit de prostaat gelijkmatig naar binnen en naar buiten uit.
• Urineproblemen: Een vergrote prostaat kan plasproblemen geven, zoals vaker plassen en een zwakke urinestroom.
• Niet kwaadaardig: Benigne prostaathypertrofie (BPH) is meestal niet gerelateerd aan kanker maar kan wel ongemak veroorzaken.
• Oorzaken: Als een man ouder wordt, groeit de prostaat verder onder invloed van hormonale veranderingen.
• Diagnose: Artsen stellen de diagnose aan de hand van je klachten en meerdere onderzoeken.
• Behandeling: Medicatie, minimaal invasieve procedures en soms chirurgie.
• Medicatie: Geneesmiddelen verlichten symptomen en verminderen prostaatgrootte.
• Minimaal invasieve procedures: Kleine ingrepen kunnen overtollig weefsel verwijderen.
• Chirurgie: Ernstige gevallen vereisen chirurgische verwijdering van weefsel.

Oorzaak vergrote prostaat

Onbekende oorzaak

De prostaat groeit groter door een toename van het aantal cellen (hyperplasie). De precieze oorzaak voor deze toename is anno 2024 niet bekend.

Des te groter het overgewicht, des te groter de prostaat

Het is al langer bekend dat mannen met overgewicht een grotere kans hebben om goedaardige prostaatvergroting te ontwikkelen en hiervan eerder klachten te krijgen. In 2014 is er een artikel verschenen in het British journal of Urology die dit gegeven bevestigt. Het gaat om een Italiaanse studie met meer dan 5.000 patiënten. 26% van deze mannen hadden metabool syndroom (vooral overgewicht dus) en bij deze mannen kwam goedaardige prostaatvergroting met overeenkomstige klachten aantoonbaar vaker voor. (Bron: www.bjuinternational.com, mei 2014)

Klachten en symptomen vergrote prostaat

Veel mannen met een (enigszins) vergrote prostaat hebben geen klachten. Naarmate de prostaatklier steeds groter wordt, zal hij de urethra afknellen en vervormen. Aanvankelijk geeft dit geen klachten, maar wanneer de prostaat blijft groeien kan het plassen beïnvloedt worden. Hierdoor kunnen de volgende symptomen ontstaan:

• een zwakke urinestraal;
• problemen bij het beginnen met plassen, vooral ’s nachts of als de blaas vol is;
• nadruppelen van urine, na het plassen;
• het gevoel dat de blaas niet helemaal leeg is;
• lekken van urine;
• meer frequent urineren, dag en nacht;
• bloed in de urine of troebele urine.

Het is belangrijk om met deze één van deze klachten naar de huisarts te gaan.

Diagnose en onderzoek

Lichamelijk onderzoek

Een lichamelijk onderzoek is nodig om andere medische aandoeningen uit te sluiten. De arts zal via een rectaal toucher de prostaat onderzoeken. De arts krijgt hiermee een eerste indruk van de grootte en conditie van de prostaat. Ook kan hij beoordelen of er onvolkomenheden zoals knobbels zijn, die eventueel wijzen op de aanwezigheid van prostaatkanker.

Vervolgonderzoek

De arts kan urineonderzoek verrichten om een ontsteking uit te sluiten. Ook kan hij bloedonderzoek laten verrichten. Het bloed kan worden getest op nierproblemen of worden onderzocht op Prostaat Specifiek Antigeen (PSA), een eiwit dat door de prostaat wordt afgescheiden. De PSA-concentratie in het bloed is hoger, als er sprake is van ontstekingen, een forse vergroting van de prostaat of prostaatkanker.

Uroloog

Sommige mensen worden doorverwezen naar een specialist (uroloog) voor verdere tests en onderzoeken. Urologen zijn gespecialiseerd in aandoeningen van de mannelijke en vrouwelijke urinewegen en de mannelijke genitale tractus. Voordat de patiënt wordt behandeld voor goedaardige prostaatvergroting, is het belangrijk om andere mogelijke oorzaken van een vergrote prostaat, zoals kanker, uit te sluiten.

Behandeling vergrote prostaat

Zodra de diagnose is gesteld, wordt beoordeeld of en welke behandeling nodig is. In lang niet alle gevallen is een behandeling noodzakelijk. Sommige mannen met een vergrote prostaat hebben relatief weinig klachten en een goede straalkracht. In dat geval is behandeling niet nodig. Wel kan regelmatige controle plaatsvinden om te beoordelen of de prostaat verder groeit. Indien de klachten ernstiger worden, zijn er een aantal behandelingen beschikbaar:

Behandeling met medicijnen

Behandeling van een vergrote prostaat kan met medicijnen:

• Ruimtescheppers (alpha-1- blokkers). Deze helpen de prostaat en het prostaatkapsel ontspannen, zodat de patiënt minder vaak hoeft te plassen.
• Prostaatverkleiners (5- alpha-reductase-remmers): deze medicijnen helpen de grootte van de prostaat te verminderen met wel 30%.
• Combinatietherapie: een combinatie van ruimtescheppers en prostaatverkleiners.

Trans Urethrale Resectie van de Prostaat (TURP)

Hierbij wordt door de plasbuis (een deel van) van de prostaat verwijderd.

Laserbehandeling

Via de plasbuis wordt een laser ingebracht die door warmtewerking het binnenste gedeelte van de prostaat verdampt, waardoor er meer ruimte ontstaat.

Vaportrode methode

Ook deze behandeling verloopt via de plasbuis. Met behulp van elektrische stroom wordt prostaatweefsel verdampt, waardoor en meer ruimte ontstaat.

Operatie via de buikwand

De uroloog kan voor deze operatie kiezen als de prostaat te groot is voor de TURP-behandeling. Bij deze operatie wordt het klierweefsel dat de plasbuis dichtdrukt verwijderd.

Wat kun je zelf doen?

Mannen met een goedaardig vergrote prostaat kunnen beter gaan zitten bij het plassen. Hierdoor lijkt er een krachtiger straal te zijn, terwijl de plastijd korter lijkt te worden en de blaas wordt op deze manier beter leeggeplast, waardoor ze minder risico op blaasontsteking lopen. Wanneer je zit zijn de spieren in benen en bekken meer ontspannen, waardoor je de blaas beter leeg kunt plassen. Dat blijkt uit bestudering van de wetenschappelijke literatuur op dit gebied. Onderzoekers van het LUMC publiceerden de resultaten op 22 juli 2014 in het wetenschappelijke tijdschrift PLOS ONE. Medicijnen die de spierspanning rond de blaas verminderen kunnen verlichting geven. Maar dit onderzoek toont aan dat het effect van zittend plassen bijna net zo groot is. Het is echter niet aan te raden met medicijnen te stoppen. Vermoedelijk werkt een combinatie van medicatie en zitten bij het plassen het beste.

Preventie

De volgende maatregelen kunnen een vergrote prostaat mogelijk voorkomen:

• Gezonde levensstijl: Regelmatig bewegen en een gezond gewicht behouden.
  Stoppen met roken / Bron: Geralt, Pixabay
• Gezonde voeding: Eet een dieet rijk aan groenten, fruit en vezels.
• Beperk cafeïne en alcohol: Matig gebruik van cafeïne en alcohol, vooral 's avonds.
• Hydratatie: Het drinken van veel vocht (voldoende water drinken); vermijd overmatig vochtinname voor het slapengaan.
• Lege blaas: Plas regelmatig en vermijd het langdurig ophouden van je plas.
• Beheers stress: Leer stress te verminderen via ontspanningstechnieken.
• Vermijd irriterende stoffen: Beperk het gebruik van irriterende stoffen zoals cafeïne en kruidig voedsel.
• Regelmatige gezondheidscontroles: Onderga regelmatig medische controles voor vroege detectie.
• Stoppen met roken: Als je rookt, stop met roken.

Lees verder

• Vergrote prostaat of BPH (Benigne Prostaat Hyperplasie)
• Prostaatpijn en prostaatklachten: (pijn)klachten prostaat
• Prostatitis: symptomen en behandeling prostaatontsteking
• Prostaatvergroting: symptomen, onderzoeken en behandeling
• Prostaatkanker: symptomen, oorzaken, behandeling en prognose