Bramen: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde van de braam

Weinig mensen weten dat de braam een medicinale plant is. Een braam is een grote struik met sterke groeikracht en slingercapaciteiten en aan één struik kan je tegelijkertijd bloemen, onrijpe vruchten en rijpe vruchten zien. Bramen zijn niet gemakkelijk te oogsten, omdat de struiken erg stekelig zijn en de vruchten niet toegankelijk. Toch is het de moeite waard om de vruchten te oogsten, omdat bramen kleine vitaminebommen zijn. Hun gehalte aan provitamine A is een van de hoogste onder bessen. Het lichaam zet de stof om in vitamine A, wat belangrijk is voor het visuele proces. Bramen scoren ook hoog met vitamine C, dat je beschermt tegen celschade. De in bramen aanwezige vitamine E beschermt ook de cellen. Ook waardevol zijn de vitamines uit de B-groep. Ze zijn betrokken bij veel metabole functies. Het gehalte aan mineralen in de braam is ook hoog. Dankzij hun vezelgehalte kunnen bramen de spijsvertering stimuleren. Anthocyanen zijn verantwoordelijk voor de blauw-zwarte kleur.

• Wat zijn bramen?
• Groei
• Bloei
• Bramen bewaren
• Voedingswaarde van de braam
• Vitaminen
• Mineralen
• Flavonoïden
• Vezels
• Toepassingen van bramen
• Bramen in de keuken
• Bramensap
• Braamblad
• Bramenthee
• Gezondheidsvoordelen van bramen
• Kopen van bramen
• Bramen plukken
• Bossen
• Randen van akkers en velden
• Langs rivieroevers
• Natuurgebieden en parken
• Pluktuinen

Wat zijn bramen?

Groei

Oorspronkelijk komt de braam uit Noord-Amerika, maar tegenwoordig wordt hij bijna overal geplant. De gewone braam heeft de botanische naam 'rubus fructicosus' en het is eigenlijk een rozenplant. Deze planten groeien rechtop en slingerig of verstrengelen zich langs een trellis en in het wild zijn ze vaak behoorlijk stekelig. Hun scheuten zijn maximaal 3 meter lang en ze vormen een dichte haag. Als de struiken worden gekweekt, wordt natuurlijk een variëteit geselecteerd die goed in toom te houden is.

Bloei

Je treft de braam aan langs bospaden en de plant gedijt in elke grond. De braam is rijp wanneer hij een blauwzwarte kleur heeft gekregen. De braam kan worden geoogst van juli tot oktober. De beste tijd is augustus, gedurende deze maand zijn bramen bijzonder goed. De braam is rijp als je de vrucht gemakkelijk van de takken kan halen. De smaak is lichtzuur, zeer aromatisch en vrij sappig.

Bramen bewaren

Helaas bederven bramen zeer snel en dus is het zaak deze zo snel mogelijk op te eten nadat ze zijn geplukt. In een koelkast blijven bramen hooguit 1-2 dagen goed. Ze zijn ook geschikt om in te vriezen, zodat je zelfs in de winter en lente van deze vruchten kunt genieten.

Voedingswaarde van de braam

Vitaminen

Bramen zijn echte vitaminebommetjes, ze hebben het hoogste gehalte aan provitamine A, wat door het lichaam wordt omgezet in vitamine A. Dus ze zijn goed voor de ogen en de zenuwen. Naast vitamine A bevatten bramen vitamine B1, vitamine B2, vitamine B3, vitamine B6, foliumzuur, vitamine C, vitamine E en vitamine K.

Mineralen

Bovendien bevat de braam veel ijzer, mangaan en magnesium, wat een zeer positief effect heeft op de botten en het bindweefsel. Magnesium is ook verantwoordelijk voor de spier- en zenuwfuncties. Andere mineralen in bramen zijn calcium, fosfor, kalium en zink.

Deze vruchten zijn ook zeer rustgevend voor de maag, dus bij maagklachten kunnen bramen uitkomst bieden. De braam helpt bij veel kwalen en smaakt bijzonder goed. Bovendien worden bramen gebruikt als ingrediënt voor kruidentheemengsels.

Flavonoïden

De aanwezige flavonoïden (anthocyanen), die de braam zijn typische kleur geeft, hebben tal van gezondheidsvoordelen. Ze kunnen onder meer het risico op kanker en hart- en vaatziekten verlagen, de bloeddruk reguleren en het immuunsysteem positief beïnvloeden.

Vezels

Bramen bevatten veel vezels. Voedingsvezels zijn kleine plantendeeltjes die je lichaam niet kan opnemen, maar belangrijk zijn voor een gezonde spijsvertering.

Toepassingen van bramen

Bramen in de keuken

Bramen kunnen worden genoten als fruit, maar kunnen ook in allerlei desserts worden gebruikt. Bramen smaken geweldig met ijs en gebak, maar ze kunnen ook een speciaal tintje toevoegen aan kwarkgerechten, en zelfs yoghurt is een goede basis voor bramen. Als je dat niet wilt, kun je er ook gelei of siroop van maken en ook voor de bereiding van likeur of fruitwijn kunnen ze uitstekend gebruikt worden.

Bramensap

Bramensap wordt onder meer gebruikt bij heesheid. Je kan heel goed zelf bramensap maken met kaneel, suiker en maizena.

Braamblad

De bladeren van de bramenstruik worden als een natuurlijke remedie beschouwd. De jonge scheuten van de braamstruik kunnen gegeten worden. In de oudheid werden de bladeren gezien als een nuttig middel om ontstoken tandvlees te behandelen.

Bramenthee

Bramenthee wordt gemaakt van de bladeren van deze plant. Deze thee heeft ontstekingsremmende, hemostatische en diuretische en tevens bloedsuikerspiegelregulerende werking. Bramenthee helpt ook bij diarree, koorts, brandend maagzuur en blaasontsteking. Uitwendig wordt de thee aangebracht bij eczeem op de huid en ontstoken slijmvliezen, de luchtwegen worden weer vrij. Heet bramensap met honing is overigens een uitstekende remedie tegen hoesten, loopneus en heesheid.

Veel kruiden- en theemengsels bevatten bramenbladeren, maar je moet niet lukraak zelf allerlei kruiden gaan mengen. Dan gaat de genezende kracht van de braam verloren. Maar samen met lindebloesem, spar, rozenbottel en kamille ontwikkelen de bladeren van de braam een ​​heel speciaal aroma en kan hun genezende kracht zich ten volle ontwikkelen.

Gezondheidsvoordelen van bramen

De braam heeft een hemostatisch, diuretisch, ontstekingsremmend, hypoglycemisch en slijmoplossend effect. Bramen kunnen helpen bij de volgende kwalen:

• heesheid
• diarree
• koorts
• maagzuur
• blaasontsteking
• eczeem
• hoesten

Braamblad wordt in de plantengeneeskunde toegepast bij:

• lichte diarree
• overmatige menstruatie
• griep
• verkoudheid
• keelpijn
  Bloem van de braam / Bron: Tael, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
• aften
• aambeien
• te hoog cholesterolgehalte
• reguleren van de bloedsuikerspiegel

Kopen van bramen

De aankoop van bramen wordt vooral in augustus aanbevolen, omdat ze op dat moment het beste smaken. Doch door de verschillende teeltmethodes zijn bramen het hele jaar verkrijgbaar. Bramen groeien tegenwoordig niet alleen meer geteeld in de volle grond, maar groeien ook in kassen en tunnels. Koop alleen exemplaren die een aromatische geur hebben en volledig volgroeid zijn. Na de oogst vindt er geen rijping meer plaats. Omdat de bramen erg gevoelig zijn en snel bederven, moeten ze snel worden geconsumeerd. Bramen vaak maar één tot twee dagen goed. Je kan ze het beste in de koelkast bewaren. De bramen kunnen ook worden ingevroren en zijn dan geschikt voor bijvoorbeeld smoothies. Voordat je ze gaat eten moeten de bramen onder stromend water worden schoongemaakt.

Bramen plukken

Je hebt de meeste kans om bramen te plukken op de volgende locaties:

Bossen

Bramen gedijen goed in lichte bossen en langs bosranden, zoalng ze maar voldoende zonlicht kunnen krijgen. Bramen staan graag in de zon, al doen ze het op een halfbeschaduwde plaats ook goed. Zoek naar open plekken in het bos of langs bospaden waar bramenstruiken kunnen groeien.

Randen van akkers en velden

Aan de randen van akkers en velden die je vaak bramenstruiken. Ze gedijen goed in de overgangsgebieden tussen open velden en beboste gebieden.

Langs rivieroevers

Bramenstruiken groeien vaak langs rivieroevers vanwege de vochtige omgeving en vruchtbare grond. Verken de oevers van rivieren, beken of stromen in jouw omgeving.

Natuurgebieden en parken

Veel natuurgebieden en parken hebben speciale gebieden waar bramenstruiken worden gekweekt. Informeer bij plaatselijke natuurorganisaties of parkbeheerders om te zien of ze bramenplukmogelijkheden aanbieden.

Pluktuinen

Sommige boerderijen en pluktuinen bieden de mogelijkheid om bramen te plukken tegen betaling. Dit is een goede keuze als je op zoek bent naar een georganiseerde, legale en gemakkelijk toegankelijke locatie om bramen te plukken.

N.B.: Onthoud altijd dat het belangrijk is om toestemming te vragen aan de eigenaar of beheerder van het land voordat je begint met bramen plukken, vooral op privéterrein.

Lees verder

• Frambozen: gezondheidsvoordelen en voedingsstoffen framboos
• Vlierbessen: gezondheidsvoordelen & voedingsstoffen vlierbes
• Aalbessen: gezondheidsvoordelen en inhoudsstoffen aalbes
• Appelbes (aronia): gezondheidsvoordelen en inhoudsstoffen