Patchouli (patchoeli): gezondheidsvoordelen & toepassingen

Patchouli, ook wel geschreven als 'patchoeli' (Pogostemon cablin) is een lid van de lipbloemenfamilie (Lamiaceae), zoals rozemarijn en lavendel. De plant komt oorspronkelijk uit Zuid-China, Indonesië, de Filippijnen en Maleisië. De etherische olie gewonnen uit de gefermenteerde en gedroogde bladeren wordt gebruikt in de geneeskunde en in de parfumindustrie. Patchouli etherische olie heeft een zeer intense en vooral kruidige geur. Patchouli olie kent meerdere gezondheidsvoordelen bij inwendig of uitwendig gebruik. Bij uitwendig gebruik vernieuwt het de huidcellen, wat de huid jeugdig, gezond en krachtig houdt. Het kan ook worden toegepast bij eczeem, spataderen en aambeien. De olie kan zonder eerst te verdunnen op de huid worden aangebracht. Lees altijd eerst de bijsluiter of het etiket voordat je het gebruikt.

• Wat is patchouli (patchoeli)?
• Kruid
• Voorkomen
• Bloei en groei van patchouli
• Etherische olie van patchouli
• Sensuele etherische olie
• Lekker of vies
• Toepassingen en positieve effecten
• Waar kan je patchouli voor gebruiken?
• Gezondheidsvoordelen van patchouli
• Goed voor huid
• Spataderen en aambeien
• Andere indicaties
• Aanschaffen van patchouli-olie

Wat is patchouli (patchoeli)?

Kruid

Patchouli is een vast kruid uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae), net als rozemarijn en lavendel. De hoogte van de plant is gemiddeld 75 centimeter, met kleine, lichtroze-witte bloemen. De plant groeit als een bossig en ruig kruid met rechtopstaande stengels.

Voorkomen

De plant is inheems in de volgende landen::

• China
• Indonesië
• Japan
• Cambodja
• Myanmar
• India
• Malediven
• Maleisië
• Mauritius
• Seychellen
• Madagaskar
• Taiwan
• Pakistan
• Filipijnen
• Thailand

Patchouli wordt vooral in de volgende landen geteeld:

• China
• Indonesië
• Vietnam,
• Zuid-Amerika
• het Caribisch gebied

Bloei en groei van patchouli

Patchouli-planten worden gekweekt voor de aromatische oliën gemaakt van hun bladeren. Voor olie-extractie wordt de Indiase patchouli gebruikt. De vaste en kruidachtige plant groeit rechtop en wordt gemiddeld 75 cm hoog, maar de hoogte varieert van 30 tot 100 centimeter. De stengels van de plant hebben viltig haar. Daaruit komen de bladstelen, die een lengte van maximaal 6 centimeter hebben. Het blad is rond of eivormig. Het is maximaal 10 centimeter lang en is gemiddeld 5 centimeter breed.

Net als de stengel is het blad harig en ruig. Het gaat om geurige donzige bladeren. Het is tevens donkergroen gekleurd. De randen van de bladeren zijn ingesneden. Tijdens de bloeitijd in de late herfst draagt ​​de patchouli-plant witte bloemen met een paarsige waas. Deze zijn gemiddeld 6 centimeter lang en 7 centimeter breed.

Etherische olie van patchouli

Sensuele etherische olie

De Indiase patchouli komt oorspronkelijk uit Sri Lanka, Taiwan, Indonesië, Zuid-China en Maleisië. Ook in de Filipijnen groeit de plant. De patchouli-plant wordt voornamelijk gekweekt voor zijn etherische olie. Uit de gedroogde en gefermenteerde bladeren van de patchouli-plant wordt de etherische olie gewonnen door stoomdestillatie. Zo'n 33 kilo gedroogde bladeren leveren een kilo etherische olie op. De olie is viskeus (dikvloeibaar) en oranje-bruin van kleur. Het ruikt intens aards, exotisch en een beetje rokerig. De patchouli-olie bereikt pas na enkele jaren rijping zijn volledige geurkwaliteit. Patchouli is een van de meest sensuele etherische oliën. Het is een van de belangrijkste geuren die in de parfumindustrie worden verwerkt.

Lekker of vies

Patchouli is de geur van de zogenaamde generatie van '68, de bloemenkinderen en hippies. De ervaring leert dat je de pure geur van de plant of heerlijk of verschrikkelijk vindt, een tussenweg is er niet. In combinatie met andere bloemen- of citrusolie vormt het echter een mooie synergie, die meestal ook wordt gewaardeerd door 'patchouli-haters'. Patchouli is in de kruidengeneeskunde een belangrijk middel tegen zenuwaandoeningen die zich manifesteren als huidirritaties.

Toepassingen en positieve effecten

De essentiële patchouli-olie bevat voornamelijk sesquiterpenen en sesquiterpenolen. Verder zitten er sesquiterpeenoxiden en sesqiuterpenketon in. De zeldzame sesquiterpenen en de patchouli-alcohol (ook bekend als 'patchoulol') geven de essentiële patchouli-olie zijn speciale geur. In geen enkele andere natuurlijke substantie is er zo'n hoge concentratie sesquiterpenen (een natuurlijke verbinding in essentiële oliën) als in patchouli-olie. Sesquiterpenen verhogen het zuurstofgehalte in de hersenen tot wel 28% verhoogt en dit zorgt voor een verhoogde activiteit in de hypothalamus en het limbisch systeem, hetgeen een grote invloed hebben op emoties, leerprocessen, gedrag en allerlei lichamelijke processen, zoals het immuunsysteem, hormoonbalans en energieniveau. De olie heeft tevens een voedend effect op de huid. Ook huidregeneratie is mogelijk met de olie.

Bovendien heeft patchouli een aderversterkend effect. Het stimuleert vermoeide aderen en bevordert de veneuze terugkeer van het bloed naar het hart. In mindere mate is de olie van de patchouli-plant ook effectief tegen schimmels. Het antischimmeleffect is echter zwak, dus de patchouli-olie in antischimmelmiddelen moet altijd worden gecombineerd met andere, meer schimmelwerende oliën.

Waar kan je patchouli voor gebruiken?

In de kruidengeneeskunde wordt patchouli (uitwendig of inwendig) voorgeschreven voor de volgende kwalen:

• schimmelinfectie
• neuropathie (een disfunctie van één of meerdere perifere zenuwen)
• huidirritatie
• acne vulgaris (jeugdpuistjes)
• spataders
• aambeien
• eczeem

Gezondheidsvoordelen van patchouli

Goed voor huid

Essentiële patchouli-olie is zeer verzorgend voor de huid. Het voedt de huid en stimuleert tegelijkertijd de regeneratie. Als gevolg hiervan verbetert de huidtextuur meestal vrij snel.

Spataderen en aambeien

Een andere bewezen toepassing voor patchouli zijn spataderen. Hier wordt aanbevolen om de patchouli-olie te mengen met jojoba- of amandelolie. Gebruik als vuistregel 20 druppels etherische patchouli-olie op 100 milliliter andere olie. De spataderen op je benen moet je bij voorkeur tweemaal daags insmeren met het oliemengsel. Patchouli kan ook helpen bij aambeien. Smeer deze tweemaal daags in met het mengsel.

Andere indicaties

Andere indicaties zijn geïrriteerde huid, eczeem, nervositeit en stress. Patchouli kan ook worden gebruikt bij huidparasieten, zoals bijvoorbeeld schurftmijt. Het kruid is ook nuttig als insectenwerend middel.

Aanschaffen van patchouli-olie

Let erop bij het aanschaffen van patchouli-olie dat het een pure natuurlijke etherische olie is. Dit is te herkennen aan de aanduiding '100% pure etherische olie' op het etiket. Bovendien moet de exacte Latijnse botanische naam van de oorspronkelijke plant, in dit geval Pogostemon cablin of Pogostemon heyneanus, erop staan vermeld. Deze laatste soort is nauw verwant aan P. cablin, maar heeft een iets minder sterke geur. Het staat ook wel bekend als 'Javaanse patchouli'.

Lees verder

• Geneeskrachtige planten en kruiden: soorten en toepassingen