Pijn in onderrug: pijnlijke onderrug links, rechts en midden

Pijn in onderrug: pijnlijke onderrug links, rechts en midden Pijn in de onderrug of lage rugpijn is een courante klacht en kan behoorlijk lastig zijn. Pijn in onderrug komt vaak door overbelasting van de rugspieren. Het gebied ter hoogte van de onderste vijf lendenwervels en de overgang met het heiligbeen, wordt 'lage rug' genoemd genoemd. Pijn in de onderrug kan plotseling en hevig kan zijn of aanhoudend en dof. Bij lage rugpijn is in meer dan 90% van de gevallen geen specifieke lichamelijke oorzaak aanwijsbaar. Mogelijk komt het door verkeerde belasting of overbelasting van de rug, een verkeerde (zit)houding of door een verkeerde beweging. Zelden is de lage rugpijn een gevolg van een onderliggende ziekte, een ongeval of een ontsteking. Lage rugpijn wordt ook wel 'spit' genoemd. Pijn in onderrug kan optreden zonder uitstralingspijn en met uitstralingspijn (naar boven, naar de bil of billen of naar één of zelfs beide bovenbenen). Pijn in onderrug kan je zeer beperken in je dagelijkse activiteiten thuis en op het werk.
Pijn in de onderrug / Bron: Maridav/Shutterstock.comPijn in de onderrug / Bron: Maridav/Shutterstock.com

Lage rug

Het gebied ter hoogte van de onderste vijf lendenwervels en de overgang met het heiligbeen, wordt 'lage rug' genoemd genoemd. De lage rugklachten kunnen zich zowel lokaal manifesteren (links, rechts en in het midden), als regionaal, dat wil zeggen over een groter gebied uitstrekkend. Lage rugpijn kan optreden zonder uitstralingspijn en met uitstralingspijn (naar boven, naar de bilregio of naar één of zelfs beide benen).

Indeling lage rugklachten: pijn in onderrug

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen a-specifieke en specifieke lage rugklachten. A-specifieke lage rugklachten zijn klachten van de lage rug waarvoor geen lichamelijke afwijking aangetoond kan worden, ofschoon dit niet wil zeggen dat er geen functionele afwijkingen kunnen zijn. Bij specifieke lage rugklachten kan er een specifieke lichamelijke oorzaak voor de klachten worden aangetoond. Voorbeelden hiervan zijn hernia, artrose (slijtage), ontsteking, enz.

Functies van de lage rug

Het is de onderrug dat het gewicht van de romp en het hoofd draagt. De lage rug houdt de romp rechtop, maakt beweging mogelijk, vangt krachten op bij tillen en dragen, maar ook bij het neerkomen na een sprong, hardlopen, enz. Voorst biedt de lage rug bescherming aan de zenuwstructuren die in het wervelkanaal verlopen.

Rugpijn door zittend werk / Bron: Istock.com/AnaBGDRugpijn door zittend werk / Bron: Istock.com/AnaBGD
Lage rugpijn kent veel oorzaken. In meer dan 90% van de gevallen kan er echter geen oorzaak worden vastgesteld van pijn in onderrug.

Pijn in onderrug door overbelasting van de rug
Wat het meest voorkomt is een verkeerde belasting of overbelasting en verstuiking van de spieren en gewrichtsbanden. Dit kan veroorzaakt worden door te vlug of te zwaar tillen of een verkeerde beweging maken. Maar teveel zitten en een verkeerde (zit)houding kunnen ook bijdragen aan lage rugpijn en een zere rug, evenals het doen van buikspieroefeningen als sit up's en crunches. Al deze oefeningen waarbij een bolle rug ontstaat, zijn zeer belastend voor de wervelkolom en tussenwervelschijven.

Pijn in onderrug kan het gevolg zijn van overbelasting van de rug, waardoor spontane verkramping van de spieren ontstaat (te vergelijken met kuitkramp). Een plotselinge verkeerde beweging kan ook pijn in onderrug veroorzaken.

Pijn in onderrug door een hernia

Een hernia in de rug is een uitstulping van een tussenwervelschijf en deze kan op een zenuwbaan drukken en deze prikkelen of irriteren. Vaak zit een hernia onder in de rug. De meeste mensen met een hernia hebben last van pijn in de onderrug. Ook kan een hernia (een scherpe) pijn in één been geven. De pijn kan doortrekken tot in het onderbeen, soms zelfs tot in de voet. Bepaalde houdingen of bewegingen, waaronder lachen, hoesten, niezen of persen, kunnen de uitstralende pijn oproepen of versterken. Er kan tevens krachtverlies in het been optreden. Sommige mensen hebben het gevoel alsof het been slaapt.

Griep

Bij een stevige griep kan men onder meer last krijgen van rugpijn. De spierpijn die de zieke ervaart in bijvoorbeeld armen, benen en de rug, hangt samen met de hoge koorts.

Rugpijn tijdens zwangerschap / Bron: Istock.com/kzenonRugpijn tijdens zwangerschap / Bron: Istock.com/kzenon

Pijn in onderrug tijdens zwangerschap

Zwangere vrouwen hebben vaak last van lage rugpijn, als gevolg van een toename van het gewicht van de groeiende baby. Tijdens de zwangerschap verslappen onder invloed van hormonen banden van gewrichten, waaronder die van de wervelkolom, wat ook rugpijnklachten kan veroorzaken.

Artrose

Artrose, in de volksmond ook wel 'slijtage' genoemd, is een chronische gewrichtsstoornis van het bewegingsapparaat. Hierbij gaat het gewrichtskraakbeen in kwaliteit achteruit en na verloop van tijd kan het zelfs geheel verdwijnen. De klachten pijn (gewrichtspijn), stijfheid en functieverlies zijn kenmerkend voor deze ziekte. Artrose kan lage rugpijn en stijfheid veroorzaken.

Osteoporose / Bron: Blausen.com staff, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Osteoporose / Bron: Blausen.com staff, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)

Osteoporose of botontkalking

Bij osteoporose (botontkalking) neemt de botdichtheid af. Hierdoor breken de botten gemakkelijker. Vooral de wervels kunnen hiervan de gevolgen ondervinden. Er kunnen compressiefracturen ontstaan, met plotselinge, hevige rugpijn. Een gescheurde of uitpuilende tussenwervelschijf kan ook lage rugpijn veroorzaken. Dit veroorzaakt ook vaak ischias. Spinale stenose (vernauwing van het wervelkanaal) is onder ouderen een courante oorzaak van lage rugpijn.

Ziekte van Bechterew

De ziekte van Bechterew is een reumatische aandoening, die wordt gekenmerkt door ontstekingen in de gewrichten. Vooral de gewrichten in de rug en het bekken zijn bij deze ziekte aangedaan, waardoor stijfheid en rugpijn ontstaan.

Uitstralingspijn

Een aandoening van een inwendig orgaan kan lage rugpijn tot gevolg hebben. In deze gevallen is lage rugpijn uitstralingspijn, die in een ander deel van het lichaam ontstaat (nieren, blaas, baarmoeder of prostaat), maar die in de onderrug wordt gevoeld. Voorbeelden daarvan zijn onder meer:

Gordelroos

Gordelroos of herpes zoster is een virale infectie die jeuk of pijn in een huidstrook van gezicht, romp of ledematen veroorzaakt. Gordelroos kan ernstige rugpijn veroorzaken.

Fibromyalgie

Fibromyalgie is een chronisch pijnsyndroom, waarbij de pijn onder meer is gelokaliseerd in spieren, gewrichtsaanhechtingen en pezen in het hele lichaam. De pijn wordt vaak omschreven als een vorm van spierpijn die optreedt bij een zware griep. De pijn begint meestal in rug, nek, schouders of handen en breidt zich langzamerhand uit naar andere delen van het lichaam, zoals elleboog, onderrug, bekken en hiel.

Pijn in onderrug door scoliose

Scoliose is een zijdelingse verkromming van de wervelkolom naar links of rechts, waardoor één of twee bochten ontstaan. Als gevolg van deze afwijking kunnen rugpijnklachten ontstaan.

Blaasontsteking

Soms geeft een blaasontsteking of cystitis een stekende (hevige) pijn in de (onder)buik en/of onderrug, vooral bij een bacteriële infectie. Je hebt dan ook vaak last van koorts en rillingen. Andere symptomen van een blaasontsteking zijn brandende pijn bij het plassen, frequente aandrang om te plassen, het gevoel dat de blaas niet helemaal leeg is nadat je hebt geplast.

Uitzaaiingen

Een zeldzame oorzaak van lage rugpijn is kanker met uitzaaiingen naar de wervelkolom vanuit borst, long, prostaat of nier en botkanker.

Overige oorzaken pijn in onderrug

Overgewicht en obesitas, roken en gebrek aan lichaamsbeweging en aanhoudende stress kunnen bijdragen aan lage rugpijn.

Risicofactoren lage rugpijn

Er zijn veel risicofactoren voor rugpijn, waaronder ouder worden, genetische factoren, beroepsrisico's, levensstijl, gewicht, houding, zwangerschap en roken. Maar je kunt evengoed rugpijn krijgen zonder dat er sprake is van een risicofactor. Personen met een of meer van de volgende factoren lopen mogelijk risico op rugklachten:

Ouder worden

Na verloop van tijd kan slijtage van de wervelkolom resulteren in degeneratieve aandoeningen die nek- en rugpijn veroorzaken. Dit betekent dat mensen die ouder zijn dan 30 of 40 jaar meer risico lopen op rugpijn dan jongere personen. Mensen van 30 tot 60 jaar hebben meer kans op wervelschijfaandoeningen, terwijl mensen ouder dan 60 vaker pijn hebben die te maken heeft met artrose.

Genetische factoren

Er zijn aanwijzingen dat bepaalde soorten spinale aandoeningen een genetische component hebben. Degeneratieve aandoeningen van de tussenwervelschijven lijken bijvoorbeeld een erfelijke component te hebben.

Beroepsrisico's

Elke klus die herhaaldelijk buigen en tillen vereist, heeft een hoge incidentie van rugletsel (bijvoorbeeld bouwvakkers, verplegend personeel, etc.). Beroep[en waarbij je langdurig staat zonder een pauze (bijvoorbeeld kapper) of zittend in een stoel (kantoorpersoneel of softwareontwikkelaar) waarbij de rug goed ondersteunt wordt, brengen ook een risico met zich mee.

Sedentaire levensstijl

Gebrek aan regelmatige lichaamsbeweging verhoogt het risico op het optreden van lage rugpijn en verhoogt de ernst van de pijn.

Overgewicht is ene risicofactor voor rugklachten / Bron: Taniadimas, PixabayOvergewicht is ene risicofactor voor rugklachten / Bron: Taniadimas, Pixabay

Overgewicht

Overgewicht verhoogt de belasting van de onderrug, evenals andere gewrichten (bijvoorbeeld knieën) en is een risicofactor voor bepaalde soorten klachten aan de rug.

Slechte houding

Elke vorm van langdurige, slechte houding zal na verloop van tijd het risico op rugpijn aanzienlijk vergroten. Voorbeelden zijn slechte werkhouding achter je bureau, gebogen over het stuur rijden, verkeerd tillen.

Zwangerschap

Zwangere vrouwen hebben meer kans op rugpijn door het dragen van extra lichaamsgewicht aan de voorkant en het losser worden van ligamenten in het bekkengebied terwijl het lichaam zich voorbereidt op de bevalling.

Roken

Mensen die roken, hebben meer kans op rugpijn dan mensen die niet roken.

Onderzoek en diagnose

De arts zal een vraaggesprek met je voeren over de klachten die je ervaart en daarna lichamelijk onderzoek doen. Hij of zij zal daarbij je medische voorgeschiedenis in ogenschouw nemen. Daarnaast kan beeldvormend onderzoek plaatsvinden om de oorzaak van je rugpijn te achterhalen. Bijvoorbeeld:

Röntgenfoto's

Dit geeft informatie over de botten in de wervelkolom. Een röntgenfoto wordt vaak gebruikt om te controleren op instabiliteit van de wervelkolom, tumoren en fracturen.

CT-scan / Bron: Anekoho/Shutterstock.comCT-scan / Bron: Anekoho/Shutterstock.com

CT-scan

Hierbij verkrijgt men een zeer gedetailleerde röntgenfoto met dwarsdoorsnede-afbeeldingen. CT-scans geven details over de botten in de wervelkolom. Ze kunnen ook worden gebruikt om te controleren op specifieke aandoeningen, zoals een hernia of spinale stenose. CT-scans zijn meestal minder nauwkeurig voor spinale aandoeningen dan MRI-scans.

MRI-scan

Een MRI-scan is met name handig om bepaalde aandoeningen te beoordelen doordat het gedetailleerde afbeeldingen verschaft over de tussenwervelschijf en zenuwwortels (die geïrriteerd of gecomprimeerd kunnen zijn). MRI-scans zijn nuttig om spinale infecties of tumoren uit te sluiten.

Lees verder

© 2012 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
De oorzaken en gevolgen van (onder)rugpijnDe oorzaken en gevolgen van (onder)rugpijnLage rugpijn is een veelvoorkomende klacht. Het kan verschillende oorzaken hebben. Er worden soms MRI-scans gemaakt wann…
Rugpijn en duivelsklauwPijn in de onderrug komt heel veel voor, gemeten over een maand heeft 35% van de volwassenen lage rugpijn, ongeveer 80%…
Menstruatiepijn: wat kun je hier het beste tegen doen?Menstruatiepijn: wat kun je hier het beste tegen doen?Veel vrouwen hebben last van pijn tijdens de menstruatie, waarbij de klachten vaak tijdens de eerste dagen van de ongest…
Onverklaarbare rugpijn: wat te doen?Onverklaarbare rugpijn: wat te doen?Bijna iedereen krijgt wel eens te maken met pijn in de rug. Meestal zit de pijn onderin de rug en verdwijnt het na een p…

Het signaal van spierpijnHet signaal van spierpijnWe kennen het allemaal wel, vaak soms naar aanleiding van sporten, maar het kan ook door andere oorzaken ontstaan. Waar…
Hoe wordt krentenbaard bij kinderen behandeld?Hoe wordt krentenbaard bij kinderen behandeld?Een infectie rondom de neus en mond dat er als bruine krenten uitziet, wordt krentenbaard genoemd. Deze infectie aandoen…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: istock.com/AndreyPopov
  • Spine-health. Back Pain Diagnosis: Diagnostic Tests for Indicators of Back Pain. https://www.spine-health.com/conditions/lower-back-pain/back-pain-diagnosis-diagnostic-tests-indicators-back-pain (ingezien op 15-1-2018)
  • Spine-health. Back Pain Risk Factors: What Can Increase The Potential for Back Problems? https://www.spine-health.com/conditions/lower-back-pain/back-pain-risk-factors-what-can-increase-potential-back-problems (ingezien op 15-1-2018)
  • www.pmc-roosendaal.nl
  • www.merckmanual.nl
  • www.kiesbeter.nl
  • www.thuisarts.nl
  • Afbeelding bron 1: Maridav/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 2: Istock.com/AnaBGD
  • Afbeelding bron 3: Istock.com/kzenon
  • Afbeelding bron 4: Blausen.com staff, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
  • Afbeelding bron 5: Taniadimas, Pixabay
  • Afbeelding bron 6: Anekoho/Shutterstock.com
Reactie

Gm Beijen, 22-10-2013
HALLO,
Ik ben een jonge vrouw van 53. Al geruime tijd heb ik iedere keer behoorlijke zenuwpijnen in m, n rechter flank. Nu blijk ik behoorlijk scoliose te hebben, kan dit de oorzaak zijn hiervan? ZO JA, WAT KAN HIERAAN GEDAAN WORDEN? Ik word er behoorlijk moedeloos van. Reactie infoteur, 05-11-2013
Scoliose kan bij volwassenen onder meer de volgende klachten geven:
- pijnklachten;
- ademhalingsklachten;
- beweging beperking;
- vermoeidheid.

Scoliose is een zijwaartse verdraaiing van de wervelkolom en middels een operatie kan de wervelkolom zo recht mogelijk gemaakt worden.

Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 19-04-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 13
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.