Stijve onderrug: oorzaken en symptomen stijve, stramme rug

Een stijve onderrug of rugstijfheid wordt meestal veroorzaakt door spierkramp/spierpijn of lumbale artrose. Als je last hebt van artrose in de rug dan ontstaan de klachten langzaam en krijg je in de loop der jaren last van rugklachten waaronder een stijve onderrug. Als de klachten komen door een acuut trauma of blessure, zoals het op niet juiste wijze tillen van een zwaar gewicht, dan ontstaan de klachten plotseling. Beide oorzaken van een stijve rug komen relatief vaak voor. Bijna 80 procent van de Nederlandse mannen en vrouwen ervaren op enig moment in hun leven rugklachten, waaronder rugpijn en rugstijfheid. Ga bij aanhoudende klachten van een stramme onderrug naar je huisarts voor een diagnose en behandeling.

• Symptomen van een stijve onderrug
• Verschijnselen
• Beschrijving
• Oorzaken van rugstijfheid
• Spierletsel van de onderrug
• Artrose
• Overige oorzaken
• Huisarts raadplegen
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van een stijve, stramme rug
• Lichte activiteit
• Toepassen van warmte
• Pijnstillers
• Oefeningen en fysiotherapie
• Preventie van rugstijfheid

Symptomen van een stijve onderrug

Verschijnselen

Een stijve, stramme rug gaat mogelijk gepaard met enkele andere symptomen, zoals:

• een beklemmend gevoel in de rug
• een beperkt bewegingsbereik en functiebeperking
• een huidverkleuring of bloeding aan de rug
• een warm aanvoelende rug
• gevoelige plekken of zones in de rug
• ochtendstijfheid ('s ochtends een stijve rug)
• rugpijn
• spierpijn
• spierspasmen / spierkrampen
• spierzwakte
• tintelingen of prikkelingen in de rug
• uitstralingspijn naar bijvoorbeeld de benen

Afhankelijk van de precieze oorzaak van de rugklachten treden mogelijk nog andere, specifieke symptomen op.

Beschrijving

Een stijve onderrug kan een tijdelijk probleem zijn dat vanzelf overgaat, maar het kan ook mettertijd verergeren en tot ernstiger problemen leiden. Het kan ook van invloed zijn op je dagelijkse bezigheden, zoals bukken om iets van de grond af pakken. Stijfheid in de onderrug kan gepaard gaan met rugpijn, spierspasmen, spierkrampen en spierpijn. De pijn voelt vaak als een constante, doffe pijn, en je rug kan stijf, gespannen en samengetrokken aanvoelen. Je kunt ook een beklemming voelen in je bekken, heupen en benen. Een stijve onderrug die wordt veroorzaakt door een te zware training of iets zwaars optillen op een onjuiste manier, zal meestal binnen een paar uur voelbaar zijn. Het is normaal dat je na het trainen wat spierpijn kunt voelen, maar deze klacht zal meestal binnen een paar dagen verdwijnen. Stijfheid treedt sneller op als je bewegingen maakt of activiteiten doet die je normaal niet maakt of doet, of als je niet in de beste conditie bent.

Oorzaken van rugstijfheid

Spierletsel van de onderrug

Spierletsel in de onderrug is de meest voorkomende oorzaak van een stijve onderrug. Spierletsel in de onderrug ontstaat als gevolg van een letsel aan de rugspieren en ligamenten die de wervelkolom ondersteunen. Het scheuren of verrekken van spieren is een klacht die kan ontstaan door overbelasting, een verkeerde beweging, een verkeerde (werk)houding, etc. Soms kun je je niet eens meer de aanleiding herinneren die je klachten veroorzaakt, terwijl de symptomen zeer hevig kunnen zijn.

Artrose

Lumbale artrose of artrose in de rug is een progressieve aandoening waarbij het gewrichtskraakbeen in kwaliteit achteruit gaat en op en duur zelfs geheel kan verdwijnen. Naarmate de ziekte vordert, begint het kraakbeen van de tussenwervelschijven te degenereren. Deze tussenwervelschijven zitten tussen twee afzonderlijke wervels. Dit proces leidt tot stijfheid en pijn als bot wrijft tegen bot. Hierdoor kunnen bewegingen zoals buigen, bukken en draaien erg moeilijk worden.

Overige oorzaken

Sportblessures, overbelasting en ongelukken kunnen ervoor zorgen dat je rug stram en stijf aanvoelt. Zelfs alledaagse activiteiten, zoals langdurig in een bepaalde houding zitten, kan stijfheid veroorzaken.Vaak ontwikkel je een stijf gevoel in de onderrug om een ​​probleem in een ander deel van het lichaam te compenseren. Strakke hamstrings kunnen tot onderrugklachten leiden en een strakke gluteus medius of middelste bilspier kan ook een stijve onderrug veroorzaken. Een slechte zit- of werkhouding of het gebruik van een een verkeerde techniek als het aankomt op iets vanop de grond op te tillen, kunnen allemaal leiden tot een stijve onderrug en bijkomende klachten. Het hebben van zwakke kernspieren kan ook een rol spelen. Zwakke kernspieren leiden namelijk tot een slechte lichaamshouding en als gevolg daarvan lage rugklachten. Er zijn verschillende andere factoren die een stijve of stramme onderrug kunnen veroorzaken, waaronder:

• verstuikingen en verrekkingen
• sedentaire levensstijl
• langere perioden zitten
• gescheurde tussenwervelschijven
• stijve of geïrriteerde gewrichten
• gecomprimeerde zenuwen of beknelde zenuw
• spierstoornissen
• reumatoïde artritis
• overgewicht/obesitas
• stress, angst en depressie
• leeftijdsgebonden veranderingen van de wervelkolom

Huisarts raadplegen

Normaal gesproken merk je binnen twee tot zes weken na dagelijkse oefeningen verbetering op van de klachten. Raadpleeg je huisarts als je:

• pijn niet binnen een paar weken verbetert
• intense pijn hebt tijdens het doen van normale oefeningen
• pijn zich verspreidt zich naar je benen
• gevoelloosheid (doof gevoel), zwelling of ernstige pijn ervaart

Onderzoek en diagnose

Nadat de huisarts je medische geschiedenis in ogenschouw heeft genomen en heeft geïnformeerd naar je klachten en symptomen, volgt een lichamelijk onderzoek. Op basis daarvan kan mogelijk een röntgenfoto en/of andere beeldvormend onderzoek uitgevoerd worden uit om eventuele schade aan de gewrichten, spieren of ligamenten op te sporen. Afhankelijk van de gepresenteerde klachten en de vermoedelijke oorzaak kunnen ook andere testen nuttig zijn, zoals een bloedonderzoek.

Behandeling van een stijve, stramme rug

Over het algemeen zullen de meeste personen met een stijve rug baat hebben bij de volgende behandelingen:

Lichte activiteit

Lichte activiteit wordt geadviseerd bij het overwinnen van een stijve rug. Volledige rust of bedrust doet vaak meer kwaad dan goed. Niét bewegen of het vermijden van bewegingen is schadelijk voor de rug. De meeste artsen bevelen vandaag lichte activiteit aan in plaats van volledige immobilisatie. Hoewel je dingen tillen en het draaien van de rug moet vermijden, kan het uitvoeren van lichte activiteit zelfs zeer nuttig zijn bij het verlichten van ongemak. Indien bewegen niet lukt, kun je een of twee dagen rust nemen. Ga op je rug liggen met een paar kussens onder je knieën, of op je zij met half opgetrokken benen.

Toepassen van warmte

Toepassen van warmte (bijvoorbeeld een kruik) kan helpen bij het verlichten van een stijve rug. Het zachtjes verwarmen van de wervelkolom voordat je begint aan activiteiten is zinvol om pijnlijke spieren los te maken en te ontspannen, en om spanning in de lumbale wervelkolom te verlichten.

Pijnstillers

Vrij verkrijgbare pijnstillers kunnen ook heel nuttig zijn bij het bestrijden van de klachten. Het meest veilig is paracetamol en anders kun je niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID's) zoals ibuprofen en naproxen gebruiken. Voorgeschreven spierverslappers en NSAID's kunnen worden gebruikt als de vrij verkrijgbare geneesmiddelen geen soelaas bieden.

Oefeningen en fysiotherapie

Milde rek- strekoefeningen voor de rug kunnen ook helpen om klachten van een stijve rug te verminderen. Een eenvoudig fysiotherapieprogramma kan ook bijdragen aan het herstel.

Preventie van rugstijfheid

Er zijn veel veranderingen die je kunt doorvoeren in je levensstijl teneinde lage rugklachten en een stijve onderrug te voorkomen, zoals:

• Eet een gevarieerd en gezond dieet.
• Zorg voor een gezond gewicht.
• Blijf actief en beweeg dagelijks.
• Opwarmen en strekken voordat je gaat sporten.
• Sta op en beweeg gedurende minstens 5 minuten voor elk uur dat je zit.
• Gebruik tijdens het zitten een rugsteun in de kromming van je rug (lendensteun).
• De beste zithouding is een bewegelijke zithouding, ofwel een zithouding die verandert van houding; verander je houding elke 10-15 minuten.
• Draag comfortabele, ondersteunende schoenen.
• Slaap op een stevige matras.
• Slaap op je zij met een kussen tussen je knieën.
• Vermijd het optillen van zware voorwerpen en neem de juiste houding aan als je onverhoopt iets moet optillen.
• Stop met roken om de bloedstroom te verbeteren en de toestroom van zuurstof en voedingsstoffen naar je spinale weefsels te vergroten.
• Blijf gehydrateerd; dagelijks voldoende (water) drinken (6 tot 8 glazen water per dag).
• Vermijd alcohol.
• Stel je bureau zo in dat het ergonomisch is (juiste werkhoogte, enz.).
• Neem een zit-sta bureau.

Lees verder

• Pijn in onderrug: pijnlijke onderrug links, rechts en midden
• Stijve rug: oorzaken, symptomen en zelfzorg stijfheid in rug
• Beknelde zenuw onderrug: symptomen, oorzaken en behandeling