Groene nagelsyndroom: Nagelinfectie door bacterie

Het groene nagelsyndroom (chromonychia) is een nagelaandoening waarbij een patiënt groene nagels heeft. De nagelafwijking is het resultaat van een infectie met Pseudomonas aeruginosa. Een voorgeschiedenis van langdurige blootstelling aan vochtige omstandigheden of water is een veel voorkomende risicofactor voor de nagelaandoening. De patiënt heeft meestal één geïnfecteerde teennagel of vingernagel, al zijn soms twee nagels getroffen. Diverse verschillende behandelingsopties zijn bekend voor het groene nagelsyndroom, al moet de arts soms wel de nagel chirurgisch verwijderen.

• Epidemiologie van het groene nagelsyndroom
• Oorzaken: Besmetting met bacterie Pseudomonas aeruginosa
• Risicofactoren: Blootstelling aan vochtige omstandigheden
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van nagelafwijking
• Zelfzorg
• Professionele medische zorg
• Prognose van groene nagelsyndroom
• Complicaties van nagelaandoening
• Preventie van nagelinfectie

Epidemiologie van het groene nagelsyndroom

Het groene nagelsyndroom komt wereldwijd voor, maar vooral bij patiënten die vaak met water werken of in vochtige omgevingen leven. De aandoening wordt vaker gezien bij volwassenen dan bij kinderen. De prevalentie van deze nagelinfectie is moeilijk vast te stellen vanwege het asymptomatische karakter in sommige gevallen, maar het komt relatief vaak voor bij mensen met een verzwakt immuunsysteem of bestaande nagelaandoeningen.

Oorzaken: Besmetting met bacterie Pseudomonas aeruginosa

De gramnegatieve bacterie Pseudomonas aeruginosa veroorzaakt het groene nagelsyndroom. Deze bacterie bevindt zich vaak in grond- en waterbronnen en gedijt goed in vochtige omstandigheden. Pseudomonas produceert diverse pigmenten, waaronder het blauwgroene tot groenzwarte pigment pyocyanine, maar ook pyoverdine en pyorubine. Het stratum corneum (hoornlaag van de huid) dient als een primaire fysieke verdediging tegen infectie. Wanneer deze fysieke barrière echter wordt onderbroken door verstopping, zweten, trauma of huidontsteking, leidt dit tot kolonisatie en groei van P. aeruginosa.

Risicofactoren: Blootstelling aan vochtige omstandigheden

De nagelinfectie ontwikkelt zich meestal bij patiënten die lijden aan onycholyse (gedeeltelijke afscheiding van het nagelbed van de nagelplaat of een verlies van de nagelplaat) en die vaak met de handen in water zijn.

Volgende risicofactoren zijn bekend voor het groene nagelsyndroom:

• bepaalde vormen van kanker
• een familiegeschiedenis van deze aandoening
• een langdurige blootstelling aan vochtige omstandigheden (bijv. strakke schoenen dragen), waterbronnen of detergenten (zepen) (afwasser, ober, …)
• een nagelloslating (onycholyse)
• een nageltrauma (nagelbijten, kauwen, scheuren)
• een schimmelnagelinfectie
• geslacht: vrouwen zijn veel vaker dan mannen getroffen
• het dragen van kunstnagels
• het nefrotisch syndroom (nierziekte met te veel eiwit in de urine)
• immunodeficiëntiesyndromen (aandoeningen die resulteren in een verzwakt immuunsysteem)
• nagelvervormingen
• reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen)
• schildklieraandoeningen

Symptomen

Soms is een klein deel van de nagel getroffen, terwijl bij anderen de hele nagel een groene kleur heeft. Meestal is slechts één nagel geïnfecteerd, maar bij sommigen is ook een tweede nagel aangedaan. Meer dan twee nagels zijn normaal gesproken niet aangetast. De ziekte gaat af en toe gepaard met paronychia (nagelriemontsteking) van de aangrenzende huid.

De aangetaste nagel groeit niet meer. Bij de patiënt verschijnt een kenmerkende groene tot groen-zwarte verkleuring van de aangetaste vingernagel(s) of teennagel(s), al zijn bij sommige patiënten ook groene strepen op de nagel(s) zichtbaar. De nagel is tevens verdikt en te veel gebogen. Aan de nagelbasis en aan de zijkanten van een nagel of nagelriem verliest de patiënt soms een strook verharde huid. Af en toe wordt ook het nagelbed en het zachte weefsel aan de nagelrand aangetast.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek
De arts vermoedt op basis van de nagelkleur reeds dat de patiënt lijdt aan het groene nagelsyndroom. Een cultuur van de nagelplaat is zeer nuttig en helpt om te bepalen of er een onderliggende dermatofytinfectie is. Als de arts vermoedt dat de patiënt lijdt aan een subungaal melanoom, moet wel een snelle biopsie (stukje weefsel wegnemen en microscopisch laten analyseren) gebeuren. Verder is een kweekje nodig van de aangetaste nagel zodat de arts te weten komt welke antibiotica hij kan voorschrijven voor het behandelen van de nagelinfectie.

Differentiële diagnose
Volgende nagelafwijkingen veroorzaken mogelijk symptomen die doen denken aan het groene nagelsyndroom:

• andere infecties zoals veroorzaakt door Aspergillus, Proteus en Candida
• een subunguaal hematoom (bloeding onder nagel)
• een subunguaal melanoom (vorm van huidkanker onder de nagel)
• longitudinale melanonychia
• onychomycose (schimmelinfectie van het nagelapparaat)

Behandeling van nagelafwijking

Zelfzorg

Veroorzaken kunstnagels de nagelinfectie, dan moet de patiënt deze verwijderen. De patiënt opteert voorts voor goed passende schoenen die niet te strak zitten. Verder is het mogelijk om de aangetaste nagel gedurende tien minuten twee maal per dag te weken in een 1% azijnzuuroplossing (verdunde azijn) of een alcoholoplossing. De aanbevolen dagelijkse behandeling van enkele minuten per dag weken leidt echter soms tot irritatie van de aangetaste huid en schadelijke effecten of toxiciteit (giftigheid) van de aangrenzende huid. De nagels moeten voorts droog blijven of meteen na het wassen grondig gedroogd worden. Moeten patiënten toch in contact komen met water, dan dragen ze best met katoen gevoerde rubberen handschoenen. Tot slot verlaagt een goede nagelgezondheid het risico op een geïnfecteerde nagel en andere nagelaandoeningen.

Professionele medische zorg

Het topisch (op de huid) toepassen van bepaalde medicijnen is het meest wenselijk (minder bijwerkingen), maar meestal is een orale (via de mond ingenomen) medicamenteuze behandeling nodig omdat topische middelen meestal onvoldoende doordringen in de nagelplaat. Antibiotica zijn voorts nodig. Deze geneesmiddelen schrijft de arts enkel voor nadat een laboratoriumtest voor de gevoeligheid voor het soort antibiotica is uitgevoerd. De arts moet af en toe de nagel chirurgisch verwijderen.

Prognose van groene nagelsyndroom

Wanneer patiënten leven in hete, vochtige klimaten is mogelijk een langere behandeling nodig dan wanneer patiënten leven in koude, droge klimaten. Hoewel er verschillende behandelingsopties beschikbaar zijn, vormt de behandeling nog altijd een uitdaging en niet altijd werken deze methoden even goed.

Complicaties van nagelaandoening

Patiënten met het groene nagelsyndroom hebben meestal geen systemische complicaties. Af en toe bekrassen de patiënten zichzelf met een geïnfecteerde nagel, wat leidt tot een zelf-veroorzaakte huidinfectie of weke delen-infectie met Pseudomonas. Dit resulteert in een wondinfectie of mogelijk zelfs cellulitis (huidinfectie met rode huid en gezwollen huid).

Preventie van nagelinfectie

Langdurige blootstelling aan water vermijden, de nagels droog houden en trauma’s vermijden zijn enkele maatregelen om toekomstige nagelinfecties te voorkomen. Verder moet de arts de onderliggende oorzaak van een nagelloslating behandelen zodat de infectie niet terugkomt.

Lees verder

• Nagels: Zwarte lijnen of strepen op vinger- of teennagels
• Nagelafwijkingen: Veel voorkomende veranderingen aan nagels
• Nagelgezondheid: Tips voor gezonde en goed uitziende nagels
• Nagelletsels: Oorzaken en behandeling van nagelverwondingen
• Nagels: Veranderingen in kleur, sterkte en textuur