Half and half nails (Lindsay's nails): oorzaak en symptomen

Bij half and half nails, ook bekend als Lindsay's nails, is het voorste stukje van de nagel rood, roze of bruin en het achterste stukje wit (20 tot 60% van de nagel) met een duidelijke grens. Half and half nails of Lindsay's nails werd voor de eerste keer genoemd door Bean in 1964 en later beschreven door Lindsay in 1967 bij patiënten met een chronische nierziekte. Half and half nails kunnen voorkomen bij verschillende ziekten maar ook bij gezonde individuen. Behandeling richt zich op de onderliggende aandoening of stoornis, maar de nagelafwijking zelf kan niet behandeld worden. Wel kan de nagelafwijking verdwijnen na een niertransplantatie bij mensen met een chronische nieraandoening.

• Wat zijn half and half nails?
• Bij wie komt het voor?
• Oorzaak van Lindsay's nails
• Symptomen half and half nails
• Onderzoek en diagnose
• Lichamelijk onderzoek
• Differentiële diagnose
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties

Wat zijn half and half nails?

Half and half nails of Lindsay's nails zijn systemische nagelafwijkingen, klinisch gekenmerkt door een witte kleur van de proximale nagel en een roodbruine kleur van de distale helft van alle nagels. De kleur verdwijnt niet onder druk en de configuratie verandert niet met de groei van de nagel. De verandering kan van invloed zijn op één of alle nagels van de vingers en tenen. Half and half nails moet worden onderscheiden van Terry's nails, die er veel gelijkenis mee vertonen. Bij Terry's nails is het grootste gedeelte van de nagel helemaal wit en het uiterste randje van de nagel is bruin verkleurd of rood of roze. Bovendien zijn altijd alle nagels aangedaan bij Terry's nails.

Bij wie komt het voor?

Half and half nails worden gezien bij 20-50% van de patiënten met een chronische nierziekte, maar kan ook voorkomen bij de ziekte van Crohn (een chronische ontstekingsziekte van de darm), de ziekte van Behçet (een zeldzame vaatontsteking), pellagra (een huidziekte die wordt veroorzaakt door een ernstig tekort aan vitamine B3), citrullinemie (een erfelijke aandoening waarbij zich schadelijke stoffen zoals ammoniak in het lichaam ophopen), de ziekte van Kawasaki (een aandoening van de bloedvaten die met name bij jonge kinderen voorkomt), levercirrose en zelfs
bij gezonde personen.

Oorzaak van Lindsay's nails

De proximale witte band wordt veroorzaakt door chronisch tekort aan bloed als gevolg van toegenomen wanddikte van haarvaten of overgroei van bindweefsel tussen de nagel en het nagelbed met een afname van bloed in de subpapillaire veneuze plexus (netwerk van zenuwen en bloedvaten). De distale bruine band wordt veroorzaakt door melanine-afzettingen. Waarom het mechanisme van het ontstaan van half and half nails optreedt, is anno 2024 niet opgehelderd; er is geen correlatie tussen het percentage van bruine verkleuring van de nagel en de ernst en duur van chronische nierziekte. Bij hemodialyse treedt geen verbetering op in de nagelveranderingen, maar ze kunnen verbeteren of verdwijnen na een niertransplantatie.

Symptomen half and half nails

Half and half nails kenmerken zich door de volgende symptomen:

• Half and half nails komen vaker voor op de nagels van je vingers dan de nagels van je tenen.
• Het voorste gedeelte van de nagel is rood, roze of bruin.
• Het achterste stukje van de nagel is wit (20 tot 60% van de nagel).
• Er is een duidelijke afbakening tussen beide gedeelten van de nagel.
• Er is geen sprake van jeuk of pijn onder de nagel.

Onderzoek en diagnose

Lichamelijk onderzoek

De arts bekijkt de nagels en stelt vragen over eventuele andere klachten. Daarnaast zal de arts je medische voorgeschiedenis in ogenschouw nemen en bekijken of er sprake is van een nieraandoening of de ziekte van Crohn of een andere aandoening waarmee half and half nails geassocieerd wordt.

Differentiële diagnose

Differentiaal diagnostisch moet gedacht worden aan leukonychia (witte nagels) en Terry's nails.

Behandeling

Behandeling richt zich op de onderliggende aandoening of stoornis. Er is geen specifieke behandeling om het aspect van de nagels te verbeteren. Niettemin kan dit fenomeen verdwijnen na een succesvolle niertransplantatie, maar niet met hemodialyse (waarbij een kunstnier in een machine je bloed filtert); of veranderingen in de hemoglobine- of albumineniveaus.

Prognose

De aandoening kan verdwijnen na een succesvolle niertransplantatie.

Complicaties

Half and half nails of Lindsay's nails leiden niet tot complicaties, maar de onderliggende aandoening kan wel aanleiding geven tot complicaties.

Noten:

1. Lindsay PG. The Half-and-Half nail. Arch Intern Med 1967;119:583-587.

Lees verder

• Soorten nagelafwijkingen: symptomen, oorzaak en behandeling
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Witte vlekjes op de nagel: leukonychia oorzaak en symptomen
• Putjes in de nagels: oorzaak van putjesnagels en groeven
• Schimmelnagels: symptomen wit-gele, groene of bruine nagels