Putjes in de nagels: oorzaak van putjesnagels en groeven

Bij putjes in de nagels of putjesnagels ontwikkelen zich op het oppervlak van de nagel kleine putjes. Er kan sprake zijn van slechts één putje in het nageloppervlak of verschillende kleinere putjes. Putjes in de nagels komen vaak voor bij de huidziekte psoriasis; dit wordt ook wel 'nagelpsoriasis' genoemd. Vaak treden daarbij ook andere symptomen op, zoals een olievlekaspect (geel-bruine verkleuring van de nagelplaat) en verhoorning onder de nagel waardoor de nagel (deels) los kan laten. Putjes in de nagels of deukjes in de nagels kunnen ook bij andere aandoeningen voorkomen, zoals alopecia areata, sarcoïdose, eczeem, schimmelnagel, het syndroom van Reiter en bindweefselaandoeningen. Bij putjesnagels kan de huisarts een diagnose stellen en een behandelplan opstellen. Behandeling van putjes in de nagels kan bestaan uit zalf of medicijnen die je slikt.

• Putjes in de nagels
• Synoniemen
• Epidemiologie van putjesnagels
• Anatomie en fysiologie van de nagels
• Oorzaak van putjesnagels en groeven
• Putjes in de nagels door nagelpsoriasis
• Putjes in de nagel door zinktekort
• Systemische lupus erythematosus (SLE)l
• Hypoparathyreoïdie: nagelproblemen door een hormonale disbalans
• Syndroom van Sjögren: auto-immuniteit en droge nagels
• Terugkerende traumatische activiteit
• Genetische nagelafwijkingen
• Sclerodermie: verharde weefsels en nagelputjes
• Putjesnagels door alopecia areata
• Putjes in de nagels door sarcoïdose
• Nagelafwijkingen door het Reiter Syndroom
• Overige oorzaken van putjesnagels
• Risicofactoren en -groepen
• Bijkomende symptomen van putjesnagels
• Wanneer de huisarts raadplegen bij putjesnagels?
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van putjesnagels en groeven
• Behandelingen gericht op specifieke oorzaken
• Systemische therapieën
• Invasieve behandelingen
• Cosmetische opties
• Duur en resultaten van behandeling
• Praktische tips en zelfzorg bij putjes in de nagels
• Gebruik een voedende nagelolie met vitamine E
• Vermijd agressieve nagellakremovers
• Draag handschoenen bij huishoudelijke klussen
• Masseer dagelijks je nagelriemen met een hydraterende crème
• Controleer op tekorten aan zink of ijzer
• Verwijder geen velletjes rond de nagelriemen
• Gebruik een nagelverharder met keratine als basislaag
• Houd je nagels kort en gelijkmatig
• Kies voor een zachte nagelborstel
• Eet meer voedingsmiddelen rijk aan biotine
• Beperk overmatig contact met water
• Gebruik een bufferblok om oppervlakkige putjes glad te maken
• Prognose van putjesnagels: herstel en genezing
• Nagels gezond houden

Putjes in de nagels

Stel je voor: je kijkt naar je handen, misschien na het aanbrengen van nagellak of een vers knipbeurtje, en plotseling valt je iets vreemds op. Je nagels, ooit glad en stevig, vertonen nu kleine, regelmatige putjes, alsof iemand een miniatuurhamertje heeft gebruikt om ze te bewerken. Deze putjes kunnen eerst onopgemerkt blijven, maar als ze zich ophopen of opvallen, kun je je afvragen: wat vertelt mijn lichaam mij hiermee?

Putjesnagels – ofwel kleine deukjes in de nagelplaat – kunnen verschillende oorzaken hebben en zijn soms een subtiel signaal van een onderliggende aandoening of verstoring in het lichaam. Hoewel ze vaak voorkomen bij nagelpsoriasis, zijn er ook andere mogelijke oorzaken, variërend van auto-immuunziekten tot voedingstekorten of zelfs fysieke beschadiging door nagelbijten. In veel gevallen zijn putjesnagels onschuldig, maar ze kunnen ook wijzen op iets dat verder onderzocht moet worden. Wat de oorzaak ook is, deze kleine putjes openen een venster naar onze gezondheid en geven inzicht in zowel interne als externe invloeden op ons lichaam.

Synoniemen

Putjes in de nagels staan ook bekend onder de volgende termen:

• putjesnagels;
• thimble nails; en
• vingerhoednagels.

Epidemiologie van putjesnagels

Putjesnagels – kleine, ingedeukte plekken in de nagelplaat – komen vaker voor dan je zou denken, vooral als signaal van onderliggende gezondheidstoestanden zoals psoriasis, auto-immuunziekten en zelfs voedingstekorten. De prevalentie van putjesnagels wordt beïnvloed door factoren zoals geslacht, leeftijd, genetica, en zelfs het klimaat. Hoewel ze in sommige gevallen slechts een cosmetische afwijking lijken, zijn deze minuscule deukjes soms het eerste zichtbare teken van een ernstiger gezondheidsprobleem. Laten we de epidemiologie van putjesnagels in detail verkennen, met aandacht voor demografische en geografische verschillen, genetische predisposities en omgevingsfactoren.

Geslachtsverschillen: vaker bij mannen of vrouwen?
Putjesnagels komen iets vaker voor bij mannen, vooral in verband met psoriasis. Wereldwijd lijdt ongeveer 2-3% van de bevolking aan psoriasis, en van die groep ontwikkelt naar schatting 50-80% uiteindelijk nagelpsoriasis, met putjes als een van de kenmerkende symptomen. Mannen hebben over het algemeen een hogere kans op nagelpsoriasis dan vrouwen, wat mogelijk bijdraagt aan een hogere incidentie van putjesnagels bij mannen.

Cijfers: In Nederland lijden ongeveer 250.000 mensen aan psoriasis, waarvan de meerderheid (naar schatting 60%) putjesnagels heeft. In België ligt dit aantal iets lager, maar mannen zijn over het algemeen meer getroffen, wat mogelijk verband houdt met een hogere prevalentie van psoriasis onder mannen.

• Een 45-jarige man in Nederland met ernstige psoriasis op zijn huid en nagels merkt dat hij, naast andere symptomen, kleine putjes ontwikkelt op zijn nagels. Zijn dermatoloog bevestigt dat dit een veelvoorkomend gevolg is van nagelpsoriasis.

Leeftijdsgroepen: een uitdaging voor kinderen en volwassenen
Putjesnagels kunnen op elke leeftijd voorkomen, maar zijn vaak te zien bij volwassenen met chronische aandoeningen zoals psoriasis en artritis psoriatica. Bij kinderen is het minder vaak zichtbaar, behalve in gevallen van genetische aandoeningen of auto-immuunziekten zoals alopecia areata. Putjesnagels komen significant vaker voor bij mensen van middelbare leeftijd, wanneer auto-immuunziekten en chronische aandoeningen zich vaker ontwikkelen.

Cijfers: Bij kinderen met alopecia areata – een aandoening die bij ongeveer 1 op de 1000 kinderen voorkomt – ontwikkelen naar schatting 10-20% ook putjes in hun nagels. Bij volwassenen komt nagelpsoriasis veel vaker voor: naar schatting 30-50% van de mensen met psoriasis vulgaris en ongeveer 80% van de mensen met artritis psoriatica ervaren nagelputjes.

• Een 9-jarig meisje met alopecia areata ontwikkelt naast kale plekken ook putjes in haar nagels. Haar arts merkt op dat dit kenmerkend is voor kinderen met een uitgebreide vorm van alopecia areata.

Invloed van klimaat en geografische locatie
Het klimaat en de geografische locatie kunnen indirect bijdragen aan de prevalentie van putjesnagels door de invloed die zij hebben op aandoeningen als psoriasis en eczeem. In gematigde klimaten zoals Nederland en België kunnen koude, droge winters huid- en nagelproblemen verergeren, wat ook bijdraagt aan nagelputjes bij mensen met psoriasis en eczeem. In tropische klimaten, zoals de Nederlandse overzeese gebieden (bijv. Curaçao), is het minder waarschijnlijk dat koud weer nagelproblemen veroorzaakt, hoewel warm en vochtig weer bij sommige mensen huidklachten kan verergeren.

Cijfers: In Nederland en België komt psoriasis voor bij 2-3% van de bevolking, terwijl in tropische gebieden dit percentage vaak iets lager ligt door een hogere blootstelling aan zonlicht, dat symptomen van psoriasis kan verlichten. Klimaatfactoren zoals luchtvochtigheid en temperatuur kunnen dus een rol spelen in de incidentie van putjesnagels bij mensen met deze aandoeningen.

• Een man met psoriasis merkt dat zijn nagelputjes verergeren tijdens de winter in Nederland, terwijl de symptomen afnemen tijdens een bezoek aan Curaçao, mogelijk door het gunstige effect van zonlicht op zijn huid en nagels.

Genetische gevoeligheid: een familiaire aanleg voor nagelputjes
Genetica speelt een cruciale rol in het risico op putjesnagels, vooral bij mensen met een genetische aanleg voor auto-immuunziekten zoals psoriasis en alopecia areata. De kans op nagelpsoriasis is aanzienlijk hoger bij mensen met een familiegeschiedenis van psoriasis. Naar schatting ontwikkelt 30-40% van de mensen met nagelpsoriasis een familiegeschiedenis van de aandoening, wat wijst op een sterke genetische component.

Cijfers: Bij kinderen met een ouder die lijdt aan psoriasis, is er een kans van 50% dat zij deze aandoening ook ontwikkelen, inclusief nagelafwijkingen. Alopecia areata, dat in 10-20% van de gevallen een familiaire aanleg heeft, kan ook putjesnagels veroorzaken bij genetisch gevoelige personen.

• Een 30-jarige vrouw met nagelpsoriasis ontdekt dat haar moeder en grootvader ook aan psoriasis leden. Haar dermatoloog legt uit dat haar nagelputjes waarschijnlijk verband houden met de familiale aanleg voor psoriasis.

Andere omgevingsfactoren: het belang van leefstijl en gezondheid
Leefstijlfactoren, zoals voeding en blootstelling aan chemische stoffen, kunnen de kans op putjesnagels verhogen. Een tekort aan voedingsstoffen, zoals zink en vitamine D , kan bijdragen aan nagelproblemen, waaronder putjes. Mensen die vaak hun nagels blootstellen aan harde chemicaliën, zoals schoonmaakmiddelen zonder handschoenen te dragen, lopen ook meer risico op nagelschade die putjes kan veroorzaken.

Cijfers: Zinktekort komt wereldwijd voor bij ongeveer 17% van de bevolking en is een bekende oorzaak van nagelafwijkingen. In Nederland en België heeft ongeveer 10-20% van de volwassenen een vitamine D-tekort in de wintermaanden, wat kan bijdragen aan nagelproblemen.

• Een vegetariër met een zinktekort merkt dat zijn nagels broos en putterig worden. Na het toevoegen van zinkrijke voeding en supplementen aan zijn dieet, verbetert de conditie van zijn nagels aanzienlijk.

Anatomie en fysiologie van de nagels

Onze nagels zijn misschien klein, maar hun structuur en groei zijn een fascinerend, gelaagd proces dat sterk bijdraagt aan ons dagelijks functioneren én onze gezondheid weerspiegelt. Van de nagelplaat die je ziet tot de matrix diep in de huid, nagels worden gevormd door een delicaat samenspel van cellen, bloedtoevoer en zenuwen. Als deze balans ergens verstoord raakt, kunnen er putjes en andere afwijkingen ontstaan die zichtbaar worden op het nageloppervlak. Laten we dieper ingaan op de anatomie en fysiologie van de nagels en zien hoe het ontstaan van putjes voortkomt uit interne en externe processen.

Nagelmatrix: de bron van groei en structuur
In de basis van de nagel ligt de nagelmatrix, een onzichtbare, maar cruciale plek waar de groei van de nagel begint. De matrix bevindt zich onder de huid, net achter de nagelriem, en is verantwoordelijk voor de aanmaak van nieuwe nagelcellen. Deze cellen worden in lagen op elkaar gestapeld en langzaam naar voren geduwd om de nagelplaat te vormen. Elke verstoring in de matrix kan leiden tot abnormale nagelgroei, waaronder de vorming van putjes.

Bij aandoeningen zoals psoriasis raakt de nagelmatrix ontstoken en verstoord, waardoor de nagelcellen ongelijk worden geproduceerd. Deze onregelmatigheden kunnen zich manifesteren als putjes in de nagelplaat. Bij auto-immuunziekten zoals alopecia areata valt het immuunsysteem de matrixcellen aan, wat ook tot putjes leidt.

Voorbeeld: Bij een persoon met nagelpsoriasis wordt de nagelmatrix herhaaldelijk aangevallen door immuuncellen, wat leidt tot een grillige, ongelijke aanmaak van nagelcellen. Dit resulteert in de kenmerkende putjes in de nagelplaat, omdat sommige cellen onvoldoende structuur hebben om een glad oppervlak te vormen.

De nagelplaat: zichtbare lagen van keratine
De nagelplaat, het harde, zichtbare deel van de nagel, is samengesteld uit dicht opeengepakte keratinecellen. Deze cellen zijn sterk en licht doorzichtig, waardoor we de nagelbedkleur kunnen zien. Een gezonde nagelplaat vormt een glad, licht glanzend oppervlak, maar als de onderliggende matrix verstoord is, kunnen er minuscule deukjes of putjes in ontstaan.

De nagelplaat groeit normaal gesproken gelijkmatig vanuit de matrix, met een snelheid van ongeveer 3 millimeter per maand bij de vingers en iets langzamer bij de tenen. Wanneer er putjes ontstaan, is dit vaak een teken van onderbrekingen in de matrix, waardoor sommige keratinecellen niet gelijkmatig worden afgezet. Bij bepaalde tekorten, zoals zinktekort, kan de celkwaliteit afnemen, wat de kans op putjes in de nagelplaat vergroot.

Voorbeeld: Een persoon met een zinktekort heeft nagelputjes die ontstaan door een verstoorde keratineproductie in de nagelmatrix. Door dit tekort worden de keratinecellen zwakker en onregelmatiger gevormd, wat leidt tot kleine putjes op het nageloppervlak.

Het nagelbed en nagelriem: ondersteuning en bescherming
Onder de nagelplaat ligt het nagelbed, dat rijk is aan bloedvaten en zenuwen en verantwoordelijk is voor de gezondheid en kleur van de nagel. Het nagelbed voedt de nagel en ondersteunt de nagelplaat naarmate deze verder groeit. De nagelriem, ook wel cuticula genoemd, beschermt de nagelmatrix tegen bacteriën en schadelijke invloeden. Verstoring of beschadiging van de nagelriem kan echter infecties veroorzaken die de nagelgroei verstoren en leiden tot onregelmatigheden in de nagelplaat, zoals putjes.

In sommige gevallen, bijvoorbeeld bij trauma aan de nagel of bij het syndroom van Sjögren, raken het nagelbed en de nagelriem ontstoken. Dit kan de normale nagelgroei beïnvloeden, resulterend in beschadigde cellen en de vorming van putjes of andere nagelafwijkingen.

Voorbeeld: Een persoon die vaak met zijn handen in chemische schoonmaakmiddelen werkt zonder bescherming, merkt putjes en broosheid op in zijn nagels. Door het ontbreken van een beschermende nagelriem ontstaan microtrauma’s, wat leidt tot ontstekingen en putjes.

De rol van bloedcirculatie en zenuwen: voeding voor gezonde nagels
Een gezonde bloedcirculatie is essentieel voor de nagelgroei en het behoud van een sterke nagelplaat. Het nagelbed, rijk aan bloedvaten, voorziet de matrix en nagelplaat van voedingsstoffen en zuurstof. Wanneer de bloedtoevoer verstoord raakt, zoals bij sommige auto-immuunziekten of tekorten aan bepaalde vitamines, kunnen de nagels tekenen van stress vertonen, waaronder putjes en verkleuringen.

Zenuwen die het nagelbed en de matrix ondersteunen, spelen ook een rol in het reguleren van nagelgroei en -gezondheid. Bij auto-immuunziekten zoals lupus of sclerodermie kunnen zenuwen en bloedvaten in de nagelomgeving beschadigd raken door chronische ontsteking, wat de kwaliteit van de nagelcellen aantast en kan resulteren in nagelputjes.

Voorbeeld: Een vrouw met het syndroom van Sjögren ervaart droogte en verminderde doorbloeding in haar handen, wat leidt tot broze nagels met putjes. De verminderde bloedtoevoer zorgt voor een gebrek aan voedingsstoffen, wat de structuur van haar nagels aantast.

Genetica: een aanleg voor nagelafwijkingen
Genetische aanleg speelt ook een rol in de kans op nagelputjes. Mensen met een genetische predispositie voor aandoeningen zoals psoriasis, alopecia areata, of het trichorhinofalangeaal syndroom (TRPS) hebben een verhoogde kans op nagelafwijkingen, inclusief putjes. Deze aandoeningen beïnvloeden de celdeling en het immuunsysteem, waardoor de nagelmatrix kwetsbaar is voor verstoringen. Als de matrix herhaaldelijk beschadigd raakt door genetische factoren, leidt dit vaak tot putjes en andere structurele afwijkingen in de nagelplaat.

Voorbeeld: Een kind van 10 met TRPS heeft een fragiele nagelplaat met diepe putjes en ribbels. Dit syndroom, dat zijn genetische aanleg voor nagelafwijkingen bepaalt, zorgt ervoor dat zijn nagels van nature minder sterk en gelijkmatig groeien.

Oorzaak van putjesnagels en groeven

Putjesnagels, kleine deukjes of inkepingen in het nageloppervlak, kunnen een subtiel maar duidelijk signaal zijn dat er iets speelt in je lichaam. Ze ontstaan wanneer de normale groei van de nagelplaat wordt verstoord door schade aan de nagelmatrix, het gebied waar nagels worden gevormd. Hoewel putjesnagels vaak onschuldig zijn, kunnen ze wijzen op onderliggende medische aandoeningen of externe factoren die invloed hebben op de gezondheid van de nagels.

Een van de meest voorkomende oorzaken van putjesnagels zijn huidaandoeningen zoals psoriasis en eczeem. Bij psoriasis, een chronische auto-immuunziekte, ontstaat ontsteking die niet alleen de huid, maar ook de nagelmatrix aantast. Dit leidt tot onregelmatige nagelgroei en de karakteristieke putjes. Ook andere aandoeningen, zoals alopecia areata (een haarverliesaandoening) of lichen planus, kunnen de nagels op vergelijkbare wijze beïnvloeden.

Daarnaast kunnen externe factoren een rol spelen, zoals trauma aan de nagels door herhaaldelijk stoten, bijten, of gebruik van agressieve chemicaliën. In sommige gevallen zijn putjesnagels een gevolg van systemische ziekten zoals artritis of een voedingstekort, bijvoorbeeld een gebrek aan zink of ijzer. Het herkennen van deze oorzaken is belangrijk, omdat putjesnagels soms de eerste zichtbare aanwijzing zijn van een bredere gezondheidskwestie. Een bezoek aan een arts of dermatoloog kan helpen om de juiste oorzaak vast te stellen en eventuele onderliggende problemen tijdig aan te pakken.

Putjes in de nagels door nagelpsoriasis

Wat is het?
Psoriasis is een chronische, niet-besmettelijke huidaandoening en veel mensen met psoriasis kunnen soms ook last krijgen van psoriasis aan de nagels, ook wel 'nagelpsoriasis' of 'psoriasis unguium' genoemd.

Wie krijgt nagelpsoriasis?
Bij slechts 5% van de patiënten met nagelpsoriasis is het een geïsoleerde aandoening; de meeste patiënten hebben psoriasis vulgaris, ook wel plaque psoriasis of gewone psoriasis genoemd. Ongeveer 50-80% heeft artritis psoriatica, een vorm van ontstekingsreuma die voorkomt bij mensen met psoriasis

Oorzaken van nagelpsoriasis
Nagelpsoriasis ontstaat binnen de nagelmatrix. De specifieke pathogenese van nagelpsoriasis is onbekend. Psoriasis lijkt voort te komen uit een combinatie van genetische, immunologische en omgevingsfactoren.

Symptomen van nagelpsoriasis
Nagelpsoriasis kan elk deel van één of meer nagels beïnvloeden. Er zijn vaak schilferende plaques op het dorsale gedeelte van de handen en vingers zichtbaar als gevolg van bijbehorende gewone psoriasis. De symptomen variëren en kunnen bestaan uit:

• Putjes in de nagels;
  Loslatende nagels / Bron: CopperKettle, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
• Dwarse groeven of lijnen in de nagel, ook wel 'Beau-lijnen' genoemd;
• Geel-bruine verkleuring van de nagelplaat ('olievlekfenomeen');
• leukonychia (witte vlekken in de nagel);
• Verhoorning onder de nagel, wat kan leiden tot het loslaten van de nagel (onycholyse);
• Afbrokkelen van de nagel.

Acrodermatitis continua van Hallopeau is een zeldzame pustuleuze variant van psoriasis die de nagels en het distale kootje van de vingers aantast.

Behandeling van nagelpsoriasis
Er is geen effectieve behandeling voor nagelpsoriasis. Bij ernstige klachten kan een systemische behandeling met pillen of lichttherapie helpen.

Putjes in de nagel door zinktekort

Zink is essentieel voor de celgroei en regeneratie, en een tekort kan leiden tot broze en misvormde nagels, inclusief kleine putjes. Zinktekort komt voor bij ongeveer 17% van de wereldbevolking en is nog vaker bij risicogroepen zoals zwangere vrouwen, ouderen en vegetariërs. Een tekort beïnvloedt de nagelstructuur omdat zink een rol speelt in de productie van keratine, het eiwit dat nagels en haar sterk maakt.

• Een 28-jarige vrouw, vegetariër, merkt putjes op in haar nagels en een verhoogde gevoeligheid voor verkoudheid. Na bloedonderzoek blijkt ze een zinktekort te hebben. Met supplementen en een aangepast dieet verdwijnen haar nagelafwijkingen binnen enkele maanden.

Systemische lupus erythematosus (SLE)l

Systemische Lupus Erythematosus (SLE), ook wel kortweg lupus genoemd, is een auto-immuunziekte die de huid, organen en nagels kan aantasten. Wereldwijd treft SLE 20 tot 150 mensen per 100.000 inwoners, met een hogere prevalentie bij vrouwen. Bij lupus vallen antilichamen gezonde cellen aan, wat ontstekingen en nagelafwijkingen kan veroorzaken, waaronder putjes, broosheid en zelfs verkleuringen.

• Een 35-jarige vrouw met een voorgeschiedenis van SLE ontwikkelt putjes in haar nagels, samen met vermoeidheid en huiduitslag. Haar dermatoloog wijst op nagelafwijkingen als een uiting van haar lupus. Ze krijgt ontstekingsremmers voorgeschreven, wat haar nagelgezondheid verbetert.

Hypoparathyreoïdie: nagelproblemen door een hormonale disbalans

Hypoparathyreoïdie is een zeldzame hormonale aandoening waarbij de bijschildklieren onvoldoende parathyroïdhormoon (PTH) produceren, wat resulteert in lage calciumspiegels. Dit tekort, dat naar schatting 1 op de 100.000 mensen treft, beïnvloedt de groei van nagels en kan leiden tot putjes en broosheid doordat calcium een belangrijk mineraal is voor nagelsterkte en -gezondheid.

• Een 42-jarige man met hypoparathyreoïdie heeft nagels met putjes en een broze structuur. Na calcium- en vitamine D-supplementen ziet hij verbetering in zijn nagelgezondheid en vermindering van putjes.

Syndroom van Sjögren: auto-immuniteit en droge nagels

Het syndroom van Sjögren is een auto-immuunziekte die wereldwijd ongeveer 0,5% van de bevolking treft, vooral vrouwen van middelbare leeftijd. Deze aandoening veroorzaakt vooral droge ogen en mond, maar heeft ook invloed op nagels door chronische ontstekingen. Nagels worden vaak dunner, brozer en vertonen soms putjes.

• Een 55-jarige vrouw met het syndroom van Sjögren merkt putjes en broosheid in haar nagels, naast droge ogen en mond. Haar arts schrijft ontstekingsremmers en nagelversterkende producten voor, wat resulteert in een verbeterde nagelstructuur.

Terugkerende traumatische activiteit

Fysieke trauma’s, zoals nagelbijten, intensieve manicurebehandelingen of voortdurend tikken op harde oppervlakken, kunnen de nagelmatrix beschadigen, wat kan leiden tot kleine putjes in de nagelplaat. Nageltrauma door herhaalde druk is een van de meest voorkomende oorzaken van nagelputjes bij mensen zonder onderliggende ziekte. Naar schatting 20% van de volwassenen heeft ooit nagelputjes door trauma.

• Een student merkt putjes in zijn nagels op die hij regelmatig bijt tijdens het studeren. Hij stopt met nagelbijten en na een paar maanden groeien de putjes geleidelijk uit, waardoor zijn nagels gladder en sterker worden.

Genetische nagelafwijkingen

Sommige genetische aandoeningen, zoals het trichorhinofalangeaal syndroom (TRPS), kunnen leiden tot nagelafwijkingen. TRPS is een zeldzaam erfelijk syndroom dat de groei van botten, haar en nagels beïnvloedt. Het treft ongeveer 1 op de 1 miljoen mensen. Bij deze aandoening zijn nagels vaak dun, misvormd en bevatten ze putjes door structurele afwijkingen in de nagelmatrix.

• Een 8-jarig kind met TRPS heeft putjes in zijn nagels en dun haar. Door medische behandeling en aangepaste nagelverzorging verbeteren de nagels enigszins, hoewel de afwijkingen door de genetische oorzaak niet volledig verdwijnen.

Sclerodermie: verharde weefsels en nagelputjes

Sclerodermie is een auto-immuunziekte die de huid en interne organen aantast door verharding en littekenvorming. Deze aandoening treft wereldwijd ongeveer 50 tot 300 mensen per miljoen inwoners en kan leiden tot verharding van weefsels rond de nagels, wat putjes en andere nagelafwijkingen veroorzaakt.

• Een 45-jarige man met sclerodermie ontwikkelt putjes en groeven in zijn nagels, samen met verharding van de huid op zijn handen. Een behandeling met immunosuppressiva helpt om de verharding en putjes te verminderen.

Putjesnagels door alopecia areata

Alopecia areata is een aandoening waarbij pleksgewijze haaruitval optreedt in het gebied van de behaarde hoofdhuid. Het kan zich soms ook manifesteren bij de wenkbrauwen, wimpers, baardbeharing en schaambeharing. Alopecia areata is een auto-immuunziekte, wat betekent dat je immuunsysteem onderdelen van je eigen lichaam aanvalt. Het afweersysteem is van slag en valt vaak niet alleen de haren aan, maar ook de nagels. Het gevolg is dat de nagels slecht kunnen gaan groeien, broos en brokkelig worden, putjes kunnen vertonen en kunnen inscheuren.

Putjes in de nagels door sarcoïdose

Sarcoïdose (de ziekte van Besnier-Boeck) is een auto-immuunziekte. Bij deze ziekte ontstaan spontaan ontstekingen in verschillende organen en weefsels van het lichaam. Bijna elk orgaan kan erdoor worden getroffen. Vaak manifesteert het zich eerst in de longen of de lymfeklieren. Sarcoïdose kan ook afwijkingen aan de nagels veroorzaken. Deze afwijkingen kunnen variëren en kunnen heel divers zijn, onder andere putjes in de nagels komen voor.

Nagelafwijkingen door het Reiter Syndroom

De ziekte van Reiter is een auto-immuunreactie op een infectie. De aandoening wordt gekenmerkt door de volgende klassieke trias:

• urethritis, een plasbuisontsteking;
• artritis, een ontsteking van de gewrichten; en
• conjunctivitis, een ontsteking van het bindvlies van het oog.

Reiter behoort tot de groep reumatische ziekten en het kan organen en gewrichten aantasten. Het kan ook leiden tot nagelafwijkingen.

Overige oorzaken van putjesnagels

Andere mogelijke oorzaken van putjes in de nagels zijn:

• Chronische nierziekte (bij chronische nierinsufficiëntie zie je vaker dat de lunula ontbreken of dat je last krijgt van half and half nails, bekend als azotemic onychopathy);
• Incontinentia pigmenti ofwel het syndroom van Bloch-Sulzberger (een genetische ziekte die de groei van nagels, haar, huid en tanden verstoort);
• Chronisch eczeem (kan lijnen van Beau veroorzaken: overdwarse groeven of deuken in de nagel);
• Pemphigus (blarenvormende auto-immuunziekte);
• Lichen planus (een aandoening die een jeukende uitslag veroorzaakt en soms ook de nagels treft; er ontstaan dan afwijkingen in de uitgroei van de nagel, die bestaan uit in de lengterichting verlopende ribbeltjes, gleufjes en spleten);
• Schimmelnagel (kan soms leiden tot putjes in de nagel);
• Dermatomyositis (een auto-immuun aandoening die gekenmerkt wordt door ontsteking van de huid en spieren);
• Parakeratosis pustulosa;
• Trauma aan vingernagel(s): kleine kuiltjes en deukjes in de nagel kunnen het gevolg zijn van beschadiging van de nagel.

Risicofactoren en -groepen

Putjesnagels – kleine, vaak grillige deukjes in de nagelplaat – zijn meer dan een esthetische afwijking. Ze zijn een weerspiegeling van interne processen en kunnen wijzen op specifieke risicofactoren en kwetsbare groepen in de samenleving. Deze aandoening raakt niet iedereen gelijk, en er zijn bepaalde factoren die de kans op putjesnagels vergroten. Van genetische aanleg tot leefstijlfactoren, elk detail vertelt een verhaal. Hier is een diepere blik op de risicofactoren en -groepen voor putjesnagels en hoe zij ons een inkijkje geven in onze algehele gezondheid.

Genetische gevoeligheid: een kwetsbare aanleg
Genetica speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van putjesnagels. Mensen met een familiegeschiedenis van auto-immuunziekten, zoals psoriasis en alopecia areata, hebben een verhoogd risico op nagelafwijkingen, waaronder putjes. Deze genetische aanleg betekent dat bepaalde families een verhoogde gevoeligheid hebben voor immuunstoornissen, die zich soms voor het eerst uiten via de nagels.

• Een vrouw met een voorgeschiedenis van psoriasis en alopecia in de familie merkt putjes op in haar nagels. Haar arts bevestigt dat genetische aanleg haar vatbaar maakt voor nagelpsoriasis, zelfs zonder zichtbare huidpsoriasis.

Leeftijd en levensfase: pieken in de volwassenheid
Hoewel putjesnagels op elke leeftijd kunnen voorkomen, komt het vaker voor bij volwassenen van middelbare leeftijd. Auto-immuunziekten, chronische aandoeningen en voedingstekorten openbaren zich vaker in deze levensfase, en de nagels weerspiegelen die onderliggende processen. Jongvolwassenen en ouderen kunnen ook gevoelig zijn, maar het is bij volwassenen tussen 30 en 60 jaar dat de aandoening vaak voorkomt.

• Een 45-jarige man ontwikkelt plotseling putjes in zijn nagels, iets dat hij eerder nooit heeft opgemerkt. Onderzoek toont aan dat zijn nagelveranderingen te wijten zijn aan een vroeg stadium van artritis psoriatica, een aandoening die vaak pas later in het leven opduikt.

Geslacht: vaker bij mannen met nagelpsoriasis en vrouwen met auto-immuunziekten
Putjesnagels zijn niet exclusief verbonden aan een specifiek geslacht, maar er zijn verschillen in de onderliggende oorzaken. Mannen hebben over het algemeen vaker nagelpsoriasis, terwijl vrouwen een grotere kans hebben op putjesnagels door alopecia areata en het syndroom van Sjögren. Dit verschil kan voortkomen uit genetische, hormonale en immunologische factoren die bepaalde auto-immuunziekten meer voorkomen bij vrouwen.

• Een jonge vrouw die onlangs is gediagnosticeerd met alopecia areata ontwikkelt putjes in haar nagels, terwijl haar broer met psoriasis putjes heeft door nagelpsoriasis. Dit verschil toont hoe geslacht invloed kan hebben op de oorzaak van nagelafwijkingen.

[B]Chronische aandoeningen: nagels als weerspiegeling van gezondheid[/B]
Mensen met chronische aandoeningen zoals psoriasis, reuma, en eczeem lopen een verhoogd risico op nagelafwijkingen. Deze aandoeningen veroorzaken ontstekingen en immuunreacties die de nagelmatrix kunnen verstoren en leiden tot de vorming van putjes. Auto-immuunziekten, zoals lupus en sclerodermie, hebben ook een significante invloed op nagelgezondheid doordat ze de bloedcirculatie en celgroei verstoren.

• Een persoon met systemische lupus merkt dat haar nagels brozer worden en putjes vertonen. Haar reumatoloog legt uit dat de ziekte niet alleen haar organen, maar ook haar nagels kan beïnvloeden.

Omgevingsfactoren: invloed van leefstijl en blootstelling
Dagelijkse leefstijlkeuzes en omgevingsfactoren spelen eveneens een rol in de gezondheid van onze nagels. Blootstelling aan chemische producten zonder beschermende handschoenen, bijvoorbeeld in de schoonmaakindustrie, kan de nagels verzwakken en putjes veroorzaken door chronische irritatie en beschadiging. Leefstijl, zoals het wel of niet dragen van handschoenen bij handmatig werk, is van grote invloed op de nagelgezondheid.

• Een schoonmaker die regelmatig zonder handschoenen met schoonmaakmiddelen werkt, merkt dat zijn nagels putjes ontwikkelen. Zijn dermatoloog adviseert hem beschermende handschoenen te dragen om verdere schade te voorkomen.

Voedingstekorten: onzichtbare invloeden met zichtbare effecten
Een tekort aan essentiële voedingsstoffen zoals zink, vitamine D en biotine kan de nagelstructuur verzwakken. Zink is belangrijk voor celdeling en nagelgroei, terwijl vitamine D bijdraagt aan de bot- en nagelgezondheid. Een tekort aan deze stoffen kan leiden tot broze, putterige nagels die vaak als eerste waarschuwingssignaal optreden voor een voedingstekort.

• Een veganistische vrouw die geen zinksupplementen neemt, ontwikkelt putjes in haar nagels. Haar arts wijst haar op een mogelijk zinktekort, en na het toevoegen van supplementen verbetert haar nagelstructuur binnen enkele maanden.

Trauma en herhaalde belasting: de invloed van externe schade
Kleine beschadigingen aan de nagels, bijvoorbeeld door nagelbijten, frequente manicurebehandelingen, of blootstelling aan harde voorwerpen, kunnen leiden tot nagelputjes. Herhaaldelijk trauma aan de nagelplaat of nagelmatrix verstoort de celgroei en kan kleine deukjes veroorzaken die zichtbaar worden als putjes. Dit type schade komt vaker voor bij mensen met beroepen waarbij handmatig werk zonder bescherming plaatsvindt.

• Een meubelmaker merkt dat zijn nagels putjes beginnen te vertonen na jarenlang zonder handschoenen te werken. De frequente impact op zijn nagels verstoort de groei en veroorzaakt kleine deukjes die overeenkomen met putjesnagels.

Bijkomende symptomen van putjesnagels

Putjesnagels gaan vaak gepaard met andere nagel- of huidsymptomen, afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Bij aandoeningen zoals psoriasis kan er bijvoorbeeld sprake zijn van verkleuringen onder de nagel (zoals olieachtige vlekken of geelachtige verkleuring), broze nagels, of zelfs onycholyse (het loslaten van de nagel van het nagelbed). Dit geeft de nagels een onregelmatig en broos uiterlijk.

Bij auto-immuunaandoeningen zoals alopecia areata, waar putjesnagels veel voorkomen, kunnen patiënten vaak ook last hebben van haarverlies, wat de aandoening kenmerkt. Daarnaast kunnen nagelputjes soms gepaard gaan met ontstekingsverschijnselen in de huid, zoals roodheid of schilfering bij eczeem of lichen planus, wat zich rondom de nagels of op andere delen van het lichaam kan manifesteren.

In zeldzamere gevallen, bijvoorbeeld bij systemische ziekten zoals artritis of een voedingstekort, kunnen pijn in de gewrichten, vermoeidheid, of tekenen van een verstoorde algehele gezondheid (zoals bleekheid bij ijzertekort) als bijkomende symptomen optreden. Het combineren van deze symptomen met putjesnagels helpt vaak om de juiste diagnose te stellen en de onderliggende oorzaak aan te pakken.

Wanneer de huisarts raadplegen bij putjesnagels?

Ofschoon putjesnagels meestal onschuldig zijn, zijn er situaties waarin het verstandig is om een huisarts te raadplegen. Hier zijn de belangrijkste redenen om medische hulp te zoeken:

Langdurige of verergerende symptomen
Als de putjes in de nagels langer dan enkele weken aanhouden of verergeren.

• Voorbeeld: Je merkt dat naast de putjes je nagels ook beginnen te verkleuren of brozer worden.

Andere nagelafwijkingen
Wanneer putjes gepaard gaan met loslatende nagels, verkleuringen, of verdikkingen.

• Voorbeeld: Naast de putjes zie je geelachtige vlekken onder je nagels of begint de nagelrand los te laten.

Huidsymptomen
Als er ook sprake is van jeuk, roodheid, schilfering, of ontstekingen van de huid rondom de nagels of elders op het lichaam.

• Voorbeeld: Je hebt putjesnagels en merkt ook schilferige plekken op je ellebogen of knieën, wat kan wijzen op psoriasis.

Haarverlies of andere auto-immuunsymptomen
Bij putjesnagels in combinatie met plotseling haarverlies, gewrichtspijn, of vermoeidheid.

• Voorbeeld: Je merkt dat naast de putjes je haar in plukken uitvalt, wat een teken kan zijn van alopecia areata.

Algemene gezondheidsklachten
Als je naast de putjesnagels ook last hebt van zwakte, bleekheid, of andere symptomen die wijzen op een voedingstekort of systemische ziekte.

• Voorbeeld: Je voelt je snel moe, hebt een bleke huid, en merkt dat je nagels dunner en gevoeliger worden.

Na trauma of chemische blootstelling
Als de putjes zijn ontstaan na een ongeluk, herhaaldelijk stoten, of blootstelling aan agressieve chemicaliën, en de nagels niet herstellen.

• Voorbeeld: Je hebt veel met schoonmaakmiddelen gewerkt zonder handschoenen, en je nagels blijven ruw en beschadigd.

Onderzoek en diagnose

Als je putjes in je nagels opmerkt, is het belangrijk om dit serieus te nemen en een afspraak te maken met je huisarts. De arts zal je klachten grondig onderzoeken, vragen stellen over je medische voorgeschiedenis en een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Het is van belang om alle symptomen te melden, omdat dit kan helpen bij het stellen van een juiste diagnose, bijvoorbeeld van nagelpsoriasis, een systemische ziekte, of een andere huidaandoening. Soms is aanvullend onderzoek nodig om de oorzaak van de putjes in je nagels verder te achterhalen.

Vragen en beoordeling van symptomen
De eerste stap in het onderzoek is een uitgebreide anamnese. De arts zal vragen stellen zoals:

• Hoe lang heb je last van putjes in je nagels?
• Zijn er andere symptomen, zoals verkleuring, broze nagels of loslatende nagels?
• Heb je huidklachten, zoals schilfering, roodheid of jeuk?
• Zijn er familieleden met aandoeningen zoals psoriasis, eczeem, of alopecia areata?
• Heb je recent trauma aan je nagels gehad of werk je veel met chemicaliën?

De antwoorden op deze vragen geven de arts inzicht in mogelijke oorzaken, zoals een huidaandoening, trauma of een systemische ziekte.

Lichamelijk onderzoek van de nagels
Tijdens het lichamelijk onderzoek beoordeelt de arts de nagels op:

• Aantal en grootte van de putjes.
• Eventuele verkleuringen, zoals gele, bruine of witte vlekken.
• Verdikkingen of loslating van de nagels (onycholyse).
• Tekenen van ontsteking of beschadiging van de nagelriemen en omliggend weefsel.

Bij vermoeden van een huidaandoening zoals psoriasis kan de arts ook andere delen van het lichaam controleren, zoals de ellebogen, knieën of hoofdhuid, op schilferige plekken.

Laboratoriumonderzoek en microscopie
Als er twijfel is over de oorzaak van de putjes, kan de arts een monster van de nagel nemen. Dit wordt naar een laboratorium gestuurd voor microscopisch onderzoek.

• Nagelkweek: Om te controleren op schimmelinfecties, die putjes kunnen veroorzaken.
• Huidbiopsie: Bij ernstige symptomen of als er sprake is van een onderliggende aandoening zoals lupus of lichen planus.

• Voorbeeld:
Een patiënt met nagelputjes en roodheid rond de nagelriem krijgt een nagelkweek om een schimmelinfectie uit te sluiten.

Aanvullende en zeldzamere onderzoeken
Bij vermoeden van systemische ziekten of auto-immuunaandoeningen kan aanvullend onderzoek nodig zijn:

• Bloedonderzoek: Om ontstekingsmarkers zoals CRP of ANA (antinucleaire antistoffen) te meten, vooral bij verdenking op lupus of artritis.
• Röntgenfoto of MRI van de handen: Bij vermoedelijke artritis psoriatica, om te zoeken naar gewrichtsontsteking.
• Dermoscooponderzoek: Met een dermoscoop kan de arts de nagelstructuur in detail bekijken om subtiele afwijkingen op te sporen.

Voorbeeld: Bij een patiënt met zowel nagelputjes als gewrichtspijn wordt een bloedonderzoek gedaan om reumatoïde artritis of artritis psoriatica vast te stellen.

Vervolg en doorverwijzing
Als de huisarts een complexere oorzaak vermoedt, zoals een auto-immuunziekte of ernstige psoriasis, kan hij je doorverwijzen naar een dermatoloog of reumatoloog. Deze specialisten kunnen meer gespecialiseerde onderzoeken uitvoeren en een behandeling op maat bieden. Een tijdige diagnose is essentieel om verdere schade aan de nagels en andere lichaamsdelen te voorkomen.

Door deze uitgebreide aanpak kan de oorzaak van putjesnagels nauwkeurig worden vastgesteld en effectief worden behandeld.

Behandeling van putjesnagels en groeven

De behandeling van putjesnagels is vaak geen eenvoudige opgave. Omdat de putjes al gevormd worden tijdens de groei van de nagels, is het lastig om deze direct te herstellen. Zalven en andere lokale behandelingen hebben beperkte werking omdat ze moeilijk doordringen tot de nagelmatrix. De keuze van de behandeling hangt sterk af van de onderliggende oorzaak. Hieronder bespreken we de behandelopties, van medicijnen tot cosmetische oplossingen.

Behandelingen gericht op specifieke oorzaken

• Middelen tegen schimmelinfecties (antimycotica): Bij een schimmelinfectie worden antischimmelmiddelen voorgeschreven, vaak in de vorm van tabletten, crèmes of nagellak. Deze behandeling kan enkele maanden duren voordat verbetering zichtbaar wordt.
• Corticosteroïden: Voor huidaandoeningen zoals psoriasis of eczeem worden corticosteroïden ingezet, bijvoorbeeld in zalfvorm, als nagellak of via injecties. Deze verminderen ontstekingen in de nagelmatrix, wat verdere schade kan beperken.
• Lichttherapie: Bij nagelpsoriasis wordt vaak topicale PUVA-therapie toegepast, waarbij een combinatie van licht en een medicijn wordt gebruikt om de nagelgroei te normaliseren.

Systemische therapieën

Bij ernstige gevallen van putjesnagels, bijvoorbeeld bij auto-immuunziekten zoals psoriasis of artritis psoriatica, kan systemische therapie nodig zijn:

• Tabletten: Medicijnen zoals methotrexaat of ciclosporine worden voorgeschreven om het immuunsysteem te onderdrukken en ontstekingen te verminderen.
• Biologicals: Deze geavanceerde medicijnen, zoals adalimumab of etanercept, remmen specifieke ontstekingsstoffen in het lichaam en worden vaak gebruikt bij hardnekkige psoriasis.

Invasieve behandelingen

In zeldzame gevallen kun je ervoor kiezen om de aangedane nagels te laten verwijderen. Dit gebeurt bijvoorbeeld als andere behandelingen geen effect hebben of als de nagel ernstig vervormd is. Na verwijdering kan de nagel opnieuw groeien, al is dit een langdurig proces.

• Voorbeeld: Een patiënt met ernstige nagelpsoriasis kiest voor tijdelijke verwijdering van de nagel om verlichting te krijgen van pijn en ontsteking.

Cosmetische opties

Omdat het volledig herstellen van putjesnagels lastig kan zijn, kiezen veel mensen voor cosmetische oplossingen:

• Nagels polijsten: Putjes kunnen (deels) worden gladgestreken door de nagels voorzichtig te polijsten. Dit geeft een gladdere uitstraling.
• Nagellak of gels: Cosmetische producten kunnen oneffenheden camoufleren en de nagels een verzorgd uiterlijk geven.

Voorbeeld: Een persoon met milde putjesnagels laat haar nagels professioneel polijsten en kiest voor een neutrale nagellak om de oneffenheden te verbergen.

Duur en resultaten van behandeling

Het behandelen van putjesnagels is vaak een langdurig proces. Het kan maanden duren voordat de nagels zichtbaar verbeteren, en in sommige gevallen zijn de resultaten beperkt. Dit komt doordat de schade aan de nagelmatrix blijvend kan zijn. Een combinatie van medische en cosmetische behandelingen biedt vaak de beste balans tussen het beheersen van de oorzaak en het verbeteren van het uiterlijk van de nagels.

Met een goed behandelplan, afgestemd op de oorzaak, en geduld kun je de impact van putjesnagels verminderen en zorgen voor gezondere en mooiere nagels.

Praktische tips en zelfzorg bij putjes in de nagels

Putjes in je nagels, het is zo’n detail dat je waarschijnlijk liever negeert, maar waar je toch steeds naar kijkt. Het lijkt misschien een onbenulligheid, maar nagels zeggen verrassend veel over je gezondheid en gewoontes. Vaak zijn die kleine deukjes een signaal dat er iets speelt: een tekort, een gewoonte die je nagels stiekem beschadigt, of zelfs een onderliggend gezondheidsprobleem. Gelukkig kun je zelf veel doen om je nagels weer glad en sterk te maken.

Als je je afvraagt hoe je die vervelende putjes te lijf gaat, dan is zelfzorg het magische sleutelwoord. Het draait allemaal om aandacht voor de kleine dingen die je dagelijks met je handen doet en hoe je je nagels verzorgt. Van slimme producten tot handige gewoontes: het zijn vaak de details die een wereld van verschil maken. Je nagels verdienen een beetje liefde, en die kun je geven zonder uren bezig te zijn.

Wist je bijvoorbeeld dat voeding een enorme invloed heeft op je nagels? Kleine aanpassingen in wat je eet, zoals meer biotinerijke voedingsmiddelen, kunnen je nagels van binnenuit versterken. Maar ook aan de buitenkant kun je ze een flinke oppepper geven. Een voedende nagelolie, zachte nagelborstel, of zelfs een goede nagelverharder zijn eenvoudige maar effectieve stappen. Het gaat erom dat je je nagels niet alleen als accessoire ziet, maar als een onderdeel van je totale gezondheid.

Zorg er dus voor dat je je nagels een plekje geeft in je dagelijkse routine. Geen urenlange rituelen, maar praktische acties die echt verschil maken. En vergeet niet: een beetje aandacht en aanpassing in je gewoontes kan putjes gladstrijken én je nagels sterker maken voor de toekomst. Jij en je nagels verdienen het!

Gebruik een voedende nagelolie met vitamine E

Als je ooit hebt gehoord van nagelolie, maar niet wist wat je ermee moest, luister goed: dit spul is pure magie voor je nagels. Neem nou Sophie, een drukke moeder van twee die altijd haar handen in het sop of zandbak had zitten. Haar nagels leken meer op een maanlandschap dan iets anders. Totdat ze een flesje nagelolie met vitamine E ontdekte. Een paar druppels per dag en voilà, haar nagels zagen er ineens gehydrateerd en gezond uit. Vitamine E, bekend om zijn herstellende en hydraterende eigenschappen, werkt als een schild voor je nagels. En het mooiste? Het kost je letterlijk maar een minuutje per dag. Gewoon een druppeltje inmasseren en je nagels danken je voor de rest van je leven.

Vermijd agressieve nagellakremovers

Weet je dat dat bijtende gevoel van sommige nagellakremovers niet alleen vervelend is, maar ook je nagels sloopt? Neem Suzan, die elke week van kleur wisselde alsof haar nagels een modeshow liepen. Maar haar nagels begonnen broos te worden en putjes verschenen overal. De oorzaak? Haar agressieve remover vol aceton. Wat bleek? Er zijn acetonvrije opties die net zo goed werken zonder dat chemische geweld. Het verschil? Haar nagels waren in een paar weken alweer steviger. Het is een kleine aanpassing, maar het voorkomt grote problemen. Kies bewust, en je nagels blijven je stijlvol ondersteunen.

Draag handschoenen bij huishoudelijke klussen

Even snel de afwas doen zonder handschoenen? Slecht idee. Al die schoonmaakmiddelen kunnen je nagels uitdrogen en verzwakken. Lisa, een enthousiaste doe-het-zelver, ontdekte dat haar nagels letterlijk braken na een weekend muren verven. Nu is ze nooit meer zonder stevige huishoudhandschoenen te vinden, en raad eens? Geen gescheurde nagels meer. Zelfs als je denkt dat je klusjes "klein" zijn, zoals een beetje schoonmaken of tuinieren, kan de impact op je nagels groot zijn. Bescherm ze dus als een professional, want je handen zijn het waard.

Masseer dagelijks je nagelriemen met een hydraterende crème

Nagelriemen zijn misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ze zijn cruciaal voor gezonde nagels. Denk aan Marieke, een fanatieke typiste die merkte dat haar nagelriemen vaak droog en geïrriteerd waren. Ze besloot dagelijks een hydraterende crème te gebruiken en masseerde het zachtjes in. Binnen een paar weken voelde haar nagels steviger en zagen ze er gezonder uit. Een klein ritueel, maar met grote effecten. Bonus? Het voelt ook nog eens heerlijk ontspannend, alsof je je handen trakteert op een mini-spabehandeling. Vitamine E in de crème kan trouwens een gamechanger zijn.

Controleer op tekorten aan zink of ijzer

Wist je dat kleine putjes in je nagels vaak een roep om hulp van je lichaam kunnen zijn? Het klinkt dramatisch, maar dit was precies wat er met Bart gebeurde. Hij werkte fulltime, rende van hot naar her en at "even snel" iets ongezonds. Zijn nagels vertelden een ander verhaal: kleine deukjes, broosheid, en een vreemde bleekheid. De dokter stelde vast dat hij een zink- en ijzertekort had. Zink speelt een belangrijke rol bij de celvernieuwing, en zonder ijzer krijg je onvoldoende zuurstof naar je nagelbedden. Door meer zinkrijke producten te eten zoals noten en peulvruchten, en een ijzersupplement te nemen, merkte Bart al na een maand verschil. Soms is een simpele zink-boost alles wat je nagels nodig hebben om weer gezond te worden.

Verwijder geen velletjes rond de nagelriemen

Je kent het wel: een vervelend velletje naast je nagel. Voor je het weet, trek je eraan en eindig je met een rode, pijnlijke plek. Maaike, een perfectionist in hart en nieren, deed dit regelmatig. Het gevolg? Haar nagelriemen waren altijd geïrriteerd, en haar nagels groeiden met putjes en scheurtjes. Wat bleek? Het trekken aan velletjes beschadigt het gevoelige weefsel rond de nagels, wat de groei van gezonde nagels belemmert. Nu gebruikt ze een nagelriemcrème en een bokkenpootje om haar nagelriemen zachtjes terug te duwen. Geen pijnlijke plekken meer en – bonus – haar nagels zien er eindelijk uit alsof ze uit een glossy komen. Soms is het echt zo simpel: blijf van die velletjes af.

Gebruik een nagelverharder met keratine als basislaag

Anja, een fervent nagellakfan, ontdekte dit trucje toen ze haar broze nagels zat was. Ze hield van knallende kleuren, maar haar nagels braken onder de lak alsof ze van glas waren. Toen ze overstapte op een nagelverharder met keratine als basislaag, veranderde alles. Keratine is het bouwmateriaal van je nagels, en een goede nagelverharder versterkt de nagelplaat terwijl hij ook fungeert als beschermende laag. Nu geniet ze zonder schuldgevoel van haar lakavonturen, en haar nagels? Die zien er beter uit dan ooit. Het is een kleine investering die je nagels beschermt tegen al die chemicaliën.

Houd je nagels kort en gelijkmatig

Lang is mooi, maar kort is krachtig – zeker als je nagels broos of beschadigd zijn. Neem bijvoorbeeld Peter, een timmerman die geen tijd had om zijn nagels te verzorgen. Zijn lange nagels zaten vol scheuren, waardoor hij steeds vaker last kreeg van kleine ontstekingen. Toen hij besloot ze kort en gelijkmatig te vijlen, merkte hij dat zijn nagels sterker groeiden. Korte nagels zijn minder vatbaar voor scheuren en blijven langer gezond. Gebruik een zachte vijl om scherpe randjes te vermijden, en denk eraan: nagels knippen als ze droog zijn, maakt ze kwetsbaarder. Door deze simpele aanpassing bespaarde Peter zichzelf een hoop ongemak én pijn.

Kies voor een zachte nagelborstel

Herinner je je Eva nog, de vrouw met die prachtige lange nagels? Nou, dat was totdat ze besloot haar nagels als schroevendraaier te gebruiken. Resultaat? Nagels vol vuil en kleine scheurtjes. Wat Eva leerde, is dat een zachte nagelborstel niet alleen voor schoonheidssalons is. Dagelijks je nagels schoonmaken met een borstel verwijdert vuil zonder dat je de nagelplaat beschadigt. Het voelt bijna therapeutisch, vertelde ze. De truc? Gebruik geen harde borstels die je nagels ruw maken, maar kies een borstel die speciaal ontworpen is voor nagelverzorging. Combineer het met warm water en een druppeltje tea tree-olie voor een antibacterieel effect, en je nagels zien er elke dag uit alsof ze net een spa-dagje hebben gehad.

Eet meer voedingsmiddelen rijk aan biotine

Je kunt je nagels van buiten verzorgen, maar de echte kracht zit vanbinnen. Biotine, ook bekend als vitamine B8, is de geheime superheld van sterke nagels. Neem nou Sofie, een foodie die elke ochtend begon met een groene smoothie, maar geen idee had dat haar nagels daar ook van profiteerden. Sinds ze biotinerijke voeding toevoegde, zoals eieren, noten en avocado's, merkt ze dat haar nagels niet alleen sterker, maar ook glanzender zijn. Onderzoek toont zelfs aan dat biotine kan helpen bij het verminderen van broze nagels. Kleine veranderingen in je dieet maken een groot verschil – en als extra bonus krijg je er ook nog een boost voor je haar en huid bij.

Beperk overmatig contact met water

Water lijkt onschuldig, maar voor je nagels kan het een sluipmoordenaar zijn. Kijk maar naar Tim, die als afwasser werkte en voortdurend zijn handen in sop had. Zijn nagels werden dunner en begonnen te splijten. Wat hij niet wist, is dat overmatig contact met water de natuurlijke oliën van je nagels verwijdert, waardoor ze uitdrogen en kwetsbaarder worden. Nu draagt Tim handschoenen bij het afwassen en gebruikt hij een hydraterende handcrème om zijn nagels te beschermen. Of je nu afwast, poetst of zwemt, houd die nagels zo droog mogelijk en geef ze daarna een beetje liefde met een voedende crème.

Gebruik een bufferblok om oppervlakkige putjes glad te maken

Een polijst- of bufferblok klinkt misschien als iets uit een bouwmarkt, maar voor je nagels is het een wondermiddel. Lisa ontdekte dit toen ze haar nagels een mini-make-over gaf. Met een bufferblok kun je oppervlakkige putjes zachtjes glad maken zonder je nagels te beschadigen. Het is een beetje alsof je een polijstmachine gebruikt, maar dan voor je handen. Let wel op: overmatig buffen kan je nagels dunner maken, dus doe het met mate. Het resultaat? Lisa’s nagels zagen er glad en verzorgd uit, zelfs zonder lak. Combineer het met een voedende nagelolie, en je handen zien eruit alsof ze zo uit een beautycommercial komen.

Prognose van putjesnagels: herstel en genezing

Putjesnagels kunnen, afhankelijk van de oorzaak, een variabele prognose hebben. Voor sommige mensen zijn de putjes tijdelijk en verbeteren ze met gerichte behandelingen of zelfzorg. Voor anderen, vooral wanneer putjesnagels samenhangen met chronische aandoeningen zoals psoriasis, alopecia areata of andere auto-immuunziekten, kan de prognose complexer zijn en vraagt herstel tijd en zorgvuldige medische begeleiding.

Korte-termijn herstel bij mildere oorzaken
Bij nagelputjes veroorzaakt door voedingstekorten of tijdelijke beschadiging door trauma, zoals nagelbijten of mechanische schade, is de prognose doorgaans goed. Zodra het tekort wordt aangevuld of het trauma verminderd wordt, zullen nieuwe nagelcellen normaal groeien en kunnen putjes na enkele maanden uitgroeien. Voor veel mensen leidt consistent gebruik van voedende nagelproducten, zoals crèmes en oliën, in combinatie met een gezonde levensstijl, tot volledige herstelling.

• Een persoon met putjesnagels door een zinktekort merkt verbetering na enkele maanden suppletie, en de nagels groeien gezonder en gladder uit.

Langdurige behandeling en prognose bij chronische aandoeningen
Bij putjesnagels door chronische aandoeningen zoals nagelpsoriasis, artritis psoriatica, en alopecia areata kan het proces langduriger zijn. Voor deze patiënten ligt de focus vaak op symptoombestrijding en het beheersen van opflakkeringen. Putjes en groeven kunnen terugkeren, vooral tijdens periodes waarin de onderliggende aandoening verergert. De prognose hangt hier af van de mate van controle over de ziekte. Bij stabiele aandoeningen, ondersteund door behandelingen zoals fototherapie, corticosteroïden of systemische medicatie, is vaak sprake van verbetering, maar een volledige terugkeer naar volledig gladde nagels kan lastig zijn.

• Een patiënt met nagelpsoriasis ervaart een afname van putjes en groeven na lichttherapie, maar de putjes keren soms terug bij opflakkeringen van de aandoening.

Preventieve zelfzorg en bescherming als onderdeel van de prognose
Ongeacht de oorzaak kunnen mensen met putjesnagels hun nagelgezondheid positief beïnvloeden door preventieve maatregelen, zoals het dragen van beschermende handschoenen en het gebruik van voedende producten. Bij regelmatig onderhoud en zorg kan verdere schade aan de nagels beperkt worden, wat de algehele gezondheid van de nagels verbetert. De prognose is positief wanneer zelfzorg wordt gecombineerd met medische behandeling, vooral in gevallen waarin de nagelputjes primair voortkomen uit externe factoren.

Nagels gezond houden

Houd je nagels gezond door onder ander de volgende maatregelen:

• Gehydrateerd te blijven en dus voldoende te drinken;
• Gezond en gevarieerd te eten; en
• Extra vitamine B en zink te nemen;
• Houd je nagels kort en knip ze recht af.

Lees verder

• Nagelpsoriasis: symptomen, oorzaken, behandeling en prognose
• Gezonde nagels krijgen: vitamine C, B8, ijzer en zink
• Dikke nagels of verdikte nagels: symptomen en behandelen
• Groeven of ribbels in nagels: oorzaken van geribbelde nagels
• Gele nagels: oorzaken van gele nagels op vingers en/of tenen