Nagelletsels: Oorzaken en behandeling van nagelverwondingen

Een nagelblessure doet zich voor wanneer (een deel van) de nagel gewond raakt. De patiënt heeft mogelijk een nagelverwonding aan de nagel zelf, het nagelbed (de huid onder de nagel), de nagelriem (basis van de nagel) en de huid rond de zijkanten van de nagel. Het nageltrauma treedt op door een snede in of scheur van de nagel, een verbrijzelde of gekneusde nagel en een nagelloslating waarbij de nagel loskomt van de huid. Dit gebeurt bijvoorbeeld door de deur dicht te slaan met de vinger er nog tussen, met een hamer of een ander zwaar voorwerp op de nagel slaan, of de nagel afknippen met een mes. De soort behandeling en ook resultaten hangen af van het type en de ernst van de verwonding. Sommige patiënten kampen na het herstel met een permanente misvorming van de nagel.

• Lagen van een nagel
• Oorzaken van nagelverwondingen
• Symptomen: Pijn
• Alarmsymptomen van nagelletsels
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van nagelblessure
• Zelfzorg
• Professionele medische behandeling
• Prognose van nageltrauma

Lagen van een nagel

De nagel is een complexe structuur die drie verschillende lagen bevat:

• Het nagelbed bevindt zich onder de nagelplaat en is verantwoordelijk voor de nagelgroei en ondersteuning.
• De nagelplaat zelf is de harde substantie op de achterkant van de vinger of teen.
• Het eponychium (cuticula: nagelriem) en laterale nagelplooien (verhoogde huid aan de zijkanten van de nagel) maken ook deel uit van de nagelstructuur.

Oorzaken van nagelverwondingen

De meeste nagelletsels ontstaan door één van de drie mechanismen.

• breekkrachten, zoals door hamers, deuren dichtslaan op vingers, menselijke beten of machines
• snijwonde, zoals door messen, buizensnijders of machines
• trek- of scheurletsels, zoals een teen stoten of met een vingernagel op een object slaan

Symptomen: Pijn

Afhankelijk van het type letsel, ontstaan volgende mogelijke nagelafwijkingen:

• bloedingen onder de nagel (subunguaal hematoom)
• bloedingen op of rond de nagel
• de nagel scheidt zich gedeeltelijk of volledig van het nagelbed (nagelavulsie)
• een snijwonde of scheur aan de nagel, nagelriem of andere huidgebieden rondom de nagel
• een vingertopamputatie (een deel van de vingertop inclusief een deel van de nagel of de hele nagel is verwijderd)
• kloppende pijn

Alarmsymptomen van nagelletsels

In volgende omstandigheden is het belangrijk om een arts te raadplegen:

• de patiënt lijdt aan diabetes mellitus of aids, of heeft een slechte bloedsomloop, krijgt chemotherapie of heeft nog een reden voor een langzame wondgenezing of een verhoogd risico op een infectie
• een aanhoudende bloeding
• een diepe wonde
• een gedeeltelijke of gehele amputatie van de vinger- of teennagel
• een opgezwollen vinger waardoor het niet mogelijk is om de ring van de vinger te verwijderen
• een toename van de nagelzwelling
• het laatste tetanusvaccin is meer dan tien jaar geleden
• koorts
• nagelpijn
• pus (gele of witte vloeistof) loopt weg uit de wonde
• roodheid aan de nagel

Diagnose en onderzoeken

De arts voert een gedetailleerd onderzoek van de hand of voet en de gewonde nagel uit. Hij wil eveneens weten hoe de verwonding aan de nagel is opgetreden. Verder moet de arts op de hoogte zijn over andere medische problemen, medicatiegebruik, allergieën en de datum van de meest recente tetanusinjectie. De arts controleert ook vitale functies zoals de hartslag en bloeddruk. Verder maakt de arts soms een röntgenfoto van de hand of voet. Een bloedonderzoek is meestal niet nodig. Op basis van de verkregen informatie van het vraaggesprek en lichamelijk onderzoek, bepaalt de arts de soort behandeling.

Behandeling van nagelblessure

Zelfzorg

Een zelfzorgbehandeling is enkel mogelijk wanneer:

• de nagel niet gesneden of gescheurd is en is nog steeds vastgehecht is aan het nagelbed
• de patiënt een nagelkneuzing heeft die minder bedraagt dan één vierde van de nagel
• de patiënt het bloeden snel kan stoppen
• de vinger of teen niet gebogen of misvormd is

Om de nagelblessure te verzorgen, moet de patiënt alle sieraden van de hand verwijderen indien mogelijk. De patiënt brengt zo nodig zeep aan om de ringen gemakkelijker van de vingers te laten glijden. Verder wast de patiënt voorzichtig kleine snijwonden of schaafwonden. Hij brengt indien nodig een verband aan. Vrij verkrijgbare pijnstillers verlichten de pijn.

Professionele medische behandeling

Voor meer ernstige nagelverwondingen, moet de patiënt naar een spoedeisende hulp gaan. Daar wordt het bloeden gestelpt en de wonde schoongemaakt. Meestal zal de arts de nagel en vinger of teen eerst verdoven met medicijnen voordat hij deze behandelt.

Letsels aan nagelbed
De arts maakt bij een grotere blauwe plek een klein gaatje in de nagel. Hierdoor kan vloeistof wegvloeien en vermindert de druk en pijn. Als het bot is gebroken of de blauwe plek erg groot is, moet de arts de nagel mogelijk verwijderen en het nagelbed herstellen.

Scheurwonden of avulsies van nagels
De arts moet bij een scheurwonde of een nagelavulsie mogelijk een deel van de nagel of zelfs de hele nagel verwijderen. Snijwonden in het nagelbed sluit de arts met hechtingen. De nagel wordt opnieuw bevestigd met een speciale lijm of hechtingen. Als de nagel niet opnieuw kan worden bevestigd, vervangt de arts deze door een speciaal soort materiaal. Dit blijft op het nagelbed terwijl het geneest. De arts schrijft voorts antibiotica voor om een infectie te voorkomen. Als de patiënt een gebroken bot heeft, moet de arts mogelijk een draadje in de vinger plaatsen om het bot op zijn plaats te houden.

Pijn van nagelletsel behandelen
De patiënt mag de eerste dag om de 2 uur ijs toepassen op 20 minuten, en daarna 3 tot 4 keer per dag. Om de kloppingen te verminderen, houdt de patiënt de hand of voet boven het niveau van het hart. De patiënt neemt voorgeschreven medicatie of anders mag hij ibuprofen of naproxen gebruiken om de pijn en zwelling te verminderen. paracetamol helpt bij pijn, maar niet bij zwelling. Heeft de patiënt in het verleden maagbloedingen of inwendige bloedingen gehad of heeft hij last van een hartaandoening, een hoge bloeddruk of een nieraandoening, dan is het belangrijk om met de arts het medicatiegebruik te overleggen.

Prognose van nageltrauma

Als de patiënt de nagel verliest, duurt het ongeveer 7 tot 10 dagen voordat het nagelbed is genezen. De ontwikkeling van een nieuwe vingernagel neemt ongeveer 4 tot 6 maanden in beslag; deze vervangt dan de verloren nagel. Teennagels hebben ongeveer 12 maanden nodig om terug te groeien. De nieuwe nagel heeft waarschijnlijk groeven of richels en is enigszins misvormd. De nagelafwijkingen zijn mogelijk permanent. Als de patiënt een bot in de vinger of teen heeft gebroken in combinatie met het nageltrauma, duurt het genezingsproces ongeveer 4 weken.

Lees verder

• Nagelafwijkingen: Veel voorkomende veranderingen aan nagels
• Nagels: Veranderingen in kleur, sterkte en textuur
• Nagelgezondheid: Tips voor gezonde en goed uitziende nagels