EHBO bij snijwonden en steekwonden

EHBO bij snijwonden en steekwonden Snij- en steekwonden zijn doorgaans eenvoudige wonden waarbij enkel de huid of slijmvliezen beschadigd zijn. Deze horen bij het dagelijks leven en kennen een vaak mild karakter. Niettemin bezoekt een patiënt best een arts wanneer de handen of het gezicht getroffen zijn. Af en toe ontstaan diepere snij- en steekwonden, bijvoorbeeld door een glasscherf of mes. De eerste hulp is afhankelijk van de ernst van de wonde(n), maar het stelpen van de bloeding is vaak eerst noodzakelijk.

Snijwonden

Snijwonden komen tot stand door een snijdend voorwerp zoals een glasscherf of mes. Ondiepe wonden hebben meestal een gunstige prognose. De pijn van een snijwonde is kortstondig en scherp. De wondranden zijn gaaf en vaak zijn ze min of meer van elkaar verwijderd. Dit hangt af van de wondgrootte en of de verhouding van het lichaamsdeel. Gering of ernstig bloedverlies treedt op. De ernst hiervan is afhankelijk van het beschadigde bloedvat. De bloeding stopt in de meeste gevallen spontaan.

Steekwonden

Een doorn of splinter resulteert meestal in een vrij oppervlakkige steekwonde. Puntige voorwerpen zoals onder andere een breinaald, een naald, een nagel of een spijker veroorzaken eveneens een steekwonde. Deze wonden zijn meestal diep, hebben slechts een kleine huidopening en kennen hierdoor vaak een ernstig karakter. Vaak is de exacte diepte van dit soort letsels moeilijk in te schatten. Bij vingerwonden treedt een snelle besmetting op. De wondranden sluiten daarnaast snel door de veerkracht van de weefsels, waardoor de besmetting aanwezig blijft. Af en toe blijft een voorwerp in het lichaam zitten.

Eerste hulp bij steekwonden

Doorn of splinter

Bij de aanwezigheid van een doorn of splinter, is een zwarte punt met een streepvorm te zien. Mogelijk is de huid hier omheen rood en gezwollen. Eerst reinigt de hulpverlener de huid rond de wonde met warm water. De hulpverlener ontsmet daarna de huid rond het voorwerp. Daarna houdt hij een naald in het blauwe gedeelte van een vlam en ontsmet hij de naald (roet van de naald verwijderen). Ook het reinigen van de naald met alcohol is mogelijk om de naald te ontsmetten. Hij prikt onder de splinter en haalt deze vervolgens naar boven. Daarna verwijdert hij de splinter met een pincet. Het is belangrijk m het wondje even te laten nabloeden. Daarna ontsmet de hulpverlener de wonde met Betadine Jodium en plaatst hij hierover een pleister. Lukt het verwijderen van een splinter of doorn niet, dan dekt de hulpverlener de wonde af en bezoekt hij een dokter. Soms helpt het om de plaats met de splinter onder te dompelen in een badje met wasmiddel zodat deze nog wat naar boven komt.

Naald

Met een naald die zich volledig in de voet bevindt, onderneemt de hulpverlener geen actie om de naald zelf te verwijderen. Hij duidt wel de plaats van de naald aan met een cirkeltje, dekt de wonde af met een niet drukkend verband en daarna bezoekt hij de arts. De patiënt mag zeker niet steunen op de voet om verdere letsels te voorkomen.

Mes of dolk

Niet meer in de wonde
Bij een eerder oppervlakkige steekwonde stelpt de hulpverlener de bloeding door met een steriel gaasje of een paar opgevouwen tissues op de wonde te drukken. Om de bloedtoevoer af te remmen, plaatst de patiënt het getroffen lichaamsdeel zo hoog mogelijk. Het reinigen van de wonde gebeurt met behulp van een gaasje in combinatie met desinfecterend middel of zeep en lauwwarm water. De hulpverlener veegt het gaasje steeds van de wonde weg zodat huidbacteriën niet in de wonde terechtkomen. Wanneer een gaasje vuil is, gebruikt de hulpverlener een nieuw gaasje. Een wondpleister verbindt de wonde.

Wanneer de steekwonde van een mes of dolk dieper is, plaatst de hulpverlener een steriel verbandkussen op een bloedende wonde. De patiënt zelf plaatst druk op de wonde want hij voelt beter aan hoe sterk de druk moet zijn. Hij let er bij een hand- of voetwonde wel op dat de huid van de vingers of tenen ongeveer dezelfde kleur heeft als de vingers of tenen van de andere, niet getroffen zijde. Een blauwe, witte of gevlekte nagelkleur wijzen vaak op een te strak verband dus dan is het nodig om het verband wat losser te maken. Daarnaast houdt de patiënt het getroffen lichaamsdeel zo hoog mogelijk (hoger dan het hart). Dit doet de patiënt om de bloeding te stelpen. Het is belangrijk om bij een arm of been eerst de wonde toe te drukken en daarna pas het lidmaat in een hogere stand te plaatsen. De hulpverlener plaatst de benen ook hoger wanneer de patiënt zich duizelig en zwak voelt en laat de patiënt hierbij liggen.

Nog in de wonde
Een mes of dolk moet blijven zitten in de wonde. De hulpverlener plaatst een verband rond het wapen en oefent hierop druk uit. Hij plaatst vervolgens een verband rond de wonde. Terwijl de patiënt rust, brengt de hulpverlener over het verband nog een kriskras gewonden verbandwissel aan. Het is belangrijk om steeds de hulpdienst in te schakelen of het ziekenhuis te bezoeken met dergelijke wonde.

EHBO: Zeker niet doen

De hulpverlener verwijdert een mes of andere steekwapen niet wanneer dit zich nog in de wonde bevindt. De aanwezigheid van een steekwapen helpt namelijk bij het stoppen van de bloeding. Bovendien laat hij de patiënt niet rechtop staan want hierdoor valt hij mogelijk flauw (flauwvallen). Voor het reinigen van de wonde zijn watten of ander pluizend materiaal uit den boze. Daarnaast is het gebruik van een vuil of slecht sluitend pincet bij het verwijderen van een splinter niet aanbevolen. Tot slot gebruikt de hulpverlener geen andere scherpe voorwerpen zoals naalden om de punt van een splinter vrij te maken.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
EHBO bij schotwondenEHBO bij schotwondenSchotwonden door vuurwapens veroorzaken verschillende letsels. Vaak treffen ze ook één of meer organen. Een kleine wonde…
Dieren EHBO: Wonden en bloedingenDoor vechtpartijen met andere dieren komen vaak bijt- en krabwonden voor, maar gelukkig zien we zelden kogelwonden of an…
Eerste hulp bij snij- en steekwondenEerste hulp bij snij- en steekwondenVan de snij- en steekwonden is de steekwond het meest berucht. De vaak kleine insteekopening doet in veel gevallen vermo…
Eerste Hulp Bij OngelukkenEerste Hulp Bij OngelukkenEHBO, ofwel Eerste Hulp Bij Ongelukken of Eerst Hulp Bij Ongevallen, is hulp die door niet professionals wordt gegeven.…

EHBO bij insectenbeten (wespen, bijen, mieren en teken)EHBO bij insectenbeten (wespen, bijen, mieren en teken)Een insectenbeet vindt snel plaats wanneer iemand bijvoorbeeld werkt in de tuin, buiten picknickt of buiten schildert. S…
EHBO bij een bijtwonde van een dier of mensEHBO bij een bijtwonde van een dier of mensMeestal is een bijtwonde het gevolg van een beet van een dier zoals een hond of paard, al veroorzaken mensen mogelijk ev…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: InspiredImages, Pixabay
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 17 augustus 2016
  • EHBO - Eerste Hulp Bij Ongevallen, Auteur: Paul Broos, Stefaan Nijs, Redactie : P. Broos, Sigrid Nijs, M. Sabbe, Uitgever: Uitgeverij Acco, 9789033457845, mei 2005, vijfde herziene uitgave: 2011, ISBN: 9789033457845, blz. 105-106, geraadpleegd op 17 augustus 2016
  • EHBO Snelgids, Auteur: Elly van der Meijden, Redactie: Dr. A. Nijland, Uitgever: Reality Bites Publishing B.V., ISBN: 9789490783273, eerste druk: maart 2012, blz. 148-153, geraadpleegd op 17 augustus 2016
  • Hygiëne & EHBO, Docente: Ann Eyskens, Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde, Thomas More Turnhout, 3 Bachelor Office Management, Medical Management Assistant, Academiejaar 2013-2014, digitale cursus dus paginanummer onbekend, geraadpleegd op 17 augustus 2016
  • Medische Gids Voor Noodgevallen, Auteur: Ella Tyler, Uitgever: The Readers Digest, ISBN: 9789064075865, juni 2001, blz. 163-164 en 167-168, geraadpleegd op 17 augustus 2016
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 31-12-2019
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 6
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.