Inwendige bloeding: Oorzaken van interne bloedingen

Interne bloedingen (inwendige bloedingen, hemorragie) zijn bloedingen die ontstaan door beschadigde bloedvaten. Vaak treden zeer kleine bloedingen op (bijvoorbeeld door bloedvaten dichtbij het huidoppervlak), maar soms ontstaan ook ernstige oncontroleerbare bloedingen in het lichaam zelf. Inwendige bloedingen zijn het gevolg van een onderliggende oorzaak, zoals een traumatische verwonding. Bij een trauma of andere tekenen van een inwendige bloeding is het belangrijk om meteen medische hulp in te roepen. Zelfs een kleine interne bloeding leidt namelijk mogelijk reeds tot levensbedreigende complicaties.

• Oorzaken van interne bloedingen
• Aandoeningen en behandelingen
• Omgevingsfactoren
• Symptomen
• Milde tot matige inwendige bloedingen
• Ernstige inwendige bloedingen
• Alarmtekens van inwendige bloeding
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van inwendige bloedingen
• Kleine of milde bloeding
• Matige tot ernstige bloeding
• Complicaties van interne bloeding

Oorzaken van interne bloedingen

Wanneer schade ontstaat aan de wanden van de bloedvaten, ontstaan mogelijk inwendige bloedingen. Bij kleinere bloedingen is het lichaam zelf in staat om door middel van de bloedstolling deze bloeding te doen stoppen. Dit is echter lastiger bij grotere bloedingen. Het bloedvat blijft in dat geval bloed in de omringende ruimte of organen pompen. Vaak ontstaat de schade aan de bloedvaten als gevolg van een specifieke verwonding of een trauma. Maar soms vloeit hemorragie voort uit geleidelijk verzwakte bloedvatwanden, of problemen met de bloedstolling. Zowel medische aandoeningen en behandelingen als omgevingsfactoren leiden mogelijk tot een interne bloeding.

Aandoeningen en behandelingen

Volgende medische aandoeningen en behandelingen leiden sneller tot een interne bloeding:

• bepaalde leveraandoeningen zoals primaire biliaire cholangitis (schade aan galwegen in lever)
• bepaalde miltaandoeningen
• bepaalde nieraandoeningen
• bloedziekten en bloedstollingsaandoeningen zoals:
• hemofilie (bloedziekte door het ontbreken van stollingsfactoren)
• het Osler-Weber-Rendu syndroom
• verworven bloedplaatjesdysfunctie
• ziekte van Glanzmann
• chirurgie
• diabetes of ongecontroleerde bloedsuikerspiegels
• een aneurysma (uitstulpingen die zich vormen in de bloedvaten)
• een beroerte
• een chronische hoge bloeddruk (hypertensie)
• een diep veneuze trombose (DVT: pijn of zwelling aan het been of bekken)
• een embolie
• een hartaanval
• een traumatische verwonding door een auto-ongeval, een kogelwonde, een valpartij, een explosie, …
• erfelijke ziekten zoals:
• het Coats plus-syndroom (afwijkingen aan ogen, botten en hersenen)
• het Ehlers-Danlos syndroom (aandoening met symptomen aan huid en gewrichten)
• het Klippel-Trénaunay syndroom
• gastro-intestinale aandoeningen zoals:
• coeliakie (maag- en darmproblemen door het eten van gluten)
• colitis ulcerosa (chronische darmziekte met diarree)
• de ziekte van Crohn (aandoening met diarree en buikpijn)
• gastro-enteritis (maagdarminfectie)
• het prikkelbaredarmsyndroom (symptomen van diarree en obstipatie)
• gebroken botten
• het Mallory-Weiss-syndroom (scheur met bloeding in slokdarm)
• infectieziekten zoals:
• ebola (infectieziekte met bloedingen door ebolavirus)
• malaria (infectieziekte met koorts, geelzucht en zwakte)
• kanker
• langdurige uitdroging (dehydratie)
• zwangerschapscomplicaties zoals:
• een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, waarbij de foetus zich buiten de baarmoeder ontwikkelt
• een miskraam
• placenta abruptio
• placenta praevia

Omgevingsfactoren

Medicatie
Volgende medicijnen staan er voor bekend dat ze een inwendige bloeding kunnen veroorzaken:

• antibiotica
• antidepressiva
• antistollingsmedicijnen
• bloedverdunnende medicijnen
• corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers die het immuunsysteem onderdrukken)
• stimulerende medicijnen, zoals dieetpillen

Andere omgevingsfactoren
Roken, overmatig of chronisch alcoholgebruik en het gebruik van illegale drugs zijn tot slot andere risicofactoren die het risico op inwendige bloedingen verhoogt.

Symptomen

Interne bloedingen zijn gevaarlijk omdat het van buitenaf veelal niet zichtbaar is dat de patiënt een bloeding heeft. Wanneer deze bloedingen symptomen veroorzaken, zijn deze reeds vaak ernstig doordat veel bloedverlies is opgetreden of een bloedstolsel druk uitoefent op een orgaan waardoor dit minder goed functioneert. Bloed is cruciaal voor het functioneren van bijna elk orgaan en type lichaamsweefsel. Bloedverlies resulteert bijgevolg in een breed scala aan symptomen.

Milde tot matige inwendige bloedingen

Symptomen van matige tot ernstige inwendige bloedingen zijn onder andere:

• algemene zwakte (asthenie)
• blauwe plekken, meestal rond de plaats van de bloeding
• bloed in de ontlasting
• bloed in de urine (hematurie)
• braken
• buikpijn, vaak ernstig genoeg om misselijkheid en braken te veroorzaken
• diarree, vaak een donkere, bruine of zwarte kleur
• duizeligheid
• een doof gevoel
• een lagere bloeddruk dan normaal
• een stijve nek
• gewichtspijn en een verminderd bewegingsbereik (bij bloedingen in de gewrichten)
• hoofdpijn, vaak ernstig
• kortademigheid of een oppervlakkige ademhaling
• onverklaarbare uitputting
• pijn op de borst
• problemen met het gezichtsvermogen zoals vaak wazig zien, fragmentarisch of dubbelzien
• spierpijn
• spierzwakte
• verwardheid, geheugenverlies of desoriëntatie

Ernstige inwendige bloedingen

Na een traumatische verwonding ontstaan vaak reeds na enkele minuten ernstige symptomen. Tekenen van een zeer ernstige bloeding zijn onder andere:

• bewustzijnsverlies
• bloed braken
• coma
• een lekkage van bloed uit de ogen (oogbloeding), oren (oorbloeding) of neus (bloedneus)
• een snelle hartslag (tachycardie)
• een onduidelijke spraak
• een zeer lage bloeddruk (hypotensie)
• een zweterige, klamme huid die vaak koel aanvoelt
• epileptische aanvallen
• orgaanfalen
• weinig of geen urineproductie (anurie)

Alarmtekens van inwendige bloeding

Wanneer de inwendige bloeding zich dicht bij het huidoppervlak bevindt, is een bezoek aan de arts niet nodig. In andere gevallen is het echter noodzakelijk om meteen de spoeddienst in een ziekenhuis op te zoeken. Zelfs bij een kleine bloeding ontstaan snel levensbedreigende tekenen. In ernstige gevallen komt een patiënt bijvoorbeeld binnen de zes uur reeds te overlijden.

Diagnose en onderzoeken

Het diagnosticeren van een inwendige bloeding is voor de arts soms uitdagend. De precieze lokalisatie van de bron van bloeding opsporen is veelal erg lastig. Normaal gesproken voert de arts eerst een lichamelijk en neurologisch onderzoek uit en stelt hij indien mogelijk vragen over de medische geschiedenis. De patiënt krijgt meteen daarna een CT-scan, MRI-scan, echografie of endoscopie (inwendig kijkonderzoek van de binnenkant van het lichaam) om de omvang en lokalisatie van de bloeding te bepalen. Ook een bloedonderzoek en urineonderzoek verschaffen informatie over de aanwezigheid van de bloeding. Wanneer de arts de oorzaak van de inwendige bloeding vastgesteld heeft, voert hij een angiografie uit bij de patiënt om individuele bloedvaten te bekijken. Afhankelijk van de ernst of oorzaak van de bloeding, voert de arts een elektrocardiogram (ECG: hersenfilmpje) of een röntgenfoto uit om de schade van of bloedtoevoer naar het hart te beoordelen.

Behandeling van inwendige bloedingen

Kleine of milde bloeding

Bij een kleine of milde bloeding bestaat de behandeling meestal uit rust en voldoende vocht innemen. Vaak doet de bloedstolling zijn werk en stopt de bloeding terwijl het bloedvat zich herstelt. Na verloop van tijd zullen de omliggende lichaamsweefsels het overtollige bloed opnieuw absorberen.

Matige tot ernstige bloeding

Bij matige tot ernstige inwendige bloedingen krijgt de patiënt intraveneus (via een ader) vitamine K, vers ingevroren plasma, bloed en bloedplaatjes toegediend. Mogelijk krijgt de patiënt zeer hoge doseringen van complexen en verbindingen toegediend die de bloedstolling stimuleren. Soms dient de arts intraveneuze vloeistoffen rijk aan elektrolyten toe. Uiteraard zorgt de arts indien nodig voor geopende luchtwegen, ademhalingsondersteuning en een stabiele bloeddruk en hartslag. Wanneer een patiënt stabiel is, lokaliseert de arts de bloeding en tracht hij deze te doen stoppen. Afhankelijk van de ernst van de bloeding, is eventueel een operatie nodig om het bloedvat te herstellen en het overtollige bloed te verwijderen. Mogelijk zet de arts nadat de bloeding gestopt is, nog preventieve medicijnen in om toekomstige interne bloedingen te voorkomen. Verder krijgt de patiënt richtlijnen mee om zijn levensstijl aan te passen om de kans op verder letsel en nieuwe bloedingen te verminderen. Tot slot is soms een verwijzing naar een fysiotherapeut nuttig.

Complicaties van interne bloeding

Interne bloedingen zijn wereldwijd één van de belangrijkste doodsoorzaken als gevolg van een trauma. Onbehandelde, ernstige of chronische bloedingen leiden tot orgaanfalen, een shock, toevallen, coma, uitwendige bloedingen en uiteindelijk ook een overlijden. Zelfs met een behandeling is een ernstige interne bloeding vaak dodelijk. Een vroege identificatie en snelle behandeling van interne bloedingen verlaagt het risico op complicaties. Bovendien herstellen patiënten sneller wanneer ze een snelle behandeling ontvangen.