Mallory-Weiss-syndroom: Scheur met bloeding in slokdarm

De slokdarm is een orgaan dat essentieel is bij de spijsvertering. Deze brengt immers voedsel van de keel naar de maag. O.a. krachtig of langdurig hoesten of braken doet soms het weefsel van de lagere slokdarm scheuren waardoor een bloeding ontstaat. Hierbij is dan sprake van een Mallory-Weiss scheur. Buikpijn, diarree, braken, zwakte en kortademigheid zijn slechts enkele symptomen van deze aandoening. Meestal is een behandeling niet nodig en herstelt de patiënt spontaan, maar enkele behandelingsmethoden zijn mogelijk. Af en toe ontstaan complicaties bij deze slokdarmaandoening. De Amerikaanse pathologen Kenneth Mallory en Soma Weiss beschreven dit syndroom voor het eerst in 1929.

• Epidemiologie scheur in de slokdarm
• Oorzaken Mallory-Weiss-syndroom: Zwaar hoesten of braken
• Symptomen aandoening: Bloeding in slokdarm, bloed in ontlasting en braaksel
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van een Mallory-Weiss scheur
• Complicaties slokdarmaandoening

Epidemiologie scheur in de slokdarm

Door Mallory-Weiss scheuren ontstaan 3-15% van alle episodes van bloed braken bij volwassenen. Bij kinderen komt dit minder vaak voor, maar als dit toch het geval is, dan zijn meestal oudere kinderen aangetast. Mannen en vrouwen zijn voorts in gelijke aantallen getroffen volgens Emedicine, maar Healthline meldt dat vrouwen vaker zijn aangetast. Het Mallory-Weiss-syndroom treedt meestal in het vijfde en zesde levensdecennium op.

Oorzaken Mallory-Weiss-syndroom: Zwaar hoesten of braken

Een Mallory-Weiss scheur treedt op in het slijmvlies van het onderste deel van de slokdarm of het bovenste deel van de maag, de buurt waar ze met elkaar in contact komen. Deze scheur gaat dan bloeden. Dit gebeurt bij ernstig en langdurig braken of langdurig hoesten, maar ook bij een trauma aan de borst of buik, bij een ernstige of langdurige hik, bij krampen en bij zwaar tillen of persen.

Zwangere vrouwen

Bij een vrouw zijn de meest voorkomende oorzaken van een Mallory-Weiss scheur een bevalling en hyperemesis gravidarum. Hyperemesis gravidarum is de medische term voor extreme zwangerschapsmisselijkheid, met als symptomen hevig aanhoudende misselijkheid en braken. Deze complicatie bij de zwangerschap treedt meestal op in het eerste trimester.

Andere aandoeningen

Ook bij een hiatus hernia (maagbreuk: aandoening met symptomen van brandend maagzuur) verhoogt de druk in de buik. Een hiatus hernia is de medische term voor maagbreuk. Een deel van de maag glijdt door opening in het middenrif naar de borstkasholte. Hierdoor loopt zure maaginhoud naar de slokdarm. In bepaalde omstandigheden geeft dit een brandend gevoel bij de patiënt. Daarnaast treedt bij boulimie (oncontroleerbare vreetbuien en compenserend gedrag) en anorexia nervosa (eetstoornis met obsessief bezig zijn met voeding en gewicht, een vervormd lichaamsbeeld en fysieke en psychische symptomen) het Mallory-Weiss-syndroom op. Andere aandoeningen die braken en kokhalzen veroorzaken omvatten diverse maag- en darmaandoeningen zoals een volvulus (darmknoop: verdraaiing in darm met obstipatie, misselijkheid en pijn), zweren, ontsteking van maag en darmen, cirrose (verschrompeling van de lever door littekenvorming), hepatitis (leverontsteking) enzovoort. Ook verschillende galwegaandoeningen zoals galstenen (harde afzettingen in de galblaas met typische buikpijn (galkoliek) als symptoom), cholecystitis (ontsteking van galblaas met buikpijn, koorts en misselijkheid) of galcirrose veroorzaken mogelijk braken. Dit is eveneens het geval bij nieraandoeningen zoals nierfalen (verminderde of afwezige nierfunctie), urineweginfecties, nierstenen, ... Een waterhoofd (te veel hersen- en ruggenmergvocht in de schedel) bij kinderen resulteert mogelijk ook in het Mallory-Weiss-syndroom. Tot slot ontstaat de aandoening soms door enkele andere factoren zoals chemotherapie, epileptische convulsies (stuipen: oncontroleerbare fysieke bewegingen en veranderingen in het bewustzijn), het gebruik van drugs en/of alcohol, de blootstelling gifstoffen of ernstige diabetische ketoacidose (complicatie van diabetes mellitus).

Symptomen aandoening: Bloeding in slokdarm, bloed in ontlasting en braaksel

De symptomen van deze aandoening variëren erg in ernst en uitgebreidheid per patiënt. De patiënt heeft brandend maagzuur, buikpijn, diarree, en tevens is de ontlasting bloederig, zwart of teerachtig (melaena). De patiënt moet ook donker, geklonterd of juist helder (helder = vers) bloed braken, wat gekend is als "hematemese" of "hematemesis". Bij bloed in het braaksel of bloed in de ontlasting, is overigens dringend medische hulp nodig. De patiënt is voorts kortademig, zwak en duizelig. Flauwvallen en bleekheid zijn andere symptomen.

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek

De arts controleert een ontlastingsstaal van de patiënt. Hij voert mogelijk eveneens een endoscopie (inwendig kijkonderzoek van de binnenkant van het lichaam) uit. Hierdoor gaat een flexibele buis door de mond van de patiënt naar de slokdarm. Aan het einde van deze buis is een camera zodat de arts de scheur identificeert aan de binnenkant van de slokdarm. Ook een gastroscopie (inwendig kijkonderzoek van de maag) is soms vereist.

Differentiële diagnose

Gastro-enteritis (buikgriep) en een maagzweer veroorzaken symptomen die lijken op een Mallory-Weiss scheur.

Behandeling van een Mallory-Weiss scheur

Normaal gezien herstelt de bloeding door de Mallory-Weiss scheur spontaan en stopt het bloeden. In enkele gevallen is een behandeling via een injectie of een warmtebehandeling nodig om het bloeden te stoppen. Ook het plaatsen van een clip die de scheur sluit waardoor het bloeden stopt, is een mogelijkheid. Wanneer de patiënt veel bloed verloren heeft, is een bloedtransfusie nodig.

Complicaties slokdarmaandoening

Complicaties komen vaker voor bij patiënten met portale hypertensie en leverinsufficiëntie. In zeldzame gevallen leidt een Mallory-Weiss tot ernstige inwendige bloedingen. De patiënt krijgt hierdoor een snelle pols, orthostatische hypotensie (plotseling duizelig na opstaan), weinig of geen urineproductie en een hypovolemische shock. Bij onbehandelde bloedingen resulteert dit in bloedarmoede (anemie) met vermoeidheid en kortademigheid.