Gastroscopie: Inwendig kijkonderzoek van maag

Een gastroscopie is een medisch onderzoek waarbij een arts de slokdarm, de maag en de twaalfvingerige darm (het eerste deel van de dunne darm) visualiseert met behulp van een endoscoop. Dit instrument is een dunne, flexibele buis voorzien van een camera en lichtbron. De endoscoop wordt via de mond ingebracht en naar de gewenste locaties in het spijsverteringsstelsel geleid. De beelden van binnenuit worden naar een beeldscherm gestuurd, waardoor de arts een gedetailleerd overzicht krijgt van de onderzochte gebieden. Hoewel een gastroscopie doorgaans veilig is, kunnen er soms complicaties optreden.

• Indicatie van maagonderzoek
• Voor het onderzoek
• Tijdens het inwendig kijkonderzoek van de maag
• Na het onderzoek
• Resultaten
• Complicaties van gastroscopie

Indicatie van maagonderzoek

Een gastroscopie kan worden ingezet voor diverse doeleinden:

Oorzaken van Symptomen Achterhalen

De arts onderzoekt de slokdarm, maag en twaalfvingerige darm om de oorzaak van symptomen te identificeren, zoals:

• Brandend maagzuur of indigestie (maagklachten na het eten of drinken)
• Buikpijn
• Aanhoudend ziek gevoel
• Verminderde hoeveelheid rode bloedcellen (anemie), vaak door een inwendige bloeding
• Ernstige bloedingen met plotselinge scherpe buikpijn, bloedbraken of zwarte ontlasting
• Globus pharyngeus (brokgevoel in de keel)
• Slikproblemen

Aandoeningen diagnostiseren of uitsluiten

Een gastroscopie kan helpen bij het bevestigen van een diagnose of het uitsluiten van aandoeningen zoals:

• Coeliakie (maag- en darmproblemen door het eten van gluten)
• Barrett-slokdarm (schade aan de slokdarmwand door chronische reflux)
• Gastro-oesofageale reflux (brandend maagzuur en andere refluxsymptomen)
• Maagkanker en Slokdarmkanker
• Maagzweren
• Portale hypertensie (abnormaal hoge bloeddruk in de lever, wat kan leiden tot slokdarmvarices of spataders in de slokdarm)

Symptomen of ziekten behandelen

Met behulp van een gastroscopie kunnen ook bepaalde aandoeningen behandeld worden, zoals:

• Het stoppen van een maagbloeding of slokdarmbloeding (bijvoorbeeld door een maagzweer of varices) via rubberen bandjes of een chemische injectie
• Het verwijden van een vernauwde slokdarm (slokdarmstrictuur) die pijn of slikproblemen veroorzaakt, vaak door reflux of radiotherapie
• Verwijderen van kankergezwellen, niet-kwaadaardige gezwellen (maagpoliepen) of vreemde voorwerpen
• Toedienen van voedingsstoffen via een voedingssonde als orale voeding niet mogelijk is

Voor het onderzoek

Gesprek met de arts

Voordat een gastroscopie wordt uitgevoerd, bespreekt de patiënt de procedure met de arts. Het kan nodig zijn om bepaalde medicatie tijdelijk te stoppen. De arts dient ook op de hoogte te zijn van de medische geschiedenis van de patiënt, vooral bij patiënten met een kunsthart, hartproblemen of (mogelijk) zwangerschap.

Praktische voorbereidingen
Een gastroscopie is doorgaans een poliklinisch onderzoek, waardoor de patiënt meestal dezelfde dag nog naar huis kan. De patiënt dient minimaal vier tot acht uur voor het onderzoek te vasten. Ook moet de patiënt twee tot drie uur voor het onderzoek niets drinken. De duur van het onderzoek varieert van vijf tot vijftien minuten, afhankelijk van de indicatie en bevindingen. De patiënt wordt geadviseerd om comfortabel zittende kleding te dragen en moet vooraf bril, contactlenzen en kunstgebit verwijderen.

Tijdens het inwendig kijkonderzoek van de maag

Tijdens het onderzoek ontvangt de patiënt zuurstof en wordt de zuurstofverzadiging gemonitord met een oximeter. Een plaatselijke verdoving met lidocaïne keelspray wordt aangebracht om de keel te verdoven. Sommige patiënten kiezen ook voor een kalmeringsmiddel, waardoor ze weliswaar wakker blijven maar minder bewust zijn van de omgeving tijdens het onderzoek. Bij kinderen kan een volledige verdoving worden toegepast, zodat ze slapen.

Na het aanbrengen van de verdovende spray plaatst de arts een kleine plastic gebitsbeschermer in de mond om deze open te houden en de tanden te beschermen. De patiënt ligt op de linkerzijde, waarna de arts de endoscoop via de mond inbrengt. De patiënt wordt gevraagd om het eerste deel van de buis door te slikken, waarna de arts de buis verder door de slokdarm en maag beweegt. Sommige patiënten ervaren ongemak of misselijkheid tijdens het slikken van de buis, maar dit is meestal van korte duur. De arts kan lucht inbrengen via de endoscoop om een beter zicht te krijgen op afwijkingen, wat soms een vol gevoel of een boer kan veroorzaken. Bij afwijkingen kan een weefselmonster (biopt) worden genomen en naar het laboratorium gestuurd voor verder onderzoek.

Na het onderzoek

Na het onderzoek kan de patiënt enige rauwheid in de keel ervaren, maar er zou geen pijn moeten zijn. Eten en drinken mag pas worden hervat nadat de verdoving is uitgewerkt. Patiënten zonder kalmeringsmiddel kunnen doorgaans één à twee uur na het onderzoek naar huis. Patiënten die sedatie hebben ontvangen, moeten vaak langer blijven tot de sedatie is uitgewerkt en moeten worden begeleid naar huis, omdat sedatie tot 24 uur in het bloed aanwezig kan blijven en slaperigheid kan veroorzaken.

Resultaten

De gastro-enteroloog (maag- en darmspecialist) stuurt gewoonlijk de resultaten van het onderzoek naar de huisarts of bespreekt deze persoonlijk met de patiënt binnen enkele dagen tot weken na het onderzoek.

Complicaties van gastroscopie

Hoewel complicaties zeldzaam zijn, kunnen ze optreden en omvatten:

• Interne bloeding
• Allergische reactie op kalmeringsmiddelen, wat ademhalings-, hartslag- en bloeddrukproblemen kan veroorzaken
• Slokdarmperforatie, maagperforatie (gat in de maagwand met ernstige buikpijn en braken) of perforatie van de twaalfvingerige darm

Lees verder

• Endoscopie: Inwendig kijkonderzoek van binnenkant lichaam
• Maagbloeding: Symptomen van bloed braken & zwarte ontlasting
• Maagkanker (maagcarcinoom): Kanker in maagslijmvlies
• Maagkrampen: Oorzaken van maagspasmen (krampen in maag)
• Maagpijn: Oorzaken van pijn in maag (pijnlijke maag)