Kunstgebit: Complicaties door dragen van tandprothese

Kunstgebitten, ook wel tandprotheses, gebitsprotheses of valse tanden genoemd, worden gebruikt om ontbrekende tanden te vervangen. Deze protheses worden ondersteund door de omliggende zachte en harde weefsels van de mondholte. Patiënten kunnen een standaard tandprothese doorgaans zelf uit de mond verwijderen. Sommige tandprotheses zijn echter niet ontworpen om door de patiënt zelf verwijderd te worden, omdat ze afhankelijk zijn van hechting of omklemming op bestaande tanden of tandimplantaten. Het dragen van een gebitsprothese kan bijdragen aan een verbeterd vermogen om te kauwen en te spreken, evenals een esthetisch aantrekkelijker uiterlijk en een verhoogd gevoel van eigenwaarde. Het gebruik van een kunstgebit kan echter ook gepaard gaan met complicaties zoals mondzweren en ongemakken. Bij problemen met een kunstgebit is het belangrijk om een tandarts te raadplegen, zodat de prothese kan worden aangepast of vervangen.

• Aften en mondzweren door slecht passend kunstgebit
• Oorzaken
• Symptomen
• Behandeling
• Cheilitis
• Droge mond
• Oorzaken
• Symptomen
• Behandeling
• Gezwollen tandvlees
• Gingivitis (tandvleesontsteking)
• Oorzaken
• Symptomen
• Behandeling
• Kokhalzen
• Oorzaken
• Symptomen
• Behandeling
• Kwijlen door gebitsprothese
• Mondkanker
• Oorzaken
• Symptomen
• Behandeling
• Problemen met eten
• Problemen met spreken
• Stomatitis door tandprothese
• Oorzaken
• Symptomen
• Behandeling
• Tips bij het dragen van een kunstgebit
• Goed passende tandprothese
• Langzaam praten
• Lijm gebruiken
• Reinigen van kunstgebit en mond
• Zacht voedsel eten
• Niet slapen met tandprothese

Aften en mondzweren door slecht passend kunstgebit

Aften, ook wel Mondzweren genoemd, zijn pijnlijke zweren die zich in de mond kunnen vormen als gevolg van irritatie van het mondslijmvlies door een slecht passend kunstgebit. Deze zweren kunnen het kauwen, spreken en slikken bemoeilijken, en ze kunnen zich uitbreiden als ze niet tijdig behandeld worden. Het dragen van een kunstgebit kan de vorming van deze zweren bevorderen, vooral als het kunstgebit niet goed past of wanneer het niet goed wordt onderhouden.

Oorzaken

Aften ontstaan vaak wanneer de randen van het kunstgebit te scherp zijn of wanneer het kunstgebit niet goed past en voortdurend tegen het mondslijmvlies wrijft. Dit kan een ontsteking veroorzaken die zich ontwikkelt tot pijnlijke zweren. Soms kunnen de zweren ook ontstaan door een allergische reactie op materialen die in de prothese zijn verwerkt, zoals acryl of metalen onderdelen. Andere risicofactoren zijn stress, verminderde mondhygiëne, een verzwakt immuunsysteem, en genetische aanleg voor het ontwikkelen van aften.

Symptomen

De belangrijkste symptomen van aften zijn pijnlijke, ronde of ovale zweren die zich vaak in de mondholte bevinden. Ze kunnen geïrriteerd raken bij contact met voedsel of tanden. Deze zweren kunnen klein zijn, maar in sommige gevallen kunnen ze groot genoeg worden om het kauwen en spreken ernstig te belemmeren. Vaak zijn ze wit of geel van kleur met een rode rand en kunnen ze gepaard gaan met een brandend gevoel of een scherpe pijn, vooral bij het eten of drinken.

Behandeling

De behandeling van aften veroorzaakt door kunstgebitten omvat het aanpassen van de pasvorm van het kunstgebit om irritatie te verminderen. Dit kan worden gedaan door de tandarts of prothesist. Daarnaast is het belangrijk om de mond goed schoon te houden. Zacht mondspoelingen, zoals die met zoutoplossingen of een antiseptisch mondwater, kunnen helpen bij de genezing. Pijnstillers zoals paracetamol of lokaal toegepaste gels kunnen helpen bij de pijnverlichting. In gevallen van ernstige ontsteking kunnen cortisonecrèmes of mondspoelingen met corticosteroïden worden voorgeschreven.

Cheilitis

Cheilitis, ook bekend als cheilosis, is een pijnlijke aandoening gekenmerkt door ontstekingen en barsten in de mondhoeken. Deze aandoening ontstaat vaak door een overmatige groei van gist, zoals Candida albicans, die zich ophoopt in vochtige delen van de mond als de prothese niet goed past. Behandeling omvat medicatie en een goede gebitsverzorging. Het is cruciaal om regelmatig de tandarts te bezoeken om de pasvorm van de tandprothese te laten controleren. Het is ook belangrijk om te voorkomen dat men de mondhoeken likt, wat de aandoening kan verergeren.

Droge mond

Een droge mond (xerostomie) is een veelvoorkomend probleem bij het dragen van een kunstgebit. Het gebrek aan speeksel kan leiden tot ongemak, pijn en een verhoogd risico op infecties, zoals tandvleesontsteking of schimmelinfecties. Een verminderde speekselproductie kan de mond minder in staat stellen om voedselresten weg te spoelen, wat het risico op tandbederf en slechte adem verhoogt.

Oorzaken

Droge mond kan worden veroorzaakt door een aantal factoren, waaronder een slecht passend kunstgebit dat het slijmvlies in de mond irriteert. Dit kan de speekselklieren blokkeren of het speekseltransport belemmeren. Andere oorzaken kunnen medische aandoeningen zijn, zoals diabetes of een verstoorde schildklierfunctie, of het gebruik van medicijnen die de speekselproductie verminderen. Het dragen van een kunstgebit dat te strak zit of een prothese die niet goed past, kan de speekselklieren verder verstoren.

Symptomen

De belangrijkste symptomen van een droge mond zijn een gevoel van plakkerigheid of droogte in de mond, een droge tong, en een verminderd vermogen om voedsel te slikken. Dit kan leiden tot moeite met praten, een verhoogd risico op mondinfecties, slechte adem en een verhoogde gevoeligheid voor tandbederf. De mond kan ook een branderig gevoel vertonen.

Behandeling

De behandeling van droge mond door kunstgebitten begint met het aanpassen van de pasvorm van het kunstgebit. Het drinken van veel water en het gebruik van kunstmatige speekselproducten kan ook helpen. Daarnaast kunnen speekselvervangers, zoals sprays of gels, worden gebruikt om het ongemak te verlichten. Het kan ook nuttig zijn om suikervrije kauwgom of snoepjes te gebruiken om de speekselproductie te stimuleren. Als de droge mond wordt veroorzaakt door een onderliggende medische aandoening, moet deze aandoening worden behandeld.

Gezwollen tandvlees

Wanneer een prothese niet goed aansluit op de vorm van de mond, kan deze onjuiste druk uitoefenen op het tandvlees, wat kan leiden tot gezwollen tandvlees (gezwollen tandvlees). Dit kan ongemak en pijn veroorzaken. Regelmatig overleg met de tandarts kan helpen om een goede pasvorm te garanderen en problemen met het tandvlees te voorkomen.

Gingivitis (tandvleesontsteking)

Gingivitis is een ontsteking van het tandvlees die vaak voorkomt bij dragers van kunstgebitten, vooral als de tandprothese niet goed wordt onderhouden. Het kan leiden tot pijn, zwelling en bloeden van het tandvlees. Gingivitis kan ook het risico op ernstigere tandvleesaandoeningen, zoals parodontitis, verhogen.

Oorzaken

Gingivitis wordt veroorzaakt door de ophoping van plaque op het kunstgebit en het tandvlees. Als het kunstgebit niet goed wordt gereinigd, kan plaque zich ophopen, wat de bacteriën de kans geeft om zich te vermenigvuldigen en ontsteking van het tandvlees te veroorzaken. Slecht passende kunstgebitten kunnen het tandvlees verder irriteren en bijdragen aan het ontstaan van gingivitis.

Symptomen

Symptomen van gingivitis zijn onder andere gezwollen, rood of bloedend tandvlees. De mond kan ook een onaangename geur hebben. In gevorderde stadia kan het tandvlees zich terugtrekken, waardoor de tanden losser gaan zitten. Gingivitis kan ook leiden tot pijn bij het dragen van de tandprothese, vooral tijdens het eten of het reinigen van het kunstgebit.

Behandeling

Behandeling van gingivitis door kunstgebitten omvat een grondige reiniging van het kunstgebit en de mond. Het kunstgebit moet dagelijks worden gereinigd, en het tandvlees moet worden gemasseerd met een zachte tandenborstel. Het aanpassen van het kunstgebit door een tandarts kan nodig zijn om verdere irritatie te voorkomen. Het is ook belangrijk om regelmatig de mond te spoelen met antiseptische mondspoelingen om de groei van bacteriën te verminderen.

Kokhalzen

Kokhalzen is een veelvoorkomende complicatie bij het dragen van een kunstgebit, vooral bij nieuwe dragers. Dit kan optreden wanneer de prothese te ver in de mond steekt of een ongemakkelijk gevoel geeft, vooral als de tandprothese de achterkant van de keel raakt.

Oorzaken

Kokhalzen wordt meestal veroorzaakt door een kunstgebit dat te ver in de mond steekt of een prothese die onjuist is gepositioneerd. Wanneer de achterkant van het kunstgebit de keel raakt, kan dit het kokhalzen reflex opwekken. Dit kan voorkomen bij het dragen van een kunstgebit dat te groot of verkeerd vormgegeven is.

Symptomen

Het belangrijkste symptoom van kokhalzen is het gevoel van misselijkheid of het feit dat iemand instinctief de neiging heeft om te kokhalzen wanneer het kunstgebit in de mond wordt geplaatst. Dit kan leiden tot angst en stress bij het dragen van het kunstgebit, wat het probleem verergert.

Behandeling

De oplossing voor kokhalzen begint met het aanpassen van het kunstgebit door de tandarts. Het kunstgebit kan worden aangepast zodat het niet te ver in de mond steekt. Oefeningen om langzaam te wennen aan het dragen van het kunstgebit kunnen ook nuttig zijn. Sommige mensen vinden het nuttig om hun ademhalingstechnieken te oefenen of langzaam te beginnen met het dragen van de prothese.

Kwijlen door gebitsprothese

Na het plaatsen van een gebitsprothese kan de speekselvloed toenemen omdat het kunstgebit als een vreemd lichaam in de mond fungeert. Het kwijlen neemt meestal af binnen 12 tot 24 uur, wanneer de mond gewend raakt aan het gebit.

Mondkanker

Hoewel mondkanker zeldzaam is bij kunstgebitdragers, kan langdurige irritatie door een slecht passend kunstgebit bijdragen aan de ontwikkeling van mondkanker, vooral als het kunstgebit regelmatig in contact komt met het mondslijmvlies en langdurige ontstekingen veroorzaakt.

Oorzaken

Langdurige irritatie door slecht passende kunstgebitten kan leiden tot chronische ontsteking van het mondslijmvlies. Deze voortdurende ontstekingen kunnen uiteindelijk bijdragen aan de ontwikkeling van mondkanker. Vooral bij ouderen met een verminderde immuniteit of bij rokers is het risico op mondkanker groter.

Symptomen

Symptomen van mondkanker kunnen onder andere zweren in de mond, pijn, een veranderde mondgeur, moeilijkheden met slikken en gewichtsverlies zijn. Veranderingen in de kleur of textuur van het mondslijmvlies, zoals witachtige of rode vlekken, kunnen ook een aanwijzing zijn voor mondkanker.

Behandeling

Behandeling bestaat uit het aanpassen of vervangen van het kunstgebit, het verbeteren van de mondhygiëne, en het volgen van regelmatige controles bij de tandarts om vroegtijdig afwijkingen te detecteren. Als mondkanker wordt vastgesteld, kan een behandeling bestaan uit chirurgie, bestraling of chemotherapie, afhankelijk van de ernst van de aandoening.

Problemen met eten

Een slecht passende tandprothese kan het moeilijk maken om bepaalde voedingsmiddelen te eten, wat kan leiden tot problemen met voeding en een verhoogd risico op vitaminetekorten. Het is belangrijk om een evenwichtig voedingspatroon te behouden en indien nodig zachte voedingsmiddelen te kiezen om eetproblemen te minimaliseren.

Problemen met spreken

Het kan moeilijk zijn om normaal te spreken met een tandprothese die niet goed past, wat kan leiden tot een ongebruikelijke uitspraak van woorden en ongemak in sociale situaties. Oefenen met het hardop uitspreken van woorden en het laten aanpassen van de pasvorm door een tandarts kan helpen om dit probleem te verhelpen.

Stomatitis door tandprothese

Prothese stomatitis is een ontstekingsaandoening van het slijmvlies onder de gebitsprothese, vaak het gehemelte.

Oorzaken

Prothese stomatitis wordt vaak veroorzaakt door een gemengde infectie met Candida albicans (ongeveer 90%) en andere bacteriën zoals Staphylococcus, Streptococcus, Fusobacterium, en Bacteroides species. Risicofactoren zijn onder andere kunstgebittrauma, slechte prothesehygiëne en nachtelijk dragen van de prothese. Systemische risicofactoren omvatten voedingstekorten, een verzwakt immuunsysteem, roken, diabetes mellitus, het gebruik van steroïde inhalatoren en een droge mond.

Symptomen

De symptomen van prothese stomatitis omvatten plaatselijke ontsteking, rode vlekken in de mond, kleine rode plekjes op het gehemelte en pijn. Patiënten met prothese stomatitis hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van hoekige cheilitis.

Behandeling

De behandeling bestaat uit het verbeteren van de pasvorm van slecht passende kunstgebitten om traumatische schade te elimineren. Een goede prothesehygiëne is ook essentieel. Het kunstgebit moet regelmatig worden gereinigd, geweekt in een desinfecterende oplossing en niet worden gedragen tijdens het slapen 's nachts.

Tips bij het dragen van een kunstgebit

Hier zijn enkele tips om de kans op gezondheidsproblemen door het dragen van een tandprothese te verminderen:

Goed passende tandprothese

Een goed passende tandprothese is cruciaal. Aangezien de structuur van het tandvlees en de botten na verloop van tijd kan veranderen, is het belangrijk om regelmatig de tandarts te bezoeken om de prothese aan te passen of te vervangen. Probeer nooit zelf een tandprothese aan te passen.

Langzaam praten

Wanneer een patiënt voor het eerst een kunstgebit krijgt, kan het spreken moeilijk zijn. Regelmatig oefenen met moeilijke woorden en langzaam praten kan helpen. Als het kunstgebit te veel beweegt bij het spreken, is het verstandig om de pasvorm door de tandarts te laten aanpassen.

Lijm gebruiken

Kunstgebitkleefmiddelen kunnen helpen om het kunstgebit op zijn plaats te houden en de veiligheid te verbeteren. Deze lijm mag echter niet worden gebruikt om een oud of slecht passend kunstgebit te fixeren. Volg de instructies voor het gebruik van deze lijm nauwkeurig en gebruik slechts een kleine hoeveelheid.

Reinigen van kunstgebit en mond

Kunstgebit
WebMD biedt de volgende tips voor het reinigen van een kunstgebit:

• Laat het kunstgebit 's nachts weken in een prothesereiniger.
• Gebruik een tandenborstel met zachte haren of een speciale borstel voor kunstgebitten.
• Gebruik geen tandenstokers omdat deze schade aan de prothese kunnen veroorzaken.
• Reinig het kunstgebit elke ochtend grondig met een speciale oplossing of warm (niet heet!) water voordat je het in de mond plaatst.
• Gebruik geen huishoudelijke schoonmaakmiddelen of bleekmiddel op het kunstgebit, en vermijd te schurende tandpasta.

Mond
Dagelijkse mondverzorging is essentieel. Reinig de mond dagelijks en masseer het tandvlees, de tong en het gehemelte vóór het inbrengen van de prothese om de mondgezondheid te bevorderen.

Zacht voedsel eten

Bij eetproblemen zijn de volgende tips nuttig:

• Gebruik beide zijden van de mond tegelijkertijd bij het kauwen.
• Eet kleine hapjes van zacht voedsel, zoals eieren en yoghurt.
• Kauw langzaam.
• Vermijd kleverig voedsel.

Eten wordt doorgaans gemakkelijker naarmate een patiënt gewend raakt aan het kunstgebit. Na verloop van tijd kunnen de meeste voedingsmiddelen zonder problemen worden gegeten.

Niet slapen met tandprothese

Een patiënt mag nooit met een kunstgebit slapen, tenzij de tandarts specifiek adviseert om dit voor een bepaalde periode te doen.

Lees verder

• Stomatitis: Ontsteking van slijmvlies in en rond mond
• Tand- en mondhygiëne: Tips voor goede tand- & mondgezondheid
• Hoekige cheilitis: Irritatie aan mondhoeken van lippen
• Kwijlen tijdens slaap: Oorzaken kwijlgedrag tijdens de nacht
• Mondwater en mondspoeling: Soorten en gebruik