Kokhalzen: Oorzaken en behandelingen van 'droog braken'

Kokhalzen is een symptoom waarbij patiënten een oncontroleerbare drang hebben om te braken zonder daadwerkelijk maaginhoud uit te braken. Deze reflex wordt door het lichaam opgeroepen om te voorkomen dat de patiënt stikt. Kokhalzen kan worden veroorzaakt door verschillende aandoeningen en omgevingsfactoren. Hoewel het een onprettige ervaring kan zijn, zijn er voedingsmiddelen, dranken en kruiden die kunnen helpen bij het verlichten of voorkomen van kokhalzen. De behandeling van kokhalzen richt zich doorgaans op de onderliggende oorzaak, wat in de meeste gevallen leidt tot verbetering van het symptoom.

• Oorzaken: Aandoeningen en Kokhalzen
• Brandend maagzuur
• Gastroparese
• Kinkhoest
• Lage bloedsuikerspiegel
• Mond- en Keelproblemen
• Pancreatitis
• Stress en angst
• Voedselvergiftiging
• Zwangerschap
• Andere aandoeningen
• Oorzaken: Omgevingsfactoren en kokhalzen
• Kankerbehandeling
• Lichaamsbeweging
• Medicijnen
• Overmatig alcoholgebruik
• Tandarts
• Tongreiniging
• Kruiden, voeding en drank om kokhalzen te stoppen
• Medische behandeling van droog braken

Oorzaken: Aandoeningen en Kokhalzen

Brandend maagzuur

Kokhalzen wordt vaak veroorzaakt door gastro-oesofageale reflux. Brandend maagzuur, ongemak en kokhalzen zijn enkele symptomen van deze aandoening. Het is belangrijk om gastro-oesofageale reflux snel te behandelen om irritatie van de bekleding van de slokdarm te voorkomen.

Gastroparese

Gastroparese is een aandoening waarbij de maaglediging vertraagd is door zenuwschade. Deze aandoening komt vooral voor bij patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte), de ziekte van Parkinson en personen die een darmoperatie hebben ondergaan. Symptomen zoals ernstige buikpijn, constipatie en kokhalzen kunnen hierbij optreden.

Kinkhoest

Kinkhoest (pertussis) is een besmettelijke bacteriële infectie die de ademhaling beïnvloedt. Door het constante en ernstige hoesten kunnen sommige patiënten kokhalzen. Andere mogelijke symptomen zijn braken, ademhalingsproblemen en plasproblemen zoals urine-incontinentie.

Lage bloedsuikerspiegel

Een lage bloedsuikerspiegel, of hypoglykemie, treedt op wanneer het glucosegehalte in het bloed onder het normale bereik ligt. Kokhalzen, misselijkheid en bevingen komen regelmatig voor bij hypoglykemie. Ketonen (alternatieve brandstoffen) kunnen helpen om hypoglykemie na zware inspanning of bij extreme honger te voorkomen. Bij patiënten met diabetes mellitus kunnen hoge ketonconcentraties kokhalzen veroorzaken.

Mond- en Keelproblemen

Bij overmatig kwijlen komt er veel speeksel uit de mond. Dit is vaak het gevolg van een infectie of aandoening en kan kokhalzen veroorzaken. Daarnaast kunnen bepaalde tongafwijkingen, zoals uvulitis (ontsteking en zwelling van de huig), en een zwarte haartong (verandering in de tongbekleding), ook kokhalzen uitlokken. Een inwendig kijkonderzoek van de keel, het strottenhoofd en de stembanden, bekend als laryngoscopie, kan bij sommige patiënten eveneens kokhalzen veroorzaken.

Pancreatitis

Bij een alvleesklierontsteking, of pancreatitis, ervaart de patiënt symptomen zoals braken, misselijkheid, hevige uitstralende buikpijn, koorts en kokhalzen. Alcoholmisbruik, letsel of infectie kunnen mogelijke oorzaken zijn van deze meestal tijdelijke aandoening. Behandelmethoden omvatten het vermijden van risicofactoren, intraveneuze vocht- en zuurstoftoediening en soms een chirurgische ingreep.

Stress en angst

Stress en angst kunnen leiden tot fysieke gezondheidsproblemen zoals hoofdpijn, hartkloppingen en kokhalzen. Angst kan diverse klachten veroorzaken, zoals maag- en darmafwijkingen, hartziekten, slapeloosheid, sociale isolatie of ernstige depressie.

Voedselvergiftiging

Patiënten met voedselvergiftiging (diarree door besmet voedsel) kunnen kokhalzen ervaren. Het kokhalzen stopt meestal pas wanneer alle ziekteverwekkers uit het lichaam verdwenen zijn. Voedselvergiftiging treedt vaak op door onjuiste behandeling of bereiding van voedsel. Symptomen kunnen ook braken, uitdroging, diarree, misselijkheid en krampen omvatten.

Zwangerschap

Tijdens de zwangerschap ervaren vrouwen vaak kokhalzen. Dit kan gedurende de hele zwangerschap voorkomen en wordt vaak toegeschreven aan biochemische processen bij het afbreken van koolhydraten, hormonale veranderingen en veranderingen in de bloeddruk.

Andere aandoeningen

Andere aandoeningen en medische behandelingen waarbij kokhalzen kan optreden zijn:

• Maagbloeding (met symptomen van bloed braken en zwarte ontlasting)
• Lambert-Eaton-syndroom (auto-immuunaandoening)
• Mallory-Weiss-syndroom (scheur met bloeding in de slokdarm)
• Plaatsen van een PEG-sonde (voor vloeibare voeding)
• Myasthenia gravis (aandoening met spierzwakte aan gezicht = gezichtszwakte, ledematen en ogen)
• Myotonia congenita (neuromusculaire aandoening)

Oorzaken: Omgevingsfactoren en kokhalzen

Kankerbehandeling

Zowel kanker zelf als verschillende kankerbehandelingen, zoals chemotherapie of radiotherapie, kunnen droog braken veroorzaken. Dit kan eenmalig zijn of gepaard gaan met andere klachten zoals misselijkheid en braken. Sommige kankermedicijnen kunnen samentrekking van de darmspieren veroorzaken, wat leidt tot droog braken bij een lege maag.

Lichaamsbeweging

Tijdens zware lichamelijke inspanning kunnen patiënten sneller kokhalzen, vooral als de maag leeg of overvol is. Het is belangrijk om goed te eten voor fysieke inspanning, maar overeten kan ook leiden tot droog braken. Het is aan te raden om oefeningen op een laag niveau te starten en langzaam op te bouwen om de spieren te beschermen. Plotse extreme bewegingen kunnen maagzuur en andere maaginhoud in de slokdarm brengen, wat kan resulteren in droog braken.

Medicijnen

Het gebruik of het abrupt stoppen van bepaalde medicijnen kan kokhalzen veroorzaken. Dit geldt met name voor anti-angstmedicatie, cytostatica (chemotherapie) voor kankerbehandeling, antidepressiva, anthelmintica (wormdodende medicijnen) en medicatie voor slaapstoornissen.

Overmatig alcoholgebruik

Het drinken van veel alcohol op een lege maag kan leiden tot droog braken. Eerst zal een patiënt braken, en wanneer de maag leeg is, kan kokhalzen optreden.

Tandarts

Veel mensen kijken niet uit naar een bezoek aan de tandarts, vooral door de diepe behandeling in de mondholte met diverse instrumenten. Dit kan bij sommige patiënten kokhalzen veroorzaken.

Tongreiniging

Het reinigen van de tong kan een kokhalsreflex uitlokken.

Kruiden, voeding en drank om kokhalzen te stoppen

Er zijn verschillende kruiden, voedingsproducten en dranken die kunnen helpen om kokhalzen te verlichten. Bekende middelen zijn onder andere:

• anijs
• appelciderazijn
• citroen
• flauwe voeding (crackers, witte rijst, gewoon roosterbrood, eieren, bouillon, suikergraan en tofu)
• gember
• kaneel
• komijn
• koud water of ijsblokjes
• kruidnagel
• pepermunt
• rijstwater
• venkel

Daarnaast kan het beperken van alcohol, thee, koffie en andere cafeïnehoudende voedingsmiddelen en dranken, evenals het eten van kleine maaltijden, nuttig zijn.

Medische behandeling van droog braken

De arts zal altijd de onderliggende oorzaak van het kokhalzen behandelen en kan medicatie voorschrijven om de bijkomende symptomen te verlichten. Mogelijke medicijnen zijn onder andere maagzuurremmers bij maagproblemen, medicatie tegen misselijkheid (anti-emetica), en medicijnen tegen angst. Indien nodig kan een medische procedure of chirurgische ingreep worden overwogen om het probleem te verhelpen.