Vraaggesprek door arts: Vragen over medische geschiedenis

Een grondige anamnese is een essentiële vaardigheid voor artsen en vormt de basis voor een effectieve diagnose en behandeling. Het is niet alleen een kunst, maar ook een cruciale component van het medische proces. Een arts begint doorgaans met het opbouwen van een goede relatie met de patiënt door oogcontact te maken, een handdruk te geven en zowel verbaal als non-verbaal interesse te tonen. De arts hanteert een open houding en initieert een gesprek, waarbij hij open vragen stelt en de patiënt de ruimte geeft om zijn verhaal te doen. Indien nodig, stuurt de arts het gesprek bij om belangrijke informatie te verkrijgen die nodig is om het probleem goed te begrijpen. Vaak kan de arts een voorlopige diagnose stellen op basis van de medische geschiedenis, zoals bij bepaalde vormen van hoofdpijn, hoewel definitieve diagnoses meestal pas na lichamelijk onderzoek en aanvullende tests worden gesteld.

• Huidige klacht(en) en geschiedenis van de klacht(en)
• Medische geschiedenis
• Geschiedenis van en allergie voor geneesmiddelen
• Sociale geschiedenis
• Familiegeschiedenis
• Psychosociale factoren
• Leefstijlfactoren
• Vaccinatiegeschiedenis
• Recentelijke reisgeschiedenis
• Opleiding en werk

Huidige klacht(en) en geschiedenis van de klacht(en)

De arts begint vaak met open vragen, zoals: 'Waarom ben je vandaag gekomen?' Het is belangrijk dat de arts de woorden van de patiënt in de eigen bewoordingen noteert in plaats van medische termen. De arts verzamelt ook informatie over de geschiedenis van de klacht, zoals:

Wanneer is het probleem begonnen?
Wat was het eerste symptoom dat je hebt opgemerkt?
Is er sindsdien enige vooruitgang of verandering geweest?
Heb je eerder vergelijkbare klachten gehad?
Daarnaast worden de volgende aspecten van eventuele pijn genoteerd:

• Duur van de pijn
• Ernst van de pijn (bijvoorbeeld op een schaal van 1-10, vergeleken met de ergste pijn die je ooit hebt ervaren)
• Uitstraling van de pijn (straalt de pijn uit naar andere delen van het lichaam?)
• Locatie van de pijn
• Verergerende en verzachtende factoren
• Het karakter van de pijn (scherp, dof, prikkend, stekend, enz.)
• Of de pijn geleidelijk of plotseling is begonnen

Na de initiële vragen kan de arts specifieke of 'gesloten' vragen stellen om differentiële diagnoses uit te sluiten en eventuele risicofactoren te identificeren, zoals leefstijlkeuzes of recente reisgeschiedenis.

Medische geschiedenis

De medische geschiedenis van de patiënt omvat eerdere ziekenhuisopnames en bestaande of eerdere ziekten. De arts vraagt specifiek naar het verleden van bepaalde symptomen of aandoeningen die relevant kunnen zijn voor de huidige klacht, zoals:

• Problemen met anesthesie
• astma (chronische ontsteking van de luchtwegen)
• diabetes mellitus (suikerziekte)
• beroerte (inadequate bloedtoevoer naar de hersenen met mentale en lichamelijke symptomen)
• hoge bloeddruk
• epilepsie
• geelzucht
• reumatische koorts (complicatie van streptokokkeninfectie)
• tuberculose (bacteriële infectie met longproblemen)

Geschiedenis van en allergie voor geneesmiddelen

De arts moet op de hoogte zijn van alle gebruikte medicijnen, inclusief voorgeschreven medicatie, injecties, vrij verkrijgbare middelen, kruidenremedies, orale anticonceptiva en andere medicijnen. Het is ook belangrijk om te weten of de patiënt allergieën heeft, zoals medicatie-allergieën, en welke reacties deze allergieën veroorzaken, zoals intoleranties (misselijkheid, diarree), milde reacties (bijvoorbeeld huiduitslag en piepende ademhaling) of ernstige reacties zoals anafylaxie (een ernstige allergische reactie).

Sociale geschiedenis

De sociale geschiedenis wordt vaak onderschat, maar kan cruciale informatie bieden over de kwaliteit van leven en de omstandigheden van de patiënt. Essentiële vragen omvatten:

• Gebruik je hulpmiddelen om te lopen?
• Hoe gaat het met het werk en de gezondheid van je partner?
• Wat is je burgerlijke staat?
• Wat is je etnische afkomst?
• Welke activiteiten kun je niet meer doen vanwege je ziekte of probleem?
• Welke hobby's of sporten beoefen je?
• Wat is je beroep?
• Wie bezoekt je thuis? Familieleden, buren, huisarts, verpleegsters?
• Wie woont er nog meer in je huis?
• Wie kookt en doet de boodschappen thuis?
• Zijn er personen ten laste in je huishouden?
• Zijn er trappen in je woning?

Het is ook belangrijk om informatie te verzamelen over het gebruik van stoffen zoals alcohol, tabak (roken) en recreatieve drugs. Hoeveel en hoe lang gebruikt de patiënt deze stoffen? Wanneer heeft de patiënt zijn gebruik gestaakt?

Familiegeschiedenis

De arts moet ook informatie verzamelen over de familiegeschiedenis om eventuele genetische of erfelijke aandoeningen te identificeren. Dit omvat vragen over de gezondheid van directe familieleden, zoals:

• Hebben je ouders of grootouders hartziekten?
• Rookten zij of hadden zij een hoge bloeddruk of hyperlipidemie (verhoogde vetten in het bloed)?
• Waren er ernstige gezondheidsproblemen bij je familieleden vóór hun zestigste jaar?

Het doel van deze vragen is om eventuele erfelijke risico’s te identificeren en een volledig beeld te krijgen van de gezondheidsgeschiedenis van de patiënt.

Psychosociale factoren

Psychosociale factoren kunnen een belangrijke rol spelen in de gezondheid en het welzijn van een patiënt. Het is waardevol voor de arts om te begrijpen hoe de patiënt mentaal en emotioneel met zijn aandoening omgaat. Vragen die kunnen helpen bij het identificeren van psychosociale stressoren zijn onder andere:

• Hoe voel je je emotioneel sinds de klachten begonnen zijn?
• Heb je last van stress of andere emotionele problemen?
• Hoe beïnvloedt je aandoening je dagelijks leven en werk?
• Heb je een ondersteunend netwerk van vrienden of familie?

Leefstijlfactoren

Leefstijlfactoren spelen een cruciale rol bij veel gezondheidsproblemen. De arts zal vragen stellen over de levensstijl van de patiënt om een compleet beeld te krijgen:

• Hoe ziet je dagelijkse voeding eruit?
• Hoeveel fysieke activiteit krijg je per week?
• Heb je slaapproblemen? Hoeveel uur slaap krijg je gemiddeld per nacht?
• Heb je recente veranderingen in je gewicht of eetgewoonten opgemerkt?

Vaccinatiegeschiedenis

Een overzicht van de vaccinatiegeschiedenis van de patiënt kan belangrijk zijn voor de diagnose en preventie van ziekten. De arts moet weten welke vaccinaties de patiënt heeft gekregen en wanneer:

• Welke vaccinaties heb je gehad?
• Heb je recentelijke vaccinaties gemist of ben je niet volledig gevaccineerd?
• Heb je bijwerkingen gehad van eerdere vaccinaties?

Recentelijke reisgeschiedenis

Recentelijke reisgeschiedenis kan van belang zijn voor het identificeren van infectieziekten of andere aandoeningen die mogelijk in het buitenland zijn opgelopen:

• Heb je recent gereisd? Zo ja, naar welke landen?
• Heb je tijdens je reis gezondheidsproblemen ervaren?
• Ben je blootgesteld aan specifieke omgevingsfactoren of ziekten tijdens je reis?

Opleiding en werk

Informatie over de opleiding en werk van de patiënt kan helpen bij het begrijpen van de mogelijke blootstelling aan beroepsrisico’s en stressoren:

• Wat is je opleidingsniveau?
• Wat voor soort werk doe je? Zijn er specifieke risico’s verbonden aan je beroep?
• Heb je veranderingen in je werk gehad, zoals een nieuwe baan of andere verantwoordelijkheden?