Slokdarmklachten en maagklachten: maagonderzoek

Slokdarmklachten en maagklachten kunnen worden beoordeeld met een maagonderzoek. Wie last heeft met slikken, anderen slokdarmklachten, maagklachten of problemen heeft met de twaalfvingerige darm moet vaak een maagonderzoek ondergaan dat ook wel gastroscopie wordt genoemd. Dit maagonderzoek dat verder gaat dan de maag, wordt vaak als onplezierig beschouwd. Maar hoe ziet zo’n maagonderzoek of gastroscopie eruit en waar dient het voor?

Gastroscopie of maagonderzoek

Een gastroscopie is een onderzoek waarbij de slokdarm, maag en een stukje van de twaalfvingerige darm van binnen wordt bekeken met een flexibele bestuurbare kijker. Deze endoscoop (endo betekent van binnen en scoop betekent kijken) is een soort flexibele buis met aan het einde een klein lampje en een kleine videocamera. Met die camera kan de arts heel goed kijken of er iets aan de hand is. Bovendien worden er foto’s mee gemaakt, zodat die later ook nog te bekijken zijn.

Wat doen de slokdarm, de maag en de twaalfvingerige darm?

De slokdarm, de maag en de twaalfvingerige darm vormen een deel van het spijsverteringskanaal. Mensen kauwen het eten in de mond fijn en daar wordt het met speeksel vermengd. Daarna wordt het doorgeslikt en komt het in de slokdarm terecht. De slokdarm is te vergelijken met een soort elastische buis. Deze buis drukt het eten als het ware richting de maag. Aan het einde van de slokdarm zit een sluitspier. Die zorgt er voor dat het eten wel de maag in kan gaan, maar niet terug kan stromen. In de maag zelf wordt al het voedsel als het ware verzameld. Daar wordt het ook vermengd met maagsap dat erg zuur is. Aan de uitgang van de maag (richting de twaalfvingerige darm) zit weer een sluitspier. Die wordt portier genoemd. Via deze sluitspier gaat het voedsel dat inmiddels tot een soort brei is verworden met beetje tegelijk naar de twaalfvingerige darm. De twaalfvingerige darm is overigens het eerste deel van de dunne darm. De portier of sluitspier aan die kan zorgt er weer voor dat de brei niet terug kan stromen. In de twaalfvingerige darm wordt de werking van het zure maagsap gestopt. Bovendien worden op die plek ook gal en spijsverteringsenzymen toegevoegd. Als dat gebeurt, begint de eigenlijke vertering van het voedsel.

Klachten aan maag, slokdarm of twaalfvingerige darm

Er kan vanzelfsprekend van alles misgaan op die weg van mond naar uiteindelijk de wc. Mensen kunnen klachten krijgen die variëren van pijn en misselijkheid tot het constant moeten kuchen of het gevoel hebben dat er iets in de slokdarm zit. Een Keel-Neus en Oorarts (KNO arts) kan in het eerste deel van de keel zien of daar iets mis is. Hij gaat dan met een dun slangetje door de neus en komt uit in de keel. Is daar niets te zien en blijven de klachten dan wordt vaak doorverwezen naar de internist. Die bespreekt de problematiek en stelt dan vaak voor om een maagonderzoek te doen in de vorm van een gastroscopie.

Gastroscopie: niet fijn, wel duidelijk

Een maagonderzoek of gastroscopie is een onderzoek waarbij op een vrij eenvoudige manier veel aan het licht komt over de oorzaak van de klachten in dit deel van het spijsverteringskanaal. Toch vinden veel mensen het een naar onderzoek of denken ze dat het een naar onderzoek is. Fijn is het ook niet echt, maar het kan wel veel aan het licht brengen op een eenvoudige manier.

Hoe gaat een maag- of slokdarmonderzoek?

1. De voorbereiding van een maag- of slokdarmonderzoek is van belang. Iemand die de volgende ochtend het onderzoek heeft, mag de avond tevoren vanaf 22.00 uur niets meer eten of drinken. Dus ook geen water. (Roken mag overigens ook niet). Tandenpoetsen mag wel. Wie ’s middags het onderzoek heeft mag om 07.30 uur nog een licht ontbijt bestaande uit een beschuit zonder beleg en een kopje thee. Wie niet nuchter is, heeft grote kans dat er voedselresten in de longen terechtkomen en dat kan tot grote problemen leiden. Niet doen dus, gewoon keurig netjes aan de regels houden.
2. Vraag vooraf om een mondverdoving met lidocaïne. Dit is een spray die in de mond wordt gesprayd en waardoor de mond veel gevoellozer wordt. (Soms kan dit niet, maar dat zal de arts dan wel uitleggen).
3. Wie echt doodsbang is, kan ook vragen om een roesje. Dan wordt de persoon in kwestie als het ware verdoofd met een injectie. Dat betekent wel een dagbehandeling, want daarna wil het medisch personeel wel in de gaten houden of dat roesje geen problemen heeft opgeleverd. Daarom worden bij een roesje ademhaling en hartfunctie voortdurend gecontroleerd.
4. Is het moment eenmaal aangebroken dan komt de persoon in kwestie op een bank te liggen. Op zijn linkerzij. Het hoofd zover mogelijk naar de kin helpt het best. Arts en assistenten hebben gezorgd voor een matje waar het hoofd op ligt. De lichten gaan uit omdat de arts zo beter kan zien wat zich allemaal in het lichaam afspeelt.
5. Dan wordt er een ring tussen de tanden geklemd (valse tanden moeten uit). Daar gaat de slang doorheen
6. De arts pakt dan de flexibele scoop (ziet er eng en dik uit en menigeen zal denken dat dit niet gaat werken. Rustig blijven is het devies, want dat werkt het beste)
7. De slang wordt op de tong van de patiënt gelegd en dan vraagt de arts om te slikken. Dit is een naar deel, want het menselijk lichaam begint dan vaak van nature te kokhalzen waarbij het hele lichaam mee kan doen. Hoeft niet, maar het kan. Probeer zo rustig mogelijk te blijven en rustig door te ademen. Dat helpt namelijk het best. Het is niet erg dat het lijf schokt en rare bewegingen maakt, de artsen en verpleegkundigen zijn het gewend. Wie rustig door ademt zal op een gegeven moment ook merken dat er geen kokhalsbewegingen meer zijn.
8. Als de slang in de slokdarm zit, wordt de slang verder naar binnen geschoven tot het uiteinde in de twaalfvingerige darm zit. Dat voelt degene op de tafel soms, vooral omdat daarbij ook nog lucht in het lichaam wordt geblazen zodat beter te zien is hoe alles er uit ziet. Slokdarm, maag en twaalfvingerige darm gaan daardoor opener staan. Het gevolg is wel dat iemand kan moeten boeren of het gevoel van lucht in darmen heeft. Ook niets om je voor te schamen, de artsen en assistenten zijn dat gewend.
9. De slang wordt dan langzaam weer naar boven gehaald, terwijl alles goed wordt bekeken. Tijdens het hele proces komt er vaak vloeistof uit iemands mond en ogen kunnen gaan tranen. Dit alles wordt netjes opgevangen in het matje dat op de bank ligt, dus ook daarvoor hoeft niemand bang te zijn.
10. Is er reden om biopten te nemen dan gebeurt dat gedurende het onderzoek ook. Ook dit gebeurt met de scoop en doet geen pijn.
11. Het onderzoek duurt ongeveer 10 minuten. Na het onderzoek kan de keel rauw aanvoelen.
12. Wie keelverdoving heeft gehad, mag een half uur na het onderzoek niets eten omdat de kans op verslikking groot is.

Uitslag van een maagonderzoek

De uitslag van de gastroscopie worden vaak direct gegeven tenzij er biopten zijn genomen. De arts neemt bij een directe uitslag de foto’s met de persoon in kwestie door en kan direct zeggen of hij iets afwijkends ziet of niet. Is er weefsel afgenomen dan wordt dit verder onderzocht in het laboratorium. De uitslag daarvan wordt dus altijd later bekend.

Risico’s bij een slokdarm- en maagonderzoek

Een maag- en slokdarmonderzoek is over het algemeen veilig. Wel kunnen er altijd problemen optreden, zoals dat altijd het geval is bij ingrepen en onderzoeken.

• Wie een roesje heeft gehad heeft meer kans op ademhalingsproblemen en of stoornissen in de hartfunctie.
• Als er ondanks dat iemand op nuchter is gekomen toch nog voedsel in de maag zat, dan kan iemand zich verslikken tijdens het onderzoek. Als dit voedsel in de luchtpijp komt, kan er een luchtweginfectie of longontsteking ontstaan. Met keelverdoving of een kalmeringsmiddel komt dat vaker voor.
• Door het opboeren kan er ook een beschadiging ontstaan in het laatste gedeelte van de slokdarm.
• Na de behandeling hebben veel mensen wel last van hun keel. Het voelt geïrriteerd aan in dat geval, maar dat trekt na een paar dagen weer weg.
• Als de slang of gastroscoop moeilijk door de keel gaat of als er vernauwingen in de slokdarm zijn, kan er ook een scheurtje in de slokdarm ontstaan. Dit kan een bloeding tot gevolg hebben. Zo’n bloeding die overigens niet vaak voorkomt zal dan gestelpt worden met medicijnen of een endoscopische behandeling. Soms is een operatie nodig, maar dat komt zelden voor.