Maagpijn: Oorzaken van pijn in maag (pijnlijke maag)

Maagpijn is een term die duidt op krampen of een pijn in de buik, meer bepaald in de maagstreek. Deze milde, doffe, scherpe of krampachtige pijn is vaak van korte duur en vormt dan geen reden tot paniek. Een buikgriep (gastro-enteritis) is een voorbeeld van een niet-ernstige aandoening met een pijnlijke maag. Af en toe is de pijn in de maag ernstig van aard of treden andere alarmsymptomen op, en dan moet de patiënt wel de arts raadplegen voor verder diagnostisch onderzoek en een eventuele snelle behandeling.

• Constipatie en maagpijn
• Galstenen en pijn in de maag
• Gastro-enteritis en pijnlijke maag
• Indigestie (dyspepsie)
• Aandoeningen
• Medicatie
• Omgevingsfactoren
• Opgesloten wind
• Prikkelbaredarmsyndroom
• Voedselvergiftiging
• Bacteriën
• Parasieten
• Virussen
• Andere oorzaken
• Alarmsymptomen

Constipatie en maagpijn

Constipatie is een symptoom waarbij een patiënt een moeilijke stoelgang heeft of minder ontlasting dan normaal aanmaakt. De darmbewegingen zijn voor elke persoon anders. Sommige personen maken drie keer per dag ontlasting, terwijl anderen maar twee keer per dag moeten poepen. Wanneer een persoon langer dan drie dagen geen ontlasting produceert, is het lastig om de stoelgang te passeren. Meestal zijn de oorzaken van constipatie niet ernstig. Veel voorkomende oorzaken van ontlasting zijn:

• een gebrek aan water of vezels
• een zwangerschap
• het gebruik van antacida (soort maagzuurremmers) die calcium of aluminium bevatten
• het gebruik van sommige medicijnen zoals antidepressiva en ijzersupplementen
• het overmatig gebruik van laxeermiddelen
• het prikkelbaredarmsyndroom
• hypothyreoïdie (een te traag werkende schildklier)
• onvoldoende fysieke beweging
• spanning / stress
• voedingsveranderingen

Galstenen en pijn in de maag

Wanneer een patiënt maagpijn ervaart in combinatie met een doffe pijn bij de schouder (schouderpijn) die vooral ontstaat na het eten van vette maaltijden, is mogelijk sprake van galstenen. De galkoliekpijn is ernstig en houdt gewoonlijk uren aan in het centrum van de buik of net onder de ribben aan de rechterkant. Vrouwen, veertigplussers en vrouwen die al kinderen hebben gehad, lopen een hoger risico op het krijgen van galstenen, vooral omwille van hormonale veranderingen. Deze kleine stenen vormen zich in de galblaas en blijven mogelijk jarenlang onopgemerkt. Vaak blijven ze asymptomatisch, tenzij ze vast komen te zitten in het blaaskanaal. De behandeling bestaat uit chirurgie, geneesmiddelen en het verbrijzelen van de stenen (lithotripsie).

Gastro-enteritis en pijnlijke maag

Gastro-enteritis (buikgriep) is een aandoening waarbij de maag en darmen geïrriteerd en ontstoken raken, meestal als gevolg van een bacteriële of virale infectie. Een patiënt ervaart hierbij een pijnlijke maag, diarree en braken. Algemene symptomen zoals koorts en hoofdpijn komen ook voor. De verspreiding van de infectie gebeurt door:

• contact met een patiënt met de aandoening
• de handen niet te wassen na gebruik van het toilet
• de inname van besmet voedsel of water

Meestal ligt een virus zoals het norovirus of rotavirus aan de basis van de aandoening. Het norovirus is de meest voorkomende oorzaak van ernstige gastro-enteritis en rotavirus is de meest voorkomende oorzaak van buikgriep bij jonge kinderen en zuigelingen. Gastro-enteritis is soms ook het gevolg van Campylobacter-bacteriën en salmonella, waarbij de verspreiding meestal gebeurt als gevolg van onvoldoende verhit gevogelte of het eten van besmette eieren.

Indigestie (dyspepsie)

Indigestie (dyspepsie) is een vaak voorkomend probleem. Patiënten met dyspepsie ervaren een vol en ongemakkelijk gevoel in de buik na het eten. Dit gaat mogelijk gepaard met een brandend gevoel in het bovenste deel van de maag.

Aandoeningen

Indigestie wijst soms op een onderliggende aandoening, zoals:

• een galblaasaandoening
• een maaginfectie
• een maagzweer
• een schildklieraandoening
• gastro-oesofageale refluxziekte (symptomen van brandend maagzuur)
• gastroparese: een aandoening waarbij het ledigen van de maag vertraagd is; dit komt vaak voor bij patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte)
• het prikkelbaredarmsyndroom
• maagkanker (zelden)
• pancreatitis (een alvleesklierontsteking)

Medicatie

Ook medicijnen veroorzaken mogelijk indigestie zoals:

• anticonceptiepillen
• aspirine en andere vormen van pijnstillers
• bepaalde antibiotica
• schildkliermedicatie
• steroïden

Omgevingsfactoren

Sommige leefstijlfactoren spelen ook een rol bij de totstandkoming van die kunnen leiden tot indigestie zijn:

• een overmatige alcoholinname
• roken
• spanning
• te veel, te snel of gestrest eten
• vermoeidheid

Opgesloten wind

Maagpijn, maagkrampen en een opgeblazen gevoel zijn vaak het resultaat van opgesloten wind. Dit is een veel voorkomend en lastig probleem, maar via vrij verkrijgbare medicijnen zoals buscopan is dit probleem wel te verhelpen.

Prikkelbaredarmsyndroom

Het prikkelbaredarmsyndroom (PDS) is een verzameling van symptomen die samen voorkomen, waaronder maagpijn, krampen, een opgeblazen gevoel, constipatie en diarree. De darmaandoening veroorzaakt schade aan de darm. De oorzaak van het prikkelbardarmsyndroom is onbekend, maar mogelijke risicofactoren omvatten een overdreven gevoelig immuunsysteem of een overactieve dikke darm. Een bacteriële infectie in het maagdarmkanaal veroorzaakt soms het postinfectieuze prikkelbaredarmsyndroom.

Voedselvergiftiging

Voedselvergiftiging treedt op als gevolg van het eten van giftig, besmet of bedorven voedsel, wat leidt tot braken en diarree. Deze veel voorkomende aandoening is vaak het gevolg van bacteriën, parasieten of virussen.

Bacteriën

Salmonella is de meest voorkomende oorzaak van een ernstige voedselvergiftiging, maar andere boosdoeners zijn E. coli, listeria, Campylobacter en C. botulinum.

Parasieten

De meest voorkomende parasiet die een voedselvergiftiging veroorzaakt, is toxoplasma, dat meestal aanwezig is in kattenbakken. De parasieten blijven mogelijk jarenlang onopgemerkt in de darm, maar patiënten met een verzwakt immuunsysteem en zwangere vrouwen lopen het grootste risico op ernstige bijwerkingen als parasieten in de darmen terechtkomen.

Virussen

Bekende virussen die een voedselvergiftiging veroorzaken zijn het norovirus, het sapovirus, het rotavirus en het astrovirus, die allemaal vergelijkbare symptomen veroorzaken.

Andere oorzaken

Andere oorzaken van pijn in de maag omvatten:

• appendicitis: ontsteking van het aanhangsel van de blindedarm met plotselinge pijn in de lagere rechterkant
• coeliakie: glutenintolerantie met een opgeblazen gevoel, winderigheid, chronische diarree, maagpijn, vermoeidheid en hoofdpijn
• menstruatiekrampen: pijn en krampen tijdens de menstruatie
• nierstenen: slechte aanhoudende pijn die overgaat naar de lies, met misselijkheid en pijn bij het plassen

Alarmsymptomen

In volgende omstandigheden is het inroepen van medische hulp noodzakelijk:

• aanhoudende pijn
• abnormaal vaginaal bloedverlies
• ademhalingsproblemen
• bewusteloosheid
• bloed braken of braaksel dat lijkt op gemalen koffie
• bloed in de ontlasting, een zwarte ontlasting of een stinkende ontlasting
• braken door diabetici
• diarree die al enkele dagen aanhoudt
• een abnormale vaginale afscheiding
• een bloeding uit de anus
• geen ontlasting kunnen passeren of winden kunnen maken
• onbedoeld gewichtsverlies
• pijn bij het aanraken van de maag
• pijn bij het plassen (dysurie)
• pijn op de borst
• plots opkomende maagpijn
• snel erger wordende pijn
• telkens terugkomende maagpijn
• vaak plassen (pollakisurie), minder vaak plassen (oligurie) of niet meer plassen (anurie)

Lees verder

• Maagkanker (maagcarcinoom): Kanker in maagslijmvlies
• Buikpijn of maagpijn na het eten: Oorzaken en symptomen
• Indigestie (dyspepsie): Maagklachten na het eten of drinken
• Maagkrampen: Oorzaken van maagspasmen (krampen in maag)
• Maagzweer: Zweer in slijmvlies van maag met branderige pijn