IJzersupplementen: Indicatie, gebruik en bijwerkingen

IJzer is een essentieel mineraal dat voornamelijk voorkomt in hemoglobine van rode bloedcellen en myoglobine van spiercellen. Het speelt een cruciale rol in het transport van zuurstof en koolstofdioxide door het lichaam en vervult andere vitale functies. Voedingsmiddelen rijk aan ijzer zijn onder meer vlees, vis, tofu, bonen, spinazie en ontbijtgranen. Bij een ijzertekort kan bloedarmoede ontstaan, waarvoor ijzersupplementen worden voorgeschreven. Het gebruik van deze supplementen moet zorgvuldig gebeuren onder medisch toezicht om overdosis en vergiftigingsverschijnselen te voorkomen.

• Indicatie van ijzersupplementen
• Bloedarmoede
• Risicogroepen van ijzergebrek
• Tegenindicatie van supplementen die ijzer bevatten
• Gebruik
• Toedieningswijze van ijzersupplement
• Dagelijkse aanbevolen inname
• Interactie met andere medicijnen
• Bijwerkingen
• IJzervergiftiging
• Opslag

Indicatie van ijzersupplementen

Bloedarmoede

IJzersupplementen zijn essentieel bij de behandeling van bloedarmoede veroorzaakt door ijzertekort (ferriprieve anemie). Symptomen van deze aandoening zijn onder meer vermoeidheid, zwakte, duizeligheid, hoofdpijn, koude handen en voeten, hartkloppingen en concentratieproblemen. IJzersupplementen kunnen ook helpen bij bloedarmoede door chemotherapie, menstruatiebloedingen, zwangerschap, nierproblemen of hartfalen.

Risicogroepen van ijzergebrek

Groepen met een verhoogd risico op ijzertekort zijn premature baby’s, jonge kinderen, tienermeisjes, zwangere vrouwen en mensen met chronische ziekten zoals hartfalen, de ziekte van Crohn, coeliakie en colitis ulcerosa. Vegetariërs en veganisten lopen ook risico, omdat plantaardig ijzer minder goed wordt opgenomen dan dierlijk ijzer. Voor deze groepen worden ijzersupplementen vaak aanbevolen, maar altijd onder begeleiding van een arts.

Tegenindicatie van supplementen die ijzer bevatten

Patiënten met een maagzweer, bepaalde hemoglobineziekten of premature baby’s met een vitamine E-tekort moeten voorzichtig zijn met ijzersupplementen. Zwangere vrouwen en mensen met diabetes mellitus moeten hun arts raadplegen voordat ze ijzersupplementen gebruiken, omdat deze mogelijk bijwerkingen kunnen veroorzaken of de kans op hartaandoeningen kunnen verhogen.

Gebruik

IJzer wordt het beste opgenomen op een lege maag, hoewel het bij sommige mensen maagklachten kan veroorzaken. Het wordt aanbevolen ijzersupplementen niet te combineren met melk, calcium, maagzuurremmers, vezelrijk voedsel, cafeïne of bepaalde medicijnen. Vitamine C, zoals in sinaasappelsap, kan helpen de opname van ijzer te verbeteren.

Toedieningswijze van ijzersupplement

IJzersupplementen zijn beschikbaar als injecties, capsules, tabletten, kauwtabletten en vloeistoffen. Hoewel injecties effectiever zijn, nemen de meeste mensen ijzer oraal in. Het is belangrijk de aanbevolen dosis te volgen om ernstige gezondheidsproblemen te voorkomen.

Dagelijkse aanbevolen inname

De dagelijkse aanbevolen hoeveelheid ijzer varieert per leeftijd en geslacht. Voor kinderen is dit tussen 7 en 11 mg, voor vrouwen tussen 8 en 27 mg, afhankelijk van hun leeftijd en of ze zwanger zijn, en voor mannen tussen 8 en 11 mg. Vegetariërs moeten mogelijk hogere hoeveelheden ijzer innemen.

Interactie met andere medicijnen

IJzersupplementen kunnen de effectiviteit van andere medicijnen verminderen, zoals bepaalde antibiotica, ACE-remmers, antacida, protonpompremmers en medicijnen voor de behandeling van de ziekte van Parkinson en toevallen. Het is belangrijk om minimaal twee uur te wachten tussen het innemen van deze medicijnen en ijzersupplementen.

Bijwerkingen

Veelvoorkomende bijwerkingen van ijzersupplementen zijn obstipatie, diarree, misselijkheid, braken en zwarte ontlasting. Bij ernstige bijwerkingen zoals rode strepen in de ontlasting, krampen, scherpe pijn of maagpijn moet een arts worden geraadpleegd. IJzervlekken op de tanden kunnen worden voorkomen door vloeibare ijzerpreparaten te mengen met water of vruchtensap en op te drinken met een rietje.

IJzervergiftiging

Hoge doses ijzer zijn giftig, vooral voor kinderen. Voor volwassenen en kinderen ouder dan 14 jaar is de veilige bovengrens 45 mg per dag, en voor jongere kinderen 40 mg per dag. IJzervergiftiging kan ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals maag- en darmklachten, leverfalen, lage bloeddruk en zelfs de dood.

Opslag

IJzersupplementen moeten op een koele plaats worden bewaard, buiten het bereik van kinderen. Warme en vochtige plaatsen zoals medicijnenkasten in de badkamer kunnen de pillen beschadigen.

Lees verder

• Anemie (tekort aan rode bloedcellen): Soorten en oorzaken
• Ferriprieve anemie: Bloedarmoede door ijzertekort
• IJzer: Functie, gezondheidsvoordelen en ijzersupplementen
• Anemie (bloedarmoede): Soorten tekort aan rode bloedcellen
• Pagofagie: IJsverslaving door ijzertekort in het bloed