Schouderpijn: Oorzaken van pijn aan schoudergewricht

Het schoudergewricht is het meest flexibele gewricht in het lichaam. De schouder wordt erg vaak gebruikt, bijvoorbeeld om het haar te borstelen of om iets in de kast te leggen. Schouderpijn kent veel mogelijke oorzaken, zoals onder andere artrose, een verwonding of een slechte houding. In veel gevallen is een thuisbehandeling mogelijk voor pijn aan de schouder. Fysiotherapie, medicijnen of chirurgie zijn echter soms nodig voor het behandelen van een pijnlijke schouder. De vooruitzichten van pijn aan het schoudergebied zijn variabel. De pijn houdt namelijk kort tot soms levenslang aan.

• Het schoudergewricht
• Epidemiologie van schouderpijn
• Oorzaken van pijn aan schouder
• Artritis en artrose
• Frozen shoulder (adhesieve capsulitis van de schouder)
• Rotatorcuff-aandoeningen
• Schade (trauma)
• Schouderinstabiliteit
• Slechte houding
• Uitstralingspijn
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling voor pijnlijke schouder
• Zelfzorg
• Professionele medische zorg
• Prognose

Het schoudergewricht

Er zijn drie botten in het schoudergebied: het sleutelbeen, het schouderblad en het opperarmbeen. De scapula is een driehoekig bot dat twee belangrijke onderdelen heeft: het acromion en de glenoïde. De drie botten in het schoudergebied maken deel uit van twee hoofdverbindingen:

• het acromioclaviculaire gewricht tussen het acromion van de scapula en het sleutelbeen
• het glenohumerale gewricht tussen de glenoïde van de schouderblad en de humerus

Er zijn ook een aantal spieren, ligamenten en pezen rond de schouder. Ligamenten zijn vezels die botten aan elkaar verbinden bij een gewricht. Pezen zijn vezels die spieren aan het bot hechten.

Epidemiologie van schouderpijn

Schouderpijn komt veel voor en kan van invloed zijn op alle leeftijden. Sommige oorzaken van schouderpijn, zoals artrose, frozen shoulder en rotator cuff-aandoeningen, zijn vooral van invloed op patiënten van middelbare en oudere leeftijd. Schouderpijn veroorzaakt door sportblessures komt vaker voor bij jongere leeftijdsgroepen.

Oorzaken van pijn aan schouder

Artritis en artrose

Artrose is de meest voorkomende vorm van artritis (gewrichtsontsteking) die vooral ouderen treft. Artritis tast verschillende gewrichten aan, zoals bijvoorbeeld de schouder. Septische artritis is een aparte vorm van artritis waarbij een infectie in het schoudergewricht optreedt. Bekende symptomen zijn onder meer pijn en gevoeligheid, pijn bij het bewegen van het schoudergewricht en zich onwel voelen. Septische artritis is ongebruikelijk, maar heeft dringend een ziekenhuisbehandeling nodig.

Frozen shoulder (adhesieve capsulitis van de schouder)

Een frozen shoulder is een aandoening waarbij een schouder pijnlijk en stijf wordt. Zonder behandeling verdwijnen de symptomen meestal wel, maar dit duurt dan wel twee à drie jaar.

Rotatorcuff-aandoeningen

De rotator cuff is een groep spieren en pezen die het schoudergewricht omringen en helpen om de schouder stabiel te houden. Rotatorcuffaandoeningen zijn één van de meest voorkomende oorzaken van schouderpijn. Er zijn drie hoofdtypen rotatorcuff-problemen: tendinitis (peesontsteking), bursitis (slijmbeursontsteking) en een scheur in de rotatormanchet. De meeste patiënten zijn succesvol te behandelen en herstellen volledig.

Schade (trauma)

Schouderverwondingen veroorzaken ook pijn aan de schouder. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij een gebroken bot (breuk), zoals een fractuur van het bovenarmbeen (humerus) of een gebroken sleutelbeen. Verder treedt soms een letsel aan een ligament, pees of spier rond het schoudergewricht op. Dit is het gevolg van veel verschillende oorzaken zoals een sportblessure, een verkeersongeval of een schouderoverbelasting na iets zwaar te hebben getild of gedragen. Ook veroorzaakt een blessure aan de schouder mogelijk een schouderdislocatie (verplaatsing van het schoudergewricht) met schouderpijn tot gevolg. Sporten die schouderblessures veroorzaken zijn sporten waarbij een patiënt herhaald moet werpen of contactsporten zoals rugby. Schouderinstabiliteit en acromioclaviculaire gewrichtsaandoeningen treffen vaak patiënten die regelmatig sporten.

Schouderinstabiliteit

De schouder is onstabiel bij schouderinstabiliteit omdat het gewricht de botten niet dicht bij elkaar houdt. Het opperarmbeen springt vaak uit de goede positie.

Slechte houding

Soms veroorzaakt een slechte houding nekpijn en ook schouderpijn. Dit is bijvoorbeeld het gevolg van een foute positie op een bureaustoel of het gebruik van een verkeerde bureaustoel. De patiënt krijgt hierdoor een gewijzigde positie van de schouderbladen en verandert ook de bewegingswijze van de schouderbladen.

Uitstralingspijn

In sommige gevallen is een pijnlijke schouder veroorzaakt door een probleem in een ander gebied, met name de nek zoals bij torticollis (scheefhals: abnormale hoofdpositie). De pijn straalt dan uit naar de schouder. Ook ander oorzaken zin bekend voor de uitstralingspijn, zoals het Pancoast-syndroom (vorm van longkanker met longtoptumor) of bij angina pectoris (pijn op de borst, teken van een hartaanval).

Alarmsymptomen

Medische hulp is altijd nodig in volgende omstandigheden:
andere ongebruikelijke symptomen geassocieerd met de pijn in de schouder zoals buikpijn of moeite met ademhalen

• een blessure aan de schouder
• een letsel dat misvorming van het gewricht veroorzaakt
• een zwelling of aanzienlijke blauwe plekken rond het gewricht of de arm
• ernstige pijn
• het onvermogen om de arm op te heffen
• het onvermogen om voorwerpen te dragen of de arm te gebruiken
• schouderpijn die na een paar dagen aan blijft houden
• schouderpijn die zich 's nachts of tijdens het rusten voordoet

tekenen van een infectie, zoals koorts, roodheid van de huid en warmte

Diagnose en onderzoeken

De arts onderzoekt de schouder en beluistert de medische geschiedenis. Om andere aandoeningen uit te sluiten die ook schouderpijn veroorzaken, onderzoekt hij soms ook andere lichaamsdelen zoals de nek en de buik. Op basis van zijn bevindingen zet hij één of meer van volgende onderzoeken in:

• een bloedonderzoek: Een bloedonderzoek onthult een onderliggende vorm van artritis, zoals reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen).
• een echoscopie: Een echoscopie is nodig om een probleem met de zachte weefsels van de schouder op te sporen.
• een MRI-scan: Een MRI (Magnetic Resonance Imaging) van de schouder biedt gedetailleerde beelden van de pezen, ligamenten en spieren rond het schoudergewricht. Een MRI-scan verschaft bijvoorbeeld informatie over de locatie, grootte en zelfs relatieve leeftijd van een rotatormanchetscheur.
• een röntgenfoto: Röntgenfoto’s zijn soms ook nodig om problemen heeft met de botten of gewrichten op te sporen.

Soms is een verwijzing naar een orthopedisch specialist (botten en gewrichten) of een reumatoloog (artritis en musculoskeletale aandoeningen) vereist voor verder onderzoek.

Behandeling voor pijnlijke schouder

Zelfzorg

De eerste behandelingsoptie is het nemen van vrij verkrijgbare geneesmiddelen voor pijnverlichting (NSAID's), zoals ibuprofen of paracetamol . Het toepassen van een bevroren zak erwtjes / een coldpack en soms ook het toepassen van warmte verlicht eveneens de pijn. De patiënt vermijdt verder activiteiten die meer pijn in de schouder veroorzaken, zoals zwaar tillen en dragen. Het dragen van een brace is soms ook nuttig zodat pijnlijke bewegingen voorkomen worden.

Professionele medische zorg

Afhankelijk van de oorzaak van de schouderpijn, krijgt de patiënt een verwijzing naar een fysiotherapeut, of dient de arts een steroïde injectie in de schouder toe. Sommige patiënten krijgen een doorverwijzing naar een bot- en gewrichtsspecialist (orthopedisch specialist of reumatoloog) die dan kan beoordelen of een verdere behandeling nodig is. Soms is namelijk een chirurgische ingreep vereist om de oorzaak van de schouderpijn te behandelen. Meestal is echter geen operatie nodig om de oorzaak van een pijnlijke schouder te verhelpen.

Prognose

De vooruitzichten hangen af van de onderliggende oorzaak van de pijnlijke schouder. Schouderpijn houdt soms slechts enkele weken aan, terwijl andere patiënten meerdere jaren kampen met de pijn aan de schouder. Bij een klein percentage van de patiënten houden de klachten zelfs levenslang aan. Als de arts de oorzaak van de schouderpijn vroegtijdig diagnosticeert en behandelt, verdwijnt de pijn in de schouder mogelijk sneller of vermindert deze sterk en komen complicaties mogelijk ook minder snel tot stand.

Lees verder

• Scheur in rotator cuff (rotatorenmanchet): Pijn aan schouder
• Schoudergordelsyndroom: Druk op zenuw en/of bloedvaten
• Zwemmersschouder: Overbelasting van schouder met pijn
• Frozen shoulder: Aandoening met pijnlijke en stijve schouder
• Subacromiaal impingementsyndroom: Pijn aan schouder