Scheur in rotator cuff (rotatorenmanchet): Pijn aan schouder

Het schoudergewricht is één van de meest beweeglijke gewrichten in het menselijk lichaam, dat de bovenarm met de romp verbindt. De rotator cuff, ook wel rotatorenmanchet genoemd, is een groep van vier spieren die samenkomen als pezen om een ‘bedekking’ te vormen over de schouderkop. Deze vier spieren, te weten de supraspinatus, infraspinatus, subscapularis en teres minor, komen uit het schouderblad. De rotator cuff speelt een cruciale rol in het optillen en draaien van de arm, en houdt het schoudergewricht stabiel. Een scheur in de rotator cuff is een veelvoorkomende verwonding die kan leiden tot bewegingsproblemen, zwakte in de schouder en pijn. De behandeling van een gescheurde rotator cuff kan variëren en bestaat uit medicatie, chirurgie en/of fysiotherapie, afhankelijk van de ernst van de scheur en de symptomen. De vooruitzichten voor herstel kunnen variëren.

• Oorzaken van een scheur in de rotator cuff
• Symptomen: Pijn in de schouder en beperkingen bij beweging
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van een scheur in de rotator cuff
• Medicatie
• Chirurgie
• Fysiotherapie
• Prognose
• Complicaties
• Preventie van een scheur in de rotator cuff

Oorzaken van een scheur in de rotator cuff

Een scheur in de rotator cuff kan ontstaan door verschillende oorzaken. Bij jonge mensen is dit vaak het gevolg van een acuut trauma of letsel, zoals een val of een zware schok. Bij oudere volwassenen kan slijtage door veroudering van de pezen leiden tot een scheur. Spontane scheuren kunnen ook optreden bij ouderen of bij patiënten met reumatoïde artritis, een aandoening die ontsteking van gewrichten en andere organen veroorzaakt.

Symptomen: Pijn in de schouder en beperkingen bij beweging

Bij een scheur in de rotator cuff kan het moeilijk zijn om de arm actief zijwaarts te bewegen. Patiënten leren vaak om de schouder omhoog te brengen met behulp van de gezonde arm, waarna de deltaspier (musculus deltoideus) de arm op zijn plaats houdt. Naast een beperkt bewegingsbereik ervaren patiënten vaak pijn en krachtverlies. De pijn bevindt zich meestal aan de voorkant van de schouder en straalt vaak uit naar de zijkant van de arm. Het slapen op de aangedane zijde kan ook pijnlijk zijn. Sommige patiënten merken klikkende of knallende geluiden (gewrichtsgeluiden) op tijdens beweging van de arm.

Diagnose en onderzoeken

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
Om een scheur in de rotator cuff te diagnosticeren, begint de arts met een gedetailleerd vraaggesprek over de voorgeschiedenis van het letsel en de symptomen. Een grondig lichamelijk onderzoek van de schouder volgt, waarbij de arts het bewegingsbereik en de spierkracht test. Tijdens het onderzoek worden ook specifieke bewegingen uitgevoerd om te bepalen welke bewegingen schouderpijn veroorzaken.

Diagnostisch onderzoek
Voor een definitieve diagnose zijn beeldvormende onderzoeken noodzakelijk. Dit kan een röntgenfoto zijn om botstructuren te beoordelen, of een echografie, CT-scan of MRI-scan om de zachte weefsels en pezen in detail te bekijken.

Behandeling van een scheur in de rotator cuff

Het is cruciaal om de aangetaste schouder niet overmatig te belasten zodra een scheur is vastgesteld, om verdere schade te voorkomen. Vroege diagnose en behandeling zijn essentieel om symptomen zoals krachtverlies en bewegingsbeperkingen te minimaliseren.

Medicatie

Veel scheuren in de rotator cuff kunnen zonder chirurgie worden behandeld. Ontstekingsremmende medicatie en steroïde injecties kunnen helpen om symptomen te verlichten. Hoewel de meeste scheuren niet vanzelf genezen, is het vaak mogelijk om de functie van de schouder te herstellen zonder operatie. Actieve patiënten of degenen die hun arm vaak boven het hoofd gebruiken, zoals bij bepaalde beroepen of sporten, kunnen echter baat hebben bij een chirurgische ingreep omdat deze scheuren anders vaak niet volledig genezen.

Chirurgie

Chirurgie kan nodig zijn als de pijn of zwakte aanhoudt ondanks conservatieve behandeling. Patiënten die 's nachts pijn ervaren of moeite hebben met het tillen of reiken met de arm, kunnen baat hebben bij een operatie. Chirurgie is vaak een optie voor jongere mensen of actieve patiënten, maar bij ouderen of patiënten met reumatoïde artritis kan het risico op complicaties groter zijn. Herhaalde verwondingen aan de rotator cuff kunnen leiden tot osteofyten (botuitsteeksels) en cystevorming in de schouder. In sommige gevallen kan artroscopische chirurgie nodig zijn, waarbij kleine incisieën worden gemaakt om het probleem te behandelen.

Fysiotherapie

Na de initiële behandeling wordt vaak fysiotherapie aanbevolen. De fysiotherapeut helpt bij het uitvoeren van specifieke rek- en strekoefeningen en oefentherapieën om de spieren en pezen geleidelijk weer op te bouwen en te versterken. Dit draagt bij aan een beter herstel en helpt het bewegingsbereik te verbeteren.

Prognose

De prognose voor herstel hangt sterk af van de grootte van de scheur en de tijd die is verstreken voordat de behandeling is gestart. Hoe kleiner en recenter de scheur, des te groter de kans op pijnvrije genezing en volledig bewegingsbereik. Het herstel van een scheur in de rotatorenmanchet is doorgaans een geleidelijk proces en kan tot een jaar duren voordat de schouder volledig functioneel is.

Complicaties

Wanneer een scheur in de rotator cuff onbehandeld blijft, kunnen er complicaties optreden, zoals een verdere uitbreiding van de scheur, een frozen shoulder (pijnlijke en stijve schouder) of artritis (gewrichtsontsteking), wat de behandeling bemoeilijkt.

Preventie van een scheur in de rotator cuff

Voorkomen is altijd beter dan genezen. Hier zijn enkele preventieve maatregelen die u kunt nemen om het risico op een scheur in de rotator cuff te verminderen:

• Vermijd overbelasting van de schouders door herhaaldelijke, zware werkzaamheden of oefeningen zonder voldoende rust en herstel.
• Versterk de spieren rondom de schouder door regelmatige oefeningen en stretchings, gericht op de rotator cuff en andere stabiliserende spieren.
• Gebruik de juiste techniek en apparatuur bij sportactiviteiten en fysieke werkzaamheden om onnodige belasting en risico's te vermijden.
• Neem pauzes en rustmomenten tijdens langdurige activiteiten die de schouder belasten om overbelasting te voorkomen.
• Raadpleeg een fysiotherapeut voor advies over preventieve oefeningen en technieken voor een goede schoudergezondheid.

Lees verder

• Schouderpijn: Oorzaken van pijn aan schoudergewricht