Luxatie van de schouder - oorzaken, symptomen en behandeling

Schouderluxatie wordt ook wel in de volksmond ‘een schouder uit de kom’ genoemd. Het schoudergewricht bestaat uit een pan en een kom die uit elkaar kunnen getrokken worden bij een trauma, sportblessure of door een te flexibele aanhechting van de pezen en spieren. Het is belangrijk om direct in actie te komen en naar de eerste hulp te gaan. Op die manier kan verdere schade voorkomen worden. De oorzaken, symptomen en behandeling van schouderluxatie worden verder beschreven.

Wat is een schouderluxatie?

Bij een schouderluxatie ligt de kop van de humerus niet meer in de kom. Er bestaan nog 2 andere vormen van schouderluxatie waarbij een van de schoudergewrichten ontwricht maar we beperken ons hier tot het ontwrichten van de humerus uit de kom.

Luxatie naar voor

Bij een schouderluxatie kan de humeruskop naar voor schieten en op die plaats blijven hangen. Het is een van de frequentste vormen van luxatie. Bij het observeren van de schouder is er een duidelijke misvorming van het schoudergewricht waar te nemen. Vooraan is een zwelling te zien. De patiënt klaagt van veel pijn, ook in rusttoestand en kan de arm niet bewegen. Door een röntgenonderzoek kan de diagnose bevestigd worden en kunnen eveneens mogelijke andere beschadigingen opgespoord worden. Men moet ook de doorbloeding en de bezenuwing nakijken.

Luxatie naar achteren

Een luxatie naar achteren komt minder frequent voor en de kop is naar achteren verplaatst. Dit komt vaker voor bij mensen boven de 40 jaar. Dit treedt vooral op bij een klap langs voor zoals bijvoorbeeld een val met gestrekte armen. Dankzij de spierwerking wordt de humeruskop naar achter getrokken. Deze spierwerking kan optreden door epilepsie, coma veroorzaakt door problemen met diabetes. Een directe val veroorzaakt zelden een luxatie naar achteren, het is meestal in combinatie met de spierwerking. Doordat het letsel maanden tot jaren kan aanslepen wordt de diagnose wel eens over het hoofd gezien en blijft men er lang mee rondlopen. Er is achter de schouder een lichte zwelling te zien en de patiënt kan de arm moeilijk van zijn lichaam weg bewegen.

Spontante luxatie

Bij sommige mensen komt het voor dat de aanhechting te beweeglijk is en de schouder spontaan uit de kom schiet. De aanhechting is dan te slap en het hele schoudergewricht is instabiel geworden. Ook aan de andere kant van het lichaam. Men kan de schouder soms ook spontaan ontwrichten of bij een verkeerde beweging.

Wat zijn de gevolgen van schouderluxatie?

Een luxatie naar voor kan gepaard gaan met een scheur in het peeskap (rotator-cuff) of een scheur in het gewrichtsvlak (labrumscheur). De rotator-cuff merken we vooral op bij mensen ouder dan 50 jaar omdat hun pezen slapper zijn geworden doorheen de jaren. Bij jongere mensen treedt er vaker een Bankart letsel en/of een Hill-Sachs letsel op. Bij een Bankart letsel is er een afrukking van het voorste deel van de meniscus en het voorste deel van het kapsel. Bij een Hill-Sachs letsel gaat het om een indeuking van de humeruskop.

Wat is de behandeling van een schouderluxatie?

Het is de bedoeling dat de schouder zo snel mogelijk weer recht gezet wordt. Dit kan spontaan gebeuren of door het ‘zetten van de schouder’. Dit gebeurt meestal onder lokale verdoving maar kan ook onder volledige verdoving gebeuren indien de behandeling het vereist. Welke methode gebruikt wordt hangt af van de luxatie.

Bij een operatie gaat men onder volledige narcose de schouder terug in de juiste positie te plaatsen. Daarna mag men gedurende 3 weken de schouder niet bewegen. Na deze weken mag men, met toestemming van de arts, de schouder licht belasten. Dit gebeurt onder begeleiding van een fysiotherapeut die samen met de patiënt een trainingsschema zal opstellen. Als men zich niet aan de afspraken houdt en de schouder te snel belast is er een kans dat er opnieuw een luxatie plaatsvindt. Bij mensen jonger dan 20 jaar is er 80 kans dat de schouder binnen de 2 jaar terug uit de kom schiet. Er is ook kans op artrose op latere leeftijd op de plaats waar de luxatie plaats vond.