Subacromiaal impingementsyndroom: Pijn aan schouder

Subacromiaal impingementsyndroom: Pijn aan schouder De schouder is een complex en ondiep gewricht dat een groot aantal bewegingen mogelijk maakt. Een veelvoorkomende aandoening die pijn in de schouder veroorzaakt, is het subacromiaal impingementsyndroom. Bij deze aandoening komt er een inklemming van een pees of slijmbeurs voor, direct onder het acromion. Het acromion is het benige uitsteeksel van het schouderblad dat als een soort dak over het schoudergewricht ligt. Deze aandoening leidt niet alleen tot pijn in de schouder, maar ook tot een beperkt bewegingsbereik. Behandelopties omvatten zowel conservatieve als chirurgische benaderingen om de pijn te verlichten en de functie van de schouder te verbeteren.

Synoniemen

Andere benamingen voor het subacromiaal impingementsyndroom zijn:

Epidemiologie van het subacromiaal impingementsyndroom

Schouderpijn is de op twee na meest voorkomende musculoskeletale pijnaandoening in de orthopedische praktijk. Het subacromiaal impingementsyndroom is een frequent voorkomende oorzaak van schouderklachten. In Nederland wordt jaarlijks ongeveer 2% van de bevolking getroffen door schouderproblemen. Deze aandoening komt voor bij mensen van alle leeftijden, maar is bijzonder prevalent bij personen tussen de veertig en zestig jaar. Mannen hebben een iets hogere kans om door deze aandoening getroffen te worden dan vrouwen.

Prevalentie en incidentie

SAIS wordt wereldwijd geschat bij ongeveer 10-20% van de volwassen bevolking, waarbij de incidentie toeneemt met de leeftijd. Bij atleten en mensen met fysiek werk, zoals bouwvakkers en schilders, is de prevalentie veel hoger door de frequentie van repetitieve schouderbewegingen.

Leeftijd en geslacht

De aandoening komt vaker voor bij mensen tussen de 40 en 60 jaar, waarbij de leeftijd een belangrijke risicofactor is door de veroudering van pezen en structuren in de schouder. Hoewel SAIS bij zowel mannen als vrouwen voorkomt, is het vaker gediagnosticeerd bij mannen, vooral die in zware beroepen werken of sporten beoefenen die de schouder intensief belasten.

Comorbiditeiten

Patiënten met SAIS hebben vaak andere schouderproblemen, zoals rotator cuff tendinopathie, acromioclaviculaire gewrichtsartrose of scapulaire dyskinesie. Deze comorbiditeiten kunnen de symptomen van SAIS verergeren en het herstelproces bemoeilijken.

Mechanisme

Het subacromiaal impingementsyndroom ontstaat wanneer er sprake is van compressie of beknelling van de structuren in het subacromiale gebied, zoals de rotator cuff pezen en bursa. Deze beknelling vindt meestal plaats tijdens schouderbewegingen, vooral bij bovenhandse activiteiten. Het mechanisme van SAIS wordt beïnvloed door een combinatie van anatomische afwijkingen, overbelasting en veroudering van de schouderstructuren.

Anatomische oorzaken

Een smal acromion of een afwijkende vorm van het acromion kan bijdragen aan de compressie van de rotator cuff pezen, wat de kans op impingement vergroot. Daarnaast kan het ontstaan van osteofyten (botsporen) in het acromion de ruimte in het subacromiale gebied verder verkleinen, waardoor de pezen en bursa bekneld raken.

Functionele oorzaken

Abnormale bewegingen van de schouder of onjuiste houding tijdens fysieke activiteiten kunnen de belasting op de rotator cuff pezen verhogen, waardoor de kans op impingement toeneemt. Scapulaire dyskinesie, waarbij de schouderbladen niet goed bewegen, kan de werking van de schouder verstoren en bijdragen aan het ontstaan van SAIS.

Veroudering en degeneratie

Naarmate de leeftijd vordert, kunnen de rotator cuff pezen slijten en verzwakken, waardoor ze vatbaarder worden voor beknelling en schade. Bij ouderen is de kans op degeneratie van de pezen en de omliggende structuren groter, wat het risico op SAIS verhoogt.

Oorzaken en risicofactoren van het subacromiaal impingementsyndroom

De pezen in de schouder zijn verbonden met de botten en worden vaak beïnvloed door overmatige belasting of trauma. Een slijmbeurs (bursa) helpt bij het verminderen van wrijving tussen botten en spieren. Bij het subacromiaal impingementsyndroom raken de pezen of de slijmbeurs ingeklemd net onder het acromion. Mogelijke oorzaken van deze aandoening zijn:
  • Trauma, zoals een valpartij.
  • Overbelasting van de schouder door repetitieve bewegingen.
  • Ontsteking of verkalkingen van de pezen, vaak als gevolg van chronische irritatie.
  • Schouderinstabiliteit die de mechanica van het schoudergewricht verstoort.

Risicofactoren

Er zijn verschillende risicofactoren die het ontstaan van het subacromiaal impingementsyndroom bevorderen. Deze kunnen zowel externe factoren, zoals werk en sport, als interne factoren, zoals anatomische afwijkingen en veroudering, omvatten.

Overbelasting en repetitieve bewegingen

Mensen die herhaaldelijk overheadbewegingen uitvoeren, zoals atleten (bijvoorbeeld tennis, zwemmen) of mensen die in fysiek belastende beroepen werken, hebben een verhoogd risico op SAIS door overbelasting van de schouderstructuren.

Anatomische afwijkingen

Een smal acromion, een verhoogd acromion, of andere anatomische afwijkingen kunnen de kans op impingement vergroten. Deze afwijkingen kunnen de ruimte in het subacromiale gebied verkleinen, waardoor de pezen en bursa vaker in contact komen met de botstructuren.

Leeftijd en geslacht

De kans op SAIS neemt toe naarmate men ouder wordt, vooral door de veroudering van de rotator cuff pezen en andere structuren in de schouder. Mannen die zware lichamelijke arbeid verrichten of intensieve sportbeoefening doen, lopen een verhoogd risico.

Risicogroepen

Bepaalde groepen hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van het subacromiaal impingementsyndroom. Dit omvat zowel beroepsgroepen als sporters die herhaaldelijk schouderbewegingen uitvoeren, evenals ouderen die door veroudering te maken krijgen met degeneratie van de schouderstructuren.

Atleten en actieve mensen

Atleten die sporten beoefenen waarbij veel overheadbewegingen worden uitgevoerd, zoals zwemmen, tennis en volleybal, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van SAIS. Ook mensen die in hun dagelijks werk veel fysieke belasting van de schouder ondergaan, zoals bouwvakkers of schilders, zijn vatbaar.

Ouderen

Naarmate mensen ouder worden, neemt de degeneratie van de schouderstructuren toe. Dit verhoogt de kans op SAIS bij ouderen, vooral bij mensen die hun schouder minder vaak gebruiken voor intensieve activiteiten, maar toch symptomen van beknelling ervaren.

Patiënten met rotator cuff-problemen

Mensen met bestaande rotator cuff tendinopathie of andere schouderproblemen, zoals artritis, lopen een groter risico om SAIS te ontwikkelen, aangezien de pezen al verzwakt zijn en vatbaar voor verdere schade.

Symptomen van het subacromiaal impingementsyndroom

De symptomen van het subacromiaal impingementsyndroom kunnen als volgt worden beschreven:
  • Pijn aan de schouder, meestal aan één kant, veroorzaakt door tendinitis en bursitis. De pijn kan dof tot scherp zijn en wordt vaak erger bij het bewegen van de arm.
  • Pijn bij het zijwaarts heffen van de arm. Deze pijn kan ook uitstralen naar de bovenarm, nek (nekpijn), elleboog (elleboogpijn) en hand (handpijn).
  • De pijn kan 's nachts verergeren en de slaap verstoren.
  • Beperkingen bij dagelijkse activiteiten zoals het aantrekken van kleding, tandenpoetsen, of haren borstelen.

Alarmsymptomen

Het herkennen van alarmsymptomen van het subacromiaal impingementsyndroom is cruciaal voor tijdige interventie en behandeling. Bij niet tijdig ingrijpen kunnen de klachten verergeren en leiden tot langdurige beperkingen in de schouderfunctie.

Pijn bij overheadbewegingen

Een veelvoorkomend symptoom van SAIS is pijn bij het uitvoeren van overheadbewegingen, zoals bij het tillen van objecten boven het hoofd of het gooien van een bal. De pijn kan variëren van mild tot ernstig en is vaak scherp of stekend van aard.

Beperkte bewegingsvrijheid

Patiënten met SAIS ervaren vaak een verminderde bewegingsvrijheid in de schouder, vooral bij het naar achteren bewegen van de arm. Deze beperking kan het moeilijk maken om alledaagse activiteiten uit te voeren.

Pijn in rust of ’s nachts

In sommige gevallen kan de pijn ook in rust of tijdens de nacht aanwezig zijn, vooral wanneer de patiënt op de aangetaste schouder ligt. Dit kan leiden tot verstoorde slaap en toenemende klachten.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van het subacromiaal impingementsyndroom wordt vaak gesteld op basis van:
  • Klinisch onderzoek waarbij de arts let op het draaien van het schouderblad en de mate van pijn bij beweging.
  • Een röntgenfoto om botafwijkingen uit te sluiten en eventuele verkalkingen te visualiseren.
  • Echografie en/of MRI-scan om de toestand van de pezen en de slijmbeurs te beoordelen en andere schouderproblemen uit te sluiten, zoals artrose of scheuren in de rotator cuff.

Behandeling van het subacromiaal impingementsyndroom

De behandeling van het subacromiaal impingementsyndroom kan omvatten:
  • Pijnstillers en NSAID’s (niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen) om ontsteking en pijn te verminderen.
  • Corticosteroïden injecties in de subacromiale ruimte om ontstekingen te verminderen, hoewel deze tijdelijk de pijn kunnen verergeren.
  • Fysiotherapie en/of manuele therapie om het bewegingsbereik te verbeteren en spierkracht te vergroten.
  • Chirurgische ingrepen zoals het verwijderen van een stuk bot van het acromion om meer ruimte voor de pees te creëren.
  • Behandeling van peesverkalkingen met lokale verdoving en echogeleide aspiratie.

Prognose van het subacromiaal impingementsyndroom

De prognose van het subacromiaal impingementsyndroom is afhankelijk van de ernst van de aandoening, de tijdige diagnose en de behandeling die wordt gestart. Bij een vroegtijdige interventie kunnen de meeste patiënten goed herstellen.

Korte termijn

In de vroege stadia kan SAIS goed reageren op conservatieve behandelingen, zoals fysiotherapie, ontstekingsremmers en rust. Veel patiënten ervaren verlichting van de symptomen binnen enkele weken tot maanden.

Langere termijn

Bij patiënten die geen adequate behandeling ontvangen of bij wie het syndroom chronisch wordt, kunnen langdurige beperkingen en blijvende pijn ontstaan. Chirurgische ingrepen kunnen in sommige gevallen nodig zijn, vooral als de conservatieve behandelingen niet effectief zijn.

Herstel na chirurgie

De prognose na een chirurgische ingreep, zoals een acromioplastiek, is over het algemeen goed, met een aanzienlijke verbetering van de functie en vermindering van de pijn. Het herstel kan echter enkele maanden duren en vereist een zorgvuldige opvolging.

Complicaties

Mogelijke complicaties van het subacromiaal impingementsyndroom zijn:
  • Aanhoudende pijn en beperking van de schouderfunctie ondanks behandeling.
  • Ontwikkeling van chronische musculoskeletale pijn en stijfheid.
  • Verergering van schouderinstabiliteit of de ontwikkeling van bijkomende aandoeningen zoals een rotator cuff scheur.

Preventie

Preventie van het subacromiaal impingementsyndroom is mogelijk door het vermijden van risicofactoren en het verbeteren van de schouderfunctie door middel van gerichte oefeningen en een goede werkhouding.

Ergonomische werkplekken

Het creëren van ergonomische werkplekken en het aanpassen van werkhoudingen kan helpen om de belasting op de schouders te verminderen, vooral bij beroepen die veel overheadbewegingen vereisen.

Revalidatie en oefentherapie

Regelmatige revalidatie en oefeningen die gericht zijn op het versterken van de rotator cuff spieren en het verbeteren van de scapulaire stabiliteit kunnen het risico op SAIS aanzienlijk verlagen, vooral bij atleten en mensen die fysiek werk verrichten.

Bewustzijn en techniekoptimalisatie

Bewustwording van de juiste techniek bij sportbeoefening en fysieke arbeid kan helpen om de kans op het ontwikkelen van SAIS te verminderen. Het aanleren van goede bewegingstechnieken kan de belasting op de schouder verlichten en blessures voorkomen.

Praktische tips voor het omgaan met het subacromiaal impingementsyndroom

Beperk overbelasting van je schouder

Bij het subacromiaal impingementsyndroom is het belangrijk om overbelasting van de schouder te voorkomen. Vermijd activiteiten die je schouder belasten, zoals zwaar tillen, boven je hoofd reiken of langdurig dezelfde beweging maken. Probeer alternatieve technieken te vinden voor dagelijkse taken. Als je bijvoorbeeld iets zwaars moet tillen, verdeel het gewicht of gebruik hulpmiddelen zoals een karretje.

Pas ergonomie aan tijdens het werk

Bij kantoorwerk of andere activiteiten waarbij je langdurig zit, zorg je voor een goede werkhouding. Plaats je bureau en stoel op de juiste hoogte om spanning op je schouder te verminderen. Gebruik een ergonomische muis en toetsenbord en wissel je werkhouding regelmatig af. Neem elke 30 minuten een korte pauze om je schouder te bewegen en de spieren te ontspannen.

Voer regelmatig schouderoefeningen uit

Fysiotherapie en specifieke schouderoefeningen zijn essentieel voor het verbeteren van de mobiliteit en het versterken van de schouderspieren. Je fysiotherapeut kan je een oefenprogramma op maat geven. Start met eenvoudige oefeningen zoals het roteren van de schouder of lichte stretching. Bouw de intensiteit langzaam op en vermijd oefeningen die pijn veroorzaken. Consistent oefenen is belangrijk voor herstel, dus plan vaste momenten in je dag om de oefeningen uit te voeren.

Gebruik koude of warme compressen

Bij acute pijn of zwelling kun je een koud kompres gebruiken om de pijn te verminderen en ontstekingen tegen te gaan. Leg een zak met ijs of een koud kompres op je schouder gedurende 15-20 minuten, enkele keren per dag. Bij stijve spieren kan warmte juist verlichting bieden. Gebruik een warmtekussen of een warme handdoek om de doorbloeding te stimuleren en de spieren te ontspannen.

Kies voor pijnverlichtende hulpmiddelen

Als de pijn ernstig is, kunnen hulpmiddelen zoals een schouderbrace ondersteuning bieden. Een brace helpt je schouder in een neutrale positie te houden en voorkomt overmatige bewegingen. Bespreek het gebruik van een brace met je arts of fysiotherapeut om ervoor te zorgen dat het geschikt is voor jouw situatie.

Vermijd plotselinge bewegingen

Snelle, ongecontroleerde bewegingen kunnen de klachten verergeren. Probeer bewuste, gecontroleerde bewegingen te maken, vooral bij activiteiten zoals aankleden of het dragen van boodschappen. Zorg dat je schouder goed ondersteund is tijdens dergelijke taken en gebruik indien nodig je andere arm om belasting te verdelen.

Zorg voor voldoende rust en herstel

Rust is cruciaal voor herstel bij een subacromiaal impingementsyndroom. Vermijd het continu belasten van je schouder, maar probeer ook niet volledig stil te zitten. Licht bewegen is goed voor de doorbloeding en het voorkomen van stijfheid. Plan je dag zo in dat je voldoende rustmomenten hebt, vooral na activiteiten die je schouder belasten.

Leer pijnsignalen herkennen

Let goed op de signalen die je lichaam geeft. Als je merkt dat een bepaalde beweging of activiteit je pijn verergert, stop dan onmiddellijk en probeer een andere aanpak. Houd een dagboek bij waarin je noteert welke activiteiten of bewegingen pijn veroorzaken en bespreek deze met je fysiotherapeut of arts.

Houd rekening met aanpassingen in dagelijkse activiteiten

Pas je dagelijkse activiteiten aan om druk op je schouder te verminderen. Gebruik bijvoorbeeld een rugzak in plaats van een schoudertas om de belasting gelijkmatig te verdelen. Als je huishoudelijke taken uitvoert, zoals stofzuigen of ramen lappen, probeer dan beide armen afwisselend te gebruiken en pauzeer regelmatig om overbelasting te voorkomen.

Overweeg professionele hulp en behandelingen

Naast fysiotherapie kunnen andere behandelingen, zoals dry needling, massages of cortison-injecties, verlichting bieden. Overleg met je arts welke behandelingen voor jou geschikt zijn. Als je klachten aanhouden of verergeren, kan een consult bij een orthopedisch chirurg nodig zijn om verder onderzoek te doen of mogelijke chirurgische ingrepen te bespreken.

Werk aan je algehele houding

Een slechte houding kan bijdragen aan schouderklachten. Zorg ervoor dat je rechtop zit en staat, met je schouders ontspannen en naar achteren. Vermijd het langdurig hangen of in elkaar zakken, omdat dit extra druk op de schouder kan zetten. Regelmatige oefeningen voor een betere houding, zoals yoga of pilates, kunnen helpen om je houding te verbeteren en je schouders te ontlasten.

Gebruik ademhalingstechnieken voor ontspanning

Pijn in de schouder kan spanning en stress veroorzaken, wat de klachten verergert. Leer ademhalingstechnieken om te ontspannen en je schouderregio minder gespannen te houden. Diepe buikademhaling of progressieve spierontspanning kan helpen om spanning in het schoudergebied te verminderen en pijn beter te hanteren.

Lees verder

© 2018 - 2025 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Pijn in schouder, arm en nek: pees & slijmbeursontstekingPijn in schouder, arm en nek: pees & slijmbeursontstekingPijn in de schouder, bovenarm en nek door peesontsteking en/of slijmbeursontsteking. Bij onvoldoende ruimte onder het sc…
Schouder impingement - De juiste therapie!Schouder impingement - De juiste therapie!Schouderstoornissen behoren tot de meest voorkomende gewrichtsklachten. De incidentie (hoe vaak komt het voor) van schou…
Schouderpijn: symptomen en oorzaken van pijn aan schouderSchouderpijn: symptomen en oorzaken van pijn aan schouderSchouderpijn of pijn aan de schouder is een courante klacht. Bij schouderklachten heb je pijn rond het schoudergewricht…
De klachten en symptomen van een slijmbeursontstekingDe klachten en symptomen van een slijmbeursontstekingEen slijmbeursontsteking is een klacht die regelmatig voorkomt. Deze ontsteking kan veel ongemak en pijn geven. Maar wat…

Tepelafwijkingen: Soorten abnormale tepels bij vrouwenTepelafwijkingen: Soorten abnormale tepels bij vrouwenSommige vrouwen kampen met één of meer afwijkende tepels. Deze tepelafwijkingen kunnen geassocieerd zijn met ernstige, o…
Eenzijdige hoofdpijn: Oorzaken van hoofdpijn aan één zijdeEenzijdige hoofdpijn: Oorzaken van hoofdpijn aan één zijdeBij sommige aandoeningen en ook door het gebruik van medicatie kan hoofdpijn aan één zijde optreden. Deze eenzijdige hoo…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 18 april 2018:
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Impingement Syndrome of the Shoulder, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5729225/
  • Pain in the shoulder, boek: Clinical Medicine, Door: Parveen Kumar, Michael Clark, Uitgever: Elsevier, ISBN: 9780702029936, blz. 506-507
  • Pijn in schouder, arm en nek: pees & slijmbeursontsteking, https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/47354-pijn-in-schouder-arm-en-nek-pees-slijmbeursontsteking.html
  • Subacromiaal Impingement Syndroom, https://www.fysio-instituut.nl/subacromiaal-impingementsyndroom/
  • Subacromial impingement syndrome - What does this mean to and for the patient? A qualitative study., https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29065348
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 16-01-2025
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.