Subacromiaal impingementsyndroom: Pijn aan schouder

De schouder is een ondiep gewricht met een groot aantal bewegingen. Een aantal aandoeningen veroorzaken pijn in de schouder, waaronder het subacromiaal impingementsyndroom. Bij deze aandoening ontstaat een inklemming van een pees of slijmbeurs, hetgeen plaatsvindt net onder het acromion. Het acromion is het deel van het schoudergewricht dat de kom en kom van het schoudergewricht beschermt en er uitziet als een dak van bot. Door dit syndroom krijgt de patiënt niet alleen te maken met schouderpijn maar ook met een beperkt bewegingsbereik van de schouder. Zowel conservatieve als chirurgische behandelingsopties zijn beschikbaar voor het verlichten van de pijn en het verbeteren van de schouderfunctie.

• Synoniemen
• Epidemiologie van schouderaandoening
• Oorzaken van subacromiaal impingementsyndroom
• Symptomen: Schouderpijn en beperkt bewegingsbereik
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van pijn in schouder
• Prognose van inklemming van pees of slijmbeurs net onder acromion

Synoniemen

Andere benamingen voor het subacromiaal impingementsyndroom zijn:

• tendinitis f(peesontsteking) en bursitis (slijmbeursontsteking) in de schouder
• subacromiaal pijnsyndroom

Epidemiologie van schouderaandoening

Schouderpijn is de op twee na meest voorkomende musculoskeletale pijnaandoening in de orthopedische praktijk. Pijn aan de schouder is meestal te wijten aan een defect van de rotator cuff en/of het impingementsyndroom. Het subacromiaal impingementsyndroom is een vrij frequente oorzaak van schouderklachten. In Nederland zijn jaarlijks circa 2 op 100 personen getroffen door de schouderaandoening. Deze pijnlijke schouderaandoening komt voor bij patiënten van alle leeftijden, maar vooral personen tussen veertig en zestig jaar zijn aangetast. Mannen zijn tot slot vaker dan vrouwen getroffen door de pijnlijke schouder.

Oorzaken van subacromiaal impingementsyndroom

Een slijmbeurs (bursa) zorgt ervoor dat er minder wrijving ontstaat tussen botten en spieren. De pees verbindt een spier en bot met elkaar. Bij het subacromiaal impingementsyndroom zijn een pees of slijmbeurs ingeklemd net onder het acromion. Het subacromiaal impingementsyndroom ontstaat bijvoorbeeld door een valpartij, peesverkalkingen of overbelasting van de schouder. Hierdoor ontstaat irritatie of een ontsteking van de slijmbeurs en/of pezen in de ruimte tussen het schouderdak en de schouderkop. Een ontsteking brengt een zwelling van de slijmbeurs en/of pees met zich mee, waardoor de schoudertop te weinig ruimte heeft om onder het schouderdak door te bewegen, met pijnklachten als gevolg. Schouderinstabiliteit is een andere oorzaak van de klachten.

Symptomen: Schouderpijn en beperkt bewegingsbereik

Bij 95% van de patiënten komen de symptomen voor aan één schouder. Bij het subacromiaal impingementsyndroom ontstaat pijn als gevolg van een slijmbeursontsteking (bursitis) en een peesontsteking (tendinitis) van de schouder. Het is voor de patiënt erg pijnlijk om de arm naar de zijkant (van het lichaam weg) te bewegen. Deze ernstige doffe tot vlammende pijn die zelfs de patiënt uit de slaap houdt ’s nachts, straalt uit (uitstralingspijn) naar de bovenarm, de nek (nekpijn), de elleboog (elleboogpijn) en de hand (handpijn). De arm zijwaarts heffen verergert de klachten. Enkele dagelijkse activiteiten zijn hierdoor bemoeilijkt, zoals bijvoorbeeld de jas of andere kledingstukken aan- of uittrekken, de tanden poetsen, de haren borstelen, …

Diagnose en onderzoeken

Wanneer de arts de achterkant van de schouder onderzoekt, draait het schouderblad eerder dan gebruikelijk tijdens het heffen van de schouder. Een passieve verhoging vermindert het impingement (de inklemming) en is minder pijnlijk. Ernstige pijn maakt het gewricht vrijwel immobiel (onbeweeglijk), hoewel een aantal draaibewegingen wel mogelijk blijven. Verder heeft de patiënt eveneens een pijnlijke kramp van de monnikskapspier (musculus trapezius). Soms verschijnt een subacromiale bursitis (slijmbeursontsteking onder de schoudertop). Een röntgenfoto, echografie en/of MRI-scan zijn nodig voor het bevestigen van de aandoening en het uitsluiten van andere schouderproblemen, zoals peesverkalkingen en artrose (reumatische aandoening van gewrichtskraakbeen) in de schouder.

Behandeling van pijn in schouder

Pijnstillers of NSAID’s (niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen) volstaan vaak, maar bij ernstige pijn is een injectie van corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) in de subacromiale bursa vereist. Deze injectie doet de pijn wel tot 10% verergeren gedurende de eerste 24-48 uur na de injectie. Bij zeventig procent van de patiënten verbeteren de klachten binnen 5-20 dagen nadat de injectie gegeven is. Verdere injecties zijn soms nodig. Verder is het mogelijk om peesverkalkingen via een lokale verdoving met behulp van een echografie aan te prikken en op te zuigen. Af en toe is een operatie vereist waarbij de chirurg zorgt voor meer ruimte voor de pees. Hierdoor haalt hij een stukje bot weg van het schouderdak. Fysiotherapie en/of manuele therapie helpt bij voortdurende gewrichtsstijfheid en bespoedigt mogelijk het herstel. Sommige patiënten zijn gebaat met acupunctuur. Tot slot is de toepassing van warmte en/of elektriciteit nuttig voor sommige patiënten.

Prognose van inklemming van pees of slijmbeurs net onder acromion

De meeste patiënten bemerken een verbetering van de klachten binnen enkele weken tot maanden.

Lees verder

• Schouderpijn: Oorzaken van pijn aan schoudergewricht
• Uitstralingspijn naar schouder: Schouderpijn door aandoening