Zwemmersschouder: Overbelasting van schouder met pijn

Topzwemmers hebben een aanzienlijk hoger risico op schouderblessures door de intensieve training en specifieke zwemslagen. Deze overbelastingsletsels worden vaak aangeduid als zwemmersschouder. Patiënten met zwemmersschouder ervaren vaak pijn in de schouder en rond het schouderblad, hoewel andere pijnklachten en symptomen ook kunnen optreden. Rust, ijs, pijnstilling en fysiotherapie helpen meestal bij de symptomen, maar soms zijn chirurgische ingrepen noodzakelijk. De behandelresultaten zijn doorgaans goed, maar herhaling van klachten kan voorkomen. Topzwemmers kunnen het risico op overbelasting verminderen door samen met een sportfysiotherapeut preventieve oefeningen uit te voeren.

• Oorzaken van pijnklachten aan de schouder
• Risicofactoren voor zwemmersschouder
• Symptomen: Pijn in de schouder en rond het schouderblad
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van schouderpijn door het zwemmen
• Niet-chirurgisch
• Chirurgie
• Prognose van schouderproblemen door overbelasting
• Complicaties
• Preventie van schouderblessures bij topzwemmers

Oorzaken van pijnklachten aan de schouder

Een slechte zwemtechniek, onvoldoende opwarming, een verkeerde houding en onvoldoende rompstabiliteit kunnen bijdragen aan schouderpijn die gepaard gaat met een zwemmersschouder. Andere oorzaken zijn een plotselinge toename van de trainingsintensiteit, constant zwemmen op hoge intensiteit, te hard inzwemmen en een gebrek aan variatie in zwemslagen. Structurele afwijkingen in de schouder kunnen ook bijdragen aan de ontwikkeling van schouderklachten bij topzwemmers.

Risicofactoren voor zwemmersschouder

Zwemmen vereist intensieve belasting van het bovenlichaam, met name de schouder, voor de voortstuwing. Elke zwemslag vereist extreme bewegingen van de schouder en oefent aanzienlijke spierkracht uit op dit gewricht. Vooral zwemmers op topniveau zijn vatbaar voor zwemmersschouder. Deze overbelastingsblessure ontstaat door het overmatig belasten van de schouder, waarbij topzwemmers vaak dagelijks tot tien kilometer zwemmen.

Symptomen: Pijn in de schouder en rond het schouderblad

Een zwemmersschouder kan zich uiten door pijnklachten op de volgende locaties:

• In de bovenarm
• In de nek-schouderpartij
• In de schouder zelf
• Rond het schouderblad

Patiënten kunnen ook een veranderd gevoel van waterweerstand ervaren.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

Een grondig lichamelijk onderzoek is cruciaal voor de diagnose van een zwemmersschouder. De arts onderzoekt de schouders op atrofie (spierverlies), symmetrie en bewegingsbereik. De positie van de schouderbladen wordt gecontroleerd in rust en beweging. Krachttesten kunnen pijn veroorzaken. In gevorderde stadia kan de schouder de kracht van de onderzoeker niet weerstaan. Speciale testen kunnen aanvullende inzichten geven over de aandoening en andere mogelijke aandoeningen uitsluiten.

Diagnostisch onderzoek

De arts maakt gewoonlijk röntgenfoto's om abnormale anatomische veranderingen uit te sluiten. Een MRI-scan is nodig om problemen in de spieren, pezen, ligamenten en kraakbeen beter te identificeren, of om andere structurele oorzaken zoals labrale cysten uit te sluiten. Een MRI-scan is bijzonder nuttig voor het bevestigen van de diagnose of wanneer schouderpijn meerdere oorzaken lijkt te hebben.

Behandeling van schouderpijn door het zwemmen

Niet-chirurgisch

De initiële behandeling van een zwemmersschouder bestaat uit het aanbrengen van ijs, het gebruik van NSAID's (niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen), en voldoende rust. Deze zelfzorgmaatregelen helpen verdere progressie van de aandoening te voorkomen. Als de pijn aanhoudt of verergert, kan een kuur van 7 tot 10 dagen met NSAID's en rust aangewezen zijn. In sommige gevallen kan een corticosteroïde-injectie nuttig zijn voor pijnverlichting. Fysiotherapie is essentieel en helpt bij het versterken van de spieren en het verbeteren van het uithoudingsvermogen. Langzaam opbouwen van de training en het hervatten van low-intensity trainingen kan plaatsvinden zodra de patiënt pijnvrij is en geleidelijk kan terugkeren naar wedstrijden.

Chirurgie

Chirurgische ingrepen kunnen nodig zijn voor structurele oorzaken van een zwemmersschouder. Na een operatie kan het noodzakelijk zijn om het zwemvolume permanent te verminderen om terugkeer van pijn te voorkomen.

Prognose van schouderproblemen door overbelasting

Hoewel sommige gevallen van zwemmersschouder succesvol kunnen worden behandeld met ijs en NSAID's, kunnen atleten met aanhoudende pijn agressievere behandelingen nodig hebben. De meeste zwemmers ervaren goede resultaten met behandeling, maar herhaling van de klachten is niet ongewoon.

Complicaties

Chronische pijn
Een veelvoorkomende complicatie van een zwemmerschouder is aanhoudende of chronische pijn. Zelfs na behandeling kunnen patiënten last blijven houden van pijn in de schouder, wat de dagelijkse activiteiten en sportprestaties kan beïnvloeden.

Beperkingen in bewegingsbereik
Langdurige zwemmerschouder kan leiden tot een verminderd bewegingsbereik van de schouder. Dit kan het uitvoeren van bepaalde zwemslagen en andere fysieke activiteiten bemoeilijken en vereist mogelijk extra revalidatie-inspanningen.

Verzwakking van de schouderspieren
Herhaaldelijke overbelasting en niet goed behandelde zwemmerschouder kunnen leiden tot verzwakking van de schouder- en rotator cuff-spieren. Dit kan de stabiliteit van het schoudergewricht aantasten en het risico op verdere blessures verhogen.

Verhoogd risico op schouderinstabiliteit
Chronische zwemmerschouder kan bijdragen aan schouderinstabiliteit, waarbij het schoudergewricht gemakkelijk uit de kom kan schieten. Dit kan leiden tot frequente luxaties of subluxaties (gedeeltelijke uit de kom schietingen) van de schouder.

Impact op sportprestaties
Atleten die lijden aan zwemmerschouder kunnen aanzienlijke beperkingen ervaren in hun sportprestaties. De aanhoudende pijn en verminderde functionaliteit kunnen de trainingsintensiteit en -frequentie beïnvloeden, wat het competitieve niveau kan verlagen.

Psychologische effecten
Langdurige pijn en beperkingen door zwemmerschouder kunnen ook psychologische gevolgen hebben, zoals verhoogde stress, frustratie en angst. Deze psychologische aspecten kunnen verder bijdragen aan de beleving van pijn en beperkingen.

Preventie van schouderblessures bij topzwemmers

Topzwemmers moeten zich bewust zijn van de oorzaken en risicofactoren van zwemmersschouder en deze actief aanpakken. Naast een goede opwarming, geleidelijke opbouw van de training en correcte zwemtechniek, is samenwerking met een sportfysiotherapeut cruciaal om het risico op overbelastingsblessures te minimaliseren. Dit omvat het verbeteren van houding, behendigheid, mobiliteit van de wervelkolom en landtraining. Het is ook belangrijk om bij eventuele schouderproblemen onmiddellijk een arts te raadplegen om langdurige klachten te voorkomen.

Preventieve oefeningen

Preventieve oefeningen zijn essentieel om de schouder te versterken en de kans op overbelasting te verminderen. Een sportfysiotherapeut kan een specifiek programma opstellen dat gericht is op het versterken van de rotator cuff-spieren, verbeteren van de schouderstabiliteit en het optimaliseren van de bewegingspatronen tijdens het zwemmen.

Revalidatie na een blessure

Revalidatie na een schouderblessure bestaat uit een gestructureerd programma van fysiotherapie gericht op het herstellen van de kracht en mobiliteit van de schouder. Dit programma kan ook het hervatten van zwemtraining omvatten met aangepaste intensiteit en techniek om herhaling van de blessure te voorkomen.

Langdurige monitoring

Na herstel van een schouderblessure is langdurige monitoring belangrijk om ervoor te zorgen dat de schouder goed functioneert en om terugkeer van klachten te voorkomen. Regelmatige controle door een fysiotherapeut of arts kan helpen om potentiële problemen vroegtijdig te signaleren en aan te pakken.

Lees verder

• Schouderpijn: Oorzaken van pijn aan schoudergewricht
• Zwemmen: Voordelen voor de mentale en fysieke gezondheid