Zwemmersschouder: Overbelasting van schouder met pijn

Topzwemmers hebben een aanzienlijk hoger risico op het krijgen van schouderblessures. Deze schouderproblemen zijn te wijten aan de verschillende zwemslagen evenals het hoge aantal herhalingen dat nodig is tijdens de training. Dit type overbelastingsletsels beschrijft een zwemmersschouder. Een patiënt met een zwemmersschouder heeft vaak pijn in de schouder en rond het schouderblad al komen ook andere pijnklachten en symptomen voor. Rust, ijs aanbrengen, pijnstilling en fysiotherapie verhelpen meestal de symptomen, maar chirurgische ingrepen zijn soms nodig. De resultaten van de behandeling zijn goed al komt een herhaling soms voor. Tot slot kan een topzwemmer het best in samenspraak met een sportfysiotherapeut preventieve oefeningen doen om overbelasting aan de schouder te voorkomen.

• Oorzaken van pijnklachten aan schouder
• Risicofactoren van zwemmersschouder
• Symptomen: Pijn in schouder en rond schouderblad
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van schouderpijn door het zwemmen
• Niet-chirurgisch
• Chirurgie
• Prognose van schouderproblemen door overbelasting
• Preventie van schouderblessure bij topzwemmers

Oorzaken van pijnklachten aan schouder

Een slechte zwemtechniek, opwarming, houding en rompstabiliteit veroorzaken een mogelijk begin van de schouderpijn die gepaard gaat met een zwemmersschouder. Een plotselinge toename van de training, constant zwemmen aan een hoge intensiteit, te hard inzwemmen en weinig variatie in de zwemslagen zijn ook geassocieerd met het ontstaan van pijnklachten. Tot slot veroorzaken structurele afwijkingen in de schouder mogelijk schouderklachten bij een topzwemmer.

Risicofactoren van zwemmersschouder

Zwemmen is een unieke activiteit omdat het in de eerste plaats het bovenlichaam nodig heeft voor de voortstuwende kracht, waarbij vooral de kracht van de schouder nodig is. Elke zwemslag vraagt extreme bewegingen van de schouder terwijl ook een enorme spierkracht op de schouder wordt uitgeoefend. Vooral zwemmers die op topniveau zwemmen, kampen met deze aandoening. Een zwemmersschouder is namelijk een type overbelastingsblessure dat tot stand komt door het overmatig belasten van de schouder. Een topzwemmer zwemt namelijk gemiddeld dagelijks tot tien kilometer.

Symptomen: Pijn in schouder en rond schouderblad

Een patiënt met een zwemmersschouder ervaart pijnklachten:

• in de bovenarm
• in de nek-schouderpartij
• in de schouder
• rond het schouderblad

Daarnaast treedt mogelijk een veranderd watergevoel op.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek
Een grondig lichamelijk onderzoek is noodzakelijk voor het diagnosticeren van een zwemmersschouder. De schouders moeten worden gecontroleerd op atrofie (spierverlies), symmetrie en bewegingsbereik. De arts kijkt voorts naar de positie van de schouderbladen in rust en in beweging. Krachttesten veroorzaken waarschijnlijk pijn. In een gevorderd stadium van een zwemmersschouder kan de schouder de kracht van de onderzoeker niet weerstaan. Speciale testen zijn vaak nog nodig om meer inzicht over de ziekte te krijgen en ook om een andere gegeneraliseerde aandoening uit te sluiten.

Diagnostisch onderzoek
De arts maakt gewone röntgenfoto's om abnormale anatomische veranderingen uit te sluiten. Vervolgens is een MRI-scan nodig om een probleem in de spieren, de pezen, de ligamenten en het kraakbeen beter te identificeren of om andere structurele oorzaken, zoals labrale cysten, uit te sluiten. Een MRI-scan is bovendien nuttig bij het bevestigen van een diagnose of wanneer schouderpijn meer dan één bron lijkt te hebben.

Behandeling van schouderpijn door het zwemmen

Niet-chirurgisch

Een zwemmersschouder behandelt de patiënt in eerst instantie met ijs, NSAID's (niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen) en rust. Deze zelfzorgmaatregelen voorkomen een progressie van de aandoening. Als de pijn aanhoudt of verergert, is een 7-daagse tot 10-daagse kuur met NSAID's en rust ideaal. Voor sommige patiënten is een corticosteroïde-injectie gunstig voor het verminderen van de pijn. Ook oefeningen zijn nodig onder leiding van een sportfysiotherapeut. Naarmate het uithoudingsvermogen en de kracht van de spieren verbeteren, mag de patiënt later weer lage afstandstrainingen bij lage snelheden volgen, zolang de zwemmer pijnvrij is en langzaam voortschrijdt, totdat hij weer kan deelnemen aan wedstrijden.

Chirurgie

Chirurgie is geschikt voor structurele oorzaken van een zwemmersschouder. Wel moeten patiënten mogelijk ook daarna permanent minder gaan zwemmen om pijn te voorkomen.

Prognose van schouderproblemen door overbelasting

Hoewel sommige oorzaken van een zwemmersschouder symptomatisch te behandelen zijn met ijs en NSAID's, moeten atleten met aanhoudende pijn mogelijk agressievere behandeling krijgen. De meeste zwemmers hebben een goed resultaat met de behandeling, maar een herhaling is niet ongewoon.

Preventie van schouderblessure bij topzwemmers

Het is belangrijk om als topzwemmer de mogelijke oorzaken en risicofactoren van een zwemmersschouder aan te pakken. Een wedstrijdzwemmer werkt daarom niet enkel aan de opwarming van het zwemmen, de geleidelijke opbouw van de training en de juiste zwemtechniek. Hij werkt namelijk het best samen met een fysiotherapeut om het risico op een overbelastingsblessure te verlagen. Dit houdt in dat een zwemmer werkt aan de houding, de behendigheid, de mobiliteit van de wervelkolom, landtraining, … Het is tot slot belangrijk om bij eventuele schouderproblemen meteen een arts te raadplegen omdat anders het risico bestaat op langdurige klachten.

Lees verder

• Schouderpijn: Oorzaken van pijn aan schoudergewricht
• Zwemmen: Voordelen voor de mentale en fysieke gezondheid