Water: Voordelen voor gezondheid van voldoende waterinname

Ongeveer zestig procent van het lichaam bestaat uit water. Het is cruciaal om goed gehydrateerd te blijven voor een optimale werking van de nieren en andere vitale lichaamsfuncties. Echter, veel mensen consumeren niet dagelijks voldoende vocht. Onvoldoende waterinname kan leiden tot uitdroging, wat op zijn beurt huidproblemen en andere medische aandoeningen kan veroorzaken. Vooral de nieren hebben een constante toevoer van water nodig. Er zijn talrijke gezondheidsvoordelen verbonden aan een adequate waterinname. De dagelijkse aanbevolen hoeveelheid water kan echter variëren op basis van diverse factoren.

• Bescherming van de hersenen, het ruggenmerg en andere gevoelige weefsels
• Hulp bij gewichtsverlies
• Levering van zuurstof door het hele lichaam
• Preventie van hoofdpijn
• Preventie van nierschade
• Preventie van pijn
• Regulatie van bloeddruk
• Regulatie van lichaamstemperatuur
• Regulatie van het spijsverteringsstelsel
• Smering van gewrichten
• Toegankelijk maken van mineralen en voedingsstoffen
• Verbetering van gezondheid en schoonheid van de huid
• Verhoging van sportprestaties
• Verminderd risico op een kater
• Voorziening van luchtwegen
• Vorming van speeksel en slijm
• Wegspoelen van lichaamsafval
• Nierschade door watertekort in het lichaam
• Elektrolytenstoornissen
• Nierfalen
• Nierstenen
• Urineweginfecties
• Bronnen van water
• Meer water drinken
• Aanbevolen dagelijkse waterinname
• Impact van andere dranken en voedingsmiddelen op hydratatie
• Hydratatie tijdens het ouder worden
• Effecten van hydratatie op de mentale gezondheid

Bescherming van de hersenen, het ruggenmerg en andere gevoelige weefsels

Wanneer het lichaam uitgedroogd raakt, kunnen er problemen ontstaan met de hersenstructuur en -functie. Water speelt een essentiële rol in de productie van hormonen en neurotransmitters. Langdurige uitdroging kan leiden tot cognitieve problemen, zoals verminderde concentratie en verstoord redeneringsvermogen. Voldoende water drinken kan vermoeidheid verminderen en zowel het energieniveau als de cognitieve functie verbeteren, wat cruciaal is voor een goede hersengezondheid.

Hulp bij gewichtsverlies

Water kan een waardevolle rol spelen bij gewichtsverlies. Door voor de maaltijd water te drinken, kan een vol gevoel worden bereikt, waardoor men minder geneigd is om te veel te eten. Dit kan helpen bij het reguleren van calorie-inname en bijdragen aan gewichtsbeheersing.

Levering van zuurstof door het hele lichaam

Bloed bestaat voor meer dan negentig procent uit water. Aangezien bloed verantwoordelijk is voor het transporteren van zuurstof naar verschillende lichaamsdelen, is een adequate waterinname essentieel voor een goede zuurstofvoorziening in het lichaam.

Preventie van hoofdpijn

Een voldoende waterinname kan de intensiteit van hoofdpijn en migraine aanvallen verminderen. Het behouden van een goede hydratatie kan helpen bij het voorkomen van hoofdpijn en migraine door uitdroging als mogelijke oorzaak te vermijden.

Preventie van nierschade

De nieren spelen een cruciale rol in het reguleren van de vochtbalans in het lichaam. Onvoldoende waterinname kan leiden tot de vorming van nierstenen en andere nierproblemen. Door voldoende water te drinken, kunnen de nieren effectief functioneren en de kans op nierstenen worden verminderd.

Preventie van pijn

Gewrichtspijn, gewrichtsstijfheid, spierpijn, spierstijfheid, en spierkrampen kunnen ontstaan door uitdroging. Een adequate waterinname kan helpen deze symptomen te voorkomen door het lichaam goed gehydrateerd te houden.

Regulatie van bloeddruk

Een tekort aan water kan leiden tot dikker bloed, wat op zijn beurt de bloeddruk kan verhogen. Voor een goede bloeddrukregulatie is het belangrijk om voldoende vocht in het lichaam te behouden.

Regulatie van lichaamstemperatuur

Water dat in de huid wordt opgeslagen, komt naar de oppervlakte als zweet wanneer het lichaam opwarmt. Door het verdampen van dit zweet wordt het lichaam gekoeld. Bij onvoldoende waterinname kan de warmteopslag toenemen, wat de weerstand tegen hitte en inspanning vermindert.

Regulatie van het spijsverteringsstelsel

De darm heeft water nodig voor een goede werking. Uitdroging kan leiden tot spijsverteringsproblemen zoals obstipatie en een te zure maag. Dit verhoogt het risico op brandend maagzuur en maagzweren.

Smering van gewrichten

In gewrichten en de wervelschijven bevindt zich kraakbeen, dat ongeveer tachtig procent water bevat. Langdurige uitdroging kan het schokabsorberend vermogen van de gewrichten verminderen, wat kan leiden tot gewrichtspijn en verminderde mobiliteit.

Toegankelijk maken van mineralen en voedingsstoffen

Mineralen en voedingsstoffen lossen op in water, waardoor ze door het lichaam kunnen worden opgenomen en naar verschillende lichaamsdelen kunnen worden getransporteerd.

Verbetering van gezondheid en schoonheid van de huid

De huid bestaat grotendeels uit water en fungeert als een beschermende barrière tegen vochtverlies. Uitdroging kan leiden tot een droge huid, die gevoeliger is voor huidaandoeningen en voortijdige rimpels. Voldoende water drinken helpt deze huidproblemen te voorkomen en de huid gezond en elastisch te houden.

Verhoging van sportprestaties

Door meer water te drinken, kunnen sportprestaties mogelijk verbeteren. [Anno augustus 2024] is er echter nog meer onderzoek nodig om dit volledig te bevestigen en de exacte impact van waterinname op sportprestaties te begrijpen.

Verminderd risico op een kater

Het afwisselen van ongezoet spuitwater met ijs en citroen en alcoholische dranken kan helpen om het risico op een kater te verminderen. Voldoende hydratatie helpt om de uitdroging te compenseren die vaak gepaard gaat met alcoholconsumptie.

Voorziening van luchtwegen

Onvoldoende waterinname kan de symptomen van astma (chronische ontsteking van de luchtwegen in de longen) en allergieën verergeren. Voldoende hydratatie kan helpen de luchtwegen te voorzien van vocht en de ademhalingssymptomen te verlichten.

Vorming van speeksel en slijm

Speeksel speelt een rol bij de vertering van voedsel en houdt de mond, de neus, en de ogen vochtig, wat wrijving en schade voorkomt. Regelmatige waterinname helpt ook om de mond schoon te houden en vermindert tandbederf (gaatjes in de tanden).

Wegspoelen van lichaamsafval

Water is essentieel voor het proces van zweten en het verwijderen van afvalstoffen via urine en ontlasting. Voldoende waterinname ondersteunt deze ontgiftingsprocessen en helpt het lichaam schoon en gezond te houden.

Nierschade door watertekort in het lichaam

Water speelt een cruciale rol in het oplossen van mineralen en voedingsstoffen, wat hun opname door het lichaam vergemakkelijkt. Het helpt ook bij het verwijderen van afvalproducten. De nieren hebben een constante watertoevoer nodig om effectief te functioneren. Ze filteren dagelijks ongeveer 120 - 150 liter vloeistof. Onvoldoende waterinname kan leiden tot een opeenhoping van afvalproducten en overtollig vocht in het lichaam, wat kan resulteren in nierproblemen en zelfs nierfalen. Dit kan vereisen dat nierdialyse of een niertransplantatie nodig is. Water is dus essentieel voor de niergezondheid.

Elektrolytenstoornissen

Uitdroging kan optreden wanneer het lichaam meer water verliest dan het opneemt, wat leidt tot een elektrolytenonbalans. Elektrolyten zoals kalium, fosfaat en natrium zijn cruciaal voor het overbrengen van elektrische signalen tussen cellen. Als de nieren niet goed functioneren en elektrolytenniveaus niet in balans worden gehouden, kunnen verwarring van elektrische signalen optreden. Dit kan leiden tot epileptische aanvallen, met onvrijwillige spierbewegingen en bewustzijnsverlies.

Nierfalen

In ernstige gevallen kan uitdroging leiden tot nierfalen, wat potentieel levensbedreigend kan zijn. Chronisch nierfalen kan leiden tot complicaties zoals bloedarmoede, schade aan het centrale zenuwstelsel, hartfalen, en een aangetast immuunsysteem.

Nierstenen

Nierstenen zijn vaak het gevolg van een gebrek aan waterinname. Bij patiënten met nierstenen functioneren de nieren vaak niet optimaal. Een dagelijkse vochtinname van ongeveer 2 liter is nodig om gezond te urineren en de kans op nierstenen te verminderen. Onvoldoende water drinken verhoogt het risico op de vorming van nierstenen en kan bijdragen aan chronische nieraandoeningen.

Urineweginfecties

Urineweginfecties kunnen zich verspreiden naar de bovenste urinewegen, inclusief de nieren, en blijvende schade veroorzaken. Acute nierinfecties kunnen levensbedreigend zijn, vooral als septikemie (bloedvergiftiging) optreedt. Het drinken van voldoende water is een effectieve manier om het risico op urineweginfecties te verminderen en bestaande infecties te behandelen.

Bronnen van water

Het lichaam verliest dagelijks water door zweten, plassen en ademen, en dit moet worden aangevuld. Drinkwater, of het nu uit de kraan of uit een fles komt, is de beste bron van vocht. Andere dranken zoals melk en vruchtensappen dragen ook bij aan hydratatie. Het is echter belangrijk om te weten dat dranken met alcohol en cafeïne, zoals frisdrank, koffie en bier, vaak lege calorieën bevatten en minder geschikt zijn voor hydratatie. Water speelt ook een rol bij gewichtsverlies. Voedingsmiddelen met een hoog watergehalte, zoals soepen, tomaten, en sinaasappelen, kunnen ook bijdragen aan de hydratatie van het lichaam.

Meer water drinken

Er zijn specifieke situaties waarin extra waterinname noodzakelijk is:

• Diarree en braken
• Koorts
• Overmatig zweten, bijvoorbeeld door fysieke activiteit
• Warm weer

Aanbevolen dagelijkse waterinname

De aanbevolen dagelijkse waterinname varieert op basis van leeftijd, gewicht, geslacht, activiteitsniveau en het klimaat. Over het algemeen wordt aangeraden om dagelijks tussen de 0,7 en 1,5 liter water uit voedsel op te nemen, en daarnaast ongeveer 1,5 liter vocht te drinken, bij voorkeur water, om het lichaam goed gehydrateerd te houden.

Impact van andere dranken en voedingsmiddelen op hydratatie

Hoewel water de beste keuze is voor hydratatie, kunnen andere dranken zoals melk en vruchtensappen ook bijdragen aan de vochtinname. Dranken met cafeïne zoals koffie en thee kunnen echter diuretische effecten hebben, wat betekent dat ze het lichaam aanmoedigen om meer urine te produceren en daardoor mogelijk bijdragen aan uitdroging. Voedingsmiddelen met een hoog watergehalte, zoals komkommers, meloenen, en soep, kunnen ook helpen bij het behoud van een goede hydratatie.

Hydratatie tijdens het ouder worden

Naarmate mensen ouder worden, kan de behoefte aan water veranderen. Ouderen hebben vaak een verminderd dorstgevoel en kunnen daardoor minder vaak water drinken. Het is belangrijk voor ouderen om bewust aandacht te besteden aan hun hydratatiebehoeften en regelmatig water te drinken, zelfs als ze geen dorst voelen.

Effecten van hydratatie op de mentale gezondheid

Voldoende hydratatie heeft niet alleen invloed op de fysieke gezondheid, maar ook op de mentale gezondheid. Studies tonen aan dat uitdroging kan leiden tot stemmingswisselingen, verminderde concentratie en een verhoogd gevoel van stress en angst. Het handhaven van een goede hydratatie kan bijdragen aan een stabielere gemoedstoestand en een betere mentale helderheid.

Lees verder

• Dehydratie (uitdroging): Tekort aan vocht in de weefsels