Tomaten: Voordelen voor gezondheid van de groente tomaat

Tomaten (Solanum lycopersicum) zijn heerlijke groeten uit de nachtschadefamilie. Er zijn verschillende soorten en maten tomaten. Ze zijn beschikbaar in een breed scala aan kleuren zoals rood, roze, wit, zwart, paars, bruin, groen en geel. Deze groenten zijn rauw, gekookt of gestoofd eetbaar. Tomaten zijn aanwezig op of in onder andere wraps, sandwiches, soepen, sappen, puree of sauzen. Tomaten zijn een intens voedzaam plantaardig voedingsmiddel. De groente draagt hierdoor bij aan onder andere een gezonde huid, gezonde ogen en een goede gezondheid van het hart.

• Voedingsstoffen van tomaat
• Bloeddruk
• Constipatie
• Hart
• Huid
• Kanker
• Ogen
• Suikerziekte
• Zwangerschap
• Risico’s van eten van tomaten
• Bètablokkers (medicijnen)
• Diarree
• Gastro-oesofageale reflux
• Huidverkleuring
• Nierstenen
• Pesticiden

Voedingsstoffen van tomaat

Tomaten zijn rijk aan veel voedingsstoffen zoals:

• calcium
• eiwit
• folaat
• fosfor
• ijzer
• kalium: Door de hoge kaliumspiegels in tomaten ontstaat een kleiner risico op hart- en vaatziekten, spierverlies, osteoporose en nierstenen.
• koolhydraten
• koper
• magnesium
• mangaan
• natrium
• niacine
• omega 3-vetzuren
• omega 6-vetzuren
• pantotheenzuur
• riboflavine
• selenium
• suiker
• thiamine
• vetten
• vezels
• vitamine A
• vitamine B6
• vitamine C
• water
• zink

Voedingsswaardetabel.nl heeft een gedetailleerde voedingsstoffenlijst online staan.

Door tomaten te koken, komen meer belangrijke voedingsstoffen vrij, zoals de carotenoïden luteïne, lycopeen en zeaxanthine. Zongedroogde en rauwe kerstomaten hebben minder luteïne en zeaxanthine aan boord dan de gestoofde versie.

Bloeddruk

Mensen die weinig zout eten, behouden sneller een gezonde bloeddruk. Meer kalium innemen is echter eveneens belangrijk doordat de slagaders hierdoor verwijden. Tomaten bevatten kalium. De combinatie van weinig zout en voldoende kalium innemen is goed voor de gezondheid en verkleint tevens het risico op hart- en vaataandoeningen.

Constipatie

Voedsel dat rijk is aan water en vezels, zoals tomaten, is nodig om het lichaam te bevochtigen en een normale stoelgang te stimuleren. Tomaten zijn in feite een soort natuurlijk laxeermiddel. Dankzij de vezels krijgen mensen ook minder snel te maken met constipatie.

Hart

In tomaten bevinden zich vezels, kalium, vitamine C en choline. Deze voedingsstoffen zijn allen belangrijk voor de hartgezondheid. Tomaten bevatten ook folaat, hetgeen zorgt voor een balans van de homocysteïne-niveaus. Bij een afbraak van eiwitten ontstaat het aminozuur homocysteïne. Door hoge homocysteïne-niveaus stijgen mogelijk de kansen op een hartaanval en beroerte. Dankzij het eten van tomaten komt dit aminozuur in evenwicht.

Huid

Voor de goede werking van de huid, het haar, de nagels en het bindweefsel is collageen nodig. Hiervoor is vitamine C vereist. Mensen die te weinig vitamine C innemen, krijgen mogelijk te maken met scheurbuik (bloedingen en zwakte), maar ook huidproblemen komen voor zoals onder andere een slappe huid, ouderdomsvlekken, rimpels en andere huidproblemen.

Kanker

Vitamine C en andere antioxidanten zijn rijkelijk aanwezig in de groente. Hierdoor zorgen tomaten ervoor dat vrije radicalen bestreden kunnen worden. Vrije radicalen zijn namelijk één van de factoren die mogelijk kanker veroorzaken. Lycopeen en bètacaroteen verkleinen de kans op prostaatkanker. Deze stof zorgt bovendien voor de typische rode kleur van een tomaat. Ook vermindert de inname van bètacaroteen het risico op darmkanker. Fruit en groenten die veel vezels bevatten, zijn bovendien geassocieerd met een kleiner risico op het krijgen van dikkedarmkanker.

Ogen

Tomaten bevatten veel bètacaroteen, luteïne en lycopeen. Deze krachtige antioxidanten hebben een beschermende werking tegen schade die door zonlicht veroorzaakt is. Ook helpt dit ooggezond voedingsmiddel bij het voorkomen van leeftijdsgerelateerde oogziekten zoals leeftijdsgebonden cataract en leeftijdsgebonden maculadegeneratie. Mensen die veel van de carotenoïden luteïne en zeaxanthine innemen, hebben 35% minder kans op het ontwikkelen van neovasculaire leeftijdsgebonden maculadegeneratie.

Suikerziekte

Wanneer mensen met diabetes mellitus type 1 (suikerziekte) veel voedingsmiddelen met vezels eten, krijgen ze lagere bloedglucosewaarden. De insulineniveaus, bloedsuikerspiegel en lipiden zijn bij mensen met suikerziekte type 2 beter wanneer ze een vezelrijke voeding consumeren.

Zwangerschap

Baby’s waarvan de moeder vlak voor en tijdens de zwangerschap onvoldoende foliumzuur (synthetische vorm: supplementen) of folaat (natuurlijke vorm) innamen, kampen sneller met neurale buisdefecten zoals spina bifida (open rug). Tomaten bezitten erg veel folaat en zijn daarom een goede natuurlijke bron van deze essentiële voedingsstof voor vrouwen die zwanger willen worden of zijn.

Risico’s van eten van tomaten

Bètablokkers (medicijnen)

Mensen die aan een hartaandoening lijden, nemen mogelijk bètablokkers. Deze medicijnen zorgen voor een stijging van de kaliumspiegel in het bloed. Door voeding met veel kalium te consumeren, zoals tomaten, ontstaan mogelijk nierproblemen of andere levensbedreigende symptomen.

Diarree

Sommige mensen zijn intolerant voor tomaten. Zij kampen met diarree als ze tomaten consumeren.

Gastro-oesofageale reflux

Ook mensen met gastro-oesofageale reflux kampen soms met een verergering van de tekenen door het eten van tomaten, al variëren de individuele reacties. De klachten zijn veroorzaakt door appelzuur en citroenzuur dat aanwezig is in deze groenten.

Huidverkleuring

Door te veel tomaten te eten (waarin zich lycopeen bevindt), krijgen mensen soms een verkleuring van de huid (lyopenodermie).

Nierstenen

Te veel tomaten eten leidt mogelijk tot een opeenhoping van nierstenen. De vrucht is namelijk rijk aan calcium en oxalaat, dat in overmatige hoeveelheden moeilijk te verwijderen is uit het lichaam en begint af te zetten in het lichaam, waardoor nierstenen ontstaan.

Pesticiden

Indien mogelijk is het aanbevolen om biologische tomaten aan te kopen omdat gewone tomaten mogelijk nog overblijfselen van pesticiden bevatten. Biologisch geteelde tomaten bevatten minder pesticiden, al is het anno 2019 onzeker of mensen hierdoor meer of beter ziekten kunnen voorkomen. Mensen kunnen altijd het beste tomaten wassen voor consumptie.

Lees verder

• Antioxidanten in voeding: Belang & bronnen van antioxidanten
• Vitaminen en mineralen: Functie, tekort & overmatige inname