Peer: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde van peren
Een peer is gezond en biedt veel gezondheidsvoordelen. Peren bevatten speciale fytonutriënten, waaronder ontstekingsremmende flavonoïden, antikankerpolyfenolen en antiverouderingsflavonoïden. De consumptie van peren wordt in verband gebracht met verbetering van obstipatie, nierstenen, cholesterol en zelfs diabetes. Peren hebben ook ontstekingsremmende capaciteiten. De voedingswaarde van een peer is uitstekend; het bevat allerlei vitaminen en mineralen. Bovendien zijn peren een van de beste bronnen van voedingsvezels van alle soorten fruit. Ze bieden grote hoeveelheden vitamine C, vitamine K en borium, die helpen bij de gezondheid van de botten. Als je regelmatig peren eet, dan gaat dit kopergebrek en lage kaliumspiegels tegen.
Twee peren aan een boom /
Bron: Keith Weller, Wikimedia Commons (Publiek domein)Wat is een peer?
Plantengeslacht
Peer (Pyrus) is een plantengeslacht dat vruchten produceert. Het plantengeslacht kent om en nabij veertig soorten. De peer is inheems in kustgebieden en mild gematigde streken van de Oude Wereld, dat wil zeggen de continenten die in Europa bekend waren voor de Europese ontdekkingen vanaf 1492, te weten Europa, Afrika en Azië. Peren kunnen grofweg onderscheiden worden in handperen en stoofperen.
Perenboom
De perenboom is een middelgrote boom, die 10-17 meter lang is, vaak met een lange, smalle kroon; een paar soorten zijn struikachtig. De bladeren zijn afwisselend gerangschikt, eenvoudig, 2-12 centimeter lang, glanzend groen bij sommige soorten, dicht zilverachtig-behaard bij sommige anderen; bladvorm varieert van breed ovaal tot nauw lancetvormig. De meeste peren zijn bladverliezend, maar een of twee soorten in Zuidoost-Azië zijn groenblijvend. De meeste zijn winterhard, bestand tegen temperaturen tussen -25°C en -40°C in de winter, met uitzondering van de groenblijvende soorten, die alleen temperaturen tot ongeveer -15°C verdragen.
Vorm van een peer
Peren hebben witte bloemen (roze in knop) met rode helmknoppen en vrije stijlen, een diameter van 2-4 centimeter en vijf bloembladen. Net als bij de verwante appel, heeft de perenvrucht een klokhuis; de vorm van de peer varieert van bolvormig tot de klassieke peervorm van de Europese peer met een langwerpig basaal gedeelte en een bolvormig uiteinde.
Verschil tussen appels en peren
Peren en appels kunnen niet altijd worden onderscheiden door de vorm van de vrucht; sommige peren lijken erg op sommige appels, bijvoorbeeld de nashipeer. Een belangrijk verschil is dat het vruchtvlees van perenvruchten steencellen bevatten. Ook is bij de peer de bladsteel langer dan bij appels.
Geschiedenis
Er is enige discussie over de exacte oorsprong van de Europese peer, maar veel deskundigen zijn van mening dat Europese peren (Pyrus communis) en Aziatische peren (zowel Pyrus pyrifolia als Pyrus ussuriensis) afzonderlijk en in dezelfde periode in de geschiedenis (ongeveer 1000 v.Chr.) werden veredeld. Bepaalde soorten peren komen ook voor in delen van Afrika. Vanaf circa 1500 begonnen Europese kolonisten peren naar Noord-Amerika te brengen, waar ze blijkbaar niet inheems waren.
Voedingswaarde van peren
De voedingswaarde van 100 gram peer is:
Vitamine of mineraal | Hoeveelheid |
Vitamine A | 0,003 mg |
Vitamine B1 | 0,01 mg |
Vitamine B2 | 0,02 mg |
Vitamine B3 | 0,01 mg |
Vitamine B5 | 0,05 mg |
Vitamine B6 | 0,2 mg |
Vitamine B8 | 0,36 mcg |
Vitamine B11 (foliumzuur) | 1 μg |
Vitamine B12 | - |
Vitamine C | 3 mg |
Vitamine D | - |
Vitamine E | 0,12 μg |
Vitamine K | 3,6 mcg |
Jodium | 2,5 mg |
Chloor | 1,78 mg |
Chroom | - |
Natrium | 6 mg |
Kalium | 65 mg |
Calcium | 7 mg |
Fosfor | 8 mg |
IJzer | 0,4 mg |
Magnesium | 5 mg |
Koper | 0,04 mg |
Zink | 0,07 mg |
Selenium | 0,1 μg |
Mangaan | 0,09 mg |
Molybdeen | - |
Fluoride | - |
Peren zijn daarnaast een van de vezelrijkste vruchten. Een middelgrote, ongeschilde peer bevat zo'n 6 gram
vezels.
Gezondheidsvoordelen van een peer
De peer kent veel gezondheidsvoordelen, waaronder de volgende.
Bron van immuunbevorderende vitamine C
Peren leveren een goede dosis van de dagelijkse vitamine C die je nodig hebt. Deze vitamine is een krachtige antioxidant die schade door vrije radicalen bestrijdt en oxidatieve stress verlaagt. Een verse, middelgrote peer bevat ongeveer 10 tot 12 procent van de aanbevolen hoeveelheid vitamine C. Vitamine C is gunstig voor het beschermen van DNA, het stoppen van celmutatie, het handhaven van een gezond metabolisme en het repareren van weefsel.
Het consumeren van vitamine C uit voedingsmiddelen helpt ook de immuniteit van de huid te vergroten. Het heeft ook antiverouderingseffecten omdat het de celvernieuwing bevordert. Vitamine C in voeding ondersteunt ook het onderhoud van bindweefsel, het geneest wondjes en
blauwe plekken en beschermt tegen een aantal ouderdomsziekten en infectieziekten.
Peer bevat veel vezels
Met meer dan vijf gram vezels in elke middelgrote peer, zijn peren het ultieme
vezelrijke voedsel. Het eten van peren is een geweldige manier om je dagelijkse aanbevolen hoeveelheid vezels (30 tot 40 gram) binnen te krijgen. Vezels vormen een noodzakelijk element van een gezond dieet, omdat het helpt om een goede
bloedsuikerspiegel te behouden en regelmaat bevordert. In peren zit pectinevezel. Pectinevezel is meer dan alleen een regulator; het is een vezel die oplosbaar is in water en helpt het
cholesterol te verlagen en de spijsvertering te verbeteren.
Peer biedt antioxidanten
Naast vitamine C bevatten peren(schillen) ook belangrijke fytonutriënten. Deze zijn polyfenolen, fenolzuren en flavonoïden en zijn meestal te vinden in de schil van peren en kunnen ziektevorming helpen voorkomen, dus schil je fruit niet. Diëten rijk aan vers fruit, waaronder peren, hebben ook anti-inflammatoire en kanker-beschermende effecten. Dit komt door hun hoge niveaus van essentiële voedingsstoffen zoals vitamine C, antioxidanten en fytochemicaliën. Die essentiële voedingsstoffen en antioxidanten maken peren een van de betere ontstekingsremmende voedingsmiddelen die er zijn.
Gewichtsverlies /
Bron: Istock.com/VladimirFLoydPeren hebben ook antioxiderende en anticarcinogene (antikanker) effecten dankzij glutathion. Glutathion is een 'super-antioxidant' waarvan bekend is dat het kanker,
hoge bloeddruk en
beroertes helpt voorkomen.
Beter verzadigingsgevoel en ondersteunt gewichtsverlies
Peren zijn goed voor gewichtsverlies. De inname van fruit en groenten kan je helpen beschermen tegen
overgewicht en obesitas. Hoe meer verse groenten en fruit je eet, hoe minder kans je hebt om aan te komen of om op gewicht te blijven. Een vezelrijk dieet afkomstig van groente- en fruitconsumptie, gaat gepaard met een langzamere gewichtstoename. Dat komt waarschijnlijk omdat fruit en groenten zo rijk aan voedingsstoffen zijn en weinig calorieën bevatten, maar wel vullen en je verzadigen.
Conference, het in Nederland en België meest geteelde ras /
Bron: Rasbak, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Peren zijn gezond voor het hart
Peren zijn goed voor de gezondheid van je hart. Een van de gezondheidsvoordelen van de peer is dat deze vrucht je hart kunnen beschermen doordat het antioxidanten, vitamines en vezels biedt. Een hogere fruitconsumptie wordt geassocieerd aan lagere percentages
hartziekten. Epidemiologische studies tonen een verband aan tussen een dieet met veel fruit en groenten en een lager risico op
hart- en vaatziekten,
hartaanvallen en beroertes.
De gunstige effecten van fruit en groenten zijn waarschijnlijk te wijten aan de aanwezigheid van antioxidante fytochemicaliën die de slagaders schoonhouden, ontstekingen verminderen en hoge niveaus van oxidatieve stress voorkomen. Het is ook bekend dat een specifieke type vezel dat wordt aangetroffen in peren, pectine genaamd, zeer nuttig is om op een natuurlijke manier het cholesterolgehalte te verlagen.
Verbetert de spijsvertering en kan obstipatie bestrijden
Doordat peren rijk zijn aan essentiële voedingsstoffen en veel vezels bevatten, is het eten van peren een uitstekende manier om spijsverteringsproblemen te voorkomen of te behandelen. Het toevoegen van meer vezels aan je dieet via fruit en groente is de beste remedie voor
obstipatie.
Smoothie met onder meer peren /
Bron: Martin SulmanHet eten van peren komt je spijsvertering ten goede vanwege de pectine in peren. Pectine wordt beschouwd als een natuurlijk diureticum en heeft een mild laxerend effect. Dit betekent dat ofwel het eten van hele peren (inclusief de schil), het verwerken van peren in een smoothie of het drinken van perensap, kan helpen de stoelgang te reguleren en een
opgeblazen gevoel te verminderen.
Een hogere inname van fruit is ook gecorreleerd met een betere algehele spijsvertering, vooral van de dikke darm. De fytonutriënten in peren en ander fruit beschermen de spijsverteringsorganen tegen oxidatieve stress. Ze helpen ook het lichaam alkaliseren en de pH-waarden in evenwicht te brengen. Het eten van meer peren kan ook nuttig zijn als een natuurlijke behandeling van
aambeien.
Helpt bij het bestrijden van diabetes
Bepaalde flavonoïden in fruit, inclusief peren, kunnen de
insulinegevoeligheid verbeteren. Dat is de sleutel voor het voorkomen en behandelen van
diabetes, samen met gewichtsverlies. Het dagelijks eten van vijf of meer porties fruit en groenten verkleint het risico op diabetesvorming aanzienlijk, vooral als dit onderdeel uitmaakt van een
plantaardig dieet.
Peren worden beschouwd als een vrucht die laag op de glycemische index (GI) staat. Een peer bevat ongeveer 26-28 gram koolhydraten. Vanwege het hoge vezelgehalte in peren geven ze langzaam suiker (glucose) af aan de bloedbaan en hebben ze daarom een lage GI.
Een peer eten na het sporten /
Bron: Istock.com/MartinanEen goede snack vóór of na het sporten
Zoals al het fruit, kan het eten van peren je een snelle energieboost leveren voor en na het sporten. Peren zijn een natuurlijke bron van fructose en glucose die het lichaam snel gebruikt om de fysieke prestaties, concentratie en uithoudingsvermogen te verbeteren. Dat maakt peren uitstekende snacks na het sporten. Je hebt glucose nodig na een training om de glycogeenvoorraden aan te vullen en de spiertranen te helpen genezen.
Helpt de botgezondheid te behouden
Peren zijn een goede bron van twee voedingsstoffen die essentieel zijn voor de gezondheid van het skelet: vitamine K en borium. Vitamine K-tekort brengt vergroot je risico voor botgerelateerde aandoeningen. Het werkt met andere essentiële voedingsstoffen zoals calcium, magnesium en fosfor om botafbraak te voorkomen. Vitamine K wordt vaak beschouwd als potentieel belangrijkste voedingsstof voor de bestrijding van
osteoporose of botontkalking. Borium heeft het vermogen om botten sterk te houden door de botmineraaldichtheid te verbeteren, osteoporose te voorkomen, ontstekingsaandoeningen zoals artritis te behandelen en de kracht en spiermassa te verbeteren.
Bewaren van peren
Peren rijpen op kamertemperatuur. Ze rijpen sneller als ze naast
bananen in een fruitschaal worden geplaatst. Koelen vertraagt de verdere rijping. Peren kunnen bij kamertemperatuur worden bewaard totdat ze voldoende rijp zijn om te worden gegeten. Peren zijn rijp als je ze rond de stengel een beetje kunt indrukken en dan zacht en sappig aanvoelen. Rijpe peren kunnen het bestel gekoeld worden bewaard, onbedekt in een enkele laag, waar ze een houdbaarheid hebben van 2 tot 3 dagen.
Toepassingen
Peren worden vers, ingeblikt, als sap geconsumeerd en gedroogd gegeten. Je kunt peren ook stoven en daarvoor worden stoofperen gebruikt. Handperen kun je rauw eten, stoofperen evenwel niet. Stoofperen moet je eerst garen. Het sap kan ook worden gebruikt in gelei en jam, meestal in combinatie met ander fruit, waaronder bessen. Gefermenteerd perensap wordt perry of perencider genoemd en is gemaakt op een manier die vergelijkbaar is met hoe cider wordt gemaakt van appels.
Gedroogde peren /
Bron: Vicki Nunn, Wikimedia Commons (Publiek domein)Productie
Wereldwijd is China de grootste perenkweker ter wereld. Van de wereldwijd geproduceerde 21 miljoen ton (2024) produceert China ongeveer 15,5 miljoen ton, of bijna driekwart van het wereldtotaal. Van de resterende 5,5 miljoen ton komen er nog eens 2,7 uit Europa, 1,1 uit Argentinië en Chili, 0,8 uit de VS en kleinere aantallen uit Nieuw-Zeeland, Zuid-Korea en andere landen. De top tien producenten zijn:
- China
- Canada
- Rusland
- Verenigde Staten
- India
- Argentinië
- Oekraïne
- Italië
- Frankrijk
- Spanje
Spreekwoorden en gezegden met 'preren'
- Iemand een muilpeer geven: Iemand een klap in het gezicht geven.
- Een geschikte peer: Een passend persoon.
- Een rijpe peer valt dikwijls in drek: Gunstige omstandigheden leiden vaak tot succes, maar niet altijd.
- Appels met peren vergelijken: Ongelijke zaken met elkaar vergelijken.
- Met de gebakken peren blijven zitten: De nadelige gevolgen ondervinden van een situatie.
- Zulke bomen, zulke peren: Kinderen lijken vaak op hun ouders.
- Zo zoet als juttenperen: Zeer zoet.
- Zo geel als een peer: Erg geel van kleur.
- Zo wrang als een kweepeer: Erg bitter of teleurstellend.
- Zo vol als een pot met peren: Erg vol.
- De peer is nog niet rijp: Het is nog niet het juiste moment.
- Hij heeft een peer op/aan: Hij heeft iets gedronken.
- Hij heeft het hoog in zijn peer: Hij heeft een hoge dunk van zichzelf.
- Ik peer hem: Ik vertrek snel.
- De beste peren zijn geplukt: De beste kansen zijn al benut.
- Er de peer aan geven: Het opgeven.
- Van de peren krijgen: Een negatieve consequentie ervaren.
- Niet veel peren meer waard zijn: Niet veel meer betekenen of waard zijn.