Antacida (maagzuurremmers): Medicatie bij maagzuur (reflux)

Antacida (maagzuurremmers) zijn medicijnen die het zuurgehalte van de maag neutraliseren, wat nuttig is bij bijvoorbeeld zure reflux, veroorzaakt door maagzuur, zure indigestie en maagklachten. Hoewel dit type medicijnen vaak vervangen is door andere medicatievormen, bewijzen antacida nog hun nut voor patiënten die af en toe te maken krijgen met spijsverteringsproblemen en brandend maagzuur. Bijwerkingen komen zelden voor, maar de arts is wel voorzichtig met het voorschrijven van deze medicatie bij bepaalde patiënten.

• Indicatie: Medicatie tegen reflux door maagzuur
• Tegenindicatie gebruik van een antacidum
• Werking antacida bij zuur in maag
• Vormen en voorbeelden van bekende antacida
• Gebruik van maagzuurremmers
• Gebruik met andere geneesmiddelen
• Bijwerkingen medicijn
• Risico's gebruik van antacida
• Extra informatie over antacida
• Epidemiologie van antacida
• Oorzaken van antacidagebruik
• Risicofactoren bij gebruik van antacida
• Symptomen die antacida behandelen
• Alarmsymptomen bij gebruik van antacida
• Diagnose en onderzoeken bij antacidagebruik
• Behandeling met antacida
• Prognose bij gebruik van antacida
• Complicaties van antacida
• Preventie van problemen met antacida

Indicatie: Medicatie tegen reflux door maagzuur

Antacida verminderen de symptomen van gastro-oesofageale reflux (brandend maagzuur door maaginhoud die terugvloeit naar de slokdarm) die veroorzaakt zijn door maagzuur of een ontsteking van de slokdarm (oesofagitis). Deze aandoeningen zijn beter bekend als gastro-oesofageale reflux (GOR). Daarnaast zijn antacida nuttig om symptomen te verlichten die veroorzaakt zijn door zweren in de maag en het duodenum (twaalfvingerige darm: eerste deel van de dunne darm). Tot slot zijn deze medicijnen nuttig voor incidentele aanvallen van indigestie (maagklachten na het eten of drinken). Antacida zijn voor vrijwel alle aandoeningen vervangen door protonpompremmers (medicijnen die het maagzuur verminderen) en H2-receptorantagonisten (bètablokkers). Deze zijn doorgaans effectiever dan antacida. Antacida zijn echter nog steeds belangrijk in de geneeskunde. De arts zet deze medicatie in om de symptomen veroorzaakt door maagzuur snel te verlichten. Vooral bij patiënten die af en toe vlagen van milde dyspepsie of brandend maagzuur krijgen, zijn antacida bijzonder nuttig.

Tegenindicatie gebruik van een antacidum

De arts is voorzichtig met het voorschrijven van een antacidum in volgende omstandigheden wanneer de patiënt:

• dagelijks andere medicijnen inneemt
• een nierziekte, een hoge bloeddruk (hypertensie) of een hart- en vaatziekte heeft
• een zoutarm dieet volgt
• nierstenen heeft gehad
• reeds calcium inneemt

Werking antacida bij zuur in maag

Maagzuur

De maag produceert normaalgezien zuur wat helpt bij de vertering van voedsel en kiemen (bacteriën) doodt. Dit zuur is bijtend, zodat het lichaam een natuurlijke slijmbarrière produceert die het maagslijmvlies beschermt tegen erosie (wegslijting). Bij sommige patiënten is deze barrière afgebroken waardoor het zuur schade toebrengt aan de maag, wat leidt tot een maagzweer. Bij andere patiënten ontstaat een probleem met de sluitspier aan de bovenkant van de maag. Hierdoor ontsnapt het zuur en irriteert het de slokdarm (oesofagus). Dit is gekend als zure reflux, waardoor maagzuur en/of ontsteking van de slokdarm (oesofagitis) ontstaat.

Maagzuurremmers

Maagzuurremmers neutraliseren het zuur in de maag. De chemische stoffen in maagzuurremmers zijn bases (basen), het tegenovergestelde van zuren. Een reactie tussen een zuur en base heet neutralisatie. Deze neutralisatie maakt de maaginhoud minder corrosief. Dit helpt om de pijn geassocieerd met maagzweren en een brandend gevoel bij zure reflux te verlichten. De medicatie veroorzaakt wel winderigheid (flatulentie). Simeticon helpt om dit effect te stoppen en is soms opgenomen in antacida. Veel antacida bevatten eveneens alginaten. Deze vormen een gel die bovenop de maaginhoud drijft. Deze gel werkt als een beschermende barrière, waardoor maagzuur de slokdarm niet irriteert.

Vormen en voorbeelden van bekende antacida

Vormen

Maagzuurremmers zijn niet altijd vrij verkrijgbaar. Sommige soorten zijn enkel te verkrijgen op doktersvoorschrift. Antacida zijn beschikbaar in aluminiumhydroxide, magnesiumcarbonaat en magnesiumtrisilicaat. Ze zijn verkrijgbaar in verschillende merknamen en zijn beschikbaar als tabletten en in vloeibare vorm. Deze laatste hebben een snellere werking, al zijn tabletten voor sommige patiënten makkelijker in te nemen.

Voorbeelden

Voorbeelden van maagzuurremmers zijn onder meer:

• Alka-Seltzer
• Alternagel
• Amphojel
• Bromo-Seltzer
• Gaviscon
• Gelusil
• Maalox
• Mylanta
• Pepto-Bismol
• Rolaids
• Tums

Gebruik van maagzuurremmers

De arts of apotheker meldt de benodigde dosis om de symptomen te verlichten. De patiënt neemt deze medicijnen precies in zoals voorgeschreven of geadviseerd, om de symptomen van maagzuur te verlichten. De patiënt neemt deze medicatie ongeveer één uur na het eten in of anders wanneer de patiënt symptomen voelt van brandend maagzuur. 's Nachts mag de patiënt deze niet innemen met voeding. Over het algemeen bieden maagzuurremmers een snelle verlichting voor problemen zoals brandend maagzuur door reflux. De verlichting van de symptomen is echter vrijwel steeds van korte duur. De arts schrijft soms een antacidum voor dat de patiënt enkel inneemt bij klachten.

Gebruik met andere geneesmiddelen

De arts of apotheker bevraagt de patiënt over de reeds andere gebruikte medicijnen, vitaminen of kruidensupplementen. Deze veroorzaken namelijk soms problemen met de effectiviteit van antacida. De patiënt neemt daarom een ander geneesmiddel ofwel één uur vóór of vier uur na de antacida in.

Bijwerkingen medicijn

De meeste patiënten die een maagzuurremmer nemen, hebben geen bijwerkingen. Bijwerkingen treden echter wel op bij een klein aantal patiënten. De meest voorkomende zijn diarree, obstipatie (verstopping), een andere ontlastingskleur, witte stipjes in de ontlasting, maagkrampen en oprispingen (boeren). Magnesium bevattende antacida zijn vaak laxerend, terwijl aluminium bevattende antacida eerder constipatie veroorzaken. Antacida die zowel magnesium als aluminium bevatten, compenseren deze effecten waardoor eventuele bijwerkingen van diarree of constipatie beperkt zijn. In zeer zeldzame gevallen treden nierstenen op. Hypermagnesiëmie (verhoogd magnesiumgehalte in het bloed) is een andere mogelijke complicatie van antacida, hetgeen optreedt door een overdosis.

Risico's gebruik van antacida

Alka Seltzer en Bromo Seltzer zijn antacida waarin aspirine is opgenomen. Deze vrij verkrijgbare medicijnen verhogen bij sommige patiënten het risico op ernstige maag- of darmbloedingen. Dit meldde de Amerikaanse Food and Drug Administration begin juni 2016. Bij het gebruik van antacida verhoogt het risico tevens op een mogelijke botbreuk (door osteoporose waarbij een verlies van botmassa plaatsvindt). Daarnaast zijn sommige patiënten gevoeliger voor bepaalde voedingsmiddelen bij het gebruik van antacida.

Extra informatie over antacida

Epidemiologie van antacida

Antacida worden wereldwijd veel gebruikt om symptomen van maagzuur en indigestie te verlichten. Ze zijn beschikbaar zonder recept, wat hun toegankelijkheid vergroot. Hoewel het gebruik van antacida relatief hoog is, is het belangrijk om te begrijpen dat ze slechts tijdelijke verlichting bieden en niet de onderliggende oorzaken van de symptomen aanpakken.

Oorzaken van antacidagebruik

Het gebruik van antacida kan worden veroorzaakt door een verscheidenheid aan factoren, waaronder dieet, stress, en levensstijl. Overmatige consumptie van vetrijke of gekruide voedingsmiddelen, alcohol, en koffie kan bijdragen aan de symptomen waarvoor antacida worden gebruikt. Stress en roken zijn ook bekende factoren die bijdragen aan de productie van maagzuur en de behoefte aan antacida.

Risicofactoren bij gebruik van antacida

Patiënten met een voorgeschiedenis van maagzweren, refluxziekte, en andere spijsverteringsstoornissen hebben een verhoogd risico op het gebruik van antacida. Mensen met een ongezond dieet, overgewicht, en een sedentair levenspatroon zijn ook meer geneigd antacida te gebruiken. Leeftijd speelt ook een rol, aangezien oudere volwassenen vaker last hebben van zure reflux en maagproblemen.

Symptomen die antacida behandelen

Antacida worden gebruikt om symptomen te behandelen zoals brandend maagzuur, indigestie, en zuurbranden. Deze symptomen kunnen gepaard gaan met een branderigheid in de borstkas, een zure smaak in de mond, en ongemak na het eten.

Alarmsymptomen bij gebruik van antacida

Als de symptomen ernstig zijn of gepaard gaan met bloedingen, ongewone gewichtsverlies, of langdurige buikpijn, moet de patiënt onmiddellijk een arts raadplegen. Deze symptomen kunnen wijzen op ernstigere aandoeningen zoals een maagzweer of slokdarmkanker.

Diagnose en onderzoeken bij antacidagebruik

De arts kan de diagnose stellen op basis van symptomen en medische geschiedenis. Indien nodig kunnen aanvullende onderzoeken zoals een endoscopie, bloedonderzoek, of röntgenfoto's worden uitgevoerd om de onderliggende oorzaak van de symptomen vast te stellen.

Behandeling met antacida

Behandeling met antacida omvat het volgen van de aanbevolen dosering en frequentie zoals voorgeschreven door de arts. Het is belangrijk om antacida niet langdurig of in te grote hoeveelheden te gebruiken zonder medisch advies, omdat dit kan leiden tot bijwerkingen en complicaties.

Prognose bij gebruik van antacida

De prognose voor patiënten die antacida gebruiken is over het algemeen goed wanneer het gebruik wordt beperkt tot incidentele klachten. Chronisch gebruik kan echter leiden tot bijwerkingen en dient te worden besproken met een arts voor een gepersonaliseerd behandelplan.

Complicaties van antacida

Langdurig of overmatig gebruik van antacida kan leiden tot complicaties zoals nierstenen, verstoringen van het elektrolytenbalans, en een verhoogd risico op botbreuken. Het is belangrijk om antacida alleen te gebruiken zoals voorgeschreven en met medisch toezicht.

Preventie van problemen met antacida

Om problemen met antacida te voorkomen, is het aan te raden om de oorzaak van de symptomen aan te pakken door veranderingen in dieet en levensstijl. Regelmatig medisch advies en het volgen van de aanbevolen dosering kunnen helpen om de voordelen van antacida te maximaliseren en complicaties te minimaliseren.

Lees verder

• Protonpompremmers: Medicijnen die maagzuur verminderen
• Maagzuurremmers: Werking, soorten & bijwerkingen medicijnen
• Gastro-oesofageale reflux: Symptomen van brandend maagzuur
• Brandend gevoel in maag: Oorzaken van brandende maag