Brandend gevoel in maag: Oorzaken van brandende maag

Een brandend gevoel in de maag veroorzaakt pijn, vermoeidheid en stress in de maag. Veel oorzaken zijn bekend voor een brandende maag. Dit vervelende gevoel verdwijnt meestal spontaan, maar soms is dit te wijten aan een ernstigere aandoening, zoals een infectie of het prikkelbaredarmsyndroom. Indien het brandende gevoel in de maag langdurig aanwezig is of wanneer bijkomende symptomen aanwezig zijn, is het verstandig om de arts te raadplegen. Diverse tips inzake levensstijl en voeding kunnen de maagklachten voorkomen of behandelen.

• Aandoeningen en brandend gevoel in de maag
• Appendicitis
• Buikspierblessure na het sporten
• Coeliakie
• Constipatie
• Emotionele stress
• Gastritis
• Gastro-oesofageale refluxziekte (GERD)
• H. pylori
• Herpes zoster-virus in de maag
• Maagbreuk
• Maagkanker
• Overmatige hoeveelheid maagzuur
• Prikkelbaredarmsyndroom
• Psoriasis
• Zweren
• Omgevingsfactoren en brandende maag
• Drank
• Medicijnen
• Roken
• Voeding
• Geassocieerde symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Medische behandeling bij maagbranden
• Prognose
• Complicaties
• Tips om maagpijn en een brandende maag te voorkomen

Aandoeningen en brandend gevoel in de maag

Appendicitis

Een blindedarmontsteking (appendicitis) is een ontsteking van de appendix (wormvormig aanhangsel van de blindedarm). De aandoening veroorzaakt schietende pijn langs de rechter onderzijde van de buik, vooral na het eten, met een brandend gevoel in de maag als gevolg.

Buikspierblessure na het sporten

Een buikspierblessure leidt vaak tot pijn, zwelling en een branderig gevoel. Meestal verschijnt deze blessure bij het fitnessen. Het is belangrijk om alle oefeningen langzaam op te bouwen.

Coeliakie

Coeliakie is een aandoening waarbij een patiënt intolerant is voor gluten. Het immuunsysteem van het lichaam identificeert gluten als een schadelijke stof en gaat dit dan ten onrechte aanvallen. De patiënt ervaart pijn en ongemak in de buik wanneer hij voeding met gluten consumeert. Gluten vermijden is de beste behandelingsoptie. Onbehandeld leidt coeliakie tot schade aan de darmen waardoor de darmen niet meer goed voedingsstoffen kunnen absorberen, wat een risicofactor is voor ondervoeding.

Constipatie

Wanneer een patiënt reeds enkele dagen geen stoelgang heeft gemaakt door constipatie, ervaart hij mogelijk een brandende maag. Dit is te wijten aan hardere ontlasting in de darmen, wat een pijnlijke druk uitoefent op het spijsverteringskanaal. De pijn neemt toe na het eten omdat het spijsverteringskanaal vol begint te raken.

Emotionele stress

Veel spijsverteringsproblemen resulteren uit slecht beheerde emotionele stress en angst. Stress en angst vertragen het spijsverteringsproces en laten maagzuren in de maag achter, waardoor het risico op reflux toeneemt. Stress verlichten en praten met een arts of psychotherapeut zijn goede tips.

Gastritis

Bij een maagontsteking (gastritis) is de maagwand ontstoken, beschadigd en geïrriteerd. De maagslijmvliesontsteking leidt vaak tot symptomen van misselijkheid, braken, een opgeblazen gevoel in de buik, spijsverteringsstoornissen, een brandend gevoel in de maag, een verlies van eetlust, indigestie (maagklachten na het eten of drinken), hikken, buikpijn en een brandend of knagend gevoel in de maag tussen de maaltijden of 's nachts. Een H. pylori-infectie veroorzaakt vaak gastritis, maar ook roken, zwaar drinken, voedselallergieën, coeliakie en de ziekte van Crohn (aandoening met diarree en buikpijn) veroorzaken vaak deze aandoening.

Gastro-oesofageale refluxziekte (GERD)

Gastro-oesofageale reflux is een aandoening waarbij het onderste deel van de slokdarmsfincter (sluitspier) op een verkeerde manier opent of onvolledig sluit. Hierdoor vloeien maagzuren terug in de slokdarm. Risicofactoren van de aandoening zijn obesitas (zwaarlijvigheid), een zwangerschap, roken en zure producten zoals voedingsmiddelen op basis van citrusvruchten of tomaten.

H. pylori

Helicobacter pylori (H. pylori) is een veelvoorkomende oorzaak van een maagzweer, maar de bacterie veroorzaakt ook een brandend gevoel in de maag. Na verloop van tijd breekt H. pylori de beschermende lagen van de maag af.

Herpes zoster-virus in de maag

Het herpes zoster-virus veroorzaakt waterpokken (infectie met algemene symptomen en een huiduitslag) en gordelroos (infectie met een huiduitslag en symptomen aan het gezicht). Het virus leidt vaak tot pijnlijke blaren die mogelijk elk lichaamsdeel treffen, maar voornamelijk de rug, de borst, de maag, het gezicht en de nek.

Maagbreuk

Een maagbreuk kenmerkt zich doordat de inhoud van de buikholte, zoals de maag of de darmen, naar boven uitsteekt in de borstholte, door de slokdarmopening in het diafragma (middenrif). De aandoening komt vaak voor bij zestigplussers, maar ook jongere patiënten die roken, vaak zwaar tillen of zwaarlijvig zijn kampen vaker met de maagziekte. Bekende symptomen van een maagbreuk zijn pijn op de borst, slikproblemen, brandend maagzuur, pijn in de bovenbuik en frequent hikken.

Maagkanker

Vroege tekenen van maagkanker omvatten een branderig gevoel in de buik en brandend maagzuur. Ook onverklaarbaar gewichtsverlies, een zwelling van de buik, misselijkheid, bloed in het braaksel of een zwartgekleurde ontlasting behoren tot de mogelijke klachten van kanker in de maag.

Overmatige hoeveelheid maagzuur

Te veel maagzuur draagt bij aan een brandende maag. Sommige vrij verkrijgbare medicijnen verlichten een brandend gevoel veroorzaakt door overmatig maagzuur. Bij ernstige problemen is een bezoek aan de arts geïndiceerd, die mogelijk andere medicatie voorschrijft.

Prikkelbaredarmsyndroom

Het prikkelbaredarmsyndroom resulteert uit schade aan de zenuwen die de darmfunctie en perceptie regelen. Veel voorkomende symptomen van de darmaandoening zijn misselijkheid, een opgeblazen gevoel, diarree, constipatie en darmkrampen. Stress draagt bij aan het prikkelbaredarmsyndroom.

Psoriasis

Psoriasis is een veelvoorkomende huidaandoening waarbij de levenscyclus van de huidcellen aangetast is. De huidcellen bouwen zich namelijk snel op op het huidoppervlak waardoor de huid dik, geschubd en extreem droog is en rode vlekken bevat. Pijn is een ander voorkomend symptoom van de chronische auto-immuunziekte.

Zweren

Zweren bevinden zich in de maag of de bekleding van de twaalfvingerige darm. Meestal behandelt de arts de bacterie die de aandoening veroorzaakt, zoals H. pylori.

Omgevingsfactoren en brandende maag

Drank

Alcohol
Alcoholmisbruik leidt soms tot een brandend gevoel in de maag. Door chronisch alcoholgebruik wijzigt de structuur en functie van het maagdarmkanaal, waardoor maagpijn ontstaat na het drinken van alcohol.

Drinkwater
Gewoon drinkwater leidt af en toe tot een brandend gevoel in de maag. Te veel water drinken veroorzaakt hyponatriëmie (een tekort aan natrium in het bloed), wat zich kenmerkt door ongemak, braken, verwardheid, vermoeidheid en convulsies (stuipen: oncontroleerbare fysieke bewegingen en veranderingen in het bewustzijn). De nieren worden bovendien overbelast door waterintoxicatie. Patiënten met een nierziekte lopen bij een te hoge waterinname nog een groter risico op complicaties.

Frisdrank
Frisdrank is een bruisende, koolzuurhoudende drank die na het drinken de hoeveelheid gas in de maag verhoogt, wat bijdraagt aan een brandende maag. Veel frisdranken bevatten aspartaam, een kunstmatige zoetstof. Hoewel dit type zoetstof het aantal calorieën in het drankje vermindert, verdragen veel patiënten dit niet, wat leidt tot een brandend gevoel in de maag. Verder leidt frisdrank bij patiënten met het prikkelbaredarmsyndroom tot verdere maagirritatie en meer diarree.

Medicijnen

Sommige medicijnen zoals bepaalde antibiotica dragen bij aan het brandende gevoel aan de maag.

Roken

Roken is zeer schadelijk voor het hele spijsverteringsstelsel. Rokers lijden aan een groot aantal bijwerkingen zoals overtollig slijm, een rokershoest en een vieze ademgeur. Rokers lopen bovendien een verhoogd risico op brandend maagzuur, een maagzweer en kanker.

Voeding

Pittig eten
Een brandend gevoel in de maag wijst vaak op het eten van iets pittig. De pijn treedt dan op na een maaltijd. Pittig eten verhoogt het risico op indigestie, wat na de maaltijd oprispingen, gas, maagpijn, buikpijn en een zwaar gevoel in de maag veroorzaakt. Bovendien bevat pittig voedsel capsaïcine, wat de maagwand irriteert en een branderig gevoel veroorzaakt.

Voedselallergieën of -intoleranties
Een brandend gevoel in de maag en borst wijst soms op een voedselallergie of voedselintolerantie (bijvoorbeeld lactose-intolerantie). Dit branderig gevoel treedt ook op na het eten. Wanneer een patiënt voedsel eet dat hij niet verdraagt of waarvoor hij allergisch is, ontstaat misselijkheid en braken.

Andere voedseloorzaken
Andere factoren dragen ook bij aan een brandende maag na het eten. Deze omvatten voedingsmiddelen met een hoog gehalte aan oplosbare vezels, maaltijden met weinig vezels, fructose malabsorptie (problemen met de opname van voedingsstoffen) en bijwerkingen van olestra (een vetvervanger die te vinden is in bijvoorbeeld chips).

Geassocieerde symptomen

Maagpijn, een brandend gevoel of ongemak in de bovenbuik of onder de borst, een opgeblazen gevoel, oprispingen, een vroeg gevoel van volheid tijdens het eten en misselijkheid zijn symptomen die vaak optreden bij een brandende maag.

Alarmsymptomen

Bloed braken, een donkere en teerachtige ontlasting, kortademigheid en pijn die uitstraalt vanuit de kaak, de nek of de schouder zijn alarmtekenen. De patiënt zoekt hierbij meteen de arts op.

Diagnose en onderzoeken

Diagnose en onderzoeken zijn essentieel voor het vaststellen van de oorzaak van een brandend gevoel in de maag. De arts kan de volgende diagnostische stappen ondernemen:

• Anamnese en lichamelijk onderzoek: De arts zal vragen naar de symptomen, de duur en de frequentie ervan, evenals naar eetgewoonten en levensstijl. Een lichamelijk onderzoek kan helpen bij het identificeren van eventuele buikpijn of andere afwijkingen.
• Endoscopie: Bij deze procedure wordt een flexibele buis met een camera (endoscoop) via de mond in de maag ingebracht om het maagslijmvlies te inspecteren. Dit kan helpen bij het opsporen van ontstekingen, zweren of tumoren.
• Laboratoriumonderzoeken: Bloedonderzoek kan helpen bij het vaststellen van infecties, ontstekingen of tekorten. Ontlastingstests kunnen nuttig zijn voor het detecteren van bloed of pathogene organismen zoals H. pylori.
• Beeldvorming: Röntgenfoto's of een echografie kunnen worden gebruikt om structurele afwijkingen of andere aandoeningen van het spijsverteringsstelsel te identificeren.

Medische behandeling bij maagbranden

Medicijnen verlichten de onderliggende oorzaak van een brandende maag. Pijnstillers zijn eveneens nuttig, tenzij ze de oorspronkelijke oorzaak van de brandende maag zijn. Antacida en protonpompremmers remmen het maagzuur. Ten slotte is antibiotica nuttig als er een bacteriële oorzaak is van de brandende maag, zoals bij H. pylori.

Prognose

De prognose voor een brandende maag is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. In veel gevallen, wanneer de oorzaak wordt geïdentificeerd en behandeld, kan de prognose goed zijn. Bijvoorbeeld, bij gastritis of maagzweren kan de behandeling van de oorzaak leiden tot significante verbetering of volledig herstel. Chronische aandoeningen zoals GERD kunnen goed worden beheerd met levensstijlveranderingen en medicatie. Het is cruciaal om een juiste diagnose te krijgen voor een effectieve behandeling en om complicaties te voorkomen.

Complicaties

Onbehandeld kan een brandend gevoel in de maag leiden tot verschillende complicaties, afhankelijk van de oorzaak:

• Maagzweren: Deze kunnen verergeren en leiden tot bloeding of perforatie van de maagwand.
• Gastro-oesofageale refluxziekte (GERD): Langdurige reflux kan leiden tot een slokdarmontsteking, stenose (vernauwing) van de slokdarm en mogelijk Barrett-slokdarm, een precieze aandoening die het risico op slokdarmkanker verhoogt.
• Maagkanker: Onbehandelde maagkanker kan zich verspreiden naar omliggende organen en weefsels, wat de prognose en behandelopties beïnvloedt.
• Constipatie: Chronische constipatie kan leiden tot ernstige buikpijn, hemorrhoïden en andere darmcomplicaties.

Het is belangrijk om tijdig medische hulp te zoeken om complicaties te voorkomen.

Tips om maagpijn en een brandende maag te voorkomen

Maagbranden gaat vaak gepaard met pijn, die behoorlijk uitputtend is. Maagpijn voorkomen is mogelijk door het naleven van de volgende tips:

• Beperk alcoholgebruik.
• Voer dagelijks gedurende ten minste dertig minuten fysieke beweging uit.
• Onderdruk het boeren niet, omdat oprispingen de brandende maag kunnen verlichten.
• Sla geen maaltijden over.
• Controleer medicijnen op mogelijke bijwerkingen.
• Eet meer complexe koolhydraten zoals volle granen.
• Drink melk, maar niet op een lege maag omdat dit verdere irritatie kan veroorzaken.
• Vermijd roken.
• Vermijd pittig en vettig voedsel.
• Verlicht stress door yoga, diepe ademhaling, meditatie, enzovoort.
• Consumeer veel bladgroenten, groenten en fruit, maar beperk citrusvruchten (gezonde en gevarieerde voeding).

Lees verder

• Gastro-oesofageale reflux: Symptomen van brandend maagzuur
• Brandende gevoelens: Oorzaken en locaties branderig gevoel
• Gastritis: Ontsteking van slijmvlies maag met pijn in buik
• Maagbreuk: Aandoening met symptomen van brandend maagzuur
• Maagkanker (maagcarcinoom): Kanker in maagslijmvlies