Protonpompremmers: Medicijnen die maagzuur verminderen

Protonpompremmers: Medicijnen die maagzuur verminderen Protonpompremmers (protonpompinhibitoren, PPI's) zijn geneesmiddelen die de hoeveelheid maagzuur verminderen. Hierdoor zijn de medicijnen onder andere nuttig voor de behandeling van gastro-oesofageale reflux en een maagzweer. Sommige medicijnen zijn vrij verkrijgbaar terwijl anderen door de arts worden voorgeschreven. Voor bepaalde patiënten zijn PPI's echter niet aangewezen. Het is belangrijk om de arts te raadplegen bij bijwerkingen en andere ongewone symptomen. Ook is medisch advies nodig wanneer de symptomen niet verbeteren. Langdurig gebruik van de medicijnen is tot slot niet aanbevolen; dit leidt namelijk tot diverse mogelijke bijwerkingen.

Indicatie van PPI’s

Protonpompremmers verminderen de productie van maagzuur door het blokkeren van het enzym in de maagwand dat verantwoordelijk is voor de zuurproductie. Maagzuur is nodig voor de vorming van de meeste zweren in de slokdarm, de maag en de twaalfvingerige darm (duodenum). Door het nemen van deze maagzuurremmers, ontstaat minder zuur waardoor zweervorming wordt voorkomen. Eventuele zweren in de slokdarm, de maag en de twaalfvingerige darm genezen dankzij het nemen van deze medicijnen. PPI’s zijn overigens geen maagbeschermers maar echte geneesmiddelen.

De arts schrijft protonpompremmers bijgevolg voor in volgende omstandigheden:
  • het Zollinger-Ellison-syndroom (te veel zuurafgifte door de maag)
  • een slokdarmzweer, duodenumzweer (zweer in twaalfvingerige darm) of maagzweer behandelen
  • schade aan de lagere slokdarm veroorzaakt door brandend maagzuur behandelen
  • symptomen verlichten door zure terugvloeiing, of gastro-oesofageale reflux: Bij deze aandoening beweegt voedsel of vloeistof omhoog van de maag naar de slokdarm

Daarnaast schrijft de arts protonpompremmers in combinatie met antibiotica voor voor het uitroeien van Helicobacter pylori, een bacterie die samen met maagzuur zorgt voor maag- en duodenumzweren.

Tegenindicatie

Als de patiënte borstvoeding geeft of zwanger is, is ook medisch advies nodig alvorens deze medicijnen op te starten. Patiënten met leverproblemen winnen ook best advies in bij de arts.

Typen protonpompinhibitoren

Protonpompremmers bestaan in veel namen en merken. Ze zijn vrijwel allen effectief. De bijwerkingen zijn variabel van het gebruikte middel. Ze verschillen in hoe de lever de medicijnen afbreekt en de interacties tussen geneesmiddelen. De effecten van sommige PPI’s houden langer aan; daarom moeten sommige medicijnen minder worden ingenomen.

Bekende voorbeelden van protonpompremmers zijn:
  • Esomeprazol (Nexium), ook vrij verkrijgbaar
  • Lansoprazol (Prevacid)
  • Omeprazol (Prilosec), ook vrij verkrijgbaar
  • Pantoprazol (Protonix)
  • Rabeprazol (AcipHex)

Gebruik van protonpompremmers

Een patiënt neemt PPI's oraal (via de mond) in. De medicijnen zijn verkrijgbaar als tabletten of capsules. Normaal gezien moet de patiënt de protonpompinhibitoren ongeveer dertig minuten vóór de eerste maaltijd van de dag innemen. Verder krijgen sommige patiënten het advies om de geneesmiddelen elke dag te gebruiken (vooral wanneer zure reflux aanwezig is), terwijl andere patiënten mogelijk om de dag gebaat zijn met de protonpompremmers. Als de patiënt een maagzweer heeft, moet de patiënt tot enkele weken lang PPI’s nemen in combinatie met twee of drie andere geneesmiddelen die de arts voorschrijft. De patiënt neemt alle medicijnen in zoals voorgeschreven en ook elke dag op hetzelfde tijdstip. De patiënt mag zeker niet stoppen met het innemen van de geneesmiddelen zonder eerst met de arts te praten.

Hoofdpijn is één van de mogelijke bijwerkingen van protonpompremmers / Bron: Geralt, PixabayHoofdpijn is één van de mogelijke bijwerkingen van protonpompremmers / Bron: Geralt, Pixabay

Bijwerkingen van medicijnen die het maagzuur verminderen

Bijwerkingen van PPI's zijn zeldzaam maar ze komen mogelijk wel tot uiting. De patiënt ervaart dan bijvoorbeeld volgende symptomen:

Het is verstandig dat de arts of apotheker aan de patiënt informatie geeft over de bijwerkingen alsook over mogelijke problemen met het langdurig gebruik van deze medicijnen.

Andere medicijnen

Indien de patiënt reeds andere medicijnen gebruik, is het verder verstandig dat de arts hiervan op de hoogte is. PPI’s wijzigen namelijk de manier waarop bepaalde geneesmiddelen werken, waaronder sommige middelen tegen epilepsie en bloedverdunners zoals Warfarine of clopidogrel (Plavix) niet meer effectief zijn.

Langdurig gebruik

Bij langdurig gebruik (meer dan één jaar) verhoogt namelijk de kans op een Clostridium difficile- of Campylobacter-infectie van de dikke darm, botbreuken (bijvoorbeeld een polsfractuur of heupfractuur), een chronische nierziekte, acute interstitiële nefritis (nierontsteking) en een hartaanval. Het langdurig gebruik vermindert ook de opname van vitamine B12 (cyanocobalamine) en verlaagt bovendien de magnesiumspiegels (hypomagnesiëmie). Het is bijgevolg belangrijk om te starten met de laagste doses en de kortste behandelingsduur te gebruiken die nodig is voor de te behandelen aandoening.

Andere belangrijke bijwerkingen

Andere ernstige bijwerkingen die verband houden met PPI's zijn onder andere:

Lees verder

© 2018 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Omeprazol tegen maagzuur: gebruik, dosis & bijwerkingenOmeprazol tegen maagzuur: gebruik, dosis & bijwerkingenHeb je vaak last van de maag en behoren maagklachten tot je dagelijks leven? Dan kan omeprazol een goede oplossing zijn…
Medicijnen tegen brandend maagzuur: soorten en werkingMedicijnen tegen brandend maagzuur: soorten en werkingBrandend maagzuur is een probleem waar veel mensen mee bekend zijn. Gelukkig hebben de meeste mensen er maar tijdelijk l…
Esomeprazol: middel tegen maagklachtenEsomeprazol: middel tegen maagklachtenBrandend maagzuur, slokdarmklachten, misselijkheid en opgeblazen gevoel zijn vervelende maagklachten. Het geeft een bran…
Verschil tussen Omeprazol en Rennie bij brandend maagzuurVerschil tussen Omeprazol en Rennie bij brandend maagzuurVeel mensen hebben regelmatig last van brandend maagzuur. Dat is een vervelende aandoening. Er zijn verschillende middel…

Barbituraten: Geneesmiddelen die zenuwstelsel onderdrukkenBarbituraten: Geneesmiddelen die zenuwstelsel onderdrukkenBarbituraten staan bekend als middelen die het centrale zenuwstelsel onderdrukken. Deze oudere klasse van geneesmiddelen…
Tekort aan serotonine herkennen: symptomen & behandelingTekort aan serotonine herkennen: symptomen & behandelingSerotonine is een neurotransmitter die belangrijk is voor de hersenen en wordt ook wel het 'gelukshormoon' genoemd. Heb…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: OpenClipartVectors, Pixabay
  • Geraadpleegd op 10 juni 2018:
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Proton Pump Inhibitors (PPIs) Side Effects, LIst of Names, and Uses, https://www.medicinenet.com/proton-pump_inhibitors/article.htm#what_are_proton_pump_inhibitors_ppis_and_how_do_they_work_mechanism_of_action
  • Proton pump inhibitors, https://medlineplus.gov/ency/patientinstructions/000381.htm
  • Proton Pump Inhibitors, https://patient.info/health/indigestion-medication/proton-pump-inhibitors
  • Protonpompremmers zijn geen 'beschermers', het zijn geneesmiddelen, https://www.ge-bu.nl/artikel/protonpompremmers-zijn-geen-beschermers-het-zijn-geneesmiddelen
  • Afbeelding bron 1: Geralt, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 09-09-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.