Ziekte van Buerger: Pijn aan en zweren op voeten en handen

De ziekte van Buerger is een vorm van vasculitis, een ontsteking van de kleine en middelgrote bloedvaten. Deze aandoening leidt tot het verstoppen van de bloedvaten in de armen en benen, wat kan resulteren in pijn, weefselschade, veranderingen in de huidskleur en andere symptomen. De ziekte komt vooral voor bij mannen uit Azië en Oost-Europa die zwaar roken. Stoppen met roken is essentieel voor de behandeling van deze progressieve ziekte. Naast rookstop is vaak chirurgie nodig om de weefselschade te herstellen. De ziekte van Buerger werd voor het eerst beschreven door de Amerikaanse chirurg Leo Buerger in 1908.

• Synoniemen van de ziekte van Buerger
• Epidemiologie en risicofactoren
• Oorzaken van de aandoening
• Symptomen: Pijn en zweren aan voeten en handen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling: Rookstop en chirurgie
• Prognose van de aandoening: Weefselschade en overleving
• Complicaties van de ziekte van Buerger
• Preventie: Stoppen met roken en andere maatregelen

Synoniemen van de ziekte van Buerger

De ziekte van Buerger staat ook bekend als "thrombangiitis obliterans".

Epidemiologie en risicofactoren

De geschatte prevalentie van de ziekte van Buerger bedraagt ongeveer 12,6 tot 20 gevallen per 100.000 inwoners. Deze zeldzame aandoening komt vooral voor bij mannen van Aziatische en Oost-Europese afkomst, vooral tussen de twintig en veertig jaar oud. Kinderen en ouderen worden zelden getroffen door deze ziekte. Roken, met name zwaar roken van sigaren, marihuana, pruimtabak en snuiftabak, wordt beschouwd als een belangrijke risicofactor. De ziekte komt veel minder voor bij niet-rokers en rokers van minder schadelijke tabaksproducten.

Oorzaken van de aandoening

De ziekte van Buerger wordt gekenmerkt door ontsteking en vernauwing van de slagaders en aders, voornamelijk in de onderste ledematen. Dit leidt tot een verstoring van de bloedsomloop. De exacte oorzaak van de ziekte van Buerger is nog niet volledig bekend, maar het wordt verondersteld dat het een auto-immuunreactie kan zijn die wordt uitgelokt door roken en andere omgevingsfactoren.

Symptomen: Pijn en zweren aan voeten en handen

Patiënten met de ziekte van Buerger ervaren vaak bloedproppen, vooral in de onderste ledematen. Dit kan leiden tot pijn of een branderig gevoel in de onderbenen en voeten tijdens het lopen. Deze symptomen kunnen zich ook voordoen in de handen en onderarmen. In de vroege stadia is de pijn intermitterend, maar na verloop van tijd kan deze chronisch worden en in intensiteit toenemen. Bovendien kunnen er open huidzweren ontstaan op de tenen en vingers. De huidskleur van de vingers en tenen kan veranderen naar een bleke, rode of zelfs blauwachtige tint. Ook komen koude handen en voeten vaak voor.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

Bij de diagnose van de ziekte van Buerger onderzoekt de arts de symptomen en de medische voorgeschiedenis van de patiënt. Tijdens het lichamelijk onderzoek kunnen tekenen van infectie en zweren op de handen of voeten worden opgemerkt die niet goed genezen. De patiënt kan ook pijn en koude gevoelens in de extremiteiten ervaren. De arts zal ook vragen stellen over rookgewoonten en andere risicofactoren. Op basis van de bevindingen worden aanvullende diagnostische onderzoeken uitgevoerd om de diagnose te bevestigen.

Diagnostisch onderzoek

Bijkomende diagnostische onderzoeken kunnen een bloedonderzoek omvatten, evenals beeldvormende technieken zoals een angiografie (röntgenfoto van de bloedvaten) en een arteriografie (waarbij een kleurstof wordt ingespoten in de slagaders om eventuele verstoppingen zichtbaar te maken). Deze onderzoeken helpen bij het beoordelen van de ernst van de weefselschade en het vaststellen van de aanwezigheid van bloedproppen.

Differentiële diagnose

De symptomen van de ziekte van Buerger kunnen lijken op die van andere aandoeningen, zoals:

• Antifosfolipidensyndroom
• Arteriitis temporalis (temporale arteritis)
• Atherosclerose (slagaderverkalking)
• Bevriezing
• Diabetes mellitus type 1 en type 2
• Raynaudfenomeen (veranderingen in huidskleur met koude, gevoelloosheid en pijn)
• Perifere arteriosclerose
• Polyarteritis nodosa (ontsteking van meerdere organen en weefsels)
• Sclerodermie (opbouw van littekenweefsel in huid en organen)
• Systemische lupus erythematosus (SLE)
• Takayasu arteritis

Behandeling: Rookstop en chirurgie

De behandeling van de ziekte van Buerger richt zich primair op het stoppen met roken en het verlichten van symptomen. De arts houdt rekening met de ernst van de symptomen, de medische voorgeschiedenis en de algehele gezondheid van de patiënt. Hoewel er geen specifieke medicijnen zijn die de ziekte van Buerger kunnen genezen, kunnen de volgende behandelingsopties worden overwogen:

Zelfzorg

Het stoppen met roken is de belangrijkste stap in de behandeling van de ziekte van Buerger. Dit omvat het vermijden van alle vormen van tabaksgebruik, inclusief elektronische sigaretten en andere nicotineproducten.

Professionele medische zorg

Chirurgie kan nodig zijn om de bloedtoevoer naar de aangetaste weefsels te herstellen. Dit kan onder andere het verwijderen van beschadigd weefsel of zelfs delen van de ledematen inhouden. Medicatie kan helpen om de bloedvaten te ontspannen en de bloedtoevoer te verbeteren. Het succes van deze behandelingen hangt vaak af van hoe snel de patiënt stopt met roken en de voortgang van de ziekte.

Prognose van de aandoening: Weefselschade en overleving

Bij patiënten die stoppen met roken, kan in ongeveer 94% van de gevallen een amputatie worden voorkomen. Wanneer roken niet wordt gestaakt, is er in 43% van de gevallen een amputatie van een deel van een ledemaat nodig. Het overlijden door de ziekte van Buerger is zeldzaam, maar kan optreden in ernstige gevallen waarbij de ziekte niet adequaat wordt behandeld.

Complicaties van de ziekte van Buerger

De ziekte van Buerger kan leiden tot verschillende complicaties, waaronder veranderingen in het looppatroon door pijn en het ontstaan van zweren. Gangreen, waarbij weefsel afsterft en huidveranderingen optreden, kan zich ontwikkelen. In ernstige gevallen kan amputatie van dode of beschadigde weefsels noodzakelijk zijn. In zeldzame gevallen kan de ziekte ook de bloedtoevoer naar het hart, de buik of de hersenen beïnvloeden, wat kan leiden tot ernstige complicaties zoals hart- of beroertes.

Preventie: Stoppen met roken en andere maatregelen

Preventie van verergering van de ziekte van Buerger omvat het vermijden van blootstelling aan koude temperaturen en het dragen van warme kleding. Het is van cruciaal belang om onmiddellijk te stoppen met roken en alle tabaksproducten te vermijden om verdere progressie van de ziekte te voorkomen.

Naast stoppen met roken kunnen ondersteunende maatregelen helpen bij het beheer van de ziekte van Buerger. Regelmatige controle door een arts en fysiotherapie kunnen bijdragen aan het verbeteren van de bloedcirculatie en het behouden van de mobiliteit. Een gezonde levensstijl met een uitgebalanceerd dieet en voldoende lichaamsbeweging kan ook bijdragen aan de algehele gezondheid en het welzijn van de patiënt.

Lees verder

• Voetpijn: Oorzaken van pijnlijke voet of pijn aan voeten
• Handpijn: Oorzaken van en symptomen bij een pijnlijke hand
• Huidzweren: Oorzaken en soorten van zweer of zweren op huid