Voetpijn: Oorzaken van pijnlijke voet of pijn aan voeten

Voetpijn is een veelvoorkomend probleem met een breed scala aan mogelijke oorzaken. De pijn kan zich voordoen in de voet, de tenen of de hiel, en varieert van mild tot ernstig. Het kan constant zijn of met tussenpozen optreden. Soms is de pijn acuut, zoals bij een breuk, terwijl andere oorzaken van voetpijn zich geleidelijk ontwikkelen. Hoewel veel aandoeningen die voetpijn veroorzaken, verlicht kunnen worden met huisremedies en zelfzorgmaatregelen, is het belangrijk om bij ernstige of aanhoudende pijn een arts te raadplegen.

• Achillespeesblessures en pijn in de voet
• Artritis en voetpijn
• Artrose
• Jicht
• Reumatoïde artritis
• Blaren, likdoorns en eelt
• Bunions en voetklachten
• Diabetische voetproblemen
• Enkelpijn
• Gebroken of gebarsten bot (breuk)
• Hielpijn
• Ingegroeide teennagels
• Metatarsalgie
• Morton neuroom en pijnlijke voetaandoeningen
• Object ingebed in de voet
• Oedeem (zwelling)
• Plantaire fasciitis
• Teenpijn
• Verstuikingen en verrekkingen
• Voetkrampen
• Voetwratten

Achillespeesblessures en pijn in de voet

Pijn en stijfheid langs de achterkant van de hiel kunnen wijzen op schade aan de achillespees, een aandoening die bekend staat als achilles tendinopathie. Behandeling bestaat vaak uit rust, het toepassen van ijs en het gebruik van pijnstillers. Hoewel deze maatregelen doorgaans verlichting bieden, kan het enkele maanden duren voordat de genezing volledig is. Bij plotselinge, hevige pijn in de hiel, vergezeld van een 'ploffend' of 'knappend' geluid (gewrichtsgeluiden), kan er sprake zijn van een gescheurde achillespees. In dat geval is snel medisch advies nodig. Behandeling kan bestaan uit het dragen van een gipsverband of een looplaars gedurende enkele weken, en in sommige gevallen kan een operatie noodzakelijk zijn om de scheur te herstellen.

Artritis en voetpijn

Artrose

Bij ouderen kunnen herhaalde episodes van voetpijn en stijfheid duiden op een verergering van artrose (slijtage van het gewrichtskraakbeen), het meest voorkomende type artritis. Deze chronische aandoening veroorzaakt zwelling van de weefsels in en rond de gewrichten, waaronder de grote teen- en hielgewrichten (gezwollen gewrichten). Behandeling omvat het dragen van geschikt schoeisel, pijnstillers, ontstekingsremmende medicatie, fysiotherapie en, indien nodig, chirurgie.

Jicht

Jicht is een vorm van artritis die veroorzaakt wordt door een ophoping van urinezuur in de gewrichten. Dit leidt tot plotselinge aanvallen van hevige pijn, roodheid, zwelling en warmte in de aangetaste gewrichten, vaak het grote teengewricht (pijn en zwelling aan grote teen). Deze aanvallen duren meestal enkele dagen. Jicht kan soms moeilijk te onderscheiden zijn van een ernstig ontstoken bunion. Behandeling bestaat vaak uit het aanbrengen van koude kompressen en het gebruik van niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s). In sommige gevallen zijn aanvullende behandelingen nodig om verdere aanvallen te voorkomen.

Reumatoïde artritis

Minder vaak wordt voetpijn veroorzaakt door reumatoïde artritis, een auto-immuunaandoening waarbij het immuunsysteem de gewrichten aanvalt, wat leidt tot ontsteking van het gewrichtsweefsel. Deze aandoening tast meestal ook andere gewrichten aan. Behandeling omvat medicatie om de symptomen te verlichten en de voortgang van de aandoening te vertragen, fysiotherapie en soms chirurgie.

Blaren, likdoorns en eelt

Slecht passende schoenen kunnen over de voeten wrijven en schade aan de huid veroorzaken, wat leidt tot:

• Blaren: kleine met vloeistof gevulde blaasjes in de bovenste huidlagen
• Eelt: harde, ruwe huidplekken die vaak gelig van kleur zijn
• Likdoorns: kleine cirkelvormige verdikkingen op een dikke huid

Deze aandoeningen kunnen ongemak veroorzaken bij het lopen. De meeste blaren genezen vanzelf binnen enkele dagen en vereisen geen medische aandacht. Het dragen van comfortabele, goed passende schoenen kan helpen om terugkerende letsels te voorkomen. Een podotherapeut of pedicure kan advies geven over de juiste behandeling en het voorkomen van blaren, eelt en likdoorns.

Bunions en voetklachten

Een bunion is een benige zwelling aan de basis van de grote teen, die pijnlijk kan zijn bij het dragen van schoenen en problemen kan veroorzaken bij het lopen. Bunions komen veel voor, vooral bij vrouwen. Bij een bunion wijst de grote teen naar de andere tenen, en het grote teengewricht steekt uit en vormt een benige knobbel. Onbehandeld kunnen deze eeltknobbels verergeren. Behandeling kan bestaan uit het dragen van comfortabele, brede schoenen, orthesen (inlegzolen), pijnstillers en speciale bunionpads. In sommige gevallen is corrigerende chirurgie nodig.

Diabetische voetproblemen

Patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte) lopen het risico op ernstige voetproblemen, waarvan sommige zeer pijnlijk kunnen zijn. Diabetes kan zenuwen en bloedvaten in de voeten beschadigen, wat leidt tot:

• een slechte bloedcirculatie (ischemie), waardoor de voeten pijnlijk, koud, rood en opgezwollen raken
• Huidinfecties: zweren die rood en gezwollen zijn en een onaangename geur en groene afscheiding veroorzaken
• Huidzweren: pijnlijke zweertjes die langzaam genezen (slechte wondgenezing)
• zenuwbeschadiging (perifere neuropathie), wat leidt tot gevoelloosheid en brandende gevoelens, steken of pijnscheuten in de voeten (diabetische neuropathie)

Onmiddellijke medische hulp is cruciaal bij voetproblemen veroorzaakt door diabetes mellitus. Het is ook belangrijk om een goede voethygiëne te handhaven om voetproblemen te voorkomen en de gezondheid van de voeten te waarborgen.

Enkelpijn

Pijnlijke enkels kunnen verschillende oorzaken hebben. Veelvoorkomende aandoeningen die enkelpijn veroorzaken zijn onder andere:

• Artritis
• Bursitis (slijmbeursontsteking)
• Het tarsaal tunnel syndroom (druk op de scheenbeenzenuw, wat pijn veroorzaakt)
• Plantaire fasciitis (peesplaatontsteking)
• Platvoeten
• Synovitis (ontsteking van het slijmvlies van de gewrichten)
• Tendinitis (peesontsteking)

Gebroken of gebarsten bot (breuk)

Een gebroken of gebarsten bot in de voet kan optreden na een zware blessure of zich geleidelijk ontwikkelen door herhaaldelijke belasting, zoals bij langdurig hardlopen over een harde ondergrond. Botbreuken kunnen ook veroorzaakt worden door osteoporose (verzwakte botten), wat het risico verhoogt bij ouderen.

De botten in en rond de voet die aangetast kunnen worden zijn onder andere:

• De botten in het midden van de voet (zoals de middenvoetsbeentjes)
• De botten van het onderbeen (gebroken been)
• De enkel (gebroken enkel)
• De hiel (gebroken hiel)
• De tenen (gebroken teen)

Symptomen van een gebroken bot zijn hevige pijn, gevoeligheid bij aanraking en soms blauwe plekken of zwelling. Bij vermoeden van een botbreuk is het cruciaal om onmiddellijk te stoppen met bewegen, het gewicht van de voet te halen en medische hulp te zoeken.

Hielpijn

Hielpijn kan door verschillende aandoeningen of omgevingsfactoren worden veroorzaakt, zoals:

• Botproblemen zoals een botbreuk, een botkneuzing, een botinfectie of een botcyste
• Een plotselinge draaiing van de hiel naar binnen of naar buiten
• De ziekte van Sever (pijnlijke hielaandoening bij kinderen)
• Een chronische ontsteking van het hielkussen
• Hard of onhandig op de hiel landen
• Hielspoor

Ingegroeide teennagels

Ingegroeide teennagels ontstaan wanneer de zijkanten van de teennagel in de omliggende huid groeien, wat leidt tot pijn, roodheid en zwelling. In ernstige gevallen kan de huid geïnfecteerd raken. Het is belangrijk om teennagels recht af te knippen en indien nodig de huid voorzichtig van de nagel af te duwen met een wattenstaafje. Bij ernstige gevallen kan een medische ingreep noodzakelijk zijn om een deel van de nagel of de gehele nagel te verwijderen.

Metatarsalgie

Metatarsalgie verwijst naar pijn in het voorste gedeelte van de voet. De pijn kan branderige of doffe kenmerken hebben en verergert vaak tijdens het lopen. Deze aandoening kan één of meerdere tenen in de buurt van de bal van de voet beïnvloeden, of de hele voet.

Oorzaken van metatarsalgie kunnen zijn:

• Het dragen van te strakke schoenen
• Het beoefenen van hoge-impact sporten
• Overgewicht
• Oudere leeftijd

Behandeling van metatarsalgie omvat meestal [PRICE-therapie] (bescherming, rust, ijs, compressie en elevatie), het gebruik van pijnstillers, het dragen van goed passende schoenen en het gebruik van schokabsorberende inlegzolen. In zeldzame gevallen kan een operatie nodig zijn om de onderliggende schade te herstellen.

Morton neuroom en pijnlijke voetaandoeningen

Morton neuroom is een aandoening waarbij de zenuwen tussen de tenen worden ingeklemd door vezelachtig weefsel, wat pijn en ongemak veroorzaakt op de bal van de voet en aan de basis van de tenen. Meestal is de zenuw tussen de derde en vierde teen aangetast, hoewel de tweede en derde teen soms ook betrokken kunnen zijn.

Behandelopties omvatten het dragen van bredere schoenen, het gebruik van pijnstillers en steroïde-injecties. Als deze maatregelen niet effectief zijn, kan een operatie noodzakelijk zijn om de ingeklemde zenuw te verlichten.

Object ingebed in de voet

Voetpijn kan ook worden veroorzaakt door een object dat in de voet is ingebed, zoals een splinter of een doorn. Als het object oppervlakkig zit, kan het meestal zelf worden verwijderd door de voet te reinigen en het object met een pincet te verwijderen. Bij dieper ingebrachte voorwerpen is medische hulp noodzakelijk om verdere complicaties te voorkomen.

Oedeem (zwelling)

Oedeem, oftewel vochtophoping in de voet, kan leiden tot pijn, zwaarte en zwelling. Dit gebeurt vaak door een ophoping van vocht in de weefsels, wat kan worden veroorzaakt door verschillende factoren zoals trauma, hart- of nierproblemen. Het oedeem kan ook het onderbeen beïnvloeden. Medisch advies is noodzakelijk om de oorzaak van het oedeem vast te stellen en de juiste behandeling te bepalen.

Plantaire fasciitis

Plantaire fasciitis, oftewel peesplaatontsteking, ontstaat door schade aan de fascia, een taaie band van weefsel die onder de voetzool loopt. Dit veroorzaakt vaak pijn in de hiel, vooral bij mensen tussen de veertig en zestig jaar die overgewicht hebben of langdurig staan. De pijn is meestal het ergst in de ochtend en neemt aan het einde van de dag vaak af.

Tips voor verlichting van plantaire fasciitis:

• De hiel rust geven
• Fysiotherapie
• Het dragen van goed passende, ondersteunende schoenen
• Ijspakkingen aanbrengen
• Injecties (in uitzonderlijke gevallen)
• Pijnstillers

Teenpijn

Pijn in de tenen kan door verschillende aandoeningen worden veroorzaakt, zoals:

• Blaren
• Eeltknobbels
• Een gebroken teen
• Hamerteen (abnormale kromming van het middelste gewricht van de teen)
• Een ingegroeide teennagel
• Klauwteen
• Sesamoidfractuur
• Een verstuikte teen
• Een tumor
• Turfteen
• Hallux rigidus (artrose van het gewricht van de grote teen met pijn en stijfheid)
• Het blauwe teen syndroom
• Jicht
• Likdoorns en eelt
• Morton neuroom

Verstuikingen en verrekkingen

Verstuikingen en verrekkingen zijn veelvoorkomende verwondingen waarbij spieren en ligamenten (sterke weefselbanden rond gewrichten) worden getroffen. Deze letsels ontstaan vaak door plotselinge bewegingen, zoals bij sporten of vallen. Een verstuiking betekent dat ligamenten zijn uitgerekt, verdraaid of gescheurd, terwijl een verrekking verwijst naar uitrekking of scheuring van spiervezels.

Symptomen van verstuikingen en verrekkingen omvatten pijn, zwelling, blauwe plekken en gevoeligheid. De meeste verstuikingen en verrekkingen kunnen thuis worden behandeld met PRICE-therapie (bescherming, rust, ijs, compressie en elevatie) en pijnstillers.

Voetkrampen

Pijnlijke krampen in de voeten kunnen ontstaan door verschillende aandoeningen of risicofactoren, zoals:

• Auto-immuun thyroïditis (ontsteking van de schildklier)
• Bloedarmoede
• Diabetes mellitus (suikerziekte)
• Hartziekten
• Leverziekten
• Schade aan de voetspieren
• Stress en angst
• Uitdroging en elektrolytenstoornissen
• Zwangerschap

Ook omgevingsfactoren zoals onvoldoende of overmatige lichaamsbeweging, slechte houding, het vrouwelijke geslacht, ouderdom, medicijngebruik en slecht passende schoenen kunnen bijdragen aan voetkrampen.

Voetwratten

Voetwratten zijn kleine gezwellen die meestal op de voetzolen voorkomen en pijnlijk kunnen zijn bij belasting of tijdens het lopen. Wratten op de voeten worden vaak gekenmerkt door platte witte huidcirkels met zwarte stipjes in het midden. Hoewel de meeste voetwratten uiteindelijk vanzelf verdwijnen, kunnen ze langdurig ongemak veroorzaken. Behandelopties omvatten vrij verkrijgbare crèmes, gels en pleisters.

Lees verder

• Voeten: Tips voor goede voethygiëne en voetgezondheid
• Voetkrampen: Oorzaken van pijnlijke spierkrampen in voet(en)
• Voetwratten: Behandelingen van wratten op voet
• Pijn aan voeten tijdens nacht: Oorzaken nachteljke voetpijn
• Voetboogpijn: Oorzaken en behandeling van pijn in voetboog