Elektrocardiografie: Meting elektrische activiteit van hart

Elektrocardiografie: Meting elektrische activiteit van hart Een elektrocardiografie is een snel, gemakkelijk, niet-invasief en pijnloos onderzoek waarbij de arts de elektrische activiteit van het hart meet, wat nodig is om de hartfunctie te beoordelen. De arts plaatst voor het onderzoek elektroden op de borst, de armen en de benen. Daarna verbindt hij de elektroden met een ECG-apparaat via draden. De resultaten van de elektrische activiteit van het hart verschijnen als een curve op een scherm wat een arts interpreteert en kan afdrukken. Het ECG geeft informatie over elke hartslag, de zenuwgeleidingspaden van het hart, en de snelheid en het ritme van het hart. Veranderingen in een ECG wijzen mogelijk op veel hartgerelateerde aandoeningen. In een aantal gevallen zijn de resultaten tot slot minder betrouwbaar.

Synoniemen

Een elektrocardiografie (ECG, EKG) is eveneens gekend als een "hartfilmpje".

Pijn op de borst is een mogelijke indicatie voor een elektrocardiografie / Bron: Pexels, PixabayPijn op de borst is een mogelijke indicatie voor een elektrocardiografie / Bron: Pexels, Pixabay

Indicatie elektrocardiografie

De arts voert een elektrocardiografie uit in diverse omstandigheden. Mogelijk zijn nog andere indicaties aanwezig, maar onderstaande lijst geeft reeds een idee van de meest voorkomende oorzaken van het uitvoeren van een elektrocardiografie:
  • Het bepalen van de hartfunctie tijdens een lichamelijk onderzoek. De resultaten zijn later in te zetten als vergelijkend materiaal bij een volgend ECG.
  • Het identificeren van een onregelmatige hartslag.
  • Het onderzoeken van de algemene gezondheid van het hart voor behandelingen of operaties van aandoeningen zoals een myocardinfarct (hartaanval), endocarditis (een ontsteking of infectie van één of meer hartkleppen), en/of na een hartoperatie of hartkatheterisatie.
  • Het opvolgen van het effect van medicatiegebruik bij bepaalde hartaandoeningen.
  • Het testen van de werking van een geïmplanteerde pacemaker.
  • Het zoeken naar de oorzaak van pijn op de borst.
  • Het zoeken van de oorzaak van hartgerelateerde symptomen zoals ernstige vermoeidheid, kortademigheid, duizeligheid, of flauwvallen.

Een ECG gebeurt vaak in combinatie met een inspanningsproef (fietsergometrie).

Tegenindicatie elektrocardiografie

Het onderzoek is bij alle patiënten mogelijk. Sommige patiënten zijn wel allergisch of gevoelig voor de gebruikte lijm om de elektroden te bevestigen. Hiervoor zijn echter hypoallergene alternatieven beschikbaar.

Voor het onderzoek

De arts of technicus heeft vooraf een gesprek met de patiënt over het doel, de praktische kant en de risico’s van het onderzoek. Het is belangrijk dat de arts alle informatie van de patiënt meekrijgt met betrekking tot zijn medicatiegebruik, en het gebruik van vitaminen, kruiden en supplementen. Tevens heeft de arts informatie nodig over een mogelijke pacemaker die bij de patiënt geïmplanteerd is. Normaal gesproken hoeft een patiënt niet te vasten voor het onderzoek. Soms krijgt de patiënt wel specifieke voorbereidingen, maar dit is erg individueel en gebeurt op basis van de reeds aanwezig medische aandoening(en). Een elektrocardiografie gebeurt ofwel poliklinisch waardoor de patiënt na het onderzoek naar huis mag, maar het gebeurt soms ook als onderdeel van een ziekenhuisverblijf. De totale duurtijd van het ECG bedraagt tot slot slechts vijf à tien minuten.

Elektrocardiografie (hartfilmpje) / Bron: CardioNetworks, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Elektrocardiografie (hartfilmpje) / Bron: CardioNetworks, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Tijdens het ECG: Gebruik van elektroden

Het onderzoek varieert afhankelijk van het aanwezige materiaal en personeel, maar meestal verloopt het onderzoek op volgende manier. Eerst doet de patiënt alle sieraden of andere voorwerpen uit omdat deze mogelijk interfereren met een ECG. Daarna doet de patiënt de kledij boven de taille uit. De patiënt ligt plat op een tafel of een bed. Tijdens een elektrocardiografie blijft de patiënt steeds stil liggen en praat hij niet, omdat dit anders foute resultaten geeft. Af en toe scheert de arts of technicus kleine stukjes haar weg of anders knipt hij deze weg, omdat de elektroden anders niet blijven vasthangen aan de huid. De arts reinigt vervolgens de plaatsen waar hij de elektrodes zal plaatsen. Vervolgens plaatst hij elektroden op de borst, de armen en de benen. De arts bevestigt daarna de hoofddraden aan de elektroden, waarna de technicus identificeerbare informatie over de patiënt in de computer van de machine invoert. De patiënt is dan klaar om een ECG te krijgen. De technicus koppelt na het onderzoek alle kabels los en verwijdert de huidelektroden.

Na het onderzoek

De patiënt keert weer terug naar de normale activiteiten, of mag weer naar de ziekenhuiskamer. Andere medische zorgen zijn na dit onderzoek niet nodig.

Risico’s

Een ECG is over het algemeen een veilig onderzoek dat weinig risico’s en complicaties met zich meebrengt. De patiënt heeft geen pijn tijdens het onderzoek. Het is alleen soms vervelend wanneer de technicus de elektroden van het lichaam verwijdert. Wanneer de elektroden te lang blijven zitten, ontstaat een afbraak van weefsel of huidirritatie. De risico’s zijn voorts afhankelijk van de eventueel onderliggende aandoening. Het is bijgevolg belangrijk dat de arts op voorhand op de hoogte is van de medische geschiedenis van de patiënt.

Afwijkende resultaten

Bepaalde factoren of omstandigheden interfereren met de verkregen resultaten van het ECG. Deze omvatten o.a.:

Resultaten van meting elektrische activiteit van het hart

Normale resultaten

Het hart klopt in een regelmatig ritme, meestal tussen de 60 en 100 slagen per minuut. De verkregen curve heeft een normaal uiterlijk.

Abnormale resultaten

Abnormale resultaten komen voor wanneer de curve een abnormaal uiterlijk heeft. Het hart klopt te langzaam (minder dan 60 slagen per minuut) of te snel (meer dan 100 slagen per minuut), of anders is het hartritme niet regelmatig.

Een ECG toont mogelijk volgende aandoeningen aan:
  • Een abnormaal hartritme (dysritmie)
  • Een abnormale hartslag
  • Een aneurysma (uitstulping van een deel van een slagader) dat zich ontwikkelt in de zwakke plekken van de wanden van het hart (dit is mogelijk het gevolg van een eerdere hartaanval).
  • Een eerdere hartaanval (myocardinfarct)
  • Een vergroot hart (cardiomegalie): Dit is meestal het gevolg van hoge bloeddruk of anders krijgt het hart te weinig zuurstof als gevolg van een blokkade in één van de bloedvaten die het hart (de kransslagaders).
  • Onvoldoende bloed- en zuurstoftoevoer naar het hart (cardiale ischemie)
  • Pericaditis: ontsteking van het hart(zakje) (vlies rond het hart)
  • Structurele hartafwijkingen

Holterregistratie

Abnormale hartritmes en onvoldoende bloedtoevoer naar de hartspier treden soms slechts kort of onvoorspelbaar op. Sommige patiënten krijgen daarom een elektrocardiografie die 24u duurt, waarbij de patiënt niet in het ziekenhuis hoeft te blijven. Dit onderzoek is in medische termen gekend als een “holterregistratie”. De draden van de elektroden zijn aangesloten op een op batterijen werkend opnameapparaat dat de patiënt in een zak draagt of dat aan een riem of schouderband hangt. De patiënt houdt tijdens de Holter-monitoring zijn activiteiten bij in een dagboek. De arts vergelijkt vervolgens het dagboek met de elektrische opnames en probeert dan de oorzaak van de klachten te achterhalen.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Holter-monitoring: 24-uurs bewaking van hart met toestelHolter-monitoring: 24-uurs bewaking van hart met toestelEen standaard ECG is een momentopname van de algehele elektrische activiteit van het hart, maar dankzij de Holter-meting…
Hartfilm of ECGHartfilm of ECGEen hartfilm of een ECG is soms nodig om te ontdekken of het hart problemen heeft met de werking. Een hartfilmpje is sim…
De uitwendige pacemaker - levenslange zorg voor je hartDe uitwendige pacemaker is minder bekend dan de inwendige variant die levenslang met zich mee gedragen wordt. Het doel v…
ECG: met een gerust hart sportenECG: met een gerust hart sportenAls sport een groot deel van je vrije tijd uitmaakt, moet je er absoluut zeker van zijn dat je gezond bent. Plotselinge…

Chordoom: Kwaadaardige primaire bottumorChordoom: Kwaadaardige primaire bottumorEen chordoom is een zeldzaam kwaadaardig gezwel dat toebehoort aan de familie van een sarcoom, een vorm van kanker die b…
Enchondroom: Goedaardige kraakbeentumor, vaak in de handEnchondroom: Goedaardige kraakbeentumor, vaak in de handEen enchondroom is een goedaardige kraakbeentumor die de binnenkant van de botten treft. Enchondromen zijn de meest voor…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: ArtsyBee, Pixabay
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 14 september 2016
  • Definition, http://www.mayoclinic.org/tests-procedures/electrocardiogram/basics/definition/prc-20014152, geraadpleegd op 14 september 2016
  • Electrocardiogram (1), http://www.webmd.com/heart-disease/electrocardiogram#1, geraadpleegd op 14 september 2016
  • Electrocardiogram (2), http://www.webmd.com/heart-disease/electrocardiogram#2, geraadpleegd op 14 september 2016
  • Electrocardiogram (3), http://www.webmd.com/heart-disease/electrocardiogram#3, geraadpleegd op 14 september 2016
  • Electrocardiogram, http://www.saintlukeshealthsystem.org/health-library/electrocardiogram, geraadpleegd op 14 september 2016
  • Electrocardiography, http://emedicine.medscape.com/article/1894014-overview#showall, geraadpleegd op 14 september 2016
  • Electrocardiography, http://www.merckmanuals.com/home/heart-and-blood-vessel-disorders/diagnosis-of-heart-and-blood-vessel-disorders/electrocardiography, geraadpleegd op 14 september 2016
  • Results, http://www.mayoclinic.org/tests-procedures/electrocardiogram/basics/results/prc-20014152, geraadpleegd op 14 september 2016
  • Risks, http://www.mayoclinic.org/tests-procedures/electrocardiogram/basics/risks/prc-20014152, geraadpleegd op 14 september 2016
  • What you can expect, http://www.mayoclinic.org/tests-procedures/electrocardiogram/basics/what-you-can-expect/prc-20014152, geraadpleegd op 14 september 2016
  • Afbeelding bron 1: Pexels, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: CardioNetworks, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 27-01-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 14
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.