Oorbloeding: Bloeding uit het oor met bloederige afscheiding

Bij een oorbloeding komt bloed uit het oor, wat kan variëren van enkele druppels tot een constante bloeding. Deze bloederige afscheiding kan een mengsel zijn van pus, vloeistof en bloed. Het bloed is niet altijd afkomstig van het oor zelf; ook aandoeningen in de hersenen, bloedvaten of bloedstollingsstoornissen kunnen leiden tot bloedingen uit de oren. Soms zijn de oorzaken van een bloederige afscheiding mild of tijdelijk (zoals bij een gewone middenoorontsteking), waarbij zelfzorgmaatregelen voldoende zijn. In andere gevallen is echter snel medisch ingrijpen noodzakelijk om het onderliggende probleem te diagnosticeren en te verhelpen, om zo het gehoorvermogen of zelfs het leven van de patiënt te redden. Een bloeding uit het oor is namelijk een ernstig waarschuwingssignaal.

• Anatomie oor en relatie tot oorbloeding
• Epidemiologie
• Mechanisme
• Oorzaken van oorbloeding
• Cholesteatoom
• Diffuse intravasale stolling & oorbloeding
• Gescheurd trommelvlies
• Hemorragische koorts & bloed uit oren
• Infectie door oorpiercing of oorbellen
• Kanker
• Oorontsteking
• Oorpoliepen
• Schedelbreuk
• Vreemd voorwerp in het oor
• Risicofactoren
• Risicogroepen
• Symptomen: Bloederige afscheiding
• Alarmtekens bij bloed uit de oren
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling bij bloeding uit het oor
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Anatomie oor en relatie tot oorbloeding

De anatomie van het oor is cruciaal voor het begrijpen van oorbloeding, aangezien het oor uit verschillende onderdelen bestaat die met elkaar in verbinding staan. Het oor is onderverdeeld in drie secties: het uitwendige oor, het middenoor en het binnenoor. Elk van deze delen speelt een rol in het transporteren van geluid en kan in verschillende mate betrokken raken bij oorbloeding.

Het uitwendige oor
Het uitwendige oor bestaat uit de oorschelp en de gehoorgang. De oorschelp is het zichtbare deel van het oor en is samengesteld uit kraakbeen bedekt met huid. De gehoorgang is een buis die geluidsgolven naar het trommelvlies leidt. Bloedingen in dit gebied kunnen ontstaan door trauma aan de oorschelp, infecties of een verstopping van de gehoorgang door bijvoorbeeld oorsmeer of vreemde voorwerpen.

Het middenoor
Het middenoor bevat de gehoorbeentjes (de malleus, incus en stapes), die geluidsgolven van het trommelvlies naar het binnenoor overdragen. Bloedingen in het middenoor kunnen optreden als gevolg van infecties zoals otitis media, of door barotrauma (drukverschil) die het trommelvlies beschadigt. Deze bloedingen kunnen zowel uit het trommelvlies als uit de gehoorgang stromen.

Het binnenoor
Het binnenoor, bestaande uit de cochlea (slakkenhuis) en de semicirculaire kanalen, speelt een rol in het gehoor en evenwicht. Bloeding in het binnenoor kan leiden tot ernstige complicaties, zoals gehoorverlies of evenwichtsstoornissen. Oorbloedingen vanuit het binnenoor kunnen voortkomen uit aandoeningen die de bloedvaten in dit gebied beïnvloeden, zoals tumoren of vasculaire malformaties.

Epidemiologie

Oorbloedingen komen relatief vaak voor, vooral bij patiënten die te maken hebben met trauma, infecties of bepaalde medische aandoeningen. De frequentie van oorbloeding varieert afhankelijk van de oorzaak en de leeftijdsgroep.

Traumatische oorbloeding
Trauma is een van de meest voorkomende oorzaken van oorbloeding, vooral bij kinderen en jongvolwassenen. Oorbloedingen door verwondingen aan de oorschelp of gehoorgang zijn vaak het gevolg van een ongeluk, zoals een val of een sportblessure. Deze bloedingen komen vaker voor bij mannelijke patiënten dan bij vrouwelijke patiënten, vooral in situaties waarin fysiek contact betrokken is.

Infecties en ontstekingen
Oorbloedingen door infecties, zoals otitis media of extern otitis, komen vaker voor bij jonge kinderen. Otitis media, een ontsteking van het middenoor, kan leiden tot een bloedige afscheiding uit het oor, vooral wanneer de infectie gepaard gaat met een perforatie van het trommelvlies. Bij volwassenen kunnen chronische infecties, zoals cholesteatoom, ook oorbloeding veroorzaken.

Vasculaire aandoeningen
Zeldzame gevallen van oorbloeding worden veroorzaakt door vasculaire aandoeningen, zoals een aorta-aneurysma of arterioveneuze malformaties, die de bloedtoevoer naar het oor beïnvloeden. Deze bloedingen zijn zeldzaam, maar kunnen ernstige gevolgen hebben.

Mechanisme

Oorbloeding kan door verschillende mechanismen ontstaan, afhankelijk van de onderliggende oorzaak. In sommige gevallen is het mechanisme relatief eenvoudig, zoals bij trauma, terwijl in andere gevallen de bloedingen het gevolg zijn van complexe fysiologische of pathologische processen.

Trauma en schade aan bloedvaten
Bij traumatische oorbloeding worden de bloedvaten in het oor beschadigd door fysieke impact. De bloedvaten in de oorschelp of gehoorgang kunnen door stoten of snijden scheuren, wat resulteert in een bloeding. In het geval van een fractuur van de schedelbasis kunnen bloedingen vanuit het middenoor optreden, vaak gepaard gaand met andere symptomen zoals gehoorverlies of duizeligheid.

Infecties en ontstekingen
Bij infecties zoals otitis media kan ontsteking leiden tot zwelling en druk op de bloedvaten in het middenoor, wat mogelijk resulteert in een scheuring van de bloedvaten en bloedingen. Een perforatie van het trommelvlies kan ook optreden bij ernstige infecties, wat leidt tot het lekken van pus of bloed uit het oor.

Vasculaire aandoeningen
In gevallen van vasculaire malformaties, zoals een arterioveneuze malformatie in de regio van het oor, kunnen bloedingen ontstaan door de abnormale verbinding tussen slagaders en aders. Deze bloedingen kunnen moeilijk te beheersen zijn vanwege de druk van het bloed in de slagaders.

Oorzaken van oorbloeding

Cholesteatoom

Een cholesteatoom is een abnormale groei van huidcellen in het middenoor, vaak als gevolg van een gescheurd trommelvlies of herhaalde oorinfecties. Deze tumor bevindt zich net achter het trommelvlies en kan na verloop van tijd schade aan de middenoorstructuren, inclusief de botten, veroorzaken. Bloedingen kunnen optreden als een complicatie van deze aandoening.

Diffuse intravasale stolling & oorbloeding

Diffuse intravasale stolling (DIS) is een ernstige bloedstollingsstoornis waarbij er door een klein letsel of zelfs zonder trauma abnormale bloedingen kunnen optreden. In zeldzame gevallen kan DIS leiden tot een oorbloeding.

Gescheurd trommelvlies

Een gescheurd trommelvlies kan ontstaan door het binnendringen van vreemd materiaal, blootstelling aan luide geluiden (akoestisch trauma), infecties of plotselinge veranderingen in luchtdruk. Een gescheurd trommelvlies kan gepaard gaan met bloeding uit het oor en gehoorverlies.

Hemorragische koorts & bloed uit oren

Hemorragische koorts verwijst naar aandoeningen waarbij koorts en bloedingen optreden.

Ebola
Ebola komt voornamelijk voor in delen van West-Afrika. In de gevorderde stadia van de ziekte breekt het virus de bloedvaten af, wat kan leiden tot bloedingen uit lichaamsopeningen zoals de mond, neus (neusbloedingen) en anus (anale bloedingen). Hoewel virale hemorragische koorts niet altijd dodelijk is, overlijdt bijna het merendeel van de patiënten aan de ziekte.

Andere vormen van hemorragische koorts
Andere vormen van hemorragische koorts zoals Lassa-koorts, Marburg-koorts en gele koorts kunnen ook leiden tot oorbloedingen, hoewel dit minder vaak voorkomt. Deze aandoeningen kunnen gepaard gaan met griepachtige symptomen en geelzucht.

Infectie door oorpiercing of oorbellen

Een infectie kan optreden als een piercing wordt aangebracht met onhygiënische middelen. Als een oorbloeding gepaard gaat met een oorafscheiding die dikke, groene, stinkende pus bevat, samen met een rode, gezwollen en zachte infectieplaats, kan dit wijzen op een infectie door de oorpiercing. Te strakke oorbellen kunnen ook oorbloedingen veroorzaken en verhogen het risico op infectie.

Kanker

Hoewel kanker van het oor minder vaak voorkomt dan andere vormen van kanker, kunnen kwaadaardige tumoren in het buiten- of middenoor leiden tot oorbloedingen. Huidkanker van het oor kan ontstaan door een ongecontroleerde groei van abnormale cellen die gezonde cellen vernietigen.

Oorontsteking

Otitis media (middenoorontsteking)
Een verkoudheid of andere luchtweginfecties kunnen leiden tot een middenoorontsteking (otitis media). Dit is de meest voorkomende oorzaak van een bloeding uit het oor. Bij deze aandoening zwelt de bekleding van de buis van Eustachius op, waardoor druk en ophoping van vloeistof ontstaan. Deze vloeistof kan infecties veroorzaken en leiden tot pijn, bloeding en tijdelijk gehoorverlies. Koorts is ook een veelvoorkomend symptoom. Vooral kinderen zijn vatbaar voor middenoorontstekingen.

Maligne otitis externa
Otitis externa, ook bekend als zwemmersoor, infecteert normaal gesproken alleen de uitwendige gehoorgang. In zeldzame gevallen kan de infectie zich uitbreiden naar de botten van de schedel, een aandoening die bekend staat als ‘maligne otitis externa’ of 'necrotiserende otitis externa'. Deze agressieve infectie kan leiden tot een bloeding uit het oor en wordt ook wel aangeduid als 'osteomyelitis van de schedelbasis'.

Oorpoliepen

Oorpoliepen zijn goedaardige gezwellen die kunnen leiden tot oorafscheiding. Deze poliepen ontstaan vaak door chronische infecties en herhaalde irritatie. Hoewel bloedingen uit poliepen zeldzaam zijn, kunnen ze optreden bij letsel door een vreemd voorwerp in het oor.

Schedelbreuk

Een bloeding uit het oor kan optreden bij een letsel aan de basis van de schedel, zoals bij een schedelbreuk. Naast een oorbloeding kunnen er ook neusbloedingen en afscheiding van hersenvocht optreden. Een oorbloeding bij een schedelbreuk is meestal het gevolg van een ernstig hoofdtrauma.

Vreemd voorwerp in het oor

Kinderen plaatsen vaak vreemde voorwerpen in hun oren, zoals doekjes, pennen, stokjes, potloden, kralen, voedsel of speelgoed. Als een vreemd voorwerp het trommelvlies doorboort of een letsel aan de huid van het oorkanaal veroorzaakt, kan dit leiden tot een oorbloeding. EHBO-tips zijn nuttig voor het verwijderen van vreemde voorwerpen uit het oor.

Risicofactoren

Er zijn verschillende risicofactoren die de kans op het ervaren van oorbloeding verhogen. Risicofactoren variëren afhankelijk van de oorzaak van de bloeding.

Trauma en ongevallen
Mensen die betrokken zijn bij fysieke activiteiten, zoals contact sport, of die een verhoogd risico op ongevallen lopen, hebben een verhoogd risico op oorbloeding door trauma. Dit geldt vooral voor jongere mannen die vaak deelnemen aan risicovolle activiteiten.

Infecties en eerdere oorproblemen
Patiënten met een voorgeschiedenis van oorinfecties of chronische aandoeningen zoals otitis media of cholesteatoom lopen een hoger risico op het ontwikkelen van oorbloeding. Bovendien kunnen patiënten die regelmatig last hebben van verstopte oren of oorsmeer opbouw een verhoogd risico lopen op infecties.

Vasculaire aandoeningen
Patiënten met vasculaire aandoeningen, zoals hoge bloeddruk, aneurysma's of andere vaatproblemen, kunnen een verhoogd risico op oorbloeding ervaren. Deze aandoeningen kunnen de bloedvaten in het oor verzwakken, wat bloedingen kan veroorzaken.

Risicogroepen

Bepaalde groepen mensen lopen meer risico op het ontwikkelen van oorbloeding. Dit kan te maken hebben met leeftijd, geslacht of medische aandoeningen.

Kinderen en jongeren
Kinderen en jonge volwassenen hebben een hoger risico op traumatische oorbloeding vanwege hun actieve levensstijl en verhoogde kans op ongelukken. Dit geldt vooral voor kinderen die betrokken zijn bij sport en fysieke activiteiten.

Ouderen
Oudere volwassenen kunnen een verhoogd risico lopen op oorbloeding door leeftijdsgebonden veranderingen in de bloedvaten en het risico op aandoeningen zoals arteriële hypertensie. Bovendien kunnen ouderen vaker lijden aan infecties die bloedingen in het oor kunnen veroorzaken.

Patiënten met chronische oorziekten
Patiënten met chronische oorziekten, zoals cholesteatoom of frequente infecties, hebben een verhoogd risico op oorbloeding door langdurige schade aan de structuren van het oor en de bloedvaten.

Symptomen: Bloederige afscheiding

Afhankelijk van de oorzaak van de bloeding kunnen verschillende symptomen optreden naast de bloederige afscheiding:

• Desoriëntatie
• Diepe, donkere kringen rond de ogen
• Duizeligheid
• Een (bloederige) oorafscheiding (mogelijk met een sterke geur)
• Een zoemend geluid in het oor / Oorsuizen
• Evenwichtsproblemen
• Flauwvallen
• Gehoorverlies / Plotselinge doofheid
• Hoofdpijn
• Jeukende oren
• Koorts
• Oorpijn (otalgie)
• Slaperigheid
• Verwardheid
• Zwakte van het Gezicht

Alarmtekens bij bloed uit de oren

Dringend contact met een arts is noodzakelijk wanneer de volgende alarmtekens aanwezig zijn:

• Braken
• Duizeligheid
• Een abnormale pupilgrootte
• Een bloedneus
• Een zeer omvangrijke of langdurige oorbloeding
• Ernstige uitputting en zwakte
• Problemen met het gezichtsvermogen

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van oorbloeding begint met een gedetailleerde anamnese en lichamelijk onderzoek. Het is belangrijk om de oorzaak van de bloeding te identificeren om de juiste behandeling te bepalen.

Fysiek onderzoek
Een grondig lichamelijk onderzoek wordt uitgevoerd om te controleren op tekenen van trauma, infectie of andere oorzaken van bloeding. De arts zal ook letten op de aanwezigheid van pus, zwelling of andere afwijkingen in het oor.

Beeldvorming en laboratoriumtests
In sommige gevallen kunnen beeldvormingstechnieken zoals CT-scans of MRI-scans nodig zijn om te controleren op schedelfracturen of andere onderliggende oorzaken van de bloeding. Laboratoriumtests kunnen ook worden uitgevoerd om te controleren op infecties of bloedingsstoornissen.

Behandeling bij bloeding uit het oor

Medische behandeling
Aangezien er veel mogelijke oorzaken zijn voor een bloeding uit het oor, is het noodzakelijk dat een arts de diagnose stelt en een passende behandeling voorschrijft. Dit kan medicatie, medische procedures of chirurgische ingrepen omvatten. Zodra de aandoening onder controle is, kunnen verdere complicaties worden verminderd met eenvoudige maatregelen en zelfzorgmiddelen.

Eenvoudige tips
Enkele tips om het risico op oorproblemen met bloeding te verminderen:

• Gebruik geen hoofdtelefoon totdat de aandoening is verholpen. Beperk het gebruik van hoofdtelefoons om verdere schade te voorkomen.
• Reinig het oor niet met voorwerpen zoals haarklemmen of luciferspeldjes. Dit kan meer vuil in het oor brengen. Het reinigen met water is ook niet nodig, omdat dit irritatie en infecties kan veroorzaken.
• Gebruik oordopjes bij het zwemmen en zelfs bij het douchen om water in het oor te voorkomen.

Huishoudmiddelen
Enkele zelfzorgtips om zwelling en pijn te verminderen:

Basilicum
Basilicum heeft antibacteriële eigenschappen die kunnen helpen de infectie te verminderen en pijn te verlichten.

Moedermelk
Moedermelk kan helpen bij het genezen van ontstekingen, inclusief oorontstekingen bij zuigelingen.

Ui
Ui kan nuttig zijn bij de behandeling van een middenoorontsteking. Maak het sap van één kleine ui lauw en breng twee tot drie druppels in het oor aan. Wacht vijf minuten en kantel het hoofd om de vloeistof af te voeren. Herhaal dit twee tot drie keer per dag.

Warme kompressen
Warme kompressen helpen bij het afvoeren van (bloederige) afscheidingen en bevorderen de vloeistofstroom, wat pijn kan verlichten.

Witte azijn en alcohol wrijven
Witte azijn heeft antibacteriële eigenschappen die nuttig kunnen zijn bij een middenoorontsteking. Alcohol heeft uitdrogende effecten die helpen bij het verdampen van vloeistof in het oor.

Prognose

De prognose van oorbloeding hangt af van de oorzaak, de ernst van de bloeding en de snelheid waarmee behandeling wordt gestart. In de meeste gevallen herstellen patiënten goed met de juiste behandeling.

Goede prognose bij traumatisch letsel
In gevallen van traumatisch letsel, zoals een verwonding aan de oorschelp, herstellen de meeste patiënten goed met conservatieve behandeling en hebben ze geen langdurige complicaties.

Prognose bij infecties
Bij infecties zoals otitis media is de prognose meestal goed met antibiotische behandeling, hoewel er soms langdurige gehoorproblemen kunnen optreden.

Complicaties

Oorbloedingen kunnen leiden tot complicaties als ze niet adequaat worden behandeld.

Infectie van het middenoor
Onbehandelde infecties kunnen leiden tot chronische oorproblemen, zoals perforatie van het trommelvlies of chronische otitis media.

Gehoorverlies
Ernstige bloedingen of infecties die het middenoor of binnenoor aantasten, kunnen blijvende gehoorproblemen veroorzaken.

Preventie

Er zijn verschillende manieren om het risico op oorbloeding te verminderen, vooral door het voorkomen van trauma en infecties.

Bescherming tegen trauma
Het dragen van beschermende oorbeschermers tijdens risicovolle activiteiten, zoals contact sporten of het werken met zware machines, kan helpen om trauma aan het oor te voorkomen.

Vermijden van infecties
Goede hygiëne en het vermijden van verstopte oren door regelmatig het oorsmeer te verwijderen, kan helpen om oorinfecties te voorkomen die kunnen leiden tot bloeding.

Lees verder

• Gescheurd trommelvlies in oor: Gehoorverlies bij patiënt
• Oorpoliepen: Goedaardige gezwellen met afscheiding uit oor
• Otitis media (middenoorontsteking): Infectie bij kinderen
• Zwemmersoor: Ooraandoening met afscheiding uit oor & oorpijn
• EHBO bij vreemd voorwerp of insect in het oor