Zwemmersoor: Ooraandoening met afscheiding uit oor & oorpijn
Bij een zwemmersoor (otitis externa) is de oorschelp en de gehoorgang ontstoken. Dit ontstaat vaak door water dat in het oor terechtkomt na het zwemmen, wat een vochtige omgeving creëert die aantrekkelijk is voor bacteriën en schimmels. Kenmerkende symptomen zijn oorafscheiding, oorpijn en gehoorverlies. De aandoening is doorgaans goed te behandelen met antibiotica-oordruppels, waarmee complicaties meestal worden voorkomen. In sommige gevallen kan een meer invasieve behandeling nodig zijn.
Epidemiologie ooraandoening
Zwemmersoor komt vooral voor bij kinderen, tieners en jongvolwassenen. Bij kinderen is de aandoening zeldzaam voor de leeftijd van twee jaar. Mensen die leven in warme, vochtige klimaten hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van een zwemmersoor.
Oorzaken acuut of chronisch zwemmersoor
Acuut zwemmersoor
Schade aan de huid
De belangrijkste oorzaak van een zwemmersoor is schade aan de huid van het uitwendige oor of de gehoorgang, waardoor bacteriën of schimmels binnendringen. Schade aan de huid kan ontstaan door:
- Blootstelling aan chemicaliën zoals haarverf, bleekmiddelen, sommige shampoos en haarsprays
- Onjuist reinigen van de oren met wattenstaafjes, doekjes of andere voorwerpen
- Inbrengen van voorwerpen in het oor zoals oordopjes, een hoorapparaat, of een hoofdtelefoon
- Krabben aan het oorgebied
Water in het oor
Een zwemmersoor ontstaat ook snel wanneer iemand zwemt in vervuild water. De bacteriën of schimmels in dit water kunnen een oorontsteking veroorzaken. Ook na het
zwemmen of douchen kan water in het oor blijven zitten, wat zorgt voor een vochtige omgeving die bevorderlijk is voor ziekteverwekkers.
Chronisch zwemmersoor
Een chronisch zwemmersoor kan het gevolg zijn van een
allergische reactie of een chronische huidaandoening zoals
eczeem of
psoriasis. Het kan ook gepaard gaan met een
middenoorontsteking (otitis media) of een luchtweginfectie zoals een
verkoudheid.
Risicofactoren otitis externa
Factoren die het risico op een zwemmersoor verhogen zijn onder andere:
- Overmatig gebruik van wattenstaafjes of andere voorwerpen voor het reinigen van de gehoorgang
- Een smalle gehoorgang waardoor water gemakkelijk vast blijft zitten (vaak bij kinderen)
- Vorige episodes van een zwemmersoor
- Verminderde productie van oorsmeer
- Gebruik van apparaten zoals hoofdtelefoons of gehoorapparaten
- Huidallergieën of irritatie door sieraden, haarlak of haarverf
- Frequent zwemmen
- Zwemmen in vervuild water, zoals in een meer of zwembad
Symptomen: Afscheiding uit het oor en oorpijn
De symptomen van een zwemmersoor kunnen geleidelijk optreden of plotseling verschijnen. Ze zijn meestal mild, maar kunnen verergeren zonder behandeling. Typische symptomen zijn:
Diagnose en onderzoeken
De arts zal de oren inspecteren met een otoscoop (
otoscopie) en constateren dat de gehoorgang rood en gezwollen is; de huid kan ook
schilferig zijn. Door de oorschelp te bewegen, kan de pijn toenemen. Het trommelvlies kan moeilijk zichtbaar zijn door zwelling. De arts kan ook een vloeistofmonster uit het oor nemen en naar een laboratorium sturen om te identificeren welke bacteriën of schimmels de oorzaak zijn van de infectie.
Behandeling
De behandeling bestaat meestal uit antibiotica in de vorm van
oordruppels, die gedurende tien tot veertien dagen worden toegepast. Bij ernstige zwelling kan de arts een wiek in het oor plaatsen om de druppels naar het einde van de gehoorgang te laten druppelen. Indien nodig kunnen orale
antibiotica worden voorgeschreven bij een middenoorontsteking of een infectie die zich buiten het oor verspreidt. Bij schimmelinfecties zal een
antimycoticum (schimmeldodend middel) worden ingezet.
Corticosteroïden (ontstekingsremmers) kunnen nodig zijn om jeuk en
ontsteking te verlichten. Pijnstillers zoals
paracetamol of
ibuprofen kunnen helpen bij de pijnbestrijding. Azijnzuuroordruppels kunnen ook verlichting bieden. Bij chronische gevallen is vaak een langdurige of herhaalde behandeling noodzakelijk. Het is aan te raden om warmte aan het oor toe te passen om de pijn te verlichten. Tijdens de behandeling moeten zwemmen,
duiken, en het gebruik van oordopjes, hoofdtelefoons of gehoorapparaten worden vermeden.
Prognose
De prognose voor een zwemmersoor is doorgaans goed. De pijn verdwijnt meestal binnen 24 uur na het starten van de behandeling. De ontsteking zelf verdwijnt meestal binnen een week.
Complicaties ontsteking gehoorgang en oorschelp
Mogelijke complicaties van een zwemmersoor zijn:
- Verspreiding van de infectie naar omliggende structuren, zoals het schedelbot
- Levensbedreigende situaties als de hersenen of zenuwen worden aangetast
- Verspreiding naar diepe weefsels en bindweefsels, resulterend in cellulitis (huidinfectie met rode en gezwollen huid)
- Bij ouderen of mensen met diabetes mellitus kan een maligne otitis externa of necrotiserende otitis externa ontstaan, wat leidt tot bot- en kraakbeenschade. Deze aandoening vereist hoge doses antibiotica via intraveneuze toediening.
- Het optreden van oorpoliepen, goedaardige gezwellen gepaard met oorafscheiding
- Tijdelijk gehoorverlies
Preventie: Zwemmen in schoon water
Om otitis externa te voorkomen, zijn de volgende maatregelen aanbevolen:
- Houd de oren schoon en droog; voorkom dat er water in de oren komt tijdens douchen, wassen of baden.
- Plaats na blootstelling aan water een mengsel van één druppel alcohol en één druppel witte azijn in de oren om de groei van bacteriën te voorkomen.
- Droog natte oren goed af.
- Gebruik na het zwemmen oordruppels om de gehoorgang te drogen.
- Vermijd krabben aan de oren of het inbrengen van wattenstaafjes of andere objecten in de oren.
- Draag oordopjes tijdens het zwemmen.
- Vermijd zwemmen in vervuild water.
Lees verder