Otoscopie: Inwendig gehooronderzoek van het oor of de oren

Otoscopie: Inwendig gehooronderzoek van het oor of de oren De arts voert een gehooronderzoek uit met behulp van een otoscoop, een inwendig kijkinstrument voorzien van een vergrootglas. Met een otoscopie kan de arts mogelijke problemen in de gehoorgang, het trommelvlies en het middenoor identificeren. Dit onderzoek helpt bij het opsporen van aandoeningen zoals infecties, oorprop (overtallig oorsmeer) of vreemde voorwerpen. De procedure is snel, vrijwel pijnloos, niet-invasief en relatief veilig. Op basis van de resultaten kan de arts onmiddellijk een geschikte behandeling aanbevelen of uitvoeren.

Synoniemen otoscopie

Een otoscopie staat ook bekend onder de volgende synoniemen:
  • inwendig gehooronderzoek
  • inwendig ooronderzoek

Wat is otoscopie?

Otoscopie is een medisch onderzoek waarbij een arts gebruik maakt van een otoscoop, een speciaal instrument dat het mogelijk maakt om de gehoorgang, het trommelvlies en het middenoor in te kijken. Dit onderzoek is essentieel voor het diagnosticeren van verschillende ooraandoeningen, zoals infecties, blokkades, en andere structurele afwijkingen van het oor. Het is een niet-invasieve, snelle en relatief pijnloze procedure die een arts helpt om de oorzaak van oorklachten vast te stellen.

Doelen van otoscopie
Het belangrijkste doel van otoscopie is het visueel inspecteren van de gehoorgang en de onderdelen van het oor die niet zichtbaar zijn voor het blote oog. Dit maakt het mogelijk om aandoeningen te identificeren die mogelijk het gehoor beïnvloeden, zoals ontstekingen, infecties of fysieke blokkades. De arts kan ook het trommelvlies beoordelen op tekenen van perforaties of andere afwijkingen.

De werking van de otoscoop
De otoscoop is voorzien van een vergrootglas en een lichtbron, die samen een gedetailleerd beeld van het oor kunnen geven. Het instrument wordt voorzichtig in de gehoorgang ingebracht, waarbij de arts de gehoorgang en het trommelvlies inspecteert. Er zijn ook geavanceerdere versies van de otoscoop beschikbaar die digitaal beeld kunnen vastleggen, wat kan helpen bij de documentatie en het volgen van veranderingen in de oren van de patiënt.

Indicaties voor otoscopie

Er zijn verschillende situaties waarin otoscopie wordt aanbevolen om de gezondheid van het oor te beoordelen. Het wordt vaak uitgevoerd wanneer een patiënt klachten heeft die wijzen op een ooraandoening.

Verminderd gehoor of gehoorverlies
Bij patiënten die klaarkomen met gehoorproblemen, kan otoscopie helpen bij het identificeren van de oorzaak, zoals een verstopte gehoorgang, een trommelvliesperforatie, of tekenen van infectie die het gehoor beïnvloeden.

Oorpijn
Patiënten die pijn in het oor ervaren, kunnen baat hebben bij otoscopie om de oorzaak van de pijn te achterhalen. Veelvoorkomende oorzaken van oorpijn kunnen infecties, ontstekingen of fysieke blokkades zijn.

Oorafscheiding
Afscheiding uit het oor kan duiden op een infectie of andere aandoeningen van het oor. Otoscopie biedt de arts de mogelijkheid om te kijken naar de oorsprong van deze afscheiding, zoals een ontsteking van het trommelvlies of een middenoorontsteking.

Gehoorgangobstructies, zoals oorsmeer of vreemde voorwerpen
Bij patiënten die mogelijk een verstopte gehoorgang hebben door oorsmeer of een vreemd voorwerp, kan otoscopie helpen om snel te identificeren of er een blokkade aanwezig is die het gehoor beïnvloedt.

Voorbeelden voor onderzoek van de gehoorgang, het trommelvlies en het middenoor

Een patiënt met één of meer van de volgende symptomen dient een arts te raadplegen voor een gehooronderzoek:

De arts gebruikt otoscopie om diverse ooraandoeningen te diagnosticeren en kan de resultaten gebruiken om de effectiviteit van een lopende behandeling te beoordelen. Dit onderzoek kan ook helpen bij het opsporen van een cholesteatoom (choleseatoma), een chronische middenoorontsteking die ontstaat door ingroei van huidcellen uit de uitwendige gehoorgang naar het middenoor. Daarnaast is otoscopie nuttig bij het beoordelen van een hoofdwonde, een gescheurd of geperforeerd trommelvlies, en bij een chronische buitenoorontsteking.

Tegenindicaties voor het onderzoek

Het onderzoek kan niet doorgaan als oorsmeer, vuil, of een object zoals een boon of een korrel het trommelvlies blokkeren. In dergelijke gevallen reinigt de arts eerst de gehoorgang voordat hij verder gaat met het onderzoek. Bovendien kan een huilend kind moeilijk te onderzoeken zijn omdat het trommelvlies dan mogelijk een rode kleur heeft, wat verwarring kan veroorzaken met een mogelijke oorontsteking. Ook patiënten die om psychische of fysieke redenen niet stil kunnen blijven zitten, kunnen soms niet onderzocht worden.

Voorbereidingen voor het onderzoek van het oor of de oren

De patiënt hoeft geen speciale voorbereidingen te treffen voor het onderzoek. Een algemeen advies is om ervoor te zorgen dat de oren vrij zijn van overtollig oorsmeer, indien mogelijk.

Tijdens de otoscopie

De arts dimt eerst de lichten in de onderzoekskamer om de zichtbaarheid te verbeteren. De positie van de patiënt hangt af van zijn of haar leeftijd en toestand:

Baby's en jonge kinderen: Liggen op hun rug met het hoofd naar één kant gedraaid of tegen de borst van een volwassene.
Oudere kinderen en volwassenen: Zitten rechtop en kantelen het hoofd naar de kant van het te onderzoeken oor.
De arts trekt het oor voorzichtig omhoog, naar achteren of naar voren om de gehoorgang recht te krijgen. Vervolgens plaatst hij het puntige uiteinde (speculum) van de otoscoop in het oor. Een lichtstraal schijnt door de otoscoop in de gehoorgang, en de arts beweegt de otoscoop voorzichtig in verschillende richtingen om de binnenzijde van het oor en het trommelvlies te inspecteren. Indien de gehoorgang verstopt is met overtollig oorsmeer (oorprop), zal de arts dit eerst verwijderen. In sommige gevallen wordt een binoculaire microscoop gebruikt door een oorspecialist voor een gedetailleerder zicht.

Als de patiënt last heeft van een oorontsteking, kan er enige pijn optreden. De arts zal het onderzoek onmiddellijk stoppen als de pijn verergert. Soms is de otoscoop uitgerust met een plastic bol en een knopje waarmee een klein zuchtje lucht in de gehoorgang kan worden geblazen. Deze pneumatische otoscoop helpt bij het beoordelen van de beweging van het trommelvlies. Beperkte beweging van het trommelvlies kan wijzen op de aanwezigheid van vocht in het middenoor (otitis media met effusie) en kan een probleem met de buis van Eustachius aangeven.

Na het onderzoek met de otoscoop

Na afloop van het onderzoek deelt de arts onmiddellijk de resultaten met de patiënt. Op basis van deze resultaten kan een behandeling worden aanbevolen of gestart. Hoewel otoscopie een waardevol diagnostisch hulpmiddel is, kunnen sommige oorproblemen niet volledig worden gedetecteerd met alleen dit onderzoek. Vaak zijn aanvullende oor- en gehooronderzoeken nodig, zoals een tympanometrie of een evenwichtsonderzoek.

Resultaten van het onderzoek van de gehoorgang

Normale resultaten
De gehoorgang varieert in grootte, vorm en kleur tussen patiënten. Normaal gezien heeft de gehoorgang een huidskleur en kunnen er kleine haartjes aanwezig zijn. Er kan geelbruine oorsmeer aanwezig zijn. Het trommelvlies heeft een lichtgrijze of glanzend parelwitte kleur, en het licht weerkaatst normaal op het oppervlak van het trommelvlies.

Abnormale resultaten
Kleine kinderen zijn vaak gevoelig voor oorinfecties. Een doffe of afwezige lichtreflex van het trommelvlies kan wijzen op een middenoorinfectie of vocht in het middenoor. Bij een infectie kan het trommelvlies rood en uitpuilend zijn. Een amberkleurige vloeistof of luchtbellen achter het trommelvlies zijn vaak tekenen van vocht in het middenoor. Bij een buitenoorontsteking kan de patiënt pijn ervaren wanneer de arts aan de oorschelp trekt of deze beweegt. De gehoorgang kan rood en gezwollen zijn en gevuld met geelgroene pus.

Risico's van inwendig gehooronderzoek

Een risico van het onderzoek is dat een infectie van het ene oor naar het andere kan worden verspreid als de otoscoop niet goed wordt gereinigd. Er kan ook lichte irritatie optreden doordat het puntige uiteinde van de otoscoop het slijmvlies van de gehoorgang raakt. Dit kan worden voorkomen door de otoscoop langzaam en voorzichtig in de gehoorgang te plaatsen en te bewegen.

Nazorg en vervolgonderzoeken

Na een otoscopie kan het nodig zijn om vervolgonderzoeken te plannen, afhankelijk van de bevindingen. De arts kan aanbevelen om een vervolgafspraak te maken voor verdere evaluatie of behandeling. Ook kunnen aanvullende tests zoals een auditief hersenstamrespons (ABR) of gehoorscreening worden voorgesteld om een vollediger beeld te krijgen van de gehoorstatus en eventuele verdere problemen op te sporen.

Preventie van ooraandoeningen

Hoewel niet alle ooraandoeningen volledig te voorkomen zijn, kunnen de volgende maatregelen bijdragen aan het behoud van een goede oorgezondheid:
  • Regelmatige controle: Laat je oren regelmatig controleren door een zorgverlener, vooral als je symptomen zoals pijn, afscheiding of gehoorverlies ervaart.
  • Goede hygiëne: Houd de oren schoon, maar vermijd het gebruik van wattenstaafjes of andere voorwerpen die het oorsmeer verder kunnen duwen. Reinig de oren voorzichtig met een zachte doek aan de buitenkant.
  • Bescherming: Bescherm je oren tegen extreme temperaturen en hard geluid. Draag oordopjes in lawaaierige omgevingen en gebruik gehoorbescherming bij het zwemmen of duiken.
  • Gezonde levensstijl: Een gezonde levensstijl, inclusief een evenwichtig voedingspatroon en voldoende hydratatie, kan bijdragen aan de algemene gezondheid van de oren en het voorkomen van infecties.

Otoscopie bij kinderen

Otoscopie speelt een belangrijke rol in de diagnostiek van ooraandoeningen bij kinderen, vooral bij de behandeling van veelvoorkomende aandoeningen zoals middenoorontsteking.

Pediatrische otoscopie
Het uitvoeren van otoscopie bij kinderen kan uitdagender zijn, gezien hun beperkte geduld en beweeglijkheid. Het is essentieel dat artsen technieken gebruiken die de procedure zo stressvrij mogelijk maken voor jonge patiënten. In sommige gevallen kan sedatie of het gebruik van een kalmerende techniek nodig zijn om het onderzoek uit te voeren. Voor kinderen is het belangrijk om ook naar het gedrag en de communicatie te kijken, omdat ze mogelijk niet in staat zijn om hun symptomen goed te beschrijven.

Veiligheidsprotocollen bij kinderen
Om het risico op letsel te minimaliseren, moeten artsen bij kinderen extra voorzichtig zijn bij het inbrengen van de otoscoop. Kinderen hebben vaak gevoeliger oren, en het gebruik van een te harde techniek kan leiden tot verwondingen. Het is belangrijk om de gehoorgang voorzichtig te inspecteren en, indien nodig, gebruik te maken van speciale kinderetsen die kleinere oren kunnen benaderen.

Otoscopie in de diagnose van chronische ooraandoeningen

Otoscopie kan een belangrijke rol spelen in het identificeren van chronische ooraandoeningen die langdurige zorg vereisen.

Chronische middenoorontsteking
Chronische middenoorontsteking (otitis media) kan worden geïdentificeerd door otoscopie, waarbij de arts tekenen van ontsteking, littekenweefsel of perforaties in het trommelvlies kan detecteren. Patiënten met chronische oorinfecties hebben vaak meerdere otoscopische onderzoeken nodig om de voortgang van de aandoening te volgen.

Tinnitus en otoscopie
Hoewel tinnitus, of oorsuizen, niet direct via otoscopie kan worden gedetecteerd, kan het onderzoek helpen om andere oorzaken van tinnitus, zoals gehoorgangblokkades of middenoorinfecties, uit te sluiten. In gevallen waar tinnitus wordt veroorzaakt door een onderliggende fysieke aandoening, kan de otoscopie waardevolle informatie verschaffen.

Otoscopie bij ouderenzorg

Bij ouderen is het belangrijk om ooraandoeningen vroegtijdig te detecteren, aangezien gehoorverlies of oorinfecties vaak subtiele tekenen kunnen vertonen die zonder onderzoek onopgemerkt blijven.

Gehoorverlies door veroudering
Veroudering kan leiden tot gehoorverlies door natuurlijke slijtage van de gehoorzintuigen of door chronische aandoeningen. Otoscopie kan helpen bij het identificeren van andere oorzaken van gehoorverlies bij ouderen, zoals trommelvliesbeschadiging of middenoorontsteking. Het is van cruciaal belang om regelmatig te controleren op tekenen van gehoorverlies, vooral bij ouderen die mogelijk minder geneigd zijn om gehoorproblemen te melden.

Otoscopie en geriatrische zorg
Bij oudere patiënten kunnen otoscopie en andere diagnostische hulpmiddelen worden gebruikt om oorinfecties, oorsuizen of andere problemen tijdig te identificeren. Chronische oorinfecties kunnen bij ouderen leiden tot ernstigere complicaties, zoals gehoorverlies, dus vroegtijdige detectie is essentieel.

Otoscopie als hulpmiddel in de preventie van gehoorproblemen

Otoscopie kan niet alleen helpen bij de diagnose van ooraandoeningen, maar ook bij het voorkomen van gehoorproblemen door vroege identificatie van risicofactoren.

Oorsmeeraccumulatie voorkomen
Een van de belangrijkste functies van otoscopie is het identificeren van oorsmeerophoping. Wanneer oorsmeer zich ophoopt, kan het leiden tot gehoorverlies en ongemak. Otoscopie maakt het mogelijk om snel te zien of er een ophoping is en zo nodig het oorsmeer te verwijderen.

Preventieve controle bij risicopatiënten
Mensen die werken in lawaaierige omgevingen of die veel worden blootgesteld aan harde geluiden, kunnen profijt hebben van regelmatig otoscopisch onderzoek. Dit kan helpen om schade aan de gehoorgang of het trommelvlies vroegtijdig op te sporen, voordat het leidt tot permanent gehoorverlies.

Praktische tips voor het omgaan met otoscopie

Otoscopie is een medische procedure die wordt gebruikt om de oren van een patiënt te onderzoeken, met name de gehoorgang en het trommelvlies. Deze procedure kan nuttig zijn bij het diagnosticeren van oorinfecties, oorsmeerophoping, of andere aandoeningen die het gehoor kunnen beïnvloeden. Als je een otoscopie ondergaat, zijn er enkele praktische tips die je kunnen helpen om je voor te bereiden en de procedure gemakkelijker te maken.

Bereid je voor op het onderzoek

Voordat je een otoscopie ondergaat, is het belangrijk om goed voorbereid te zijn. Je arts of zorgverlener zal je vragen om je oren vrij te maken van oorsmeer of vuil. Als je weet dat je veel oorsmeer hebt, kun je ervoor kiezen om een paar dagen van tevoren oordruppels te gebruiken om het oorsmeer los te maken. Dit maakt het gemakkelijker voor de arts om een duidelijk beeld van je gehoorgang en trommelvlies te krijgen.

Als je een geschiedenis hebt van oogaandoeningen of andere oorproblemen, is het belangrijk om dit van tevoren aan te geven, zodat de arts rekening kan houden met deze factoren tijdens het onderzoek.

Wees voorbereid op een mogelijk ongemak

Otoscopie is meestal een pijnloze procedure, maar het kan enige lichte ongemakken veroorzaken. Het inbrengen van de otoscoop in de gehoorgang kan een beetje oncomfortabel aanvoelen, vooral als je last hebt van een verstopte gehoorgang of een infectie. Als je pijn ervaart tijdens het onderzoek, informeer dan direct je arts zodat zij het onderzoek kunnen aanpassen of alternatieve opties kunnen aanbieden.

Het is normaal om een lichte druk of een gevoel van verstopping te voelen tijdens de procedure, maar dit zou snel moeten verdwijnen zodra het onderzoek is voltooid.

Vraag om uitleg over de resultaten

Na de otoscopie zal de arts de bevindingen met je delen. Als er iets ongewoons wordt opgemerkt, zoals een infectie, schade aan het trommelvlies of overtollig oorsmeer, kan de arts je adviseren over de volgende stappen. Dit kan variëren van een behandeling voor een huidinfectie tot een aanbeveling voor oorreiniging of medicatie. Het is belangrijk om alle vragen die je hebt over de resultaten van het onderzoek te stellen, zodat je volledig begrijpt wat er aan de hand is.

Neem de juiste nazorg in acht

Na een otoscopie zijn er vaak geen specifieke nazorgmaatregelen nodig, tenzij je een behandeling hebt gekregen, zoals oorreiniging of het gebruik van medicatie. Als je een ooraandoening hebt, zoals een huidinfectie, kan de arts antibiotica of andere medicijnen voorschrijven om de aandoening te behandelen. Zorg ervoor dat je de instructies van je arts opvolgt en de medicatie op de juiste manier gebruikt.

Als je last hebt van pijn of ongemak na het onderzoek, neem dan contact op met je arts voor advies over pijnverlichting of aanvullende behandelingen.

Houd rekening met follow-up afspraken

In sommige gevallen kan een otoscopie vervolgonderzoeken vereisen, vooral als er sprake is van een infectie of andere aandoening die behandeling nodig heeft. Plan eventuele vervolgafspraken, zoals controleafspraken voor het opvolgen van een ooraandoening, om ervoor te zorgen dat je gehoor en oorg gezondheid in de gaten worden gehouden.

Als je medicijnen hebt gekregen voor een ooraandoening, vraag dan je arts wanneer je terug moet komen voor een follow-up om de effectiviteit van de behandeling te beoordelen.

Blijf je oren goed verzorgen

Het is belangrijk om je oren goed te blijven verzorgen na een otoscopie. Dit betekent het vermijden van het inbrengen van vreemde voorwerpen, zoals wattenstaafjes, in je oren, omdat dit schade kan veroorzaken aan het trommelvlies of de gehoorgang. Het is ook belangrijk om je oren goed te drogen na het zwemmen of douchen om te voorkomen dat er vocht in de gehoorgang blijft staan, wat kan leiden tot infecties.

Door je oren goed te verzorgen en regelmatig je arts te raadplegen, kun je de gezondheid van je oren behouden en mogelijke problemen vroegtijdig opsporen.

Misvattingen rond otoscopie

Otoscopie is alleen nuttig voor het diagnosticeren van ooraandoeningen

Hoewel otoscopie veel gebruikt wordt om ooraandoeningen zoals oorinfecties en verstoppingen door cerumen (oorsmeer) te diagnosticeren, kan het ook nuttig zijn voor het beoordelen van andere aandoeningen. De procedure helpt artsen bijvoorbeeld bij het evalueren van de structuur van het middenoor en het trommelvlies, evenals het identificeren van afwijkingen die verband houden met de gehoorgang, zoals tumoren of afwijkingen in de bloedvaten. In sommige gevallen kan otoscopie ook aanwijzingen geven voor infecties of tumoren in andere delen van het hoofd of de nek.

Otoscopie is altijd pijnloos

Hoewel otoscopie over het algemeen als een niet-invasieve en pijnloze procedure wordt beschouwd, kunnen sommige patiënten ongemak ervaren, vooral als de gehoorgang geïrriteerd is of als er sprake is van een ooraandoening zoals huidinfectie. Het inbrengen van de otoscoop kan licht ongemak veroorzaken, vooral bij mensen die gevoelig zijn voor druk in de oren. In gevallen van ernstige ontstekingen of infecties kan de procedure tijdelijk ongemakkelijk aanvoelen, maar dit is meestal van korte duur.

Otoscopie vereist altijd geen verdere tests

Hoewel otoscopie vaak genoeg is voor het stellen van een diagnose, kunnen verdere tests noodzakelijk zijn afhankelijk van de bevindingen. Als de arts bijvoorbeeld tekenen van een beschadigde trommelvlies of andere afwijkingen opmerkt, kunnen aanvullende beeldvormingstechnieken, zoals een MRI of CT-scan, nodig zijn om de omvang van het probleem beter te begrijpen. In sommige gevallen kan de arts ook kiezen voor het nemen van een monster van het oorsmeer of het afnemen van een bloedonderzoek als er aanwijzingen zijn voor een infectie of andere systemische aandoening.

Otoscopie is alleen nuttig voor het vaststellen van gehoorverlies

Hoewel otoscopie kan helpen bij het identificeren van mogelijke oorzaken van gehoorverlies, zoals blokkades in de gehoorgang of beschadigingen aan het gehoorsysteem, is het niet altijd het belangrijkste diagnostische hulpmiddel voor gehoorverlies. Gehoorverlies kan door verschillende factoren worden veroorzaakt, en een volledige evaluatie van de gehoorfunctie kan andere tests vereisen, zoals audiometrie of tympanometrie. Otoscopie is vooral waardevol als onderdeel van een breder diagnostisch proces voor oor- en gehoorproblemen.

Otoscopie is alleen nodig bij gehoorklachten

Veel mensen denken dat otoscopie alleen nodig is wanneer ze gehoorklachten hebben, zoals oorsuizen of gehoorverlies. In werkelijkheid wordt otoscopie vaak preventief uitgevoerd, bijvoorbeeld bij kinderen die frequente oorinfecties hebben of bij volwassenen met een verhoogd risico op ooraandoeningen. Het kan ook helpen bij het monitoren van de gezondheid van de oren van patiënten met chronische aandoeningen die het gehoor kunnen beïnvloeden, zoals diabetes of auto-immuunziekten.

Otoscopie kan alleen door een specialist worden uitgevoerd

Hoewel otoscopie vaak door een arts of KNO-specialist wordt uitgevoerd, kunnen ook huisartsen en verpleegkundigen otoscopie uitvoeren als onderdeel van routinecontroles of bij het onderzoeken van oorklachten. Het is een relatief eenvoudige procedure die geen specialistische apparatuur vereist en die veel artsen in hun praktijk kunnen uitvoeren. Natuurlijk kunnen meer complexe gevallen of bij twijfel over de resultaten een doorverwijzing naar een specialist nodig zijn.

Lees verder

© 2016 - 2025 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Oorontsteking van de gehoorgang, symptomenOorontsteking van de gehoorgang, symptomenDe symptomen van een oorontsteking van de gehoorgang uiten zich in een pijnlijke rode gehoorgang. Vaak is de gehoorgang…
Steken in het oor: oorzaken en behandeling stekende oorpijnSteken in het oor: oorzaken en behandeling stekende oorpijnFelle, heftige of pijnlijke steken in het oor is een onaangename en stressvolle aangelegenheid die veroorzaakt kan worde…
Verstopt oor; oorzaak en behandelingVerstopt oor; oorzaak en behandelingEen verstopt oor is lastig, je hoort bijna niets meer en de geluiden van binnenuit, zoals je hartslag en je eigen stem z…
Kinderen met oorpijnKinderen met oorpijnKinderen kunnen erg vaak oorpijn hebben. Oorpijn doet dan ook erg pijn en kinderen kunnen soms niet meer stoppen met hui…

Het (chronische) verloop van een ziekteHet (chronische) verloop van een ziekteZiekte is de tegenpool van gezondheid. Het is een verstoring van de homeostase, ofwel een uit evenwicht geraken van de b…
Oorprop: Overtollig oorsmeer verwijderen, o.a. met waterOorprop: Overtollig oorsmeer verwijderen, o.a. met waterCerumen, beter bekend als oorsmeer, bestaat uit afscheidingsproducten van de smeer- en talgkliertjes van de uitwendige g…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Razor512, Flickr (CC BY-2.0)
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 1 mei 2016
  • Ear examination - How It Is Done continued..., http://www.webmd.com/a-to-z-guides/ear-examination?page=2, geraadpleegd op 1 mei 2016
  • Ear examination - What Affects the Test, http://www.webmd.com/a-to-z-guides/ear-examination?page=3, geraadpleegd op 1 mei 2016
  • Ear examination, http://www.healthline.com/health/ear-examination, geraadpleegd op 1 mei 2016
  • Ear examination, http://www.webmd.com/a-to-z-guides/ear-examination, geraadpleegd op 1 mei 2016
  • Ear examination, https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003340.htm, geraadpleegd op 1 mei 2016
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 15-02-2025
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.