Plotsdoofheid: Plotseling gehoorverlies (sudden deafness)

Jaarlijks krijgen in Nederland 8 op de 100.000 mensen te maken met een plotseling verlies van het gehoorvermogen (sudden deafness). Meestal behouden patiënten met plotselinge doofheid nog een beetje gehoorvermogen en is slechts één oor aangetast. In de meeste gevallen is plotsdoofheid te wijten aan het gebruik van bepaalde medicijnen, de opbouw van oorsmeer of een infectie. Ook ernstige aandoeningen leiden mogelijk tot plots gehoorverlies. Het is belangrijk om bij dit teken meteen een arts op te zoeken en dit niet te negeren zodat de arts tijdig het onderliggend probleem kan vaststellen en behandelen. Op die manier verhoogt de kans op een terugkeer van het gehoor.

• Oorzaken van plotsdoofheid
• Symptomen
• Gehoorverlies
• Bijkomende tekenen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van plots verlies van gehoorvermogen
• Ontstekingsremmers
• Onderliggende oorzaak
• Contactgroep van plotsdoven
• Prognose van sudden deafness
• Preventie van plotseling gehoorverlies

Oorzaken van plotsdoofheid

Artsen weten vaak niet waarom iemand zijn gehoor heeft verloren.

Veel voorkomende oorzaken zijn:

• bacteriële of virale infecties zoals meningitis (hersenvliesontsteking met hoofdpijn en een stijve nek), de ziekte van Lyme (bacteriële infectie veroorzaakt door een tekenbeet), hiv, Lassa-koorts (koorts en bloedingen), de bof (gezwollen oorspeekselklieren), syfilis (seksueel overdraagbare aandoening), …
• bijwerkingen van bepaalde geneesmiddelen die kanker of bepaalde infecties bestrijden (ototoxische medicijnen)
• de opbouw van oorsmeer
• een auto-immuunziekte zoals de ziekte van Behçet (zweren en uveitis), het syndroom van Cogan (blijvende oogontsteking en oorontsteking), systemische lupus erythematosus, …
• een allergie
• een beroerte
• een hoofdletsel
• een letsel waarbij schade ontstaan is aan het binnenoor, bijvoorbeeld als gevolg van plotselinge drukverandering bij het optillen van een zwaar voorwerp
• een ooraandoening zoals otosclerose (verharding gehoorbeentjes door botgroei), de ziekte van Ménière (duizeligheid, oorduizen en gehoorverlies), …
• een stofwisselingsziekte zoals diabetes mellitus (suikerziekte) en een te traag werkende schildklier
• een tumor die op de gehoorzenuw drukt (brughoektumor, akoestisch neuroom)
• kleine voorwerpen die de gehoorgang blokkeren (dit komt vaak voor bij kinderen)
• lekkage van binnenoorvloeistof
• neurologische aandoeningen zoals multiple sclerose, migraine (aanvallen van een aura en/of eenzijdige hoofdpijn) en pontine ischemie
• plotseling een heel luid geluid horen (akoestisch trauma)
• problemen met de bloedstroom
• sikkelcelziekte (bloedaandoening van rode bloedcellen)

Symptomen

Gehoorverlies

Sommige patiënten verliezen ineens het gehoor, terwijl het gehoorverlies zich bij anderen gedurende enkele dagen ontwikkelt. Meestal is sprake van plotsdoofheid wanneer het gehoorverlies binnen de 72 uur optreedt. Negen van de tien patiënten verliezen het gehoor in één oor (eenzijdig gehoorverlies). Sommige patiënten horen dan mogelijk nog wel wat geluiden uit het getroffen oor, maar ze klinken anders namelijk zachter (fluisterstem horen), doffer, blikkeriger, vervormd of met een echogeluid. Sommige patiënten merken voor het eerst gehoorverlies op wanneer ze proberen te praten aan de telefoon en hiervoor het getroffen oor gebruiken. Anderen horen luid ploppend of klikkend geluid vlak voordat hun gehoor verdwijnt. Het richtingshoren (bepalen uit welke richting een geluid komt) is aangetast wanneer één oor is getroffen door een plotse uitval van het gehoorvermogen.

Bijkomende tekenen

Mogelijk reden ook bijkomende symptomen op afhankelijk van de oorzaak, zoals bijvoorbeeld oorsuizen, duizeligheid, evenwichtsproblemen, een druk of vol gevoel in het oor, oorpijn, hoofdpijn, …

Diagnose en onderzoeken

Een patiënt krijgt mogelijk een audiometrie (gehooronderzoek) waarbij hij naar verschillende tonen moet luisteren. Ook voert de arts mogelijk een gehooronderzoek uit waarbij hij in het oor of de oren kijkt. Dit onderzoek onthult mogelijk een ophoping van oorsmeer, of vocht in de gehoorgang of achter het trommelvlies. Voorts bestelt de arts soms een evenwichtstest, een MRI-scan van het gehoororgaan en de gehoorzenuw, of een bloedonderzoek. In de meeste gevallen is een arts echter niet in staat om de exacte oorzaak van de plotsdoofheid te achterhalen.

Behandeling van plots verlies van gehoorvermogen

Ontstekingsremmers

Het is belangrijk om zo snel mogelijk medische hulp te zoeken bij het plotseling verlies van het gehoorvermogen of wanneer een patiënt geleidelijk binnen enkele dagen doof wordt. Een snelle diagnose en vroege behandeling biedt de patiënt meer kans om het gehoor terug te krijgen. Corticosteroïden zijn de meest voorkomende behandeling voor plotseling gehoorverlies. Deze krachtige ontstekingsremmers verminderen de zwelling, bestrijden ontstekingen en helpen het lichaam om zichzelf te genezen. De arts schrijft meestal corticosteroïdpillen voor, al is het ook mogelijk dat de arts de corticosteroïden rechtstreeks in het trommelvlies (intratympanisch) injecteert. Soms zet de arts reeds corticosteroïden in nog voordat alle onderzoeksresultaten bekend zijn, omdat anders de kans verhoogt op permanent gehoorverlies.

Onderliggende oorzaak

Als de arts een onderliggende oorzaak van het gehoorverlies vindt, behandelt hij deze aandoening mogelijk eveneens. Bacteriële oorinfecties behandelt de arts bijvoorbeeld vaak met antibiotica. Auto-immuunaandoeningen behandelt de arts meestal met immunosuppressiva (medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken). Veroorzaken geneesmiddelen de plotsdoofheid, dan schrijft de arts andere medicijnen voor. In sommige gevallen is het niet mogelijk om de onderliggende oorzaak effectief te behandelen of zijn de gehoorproblemen ernstig. In deze gevallen is het dragen van een hoorapparaat (versterkt het geluid) of zelfs cochleair implantaat aanbevolen. revalidatietraining en emotionele / psychische ondersteuning zijn eveneens belangrijk voor patiënten die plots doof zijn geworden.

Contactgroep van plotsdoven

De Stichting Plotsdoven zet zich in voor de belangen van plotsdoven en laatdoven. Ze doen dit door de zelfredzaamheid te vergroten en patiënten te helpen om zich te reïntegreren in de horende maatschappij.

• Stichting Plotsdoven
• Secretariaat
• Randhoeve 221
• 3995 GA Houten
• 030 - 695 87 19
• E-mail: info@stichtingplotsdoven.nl
• Website: www.stichtingplotsdoven.nl

Prognose van sudden deafness

De prognose voor het gehoorherstel voor plotsdoofheid zonder oorzaak is afhankelijk van een aantal factoren, waaronder de ernst van het gehoorverlies, de leeftijd van de patiënt, de aanwezigheid van duizeligheid en de vorm van het audiogram. Verder herstelt het gehoor soms spontaan of met een behandeling binnen de paar weken. Bij een ander deel van de patiënten ontstaat echter blijvende schade aan het gehoorvermogen.

Preventie van plotseling gehoorverlies

Het is belangrijk om de oren goed te beschermen tegen lawaaibeschadiging. Op deze manier vermindert de kans op sudden deafness.

Lees verder

• Hoortoestellen: Problemen door dragen van hoorapparaat
• Eenzijdig (unilateraal) gehoorverlies: Oorzaken
• Perceptief en geleidend gehoorverlies: Oorzaken en symptomen
• Gehoorverlies bij kinderen: Symptomen bij slechthorend kind
• Sensorineuraal gehoorverlies: Schade aan gehoorzenuw