Gehoorverlies bij kinderen: Symptomen bij slechthorend kind

Dankzij een goed gehoorvermogen zijn mensen in staat om te communiceren, te leren en zich te ontwikkelen. Goed kunnen horen is bijgevolg zeer belangrijk, vooral voor kinderen. Sommige baby’s komen met een gehoorprobleem ter wereld, terwijl andere kinderen na enkele maanden of jaren te maken krijgen met een probleem aan één oor of beide oren. Zelfs mild gehoorverlies veroorzaakt reeds problemen inzake het spreken, horen en begrijpen. Ook vertoont een slechthorend kind mogelijk afwijkingen in het gedrag of zijn typische gedragskenmerken aanwezig. Enkele symptomen wijzen op een probleem met het gehoorvermogen. Het is van belang om tijdig deze symptomen op te merken zodat de arts in staat is de oorzaak van de gehoorproblemen te diagnosticeren en te behandelen.

• Andere symptomen
• De bron van geluiden niet vinden
• Enkel reageren bij oogcontact
• Niet reageren bij achtergrondgeluiden
• Niet reageren op zachte geluiden
• Niet schrikken bij harde geluiden
• Taal- en spraakproblemen bij slechthorende kinderen
• Gedrag bij kinderen met gehoorverlies
• Naar de arts met slechthorend kind

Andere symptomen

In een aantal gevallen is het gehoorverlies het gevolg van een verkoudheid, een griepje, sinusitis (neusbijholteontsteking), een middenoorontsteking of een ander gezondheidsprobleem. Hierbij presenteert het kind zich met andere symptomen zoals trekken aan de oren, hoesten, niezen, keelpijn, prikkelbaarheid, een verstopte neus, een neusafscheiding, een oorafscheiding, … Wanneer deze tekenen aanwezig zijn, bestaat de kans dat het kind eveneens tijdelijk slecht hoort.

De bron van geluiden niet vinden

Wanneer kinderen een geluid horen, wenden ze zich automatisch naar de bron van het geluid. Dit is een natuurlijke reflex, waarbij kinderen binnen enkele seconden het hoofd in de richting van het geluid draaien. Bij een bepaald gehoorverlies is het mogelijk dat een kind niet weet waar het geluid vandaan komt, en dus het hoofd niet draait naar de geluidsbron, of anders dat hij het hoofd overal naartoe draait omdat hij de juiste bron niet kan lokaliseren.

Enkel reageren bij oogcontact

Ja of nee zeggen, of het hoofd omhoog of omlaag knikken zijn basisvaardigheden die de meeste peuters reeds bezitten. Wanneer een kind echter lijdt aan gehoorverlies of plotselinge doofheid, reageert het mogelijk niet wanneer een ouder met hem of haar communiceert. Het lukt vaak enkel om een reactie terug te krijgen van het kind wanneer de ouder hem of haar aankijkt. Sommige ouders merken tevens dat hun slechthorend kind het gezicht heel sterk aankijkt, omdat ze zo merken dat er gesproken wordt.

Niet reageren bij achtergrondgeluiden

Bij achtergrondgeluiden of andere afleidingen in de omgeving hoort een slechthorend kind niet altijd (goed). Sommige kinderen lijken voor de ouders tevens slecht te willen luisteren, terwijl ze in de praktijk gewoon slecht horen (door bijvoorbeeld achtergrondgeluiden) en daarom niet willen opruimen.

Niet reageren op zachte geluiden

Zachte geluiden, zoals fluisteren of een lage stem, zijn moeilijk voor kinderen met gehoorverlies.

Niet schrikken bij harde geluiden

Bij het horen van harde, plotse geluiden, gaan kinderen normaalgesproken schrikken. Ze gaan dan springen, huilen of wegrennen of op andere manier aangeven dat ze bang zijn of geschrokken zijn. Sommige peuters reageren echter niet op deze harde geluiden doordat ze slechthorend zijn en het geluid niet (goed) gehoord hebben.

Taal- en spraakproblemen bij slechthorende kinderen

Slechthorende kinderen krijgen op school soms te maken met problemen. Ze begrijpen namelijk niet goed wat de onderwijzers vragen of vertellen. Ook ervaren ze sneller een spraak- of taalachterstand ten opzichte van leeftijdsgenoten. Dit uit zich bijvoorbeeld in slecht kunnen articuleren, een monotoon of anders stemgeluid of woorden niet begrijpen en niet of slecht kunnen uitspreken. Kinderen die slecht horen, hebben voorts de neiging om luid te praten. Het begrijpen van een telefoongesprek is voor een kind met gehoorproblemen moeilijk. Verder kijkt een slechthorend kind vaak aandachtig naar het gezicht van de spreker; hij is namelijk vaak een succesvolle liplezer.

Gedrag bij kinderen met gehoorverlies

Bij een slechthorend kind komen mogelijk wijzigingen in het gedrag tot uiting.

• Boos en gefrustreerd: Niet kunnen horen of communiceren resulteert vaak in boosheid en frustratie.
• Gedragsproblemen: sommige kinderen zijn zo gefrustreerd door het gehoorverlies dat ze gedragsproblemen gaan vertonen. Het gedragsprobleem maskeert dan de slechthorendheid.
• Laag zelfbeeld: Leeftijdsgenoten en mensen uit de omgeving van het kind geloven dat het kind een cognitieve beperking heeft omdat ze informatie missen. Wanneer een slechthorend kind zelf gelooft dat hij minder kan dan leeftijdsgenoten, ontstaat een laag zelfbeeld.
• Rustig en teruggetrokken op school: Slechthorende kinderen zijn soms teruggetrokken en erg rustig omdat ze de leraar niet goed begrijpen en instructies niet kunnen opvolgen.
• Uitgeput: Horen kost veel energie. Kinderen met gehoorverlies zijn vaak uitgeput aan het eind van de dag.
• Verdrietig: Kinderen met slechthorendheid begrijpen niet goed waarom mensen tegen hen luid beginnen praten of schreeuwen.
• Verlegen: Het is voor slechthorende kinderen soms lastig om met onbekenden om te gaan, omdat ze niet begrijpen wat ze zeggen, wat resulteert in verlegenheid.

Naar de arts met slechthorend kind

Indien ouders of de naaste omgeving van het kind merken dat het kind niet goed hoort, dan is een bezoek aan een arts of audioloog noodzakelijk voor een volledig gehooronderzoek. Dit bezoek is bovendien nodig wanneer iets oudere kinderen klagen over oorpijn of een piepend geluid in het oor of de oren (tinnitus aurium), ongepast op vragen antwoorden waardoor misverstanden ontstaan, imitatiegedrag vertonen, het volume van de televisie erg hoog plaatsen of dicht bij het tv-scherm gaan staan om goed te horen of de hele dag ‘wat’ of ‘uhm’ of andere vragen stellen of vragen om dingen te herhalen. De audioloog voert enkele onderzoeken uit om te bepalen of inderdaad sprake is van gehoorverlies en zo ja, welke ernst dan. Met een juiste diagnose stelt de arts vervolgens een individueel behandelplan op. De behandeling bestaat vaak uit een combinatie van adviezen, begeleidingstechnieken, aanpassingen en hulpmiddelen (hoortoestellen, cochleaire implantaten, ondersteunde luisterapparatuur), medicatie, chirurgie en logopedie.

Lees verder

• Perceptief en geleidend gehoorverlies: Oorzaken en symptomen
• Oorpijn: Pijn in oor door probleem in oren of lichaam
• Hoortoestellen: Problemen door dragen van hoorapparaat
• Sensorineuraal gehoorverlies: Schade aan gehoorzenuw
• Plotsdoofheid: Plotseling gehoorverlies (sudden deafness)