Eenzijdig (unilateraal) gehoorverlies: Oorzaken

Unilateraal gehoorverlies verwijst naar een vermindering van het gehoor in één oor, wat kan variëren van mild gehoorverlies tot volledige doofheid. Dit kan optreden bij de geboorte of zich later ontwikkelen, en kan plotseling of geleidelijk optreden. Mensen met unilateraal gehoorverlies ervaren vaak problemen met het verstaan van spraak in drukke omgevingen, het lokaliseren van geluiden en het afstemmen van achtergrondgeluiden. Het is cruciaal om bij eenzijdig gehoorverlies een arts te raadplegen om de oorzaak te achterhalen en een passende behandeling te starten.

• Soorten unilateraal gehoorverlies
• Oorzaken van gehoorverlies in één oor
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van eenzijdig gehoorverlies
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Soorten unilateraal gehoorverlies

Een patiënt kan last hebben van geleidend, perceptief of gemengd gehoorverlies.

Geleidend gehoorverlies

Geleidend gehoorverlies treedt op wanneer er een probleem is met de geleiding van geluidsgolven door de oorschelp en het middenoor.

Perceptief gehoorverlies

Bij perceptief gehoorverlies zijn de haarcellen in het slakkenhuis (de sensorische gehoorgang) beschadigd of is er schade aan de zenuwbanen van het gehoor.

Gemengd gehoorverlies

Gemengd gehoorverlies vertoont kenmerken van zowel geleidend als perceptief gehoorverlies.

Oorzaken van gehoorverlies in één oor

Normale veroudering

Unilateraal gehoorverlies kan een gevolg zijn van de natuurlijke veroudering, waarbij de schade vaak onomkeerbaar is. Hoorapparaten kunnen helpen door omgevingsgeluiden te versterken en het gehoorvermogen te verbeteren.

Aandoeningen

Enkele aandoeningen die kunnen leiden tot gehoorverlies of doofheid in één oor zijn:

• De ziekte van Ménière: Een aandoening die het binnenoor aantast en kan leiden tot volledige doofheid, met symptomen zoals duizeligheid, oorsuizen, en gehoorverlies.
• Een akoestisch neuroom: Een goedaardige tumor die druk uitoefent op de gehoorzenuw.
• Een gat in het trommelvlies: Een beschadiging van de gehoorstructuur door blootstelling aan extreem harde geluiden.
• Een hoofdwonde: Kan leiden tot gehoorverlies.
• Oorsmeeropbouw: Overmatige ophoping van oorsmeer kan gehoorverlies veroorzaken.
• Gordelroos: Een infectie veroorzaakt door hetzelfde virus als waterpokken, met een huiduitslag en symptomen aan het gezicht.
• Hersentumor: Unilaterale doofheid kan soms optreden na een chirurgische ingreep om een hersentumor te verwijderen.
• Reye-syndroom: Een zeldzame aandoening bij kinderen die optreedt na het gebruik van aspirine, met symptomen van zwelling van de hersenen en de lever.
• Labyrinthitis: Ontsteking van het middenoor (labyrint) die leidt tot een gezwollen en geïrriteerd binnenoor.
• Meningitis: Een ontsteking van de hersenvliezen, vaak gepaard met hoofdpijn en een stijve nek.
• Multiple sclerose: Een chronische neurologische aandoening met ontstekingen op verschillende plaatsen in het lichaam.
• Neurofibromatose type 2: Een erfelijke aandoening waarbij niet-kankerachtige gezwellen ontstaan in de gehoorzenuw.
• Otitis externa (zwemmersoor): Ontsteking van het uitwendige oor en de gehoorgang, vaak met oorafscheiding en oorpijn.
• Otitis externa met effusie: Een infectie die leidt tot een dikke, kleverige vloeistof achter het trommelvlies.
• Otosclerose: Verharding van de gehoorbeentjes door botgroei.
• Temporale arteritis: Ontsteking van en schade aan de bloedvaten in het hoofd en de nek.
• Tumoren
• Vertebrobasilaire insufficiëntie: Slechte bloedtoevoer naar de achterkant van de hersenen.

Omgevingsfactoren

Unilateraal gehoorverlies kan ook worden veroorzaakt door blootstelling aan harde geluiden en het gebruik van bepaalde medicijnen. Medicijnen die gehoorverlies kunnen veroorzaken omvatten bepaalde diuretica (plaspillen), chemotherapie (behandeling van kanker), en antibiotica zoals streptomycine. Soms kan een vreemd voorwerp in het oor ook leiden tot gehoorverlies.

Diagnose en onderzoeken

Het vaststellen van de oorzaak van unilateraal gehoorverlies kan complex zijn, aangezien veel factoren een rol kunnen spelen. De arts begint met het verzamelen van de medische geschiedenis en de presentatie van de symptomen. Soms gaan er bijkomende symptomen zoals pijn, een oorafscheiding of duizeligheid gepaard met het gehoorverlies. Een grondig lichamelijk onderzoek is noodzakelijk, waarbij de arts de oren inspecteert met een otoscopie (inwendig kijkonderzoek van het oor). Dit helpt om infecties uit te sluiten. Een gehooronderzoek is nuttig om de mate van gehoorverlies vast te stellen. Ook wordt een stemvorktest uitgevoerd om te bepalen of het gehoorverlies geleidend of perceptief is. Indien de oorzaak niet duidelijk is, kan de patiënt worden doorverwezen naar een neus-, keel- en oorarts voor meer diepgaande gehooronderzoeken.

Behandeling van eenzijdig gehoorverlies

De behandeling hangt af van de oorzaak van het unilateraal gehoorverlies of doofheid. Enkele behandelopties zijn:

• Verwijdering van overtollig oorsmeer door de arts als dit de oorzaak is van het gehoorverlies.
• Behandeling van bacteriële infecties met antibiotica.
• Gebruik van corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) bij ernstige ontstekingen en zwellingen.
• Stoppen met medicatie die bijwerkingen zoals gehoorverlies kan veroorzaken, indien van toepassing.
• Het gebruik van een hoorapparaat kan noodzakelijk zijn.
• Bij onomkeerbaar gehoorverlies kunnen cochleaire implantaten worden overwogen. Deze apparaten vervangen beschadigde delen van het binnenoor.

Prognose

De prognose varieert afhankelijk van de oorzaak en de behandelingsopties. In veel gevallen kan het gehoor verbeteren na behandeling, hoewel sommige aandoeningen tot blijvend gehoorverlies kunnen leiden. Bij aangeboren of ernstige aandoeningen kan het gehoorverlies permanent zijn.

Complicaties

Unilateraal gehoorverlies bij volwassenen wordt vaak tijdig gediagnosticeerd, maar dit is niet altijd het geval bij baby’s en kinderen. Bij deze laatste groepen kunnen diagnose en behandeling uitblijven, wat kan leiden tot spraak- en taalproblemen, en sociale en emotionele moeilijkheden. Kinderen met aangeboren unilateraal gehoorverlies of degenen die dit op latere leeftijd ontwikkelen, kunnen moeite hebben met het bepalen van de richting van klanken, wat gevaarlijk kan zijn bij het oversteken van straten of navigeren in het verkeer. Ook kunnen drukke omgevingen zoals restaurants en bijeenkomsten lastig zijn.

Preventie

Preventie van unilateraal gehoorverlies kan verschillende maatregelen omvatten:

• Bescherm de oren tegen harde geluiden door gehoorbescherming te dragen, zoals oordoppen of een gehoorkap.
• Beperk blootstelling aan luide muziek en andere harde geluidsbronnen.
• Zorg voor goede hygiëne van de oren om infecties te voorkomen.
• Voorkom het inbrengen van vreemde voorwerpen in de oren en houd het gehoorkanaal schoon en droog.
• Bij symptomen van een mogelijke oorinfectie of andere gehoorproblemen, raadpleeg snel een arts.
• Door het volgen van deze preventieve maatregelen kan de kans op unilateraal gehoorverlies worden verminderd en kan de gezondheid van het gehoor worden beschermd.

Lees verder

• Perceptief en geleidend gehoorverlies: Oorzaken en symptomen
• Gezonde oren: Tips voor bescherming van gehoorvermogen
• Hoortoestellen: Problemen door dragen van hoorapparaat
• Gehoorverlies bij kinderen: Symptomen bij slechthorend kind
• Plotsdoofheid: Plotseling gehoorverlies (sudden deafness)