Otorree: Oorafscheiding door probleem met oor of hersenen

Otorree (otorroe, otorrhea) is de medische term voor ‘afscheiding uit het oor’. Meestal bestaat dit uit oorsmeer, maar pus of bloed lekt mogelijk eveneens uit het oor. Een oorafscheiding komt voor bij diverse ooraandoeningen, maar niet altijd ligt een aandoening aan het oor aan de basis van de oorafscheiding. Zo veroorzaakt een hoofdtrauma bijvoorbeeld ook een afscheiding uit het oor. De consistentie en de kleur van afscheiding zijn verschillend, afhankelijk van de oorzaak. Oorpijn, een gezwollen oor, gehoorverlies en jeuk zijn enkele symptomen die mogelijk optreden in combinatie met otorree. Veelal zet de arts medicatie in voor het verhelpen van het onderliggend probleem, maar soms is chirurgie nodig.

• Oorzaken: Gescheurd trommelvlies
• Oorzaken: Otorree van hersenvocht
• Symptomen bij afscheiding uit het oor of de oren
• Diagnose en onderzoeken bij oorafscheiding
• Behandeling van probleem met oor of hersenen

Oorzaken: Gescheurd trommelvlies

Een gescheurd trommelvlies veroorzaakt meestal een oorafscheiding. Dit ontstaat in diverse situaties. Bij een gescheurd trommelvlies ontstaat een witte, lichtbloedige of gele afscheiding uit het oor.

Barotrauma

Aan het oorweefsel ontstaat soms schade door een plots drukverschil binnen en buiten het trommelvlies van het oor. Dit is gekend als een ‘barotrauma’/'barotitis'. Een vliegtuigreis, duiken en een autorit waarmee de patiënt snel afdaalt of klimt, zijn enkele risicofactoren voor een barotrauma. Naast oorpijn en een tijdelijke gehoorverlies, komt een oorafscheiding soms ook tot stand.

Cholesteatoom

Een cholesteatoom is een pijnloos, goedaardig gezwel in het middenoor achter het trommelvlies. Deze tumor blokkeert mogelijk de buis van Eustachius, beschadigt de omliggende weefsels en verhoogt het risico op chronische otitis media.

Hoofdletsel

Bij een hoofdletsel waarbij een ernstige slag in het oor plaatsvindt, komt hersenvocht in het oor terecht.

Otitis externa (zwemmersoor)

Een zwemmersoor verschijnt meestal in de zomer en vloeit voort uit een vermindering van de zuurgraad van de buitengehoorgang. Dit treedt op door een infectie of een allergische reactie. Het oor is jeukend en pijnlijk (oorpijn). De gehoorgang is rood en gezwollen. Afhankelijk van de duur van de infectie komt een heldere of purulente (met pus) afscheiding uit het oor. De meest voorkomende pathogenen (ziekteverwekkers) zijn volgende bacteriën: streptokokken, Pseudomonas aeruginosa (bacteriële infectie bij zwakke mensen) en de stafylokokkenbacterie Staphylococcus aureus.

Otitis media (middenoorontsteking)

Zowel bij acute als chronische otitis media (middenoorontsteking) ontstaat een gescheurd trommelvlies hetgeen resulteert in een oorafscheiding. Deze ooraandoening - die zich vaak presenteert bij kinderen - verschijnt een ophoping van vocht in het middenoor. Dit ontstaat vaak door een verkoudheid of een andere aandoening aan de luchtwegen. Oorpijn, koorts en een afscheiding uit het oor zijn enkele symptomen van otitis media.

Wattenstaafjes

Het gebruik van wattenstaafjes voor het reinigen van de oren, doet het trommelvlies soms ook scheuren.

Voorwerp in het oor

Kinderen plaatsen regelmatig kraaltjes, snoepjes, erwtjes of andere voorwerpen in het oor, wat een gescheurd trommelvlies met een afscheiding uit het oor met zich meebrengt.

Andere oorzaken van oorafscheiding

Bij dermatitis (huidontsteking) en eczeem (huidaandoeningen met droge huid en jeukende huid) in de gehoorgang en een neusverkoudheid komt mogelijk ook een oorafscheiding tot stand. Kanker van de gehoorgang of een tumor in het middenoor veroorzaakt soms ook een afscheiding uit het oor. Mastoïditis (infectie na middenoorontsteking met oorpijn) is een andere zeldzame aandoening die dit symptoom met zich meebrengt. Wegener's granulomatose is tot slot een zeldzame ziekte die de bloedvaten van de ademhalingswegen, oren en minder vaak andere lichaamsdelen aantast, met soms een oorafscheiding als gevolg.

Oorzaken: Otorree van hersenvocht

Af en toe ontstaat een ernstige situatie waarbij hersenvocht lekt uit het oor. Een schedelbreuk (breuk in schedel door hoofdtrauma), een infectie, tumoren, aangeboren afwijkingen en een complicatie van hersenchirurgie leiden mogelijk tot deze aandoening.

Symptomen bij afscheiding uit het oor of de oren

De consistentie en kleur van de afscheiding is divers en hangt af van de verschillende oorzaken van otorree.

• constante druk (vergelijkbaar met het gevoel van onder water te zwemmen)
• duizeligheid
• een bloeding uit het oor (oorbloeding)
• een bloedneus
• een gezwollen oor
• evenwichtsproblemen of duizeligheid
• gehoorverlies
• gevoel van spanning in het oor
• jeuk
• koorts
• oorsuizen (tinnitus aurium)
• pijn en ongemak in één of beide oren (oorpijn)

Diagnose en onderzoeken bij oorafscheiding

Vraaggesprek

De arts bevraagt de patiënt met een afscheiding uit het oor. Zo wil hij informatie over volgende elementen:

• aanwezigheid van een verkoudheid
• aanwezigheid van jeuk in het oor
• aanwezigheid van koorts
• duur van symptomen
• een geschiedenis van het trauma aan het bovenlichaam, vooral boven de schouders
• een geschiedenis van zwemmen
• gehoorverlies
• geschiedenis van recent duiken
• geschiedenis van recente luchtreizen
• reinigt de patiënt de oren met wattenstaafjes

Lichamelijk onderzoek

De arts kijkt bij het lichamelijk onderzoek vooreerst naar het uiterlijk van de patiënt. Indien hij mentale afwijkingen of systemische tekens vindt, noteert hij deze. De arts palpeert (betast) het tepelvormig uitsteeksel van het slaapbeen, vlak achter de oorschelp (mastoïd) en de nek van de patiënt. Vervolgens inspecteert de arts het buitenoor, het trommelvlies en de andere oorstructuren. De arts voert een inwendig kijkonderzoek van het oor (otosocopie) uit om de inwendige oorstructuren goed te bestuderen. Vervolgens blaast hij wat lucht in de gehoorgang om de beweging van het trommelvlies te bekijken. Een neurologisch onderzoek is vereist bij patiënten die mentale problemen hebben, hoofdpijn ervaren of een geschiedenis van een trauma hebben.

Diagnostisch onderzoek

Bij een vermoeden van een gescheurd trommelvlies, neemt de arts wat afscheiding van het oor weg. Deze afscheiding wordt gekweekt voor een zorgvuldig onderzoek. Dit is nodig zodat de arts weet welke antibiotica hij moet inzetten voor het behandelen van een infectie. Een CT-scan is nodig wanneer een hoofdletsel aan de basis van de oorafscheiding ligt.

Behandeling van probleem met oor of hersenen

De arts maakt vooreerst het aangetaste oor schoon met behulp van een speciaal zuigapparaat. Hierna probeert hij uit te zoeken waar de oorafscheiding precies plaatsvindt. De arts schrijft bij een infectie antibiotica voor die de patiënt meestal via oordruppels moet toedienen. Dit doet hij enkel nadat de resultaten bekend zijn van het onderzoek omdat antibiotica het begin van meningitis (hersenvliesontsteking met hoofdpijn en een stijve nek) kunnen maskeren. Corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) zijn soms nodig om de zwelling en de hoeveelheid van de afscheiding te doen minderen. Bij een kind met chronische otitits media plaatst de arts mogelijk oorbuisjes. Een cholesteatoom behandelt de arts in de meeste gevallen met chirurgie. Is een allergische reactie bij otitis externa verantwoordelijk voor de oorafscheiding, dan schrijft de arts antihistaminica voor. Daarnaast mag de patiënt het oor niet te nat maken tijdens de gehele behandelduur. Dit houdt eveneens in dat de patiënt het aangetaste oor niet met water mag wassen om de afscheiding te reinigen, aangezien dit leidt tot schade aan het trommelvlies.

Lees verder

• Oorbloeding: Bloeding uit het oor met bloederige afscheiding
• Oordruppels: Soorten, indicatie, gebruik en waarschuwingen
• Oorinfecties: Soorten, symptomen en behandeling
• Oorpijn: Pijn in oor door probleem in oren of lichaam