Waarom gaan je oren dichtzitten in een vliegtuig of tunnel

Als je in een vliegtuig zit of net een tunnel inrijdt, is het altijd wachten tot dat ene bekende moment … De ene keer duurt het wat langer dan de andere keer maar uiteindelijk gaan je oren dan toch dichtzitten. Voor de meeste mensen is het een bekend verschijnsel. Na kauwgom kauwen of een aantal keer slikken gaat dit gevoel meestal wel over. Maar hoe komt het nou eigenlijk dat in een vliegtuig of tunnel je oren dicht gaan zitten? En hoe kan het dat slikken dit oplost?

Anatomie van het oor

Voordat er antwoord op deze vragen gegeven kan worden, is het belangrijk om te weten hoe het oor precies in elkaar zit. Van buitenaf is de oorschelp heel duidelijk te zien. Vanaf daar loopt de gehoorgang (ook wel de meatus acousticus) naar binnen toe. Na een paar centimeter komen we het trommelvlies tegen. Dit vlies sluit de gehoorgang af. De oorschelp met de gehoorgang wordt het buitenoor genoemd. Geluidsgolven die het oor binnenkomen, zorgen ervoor dat het trommelvlies gaat trillen. Deze trillingen worden doorgegeven aan de drie botjes die achter het trommelvlies zitten. Deze drie botjes zijn hamer, aambeeld en stijgbeugel (malleus, incus en stapes). Deze botjes gaan ook trillen en geven de trillingen verder door. Uiteindelijk worden deze trillingen geregistreerd in je hersenen en zorgen ervoor dat je kan horen.

Middenoor

De ruimte waar deze drie gehoorsbeentjes zitten, wordt ook wel het middenoor genoemd. Deze ruimte is verder gevuld met lucht. Om goed te kunnen horen, is het belangrijk dat de luchtdruk in het middenoor en het buitenoor gelijk zijn. Op deze manier kunnen geluidsgolven het best worden doorgegeven. Als de luchtdruk in de omgeving verandert, kun je dus problemen krijgen met horen. Dit brengt ons bij het probleem van dichtzittende oren in een vliegtuig of in een tunnel.

Dichtzittende oren

Als je in een vliegtuig zit, kom je bij de stijging snel hoog in de lucht. Hoog in de lucht is er over het algemeen een lagere luchtdruk dan op de grond. Op dit moment is de luchtdruk in je buitenoor dus lager geworden dan de druk in je middenoor. Hierdoor wordt je trommelvlies een beetje naar buiten geduwd. Dit voelt als een 'dichtzittend oor'. Bovendien wordt het hierdoor moeilijker om geluidstrillingen door te geven waardoor je ook slechter gaat horen. In een tunnel is dezelfde situatie aan de hand. In een tunnel is ook de luchtdruk hoger dan normaal op de grond. Als je dus te snel in een situatie met een andere luchtdruk terecht komt, heeft je lichaam nog niet genoeg tijd gehad om de luchtdruk in je middenoor aan te passen. Daarom voel je bij zo'n snelle overgang dat je oren dichtzitten.

Oplossing

De oplossing voor dit probleem is om de luchtdruk in je buiten- en middenoor weer gelijk te maken. Bij een gelijke druk gaat het trommelvlies weer mooi recht staan. Hierdoor voel je geen vervelende druk meer in je oor en kun je weer gewoon goed horen. Dit is het moment waarbij de zogenaamde buis van Eustachius een rol gaat spelen. Dit is een buis die loopt van je neusholte tot je middenoor. Als je slikt, gaat deze buis even openstaan. Hierdoor is er even een open verbinding tussen je middenoor en je neusholte. Hierdoor kan er lucht je middenoor in of uit stromen. Op deze manier wordt de luchtdruk aan beide kanten van het trommelvlies weer gelijk gemaakt. Je hoort dan weer zoals normaal. Kauwgom kauwen zorgt er ook voor dat je vaker gaat slikken, waardoor ook dit een oplossing voor het probleem is.

Conclusie

Je oor bestaat onder andere uit een buitenoor (oorschelp + gehoorgang) en een middenoor (met drie gehoorbeentjes). Deze ruimtes worden gescheiden door het trommelvlies. In een tunnel of in een vliegtuig verandert de luchtdruk in het buitenoor. Hierdoor wordt het trommelvlies meer een bepaalde richting ingeduwd. Dit voelt alsof je oren dichtzitten of als een vervelende druk. Door te slikken, gaat de buis van Eustachius open. Deze buis loopt naar het middenoor toe. Als de buis open is kan de luchtdruk in het middenoor weer gelijk worden gemaakt aan de luchtdruk in het buitenoor. De problemen worden dan verholpen.