Het voorkomen van pijn in oren bij vliegen

Vliegen is voor veel mensen geen pretje. Dat komt, omdat veel mensen last hebben van pijn in hun oren wanneer het vliegtuig opstijgt of juist gaat landen. Dat komt door de verandering in de luchtdruk, waardoor mensen last krijgen van pijn in de oren. Ook kan tijdelijk het gehoor wat minder worden. Oorpijn bij vliegreizen staat bekend als aerotitis media, barotitis media of barotrauma.

Symptomen

De symptomen treden meestal alleen bij het opstijgen en/of landen van een vliegtuig.

• Pijn in een of beide oren
• Duizeligheid
• Misselijkheid
• Pijn gaat weg nadat het vliegtuig een tijdje in de lucht is

Oorzaak

De oren ploppen wanneer de buis van Eustachius dicht zit. De buis van Eustachius is een klein buisje dat loopt tussen het middenoor en de keelholte. In het middenoor zit lucht met een zelfde luchtdruk als in de omgeving. De lucht baant zich bij het slikken een weg via de buis van Eustachius naar het middenoor. Daar komt de lucht terecht in het slijmvlies van het middenoor. In deze hoedanigheid is er sprake van een vaste luchtdruk. Wanneer de buis van Eustachius dicht zit vermindert de luchtdruk in het middenoor. Daardoor komt er meer kracht te staan op de trommelvliezen. Het vlies wordt daardoor opgerekt, waardoor er pijn optreedt. Bij het opstijgen verandert de luchtdruk in een sneltreintempo. Om de druk op het middenoor te verzachten, moet er extra vaak worden geslikt.

Het voorkomen van klachten

Bij vlugge hoogteverschillen is het belangrijk om een bestendige luchtdruk te handhaven. Piloten krijgen een speciale training waarin ze leren om de druk stabiel te houden. Dat doen ze door veel te slikken.

Het openhouden van de buis van Eustachius

Ook bestaan er speciale technieken om de buis van Eustachius open te houden of op te rekken. Dat kan door veel te slikken, te gapen en de onderkaak in beweging te houden. Je kunt kauwen op een pepermuntje, een stukje kauwgom of op een snoepje. Bij baby’s kan pijn in de oren worden voorkomen door ze te laten sabbelen op of een fopspeen of door ze iets laten eten of drinken. Deze technieken zorgen ervoor dat de druk op het middenoor afneemt en dat de buis van Eustachius niet sluit.

De manoeuvre van Valsalva

Een andere techniek die kan helpen om de druk op de oren te verminderen is de zogenaamde Valsalvamanoeuvre. Deze techniek wordt niet alleen in de lucht gebruikt, maar ook door persluchtduikers. Je begint de manoeuvre van Valsalva door de neusgaten dicht te nijpen met de vingers. Daarna adem je een flinke teug lucht in via de mond en doe je meteen daarna je mond dicht. Stuw de lucht richting je neus via de spieren in je wangen en keel. Als je de manoeuvre van Valsalva goed uitvoert, voel je vervolgens de oren ploppen. Wanneer het nodig is kun je deze techniek meerdere keren toepassen.

Vliegen met oorontsteking en verkoudheid

Kwalen als verkoudheid en oorontsteking kunnen de kans op het krijgen van oorpijn tijdens het vliegen groter maken. De slijmvliezen bij de buis van Eustachius zetten dan makkelijker op. Het is dan nog moeilijker om de druk in de oren te egaliseren. Het is daarom af te raden om te vliegen met een verkoudheid of een oorontsteking. Vooral kinderen zijn dan een stuk kwetsbaarder.