Exotropie: Buitenwaarts scheelzien met afwijkende oogstand

Exotropie, ook bekend als buitenwaarts scheelzien, is een vorm van strabisme waarbij één of beide ogen naar buiten draaien. Dit resulteert in een afwijkende oogstand die kan leiden tot diverse oog- en visusklachten. Exotropie kan zowel permanent als tijdelijk zijn, en kan aangeboren of verworven zijn. Hoewel exotropie vaak geassocieerd wordt met verschillende aandoeningen, kan het ook veroorzaakt worden door overmatig alcoholgebruik of het gebruik van kalmerende middelen. De behandeling richt zich op het aanpakken van de onderliggende oorzaak en kan vaak effectief zijn bij het corrigeren van de oogstand.

• Synoniemen van exotropie
• Epidemiologie vanoOogstandafwijking
• Oorzaken
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van exotropie
• Preventie en levensstijl

Synoniemen van exotropie

Exotropie staat ook bekend als ‘buitenwaarts scheelzien’ of de medische term ‘strabismus divergens’.

Epidemiologie vanoOogstandafwijking

Exotropie kan op elke leeftijd voorkomen, maar is bijzonder frequent bij kinderen tussen de één en vier jaar oud. Bij ouderen komt deze vorm van scheelzien ook voor, vooral bij mensen met myopie (bijziendheid). De prevalentie van exotropie is ook hoger in Aziatische landen in vergelijking met esotropie (binnenwaarts scheelzien), dat vaker voorkomt in westerse landen.

Oorzaken

Exotropie is een afwijking van de oogstand waarbij de ogen naar buiten draaien. Deze afwijking kan aangeboren zijn of ontstaan door een onderliggende aandoening. De volgende aandoeningen kunnen exotropie veroorzaken:

• Albinisme (afwijkingen aan ogen, huid en haar)
• Brekingsfouten zoals astigmatisme, hypermetropie (verziendheid), en myopie (bijziendheid)
• Cataract
• De ziekte van Graves (schildklierziekte met uitpuilende ogen)
• Hersentumoren
• Vroeggeboorte
• Apert-syndroom (afwijkingen aan de schedel en het gezicht)
• Crouzon-syndroom (vroegtijdige fusie van schedelbotten)
• Duane-syndroom (oogbewegingsstoornis)
• Syndroom van Down
• Hydrocefalie (overmatige hoeveelheid hersen- en ruggenmergvocht in de schedel)
• Infantiele hersenverlamming
• Myasthenia gravis (ziekte gekenmerkt door spierzwakte in gezicht, ledematen en ogen)
• Oogzenuwdefecten
• Oogzenuwtumoren
• Ptosis (hangende oogleden)
• Retinoblastoom (netvlieskanker, een vorm van oogkanker)
• Teleorbitisme

Daarnaast kan exotropie optreden door overmatige inname van alcohol of kalmerende middelen.

Symptomen

Oogstand

Een normale oogstand is cruciaal voor een goede visuele stimulatie, het voorkomen van amblyopie (lui oog) en het zien van één samenhangend beeld met beide ogen. Bij patiënten met exotropie is de oogstand afwijkend, wat kan leiden tot visuele problemen en cosmetische bezorgdheid.

Andere symptomen

Patiënten met exotropie kunnen last hebben van verschillende symptomen:

• Overmatig knipperen met de ogen, wat een teken kan zijn van visuele ongemakken.
• Een abnormale hoofdpositie als compensatie voor de afwijkende oogstand.
• Fotofobie (overgevoeligheid voor licht), die kan leiden tot ongemak bij fel licht.
• Diplopie (dubbelzien), wat kan resulteren in moeite met het waarnemen van één enkel beeld.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van exotropie wordt gesteld door een uitgebreid oogonderzoek. Dit onderzoek omvat:

• Spleetlamponderzoek: Voor het evalueren van de voorste oogstructuren.
• Oftalmoscopie: Voor het inspecteren van de achterste oogstructuren.
• Gezichtsscherptemeting: Hoewel dit niet altijd afwijkingen onthult, kan het nuttig zijn.
• Evaluatie van de werking en samenwerking van beide ogen, het dieptezicht en het vermogen om één beeld met beide ogen te creëren.

Behandeling van exotropie

De behandeling van exotropie richt zich op de onderliggende oorzaak van de aandoening. Dit kan onder andere inhouden:

• Correctie van refractiefouten zoals myopie, astigmatisme of hypermetropie met behulp van een bril, contactlenzen of chirurgische ingrepen.
• Oogoefeningen onder begeleiding van een orthoptist om de samenwerking van de ogen te verbeteren en de oogspieren te versterken.
• Behandeling van de primaire aandoening die exotropie veroorzaakt, zoals het aanpakken van een onderliggende ziekte of aandoening.

Chirurgische behandeling

In sommige gevallen kan een chirurgische ingreep nodig zijn om de oogstand te corrigeren. Dit wordt vaak overwogen wanneer andere behandelingen niet voldoende resultaat opleveren of wanneer de afwijking significant is.

Oogtraining en therapie

Oogtraining kan helpen bij het verbeteren van de oogstand en de visuele samenwerking. Dit kan bestaan uit specifieke oefeningen en therapieën die zijn ontworpen om de ogen beter op elkaar af te stemmen en visuele problemen te verminderen.

Preventie en levensstijl

Er zijn geen specifieke preventieve maatregelen voor exotropie, maar het is belangrijk om regelmatig oogonderzoeken te ondergaan, vooral bij risicogroepen. Het handhaven van een gezonde levensstijl, het vermijden van overmatig alcoholgebruik en het zorgvuldig omgaan met medicatie kunnen bijdragen aan het behoud van een goede ooggezondheid.

Bij het vermoeden van exotropie of andere visuele problemen is het raadzaam om een gespecialiseerde oogarts te raadplegen voor een nauwkeurige diagnose en een passende behandeling.

Lees verder

• Scheelzien (strabismus): De operatie