Exotropie: Buitenwaarts scheelzien met afwijkende oogstand

Exotropie is een vorm van strabisme (scheelzien) waarbij één of beide ogen naar buiten draaien. Hierdoor ontstaat een afwijkende oogstand, hetgeen resulteert in diverse oog- en visusklachten. Exotropie is permanent of komt af en toe op, en is aangeboren of op latere leeftijd verworven. De oogstandafwijking komt vooral tot stand bij een aantal aandoeningen, maar overmatig alcoholgebruik of het gebruik van kalmerende middelen resulteert eveneens in buitenwaarts scheelzien. De arts behandelt de aandoening die exotropie veroorzaakt. Meestal is deze oogstandafwijking goed te corrigeren.

• Synoniemen exotropie
• Epidemiologie van standafwijking van oog
• Oorzaken
• Symptomen: Afwijkende oogstand
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van buitenwaarts scheelzien met het oog of de ogen

Synoniemen exotropie

Exotropie is eveneens gekend als ‘buitenwaarts scheelzien’ of de medische term ‘strabismus divergens’.

Epidemiologie van standafwijking van oog

Exotropie verschijnt op elke mogelijke leeftijd, maar komt vaak voor bij kinderen tussen één tot vier jaar. Ook ouderen die lijden aan myopie (bijziendheid) lijden soms aan deze vorm van scheelzien. Exotropie komt voorts vaker tot uiting in Azië, in tegenstelling tot esotropie (binnenwaarts scheelzien met afwijkende oogstand) wat vaker optreedt in westerse landen.

Oorzaken

Exotropie is een vorm van strabisme (scheelzien) waarbij de stand van de ogen verkeerd is. Het is een buitenwaartse afwijking van de ogen die verschijnt bij het fixeren op een object op afstand en/of vlakbij. Exotropie, dat aangeboren of verworven is, komt tot stand bij volgende aandoeningen:

• albinisme (afwijkingen aan ogen, huid en haar)
• brekingsfouten zoals astigmatisme, hypermetropie (verziendheid), myopie (bijziendheid)
• cataract
• de oogziekte van Graves (schildklierziekte met uitpuilende ogen)
• een hersentumor
• een vroegtijdige geboorte
• het Apert-syndroom (afwijkingen aan de schedel en het gezicht)
• het Crouzon-syndroom (voortijdige fusie van schedelbotten)
• het Duane-syndroom (oogbewegingsstoornis)
• het syndroom van Down
• hydrocefalie (overmatige hoeveelheid hersen- en ruggenmergvocht in de schedel)
• infantiele hersenverlamming
• myasthenia gravis (ziekte met spierzwakte aan het gezicht = gezichtszwakte, de ledematen en de ogen)
• oogzenuwdefecten
• oogzenuwtumoren
• ptosis (hangende oogleden)
• retinoblastoom (netvlieskanker, vorm van oogkanker)
• teleorbitisme

Verder verschijnt exotropie mogelijk bij een overmatige hoeveelheid alcohol of kalmerende middelen in het lichaam.

Symptomen: Afwijkende oogstand

Oogstand

De juiste stand van de ogen is nodig voor een goede visuele stimulatie, het voorkomen van amblyopie (een lui oog) en het zien van één beeld met beide ogen. Daarnaast zorgen ogen met een goede oogstand niet voor cosmetische problemen. Bij patiënten met exotropie is de oogstand afwijkend en zijn deze zaken aangetast.

Andere symptomen

Patiënten met buitenwaarts scheelzien gaan soms overmatig knipperen met de ogen. Een abnormale hoofdpositie behoort ook tot de mogelijkheden. Bovendien komt fotofobie (overgevoeligheid voor licht) bij een aantal patiënten tot uiting. Tot slot lijden sommige patiënten aan diplopie (dubbelzien).

Diagnose en onderzoeken

Een grondig oogonderzoek is vereist om exotropie te diagnosticeren. Dit gebeurt aan de hand van een spleetlamponderzoek (onderzoek van de voorste oogstructuren) en een oftalmoscopie (onderzoek van de achterste oogstructuren). Een gezichtsscherptemeting is ook nuttig, al onthult dit niet altijd afwijkingen. Daarnaast controleert de oogarts de werking en samenwerking van beide ogen, het dieptezicht, het vermogen om één beeld met beide ogen te maken, ...

Behandeling van buitenwaarts scheelzien met het oog of de ogen

De behandeling van exotropie bestaat uit de behandeling van de primaire aandoening. Wanneer een refractiefout zoals myopie (bijziendheid), astigmatisme of hypermetropie aanwezig is, corrigeert de oogarts dit. Dit gebeurt via een bril, via het afplakken van het goede oog of via een chirurgische ingreep. Verder krijgt de patiënt oogoefeningen onder leiding van een orthoptist.

Lees verder

• Scheelzien (strabismus): De operatie