Bijziendheid (myopie): Objecten wazig zien op afstand
Bij bijziendheid ziet de patiënt alles onduidelijk wat zich niet vlak bij het oog bevindt. Een natuurlijke verandering in de vorm van de oogbol is de oorzaak van deze refractieafwijking (brekingsafwijking). De oogarts onderzoekt de patiënt uitgebreid om de diagnose te stellen, en schrijft een bril of contactlenzen voor. Ook een operatie is mogelijk wanneer de patiënt volwassen is. Dankzij enkele zelfzorgtips behandelt de patiënt eveneens zelf bijziendheid, zodat de refractieafwijkinjg te voorkomen valt of de progressie minder snel verloopt. De prognose van bijziendheid is zeer goed, al ervaren sommige patiënten enkele ernstige netvliesproblemen.
Synoniemen bijziendheid
Bijziendheid is ook gekend onder deze synoniemen
- Hypometropie (verouderde term)
- Kippigheid
- Myopia
- Myopie
Epidemiologie refractieafwijking
Bijziendheid is de meest voorkomende
refractiefout (brekingsfout) van het oog, waaraan ongeveer 25 tot 41% van de wereldbevolking lijdt. Mannen en vrouwen zijn in gelijke aantallen getroffen. De meeste patiënten krijgen de diagnose wanneer ze tussen de acht en twaalf jaar oud zijn. Meestal zijn kinderen getroffen en is de aandoening progressief totdat het kind volwassenen is, maar soms zijn volwassenen ook aangetast, bijvoorbeeld door een ziekte.
Risicofactoren brekingsafwijking
Patiënten bij wie bijziendheid in de familie zit, hebben een hoger risico om de oogafwijking te ontwikkelen. Verder zijn kinderen die weinig buitenspelen, ook vaker getroffen door bijziendheid.
Oorzaken myopie
Patiënten zien omdat het voorste deel van het oog licht breekt (refracteert) en dit licht richt op het netvlies. Het netvlies is het achterste gedeelte van het oog. De oorzaak van bijziendheid, een refractieafwijking, is een te lange oogas of een te sterke welving van de lens van het oog, waardoor de stralen die van verre afstand in het oog vallen, in plaats van op het netvlies voor het netvlies verenigen. Als gevolg daarvan ziet de patiënt objecten wazig op afstand.
Symptomen: Objecten wazig zen op afstand
De symptomen treden meestal op tijdens de schooltijd. Deze verergeren naarmate de patiënt groeit. De patiënt krijgt regelmatig een nieuwe bril of
contactlenzen. De progressie van bijziendheid stopt meestal als de patiënt gestopt is met groeien (in het begin van het tweede decennium). Bijziendheid treedt eveneens op bij volwassenen als gevolg van bepaalde medische problemen, zoals bijvoorbeeld
diabetes mellitus of
hypertensie (een te hoge bloeddruk).
Dichtbij ziet een bijziende patiënt objecten duidelijk, maar objecten in de verte ziet hij wazig (
wazig gezichtsvermogen). Door te loensen ziet hij verre objecten wel duidelijker. Een voorbeeld hiervan is dat een bijziende patiënt bijvoorbeeld perfect in staat is om een boek te lezen, maar de nummerplaat van een auto even verderop niet kan lezen. Andere symptomen zijn
hoofdpijn en
ochtendhoofdpijn (soms), scheelzien en
vermoeide ogen.
Diagnose van de oogziekte en onderzoeken door de oogarts
De oogarts onderzoekt de ogen van de patiënt door het laten voorlezen van oogkaarten. De oogkaart op afstand vormt een probleem, terwijl de patiënt de oogkaart vlak bij zijn ogen, duidelijk kan lezen. De oogarts voert daarna een
uitgebreid oogonderzoek via
oftalmoscopie uit. Hierbij gebruikt hij een oogspiegel om de structuur aan de voorzijde van de ogen te bestuderen. Hij meet daarnaast de oogdruk, wat in medische termen gekend is als
tonometrie en hij onderzoekt eveneens het netvlies. Hiervoor verwijdt hij eerst de ogen van de patiënt met pupilverwijdende
oogdruppels (
mydriatica). De patiënt voert ook een
kleurentest uit waarbij de oogarts zoekt naar eventuele vormen van
kleurenblindheid. Tevens levert een
oogspieronderzoek nuttige informatie op. Tot slot test hij de
gezichtsscherpte van de patiënt.
Behandeling van brekingsfout
Zelfzorg
De patiënt draagt een
zonnebril met bescherming tegen ultraviolette straling (
UV-straling). Daarnaast is een beschermende bril nodig bij potentieel gevaarlijke activiteiten zoals lassen, het omgaan met giftige chemicaliën enzovoort. Bij computerwerk pauzeert een patiënt regelmatig omdat anders het
Computer Vision Syndroom met bijziendheid optreedt. De patiënt past tevens zijn levensstijl aan waarbij hij
niet rookt en een voeding consumeert dat rijk is aan fruit, groenten en
omega-3-vetzuren. Lezen in bed is afgeraden omdat dit de ogen teveel vermoeit. Bij het lezen zelf is het belangrijk om voldoende ontspanning voor de ogen in te lassen, bijvoorbeeld door
oogyoga uit te voeren. Buitenspelen en in de verte kijken zijn zeker aan te bevelen..
Professionele medische zorg
Met behulp vaneen een bril of contactlenzen komen de stralen van het lichtbeeld direct op het netvlies terecht waardoor de patiënt een duidelijk beeld van de omgeving krijgt. Een
LASIK-ooglaseroperatie of PRK-ooglaseroperatie corrigeert bijziendheid. Een andere vorm van
refractiechirurgie zijn implanteerbare contactlenzen. Deze chirurgische technieken hebben een blijvend resultaat. Voorts behandelt de arts een eventuele chronische aandoening zoals
hypertensie en diabetes en gaat hij hiervoor ook regelmatig op controlebezoek. Een
regelmatig oogonderzoek is tot slot aanbevolen voor iedereen.
Prognose refractieafwijking
Het is belangrijk om de diagnose zo snel mogelijk te stellen en de behandeling van bijziendheid dan ook spoedig op te starten. Wanneer een jonge patiënt namelijk meer problemen met zien krijgt, ontstaan emotionele en sociale problemen.
Complicaties van de patiënt
De meeste ogen met bijziendheid zijn verder gezond, maar een klein aantal patiënten met ernstige bijziendheid (in
medische termen gekend als “myopia magna”) ontwikkelt een vorm van netvliesdegeneratie of zelfs
netvliesloslating. Door het dragen van contactlenzen, ontstaan sneller infecties en
hoornvlieszweren. Daarnaast ontstaan soms ook complicaties van de ooglaseroperatie.
Lees verder