Bijziendheid (myopie): Objecten wazig zien op afstand

Bij bijziendheid ziet de patiënt alles onduidelijk wat zich niet vlak bij het oog bevindt. Deze refractieafwijking (brekingsafwijking) wordt vaak veroorzaakt door een natuurlijke verandering in de vorm van de oogbol. De oogarts voert een uitgebreide onderzoek uit om de diagnose te stellen en schrijft vervolgens een bril of contactlenzen voor. Operatie is ook een optie voor volwassenen. Dankzij enkele zelfzorgtips kan de patiënt bijziendheid zelf behandelen, waardoor de progressie kan worden vertraagd of zelfs worden voorkomen. De prognose van bijziendheid is doorgaans goed, hoewel sommige patiënten ernstige netvliesproblemen kunnen ervaren.

• Synoniemen bijziendheid
• Epidemiologie refractieafwijking
• Risicofactoren brekingsafwijking
• Oorzaken myopie
• Symptomen: Objecten wazig zien op afstand
• Diagnose van de oogziekte en onderzoeken door de oogarts
• Behandeling van brekingsfout
• Prognose refractieafwijking
• Complicaties van de patiënt
• Preventie en beheer

Synoniemen bijziendheid

Bijziendheid is ook bekend onder de volgende synoniemen:

• Hypometropie (verouderde term)
• Kippigheid
• Myopia
• Myopie

Epidemiologie refractieafwijking

Bijziendheid is de meest voorkomende refractiefout (brekingsfout) van het oog, waarbij ongeveer 25 tot 41% van de wereldbevolking betrokken is. Zowel mannen als vrouwen zijn in gelijke aantallen getroffen. De meeste patiënten krijgen de diagnose tussen de leeftijd van acht en twaalf jaar. Hoewel de aandoening meestal begint in de kindertijd en progressief is totdat de persoon volwassen is, kan bijziendheid ook bij volwassenen optreden door bepaalde medische aandoeningen.

Risicofactoren brekingsafwijking

Patiënten met een familiegeschiedenis van bijziendheid hebben een verhoogd risico om de aandoening te ontwikkelen. Daarnaast zijn kinderen die weinig buitenspelen vaker getroffen door bijziendheid. Andere risicofactoren zijn genetische aanleg en omgevingsfactoren zoals langdurig dichtbij kijken.

Oorzaken myopie

Bijziendheid ontstaat doordat het voorste deel van het oog licht breekt (refracteert) en dit licht op het netvlies richt. Het netvlies is het achterste gedeelte van het oog. De oorzaak van bijziendheid, een refractieafwijking, is vaak een te lange oogas of een te sterke kromming van de lens. Hierdoor worden de lichtstralen die van verre afstand in het oog vallen, niet op het netvlies, maar ervoor gefocust. Dit resulteert in wazig zicht op afstand voor de patiënt.

Symptomen: Objecten wazig zien op afstand

De symptomen van bijziendheid ontstaan meestal tijdens de schooltijd en verergeren naarmate de patiënt groeit. De patiënt moet regelmatig een nieuwe bril of contactlenzen laten aanmeten. De progressie van bijziendheid stopt meestal wanneer de groei van het kind is gestopt, rond het begin van het tweede decennium. Bijziendheid kan ook bij volwassenen optreden, vaak als gevolg van medische aandoeningen zoals diabetes mellitus of hypertensie (hoge bloeddruk).

Bijziende patiënten zien objecten dichtbij duidelijk, maar objecten op afstand verschijnen wazig (wazig gezichtsvermogen). Door te loensen kunnen verre objecten beter zichtbaar worden. Bijvoorbeeld, een bijziende persoon kan een boek goed lezen, maar heeft moeite met het lezen van een nummerplaat van een auto verderop. Andere symptomen zijn hoofdpijn, ochtendhoofdpijn (soms), scheelzien en vermoeide ogen.

Diagnose van de oogziekte en onderzoeken door de oogarts

De diagnose van bijziendheid wordt gesteld door de oogarts die de patiënt vraagt om oogkaarten voor te lezen. Het lezen van de oogkaart op afstand vormt een probleem, terwijl de patiënt de kaart dichtbij goed kan lezen. De oogarts voert daarna een uitgebreid oogonderzoek uit via oftalmoscopie, waarbij een oogspiegel wordt gebruikt om de structuur van de voorzijde van het oog te bestuderen. Daarnaast meet hij de oogdruk, een procedure bekend als tonometrie, en onderzoekt het netvlies na het verwijden van de pupil met pupilverwijdende oogdruppels (mydriatica). De patiënt ondergaat ook een kleurentest om te controleren op eventuele kleurenblindheid (kleurenblindheid). Een oogspieronderzoek kan ook nuttige informatie verschaffen. Tot slot test de oogarts de gezichtsscherpte van de patiënt.

Behandeling van brekingsfout

Zelfzorg

De patiënt kan enkele zelfzorgmaatregelen nemen om de effecten van bijziendheid te beheren:

• Het dragen van een zonnebril met bescherming tegen ultraviolette straling (UV-straling) is aanbevolen.
• Een beschermende bril is nodig bij potentieel gevaarlijke activiteiten zoals lassen of het omgaan met giftige chemicaliën.
• Bij computerwerk is het belangrijk regelmatig pauzes te nemen om het Computer Vision Syndroom en bijziendheid te voorkomen.
• De patiënt wordt aangeraden om niet te roken en een voeding te volgen die rijk is aan fruit, groenten en omega-3-vetzuren.
• Lezen in bed wordt afgeraden om vermoeidheid van de ogen te voorkomen. Het is nuttig om ontspanningsoefeningen voor de ogen te doen, zoals oogyoga.
• Buitenspelen en regelmatig in de verte kijken wordt sterk aanbevolen om de progressie van bijziendheid te vertragen.

Professionele medische zorg

Professionele behandelingsopties omvatten:

• Het dragen van een bril of contactlenzen helpt om de lichtstralen direct op het netvlies te richten, wat zorgt voor een duidelijker beeld.
• Een LASIK-ooglaseroperatie of PRK-ooglaseroperatie kan bijziendheid corrigeren door de vorm van het hoornvlies aan te passen.
• Implanteerbare contactlenzen zijn een andere vorm van refractiechirurgie die kan helpen bij het corrigeren van bijziendheid.
• Het is belangrijk dat de arts eventuele chronische aandoeningen zoals hypertensie en diabetes behandelt en regelmatig controlebezoeken plant.
• Een regelmatig oogonderzoek wordt aanbevolen voor iedereen om de gezondheid van de ogen te monitoren.

Prognose refractieafwijking

De prognose voor bijziendheid is doorgaans goed, vooral wanneer de aandoening tijdig wordt gediagnosticeerd en behandeld. Vroege diagnose en behandeling kunnen helpen om emotionele en sociale problemen te voorkomen die ontstaan door visuele beperkingen.

Complicaties van de patiënt

Hoewel de meeste mensen met bijziendheid gezonde ogen hebben, kunnen er complicaties optreden bij ernstige gevallen van bijziendheid (in medische termen bekend als “myopia magna”):

• Netvliesdegeneratie: Ernstige bijziendheid kan leiden tot netvliesdegeneratie of zelfs netvliesloslating.
• Infecties en hoornvlieszweren: Het dragen van contactlenzen kan het risico op infecties en hoornvlieszweren verhogen.
• Complicaties van ooglaseroperaties: Ooglaseroperaties kunnen ook complicaties met zich meebrengen.

Preventie en beheer

Preventie van bijziendheid kan deels worden bereikt door een gezonde levensstijl te bevorderen en risicofactoren te minimaliseren. Dit omvat het bevorderen van buitenspelen, het verminderen van langdurig dichtbij kijken, en het volgen van een gezonde voeding. Regelmatige oogonderzoeken helpen om de voortgang van bijziendheid te monitoren en tijdig in te grijpen indien nodig.

Lees verder

• (Plotseling) wazig zien: Oorzaken, symptomen & behandelingen
• Refractieafwijkingen: Soorten brekingsfouten van het oog
• Refractiechirurgie in het oog: Chirurgie en ooglaseren
• Contactlenzen: Soorten en algemene informatie
• Refractietest: Oogtest voor recept bril of contactlenzen