Refractietest: Oogtest voor recept bril of contactlenzen
Een refractietest is een oogonderzoek dat door een oogarts wordt gebruikt om het voorschrift voor een bril of contactlenzen te bepalen. Tijdens dit onderzoek kijkt de patiënt door een speciaal apparaat naar een letterkaart. De oogarts plaatst verschillende lenzen met uiteenlopende sterktes voor elk oog en vraagt de patiënt of de letterkaart beter of slechter zichtbaar is. Dit onderzoek maakt het ook mogelijk om andere oogziekten of oogproblemen te detecteren. De refractietest is volledig pijnloos en met geen risico's verbonden.
De rol van refractietests in de oogheelkunde
Refractietests spelen een essentiële rol binnen de oogheelkunde, niet alleen voor het bepalen van brillen- of contactlensrecepten, maar ook als onderdeel van een breder oogonderzoek.
Refractietests als basis voor verdere diagnostiek
Een refractietest is vaak de eerste stap bij het identificeren van oogproblemen, zoals keratoconus of staar. Afwijkingen in de metingen kunnen artsen waarschuwen voor onderliggende pathologieën die aanvullende onderzoeken vereisen.
Gebruik in pre-operatieve evaluaties
Voor oogheelkundige operaties, zoals cataractchirurgie of refractieve laserbehandelingen, bieden refractietests cruciale informatie over de brekingsstatus van het oog en helpen ze bij de planning van de procedure.
Monitoren van veranderingen in ooggezondheid
Regelmatige refractietests helpen bij het volgen van veranderingen in visus, wat vooral belangrijk is voor patiënten met progressieve aandoeningen zoals keratoconus of diabetesgerelateerde oogcomplicaties.
Een refractietest maakt deel uit van een standaard
oogonderzoek bij de oogarts. Dit onderzoek helpt bij het opsporen van brekingsfouten, oftewel
refractiefouten, die gecorrigeerd kunnen worden met een bril of
contactlenzen. Voor mensen boven de veertig jaar, die doorgaans goed op afstand kunnen zien maar moeite hebben met dichtbij kijken, is een refractietest nuttig om de sterkte van een leesbril te bepalen.
De resultaten van de refractietest kunnen helpen bij het diagnosticeren van de volgende
oogaandoeningen:
Daarnaast kan de refractietest ook bijdragen aan het opsporen van de volgende oogziekten of oogproblemen:
Voorbereiding op de refractietest
Als de patiënt contactlenzen draagt, kan het nodig zijn om deze tijdelijk te verwijderen voor de test. De oogarts zal hierover specifieke instructies geven.

De patiënt moet tijdens de test kijken naar een letterkaart /
Bron: Jeff Dahl, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Tijdens de refractietest
Bij de refractietest onderzoekt de oogarts elk oog afzonderlijk, omdat elk oog mogelijk een andere brekingsfout kan hebben. De patiënt zit in een stoel voor een speciaal apparaat, de foropter of refractor, en kijkt door dit apparaat naar een letterkaart op een afstand van zes meter. Het apparaat bevat lenzen met verschillende sterktes die door de oogarts worden verwisseld. De oogarts vraagt de patiënt of de letterkaart duidelijker of minder duidelijk wordt bij het aanpassen van de lenzen. Tijdens deze test voelt de patiënt geen pijn of ongemak.
Patiënteducatie rond refractietests
Het begrip en de acceptatie van refractietests kunnen worden bevorderd door gerichte voorlichting en bewustwordingscampagnes.
Uitleg over het doel van refractietests
Veel patiënten associëren refractietests uitsluitend met brillen of contactlenzen. Voorlichting over het belang van deze tests in het kader van algemene ooggezondheid kan hun perceptie verbeteren.
De rol van de patiënt tijdens de test
Het succes van een subjectieve refractietest hangt deels af van de medewerking van de patiënt. Uitleg over hoe ze feedback kunnen geven, helpt de nauwkeurigheid te verbeteren.
Bewustwording van het belang van regelmatige controles
Educatieve campagnes kunnen patiënten bewust maken van de voordelen van regelmatige refractietests, zelfs bij afwezigheid van zichtklachten.
Toepassing van refractietests bij specifieke patiëntengroepen
De uitvoering en interpretatie van refractietests kan variëren afhankelijk van de unieke behoeften van verschillende groepen patiënten.
Kinderen en refractietests
Bij kinderen zijn aangepaste technieken, zoals cycloplegische refractie, nodig om nauwkeurige metingen te verkrijgen, omdat hun ogen vaak accommoderen tijdens de test.
Ouderen en complexe refractiemetingen
Bij ouderen kunnen staar of andere leeftijdsgebonden veranderingen invloed hebben op de uitkomsten van refractietests, wat gespecialiseerde apparatuur en expertise vereist.
Mensen met communicatie-uitdagingen
Voor patiënten die niet verbaal kunnen communiceren, zoals mensen met een handicap, worden objectieve refractiemethoden zoals retinoscopie gebruikt om betrouwbare resultaten te verkrijgen.
Resultaten van het oogonderzoek
Normale resultaten
Bij een normaal zicht zonder bril of contactlenzen (plano) moet de visuele scherpte 20/20 (of 1,0) zijn, wat overeenkomt met normaal gezichtsvermogen.
Abnormale resultaten
Als de patiënt een combinatie van lenzen nodig heeft om 20/20 (1,0) te bereiken, duidt dit op een brekingsfout. Een bril of contactlenzen kunnen dan helpen om het zicht te corrigeren. Als een patiënt met lenzen niet het niveau van 20/20 (1,0) bereikt, kan er sprake zijn van een ander, niet-optisch probleem met het oog. Het zichtniveau dat tijdens de test wordt bereikt, staat bekend als de ‘best gecorrigeerde gezichtsscherpte’.
Regelmatig oogonderzoek
Als de patiënt geen oogproblemen ervaart, wordt aangeraden om elke drie tot vijf jaar een volledig
oogonderzoek te ondergaan. Bij veranderingen in het zicht of andere merkbare oogproblemen, moet direct een oogarts worden geraadpleegd. Na de leeftijd van veertig jaar, of voor degenen met een familiegeschiedenis van
glaucoom, dient een oogonderzoek minstens één keer per jaar plaats te vinden. Bij patiënten met diabetes mellitus (
suikerziekte) is jaarlijks oogonderzoek noodzakelijk. Personen met een refractiefout wordt aangeraden om elke één tot twee jaar een oogonderzoek te ondergaan, of eerder als er veranderingen in het zicht optreden.
Nieuwe ontwikkelingen en technologieën in refractietests
De technologie voor refractietests is voortdurend in ontwikkeling, met nieuwe technieken die nauwkeuriger en sneller resultaten kunnen opleveren. Bijvoorbeeld:
- Digitale automatische refractometers gebruiken geavanceerde optische systemen voor meer precisie.
- Computer-geassisteerde wavefront metingen helpen bij het detecteren van hogere orde aberraties die traditionele tests mogelijk missen.
- Nieuwe biometrische metingen maken het mogelijk om de oogstructuren nauwkeuriger te analyseren en daarmee meer op maat gemaakte correcties voor te stellen.
Door op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen en regelmatig oogonderzoeken te ondergaan, kunnen oogproblemen tijdig worden opgespoord en behandeld.
Praktische tips voor een refractietest
Een refractietest wordt uitgevoerd om je oogsterkte te meten en te bepalen of je een bril of contactlenzen nodig hebt. Het is een belangrijk onderzoek voor het vaststellen van je ooggezondheid en het verbeteren van je zicht. Hieronder vind je enkele praktische tips die je kunnen helpen bij je refractietest.
Wees goed voorbereid op de test
Het is belangrijk om goed voorbereid naar je afspraak te gaan. Vermijd het dragen van je contactlenzen voor een bepaalde tijd voor de test, afhankelijk van het type lenzen dat je draagt. Dit kan de resultaten beïnvloeden. Het is ook handig om te weten of je in het verleden oogproblemen hebt gehad, zoals een
oogaandoening of een geschiedenis van
hartaandoeningen, omdat deze informatie kan helpen bij het stellen van een juiste diagnose.
Gebruik de juiste brillen of lenzen
Als je al een bril of contactlenzen draagt, neem deze dan mee naar je afspraak. De optometrist kan je vragen om je huidige bril of lenzen te dragen tijdens een deel van de test om te beoordelen hoe goed je zicht is met je huidige optische hulpmiddelen.
Volg de instructies van de specialist
Tijdens de refractietest krijg je verschillende visuele stimuli te zien, zoals letters of symbolen op een bord. Het is belangrijk om goed te luisteren naar de instructies van de specialist en ze zorgvuldig op te volgen. Soms moet je in een bepaald object kijken terwijl je lenssterkte wordt aangepast om te bepalen welk voorschrift het beste bij je past.
Breng je medische geschiedenis in kaart
Zorg ervoor dat je optometrist op de hoogte is van je medische geschiedenis, inclusief eventuele eerdere operaties aan de ogen of de aanwezigheid van
alvleesklier-problemen. Dit kan invloed hebben op de testresultaten of de keuze van optische hulpmiddelen.
Houd rekening met je gezondheid en medicatie
Als je bepaalde medicijnen gebruikt, zoals
medicijnen die je ogen kunnen beïnvloeden, informeer dan je arts of optometrist hierover. Sommige medicijnen kunnen je zicht beïnvloeden, en het is belangrijk dat de specialist dit weet om de test correct uit te voeren.
Wees geduldig tijdens de test
De refractietest kan wat tijd kosten, omdat de specialist verschillende testen uitvoert om de juiste sterkte van je bril of lenzen te bepalen. Het is normaal om meerdere keren door verschillende lenses te kijken om te vergelijken welke het beste zicht biedt. Wees geduldig en blijf rustig.
Volg het advies na de test
Na de test zal de specialist je het beste advies geven over de juiste bril of lenzen voor jouw ogen. Volg dit advies op en vergeet niet om regelmatige controles te plannen om je ogen gezond te houden. Bij het dragen van een bril of contactlenzen is het belangrijk om goed voor je
spieren en gewrichten te zorgen, omdat langdurig gebruik invloed kan hebben op je houding.
Met deze tips kun je goed voorbereid zijn voor je refractietest en zorgen voor een nauwkeurige meting van je oogsterkte. Het is altijd belangrijk om regelmatig oogonderzoeken te ondergaan om je
ooggezondheid te monitoren en problemen op tijd te detecteren.
Misvattingen rond de refractietest
Een refractietest wordt gebruikt om afwijkingen in het zicht, zoals bijziendheid, verziendheid en astigmatisme, op te sporen. Ondanks de eenvoud van deze test bestaan er veel misvattingen over wat het inhoudt en hoe betrouwbaar het is.
Een refractietest is alleen nodig als je klachten hebt
Veel mensen denken dat een
oogonderzoek enkel nodig is wanneer er zichtklachten zijn, maar dat is niet juist. Refractiefouten kunnen zich geleidelijk ontwikkelen zonder dat je het direct merkt. Regelmatige controles helpen om veranderingen in het zicht tijdig op te sporen.
De test is onnauwkeurig en afhankelijk van je antwoorden
Hoewel een deel van de refractietest gebaseerd is op subjectieve antwoorden, zoals aangeven welke lens sterker lijkt, zijn er ook objectieve metingen. Moderne technieken en
beeldvormende onderzoeken zorgen ervoor dat de test uiterst nauwkeurig is, ongeacht hoe iemand de vragen beantwoordt.
Een refractietest kan oogziekten opsporen
Een refractietest meet alleen de brekingsafwijkingen van het oog en is geen volledige screening op
oogaandoeningen. Hoewel een opticien soms signalen van oogziekten kan opmerken, is een uitgebreid oogheelkundig onderzoek nodig om aandoeningen zoals glaucoom of netvliesproblemen vast te stellen.
Een bril of lenzen maken je ogen lui
Er bestaat een misvatting dat het dragen van een bril of contactlenzen je ogen lui maakt en je zicht verslechtert. In werkelijkheid corrigeren ze slechts de brekingsfout en voorkomen ze onnodige inspanning. Het zicht wordt niet slechter door het dragen van een correctie, maar veranderingen in het zicht kunnen wel natuurlijk optreden door leeftijd of andere factoren.
Een refractietest is overbodig als je geen bril draagt
Zelfs als je geen bril of lenzen nodig hebt, is een refractietest nuttig om verborgen afwijkingen op te sporen. Dit is vooral belangrijk voor mensen die last hebben van
hoofdpijn of vermoeidheid na langdurig lezen of schermgebruik, omdat dit kan wijzen op een kleine correctiebehoefte.
De uitslag is altijd hetzelfde
Je refractiewaarde kan in de loop van de tijd veranderen door veroudering, ziekte of andere factoren. Factoren zoals vermoeidheid, medicatiegebruik en
alcohol kunnen tijdelijke schommelingen veroorzaken, waardoor de testresultaten licht kunnen variëren bij herhaalde metingen.
Kinderen hebben geen refractietest nodig
Veel ouders denken dat een refractietest bij kinderen niet nodig is zolang ze geen zichtklachten melden. Echter, kinderen passen zich vaak onbewust aan aan slecht zicht. Een tijdige controle kan helpen om leerproblemen en andere klachten door een niet-gediagnosticeerde afwijking te voorkomen.
Lees verder