Presbyopie: Ouderdomsverziendheid

Presbyopie, algemeen bekend als ouderdomsverziendheid, komt vaak voor bij mensen ouder dan veertig jaar. Deze aandoening beïnvloedt het accommodatievermogen van het oog, waardoor patiënten moeite hebben met het scherpstellen op nabijgelegen objecten, wat kan leiden tot hoofdpijn en vermoeidheid. De oogarts voert verschillende onderzoeken uit om een geschikte correctie te bepalen. Leesbrillen, contactlenzen of chirurgische ingrepen kunnen vaak de symptomen verlichten.

• Synoniemen presbyopie
• Epidemiologie ouderdomsverziendheid
• Oorzaken oogaandoening: Elasticiteit van de lens daalt en lens verhardt
• Symptomen: Objecten op armlengte houden
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling oogziekte
• Prognose oogafwijking
• Complicaties oogprobleem
• Preventie en leefstijlaanpassingen

Synoniemen presbyopie

Presbyopie staat ook bekend onder de volgende synoniemen:

• Ouderdomsverziendheid
• Presbyopia
• Presbytia

Epidemiologie ouderdomsverziendheid

Wereldwijd lijdt ongeveer 1 miljard mensen aan presbyopie. Ongeveer 500 miljoen van deze patiënten krijgen geen geschikte correctie omdat ze in landelijke gebieden van ontwikkelingslanden wonen. Presbyopie is een natuurlijk onderdeel van het verouderingsproces en treft doorgaans iedereen vanaf de leeftijd van 40 tot 45 jaar. De prevalentie van de aandoening neemt toe met de leeftijd, en het is een veelvoorkomend probleem bij volwassenen van middelbare leeftijd en ouder.

Oorzaken oogaandoening: Elasticiteit van de lens daalt en lens verhardt

Presbyopie is een leeftijdsgebonden refractieafwijking (brekingsfout van het oog). Bij jonge mensen is de lens van het oog soepel en flexibel, waardoor deze gemakkelijk van vorm en lengte verandert om te kunnen focussen op objecten op verschillende afstanden. Naarmate mensen ouder worden, neemt de elasticiteit van de lens af en wordt de lens dikker en harder. Dit bemoeilijkt het scherpstellen op nabije objecten. Presbyopie verschilt van astigmatisme, bijziendheid (myopie) en verziendheid (hypermetropie), die betrekking hebben op de vorm van de oogbol en worden beïnvloed door genetische en omgevingsfactoren.

Symptomen: Objecten op armlengte houden

Het belangrijkste symptoom van presbyopie is moeite met het zien van objecten van dichtbij. Patiënten kunnen objecten alleen goed waarnemen door ze op armlengte van hun ogen te houden. Andere symptomen zijn hoofdpijn en vermoeide ogen. Daarnaast kunnen sommige mensen halo’s en lichtverblinding ervaren, vooral bij het kijken naar helder verlichte bronnen zoals autorijden ’s nachts.

Diagnose en onderzoeken

Oogheelkundig onderzoek

De diagnose presbyopie wordt gesteld door middel van een uitgebreid oogonderzoek. Dit omvat oftalmoscopie, waarbij de oogarts het netvlies inspecteert. Hiervoor worden de pupillen van de patiënt verwijd met speciale oogdruppels, ook bekend als “mydriatica”. Daarnaast worden een oogspierfunctietest en een refractietest uitgevoerd. Bij de refractietest wordt een foropter gebruikt om te bepalen welke brillenglazen of contactlenzen het beste zijn voor het corrigeren van de brekingsfout. Tot slot wordt de gezichtsscherpte gemeten.

Diagnostisch onderzoek

In de meeste gevallen zijn geen aanvullende diagnostische onderzoeken nodig, tenzij tijdens het oogonderzoek afwijkingen worden ontdekt. Indien nodig kunnen verdere onderzoeken worden uitgevoerd, afhankelijk van de specifieke afwijkingen die zijn geconstateerd.

Behandeling oogziekte

Presbyopie kan worden gecorrigeerd met een bril met progressieve of multifocale glazen, een leesbril of contactlenzen. In sommige gevallen kan een ooglasercorrectie, zoals LASIK-oogchirurgie, een optie zijn. Voor sommige patiënten kan een multifocale implantlens, zoals de Symfony-lens, een effectieve oplossing bieden. Er zijn ook oogoefeningen en oogyoga beschikbaar die gericht zijn op het verbeteren van het zicht door middel van visuele training. Verder kunnen loepen en andere optische hulpmiddelen nuttig zijn voor sommige patiënten.

Prognose oogafwijking

De prognose voor presbyopie is doorgaans goed. Met de juiste correctie, zoals brillen, contactlenzen of chirurgische ingrepen, kunnen patiënten hun gezichtsvermogen optimaliseren en de symptomen effectief beheren.

Complicaties oogprobleem

Indien presbyopie niet behandeld wordt, kunnen de symptomen verergeren. Dit kan leiden tot een verminderde kwaliteit van leven, met problemen zoals moeite met autorijden, problemen op het werk en andere dagelijkse uitdagingen.

Preventie en leefstijlaanpassingen

Hoewel presbyopie een natuurlijk verouderingsproces is en niet volledig kan worden voorkomen, kunnen enkele leefstijlaanpassingen helpen om het effect op het dagelijks leven te minimaliseren:

Regelmatige oogonderzoeken

Het is belangrijk om regelmatig oogonderzoeken te ondergaan, vooral vanaf de leeftijd van veertig jaar. Dit helpt bij het vroegtijdig opsporen van presbyopie en andere mogelijke oogproblemen.

Ooggezondheid behouden

Een gezonde levensstijl, met een gebalanceerd dieet en voldoende lichaamsbeweging, kan bijdragen aan het behoud van een goede ooggezondheid. Het vermijden van overmatig gebruik van digitale apparaten en het nemen van pauzes kan ook helpen om visuele vermoeidheid te verminderen.

Gebruik van juiste hulpmiddelen

Het gebruik van de juiste correctiehulpmiddelen, zoals brillen of contactlenzen, kan helpen om de symptomen van presbyopie te beheersen en de kwaliteit van leven te verbeteren.

Lees verder

• Verziendheid (hypermetropie): Objecten vlakbij wazig zien
• Refractieafwijkingen: Soorten brekingsfouten van het oog
• Refractiechirurgie in het oog: Chirurgie en ooglaseren
• Oogoefeningen voor ouderdomsverziendheid (presbyopie)
• Refractietest: Oogtest voor recept bril of contactlenzen