Presbyopie: Ouderdomsverziendheid

Presbyopie, algemeen bekend als ouderdomsverziendheid, komt vaak voor bij mensen ouder dan veertig jaar. Deze aandoening beïnvloedt het accommodatievermogen van het oog, waardoor patiënten moeite hebben met het scherpstellen op nabijgelegen objecten, wat kan leiden tot hoofdpijn en vermoeidheid. De oogarts voert verschillende onderzoeken uit om een geschikte correctie te bepalen. Leesbrillen, contactlenzen of chirurgische ingrepen kunnen vaak de symptomen verlichten.

• Synoniemen presbyopie
• Epidemiologie ouderdomsverziendheid
• Oorzaken oogaandoening: Elasticiteit van de lens daalt en lens verhardt
• Symptomen: Objecten op armlengte houden
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling oogziekte
• Prognose oogafwijking
• Complicaties oogprobleem
• Preventie en leefstijlaanpassingen
• Praktische tips voor het omgaan met presbyopie
• Gebruik leesbrillen
• Stel de verlichting optimaal in
• Overweeg multifocale of progressieve brillen
• Oefen oogspieroefeningen
• Misvattingen rond presbyopie
• Presbyopie is een ziekte
• Alleen ouderen krijgen presbyopie
• Presbyopie kan worden genezen met oefeningen
• Een bril is de enige oplossing
• Presbyopie en bijziendheid sluiten elkaar uit
• Presbyopie verergert onbeperkt
• Gezonde levensstijl voorkomt presbyopie

Synoniemen presbyopie

Presbyopie staat ook bekend onder de volgende synoniemen:

• Ouderdomsverziendheid
• Presbyopia
• Presbytia

Epidemiologie ouderdomsverziendheid

Wereldwijd lijdt ongeveer 1 miljard mensen aan presbyopie. Ongeveer 500 miljoen van deze patiënten krijgen geen geschikte correctie omdat ze in landelijke gebieden van ontwikkelingslanden wonen. Presbyopie is een natuurlijk onderdeel van het verouderingsproces en treft doorgaans iedereen vanaf de leeftijd van 40 tot 45 jaar. De prevalentie van de aandoening neemt toe met de leeftijd, en het is een veelvoorkomend probleem bij volwassenen van middelbare leeftijd en ouder.

Oorzaken oogaandoening: Elasticiteit van de lens daalt en lens verhardt

Presbyopie is een leeftijdsgebonden refractieafwijking (brekingsfout van het oog). Bij jonge mensen is de lens van het oog soepel en flexibel, waardoor deze gemakkelijk van vorm en lengte verandert om te kunnen focussen op objecten op verschillende afstanden. Naarmate mensen ouder worden, neemt de elasticiteit van de lens af en wordt de lens dikker en harder. Dit bemoeilijkt het scherpstellen op nabije objecten. Presbyopie verschilt van astigmatisme, bijziendheid (myopie) en verziendheid (hypermetropie), die betrekking hebben op de vorm van de oogbol en worden beïnvloed door genetische en omgevingsfactoren.

Symptomen: Objecten op armlengte houden

Het belangrijkste symptoom van presbyopie is moeite met het zien van objecten van dichtbij. Patiënten kunnen objecten alleen goed waarnemen door ze op armlengte van hun ogen te houden. Andere symptomen zijn hoofdpijn en vermoeide ogen. Daarnaast kunnen sommige mensen halo’s en lichtverblinding ervaren, vooral bij het kijken naar helder verlichte bronnen zoals autorijden ’s nachts.

Diagnose en onderzoeken

Oogheelkundig onderzoek

De diagnose presbyopie wordt gesteld door middel van een uitgebreid oogonderzoek. Dit omvat oftalmoscopie, waarbij de oogarts het netvlies inspecteert. Hiervoor worden de pupillen van de patiënt verwijd met speciale oogdruppels, ook bekend als “mydriatica”. Daarnaast worden een oogspierfunctietest en een refractietest uitgevoerd. Bij de refractietest wordt een foropter gebruikt om te bepalen welke brillenglazen of contactlenzen het beste zijn voor het corrigeren van de brekingsfout. Tot slot wordt de gezichtsscherpte gemeten.

Diagnostisch onderzoek

In de meeste gevallen zijn geen aanvullende diagnostische onderzoeken nodig, tenzij tijdens het oogonderzoek afwijkingen worden ontdekt. Indien nodig kunnen verdere onderzoeken worden uitgevoerd, afhankelijk van de specifieke afwijkingen die zijn geconstateerd.

Behandeling oogziekte

Presbyopie kan worden gecorrigeerd met een bril met progressieve of multifocale glazen, een leesbril of contactlenzen. In sommige gevallen kan een ooglasercorrectie, zoals LASIK-oogchirurgie, een optie zijn. Voor sommige patiënten kan een multifocale implantlens, zoals de Symfony-lens, een effectieve oplossing bieden. Er zijn ook oogoefeningen en oogyoga beschikbaar die gericht zijn op het verbeteren van het zicht door middel van visuele training. Verder kunnen loepen en andere optische hulpmiddelen nuttig zijn voor sommige patiënten.

Prognose oogafwijking

De prognose voor presbyopie is doorgaans goed. Met de juiste correctie, zoals brillen, contactlenzen of chirurgische ingrepen, kunnen patiënten hun gezichtsvermogen optimaliseren en de symptomen effectief beheren.

Complicaties oogprobleem

Indien presbyopie niet behandeld wordt, kunnen de symptomen verergeren. Dit kan leiden tot een verminderde kwaliteit van leven, met problemen zoals moeite met autorijden, problemen op het werk en andere dagelijkse uitdagingen.

Preventie en leefstijlaanpassingen

Hoewel presbyopie een natuurlijk verouderingsproces is en niet volledig kan worden voorkomen, kunnen enkele leefstijlaanpassingen helpen om het effect op het dagelijks leven te minimaliseren:

Regelmatige oogonderzoeken

Het is belangrijk om regelmatig oogonderzoeken te ondergaan, vooral vanaf de leeftijd van veertig jaar. Dit helpt bij het vroegtijdig opsporen van presbyopie en andere mogelijke oogproblemen.

Ooggezondheid behouden

Een gezonde levensstijl, met een evenwichtig voedingspatroon en voldoende lichaamsbeweging, kan bijdragen aan het behoud van een goede ooggezondheid. Het vermijden van overmatig gebruik van digitale apparaten en het nemen van pauzes kan ook helpen om visuele vermoeidheid te verminderen.

Gebruik van juiste hulpmiddelen

Het gebruik van de juiste correctiehulpmiddelen, zoals brillen of contactlenzen, kan helpen om de symptomen van presbyopie te beheersen en de kwaliteit van leven te verbeteren.

Praktische tips voor het omgaan met presbyopie

Presbyopie, ook wel ouderdomsverziendheid, is het verlies van het vermogen om dichtbijgelegen voorwerpen scherp te zien. Dit is een normaal verouderingsproces.

Gebruik leesbrillen

Als je merkt dat je moeite hebt met lezen of het bekijken van dichtbijgelegen objecten, kan een leesbril helpen. Deze zijn verkrijgbaar in verschillende sterktes, afhankelijk van je behoefte. Je kunt een opticien raadplegen om te bepalen welke sterkte het beste bij je past.

Stel de verlichting optimaal in

Goede verlichting is essentieel bij presbyopie. Zorg voor voldoende licht wanneer je leest of werkt, maar vermijd te fel licht, omdat dit je ogen kan vermoeien. Een bureaulamp met verstelbare helderheid is ideaal.

Overweeg multifocale of progressieve brillen

Als je zowel ver- als dichtbij wilt zien zonder te wisselen van bril, kun je multifocale of progressieve brillen overwegen. Deze brillen bieden verschillende sterktes in één lens en kunnen het dagelijkse leven vergemakkelijken.

Oefen oogspieroefeningen

Sommige mensen vinden baat bij oefeningen voor de ogen om de flexibiliteit van de lens te behouden. Probeer bijvoorbeeld je ogen te richten op voorwerpen dichtbij en ver weg, wat kan helpen om de spiersterkte in je ogen te behouden.

Misvattingen rond presbyopie

Presbyopie, ook wel ouderdomsverziendheid genoemd, is een natuurlijk proces waarbij de ooglens minder flexibel wordt, waardoor dichtbij zien moeilijker wordt. Deze aandoening treft vrijwel iedereen vanaf middelbare leeftijd, maar er bestaan veel misvattingen over de oorzaken, gevolgen en behandelingsmogelijkheden.

Presbyopie is een ziekte

Presbyopie is geen ziekte, maar een normaal verouderingsproces van het oog. Het wordt veroorzaakt door een geleidelijke afname van de elasticiteit van de ooglens en de verminderde werking van de accommodatiespieren. Hoewel het ongemak kan veroorzaken bij het lezen of werken op korte afstand, is het geen medische aandoening die behandeld moet worden zoals een infectie of ontsteking.

Alleen ouderen krijgen presbyopie

Hoewel presbyopie meestal optreedt vanaf de leeftijd van 40 tot 45 jaar, is het geen aandoening die alleen ouderen treft. Iedereen, ongeacht de gezondheid van zijn of haar ogen, zal er op een bepaald moment last van krijgen. Het is dus geen teken van zwakte of een gevolg van een onderliggende hersenaandoening.

Presbyopie kan worden genezen met oefeningen

Er bestaan veel beweringen dat oogspieroefeningen presbyopie kunnen omkeren, maar dit is een misvatting. Omdat het probleem voortkomt uit een verlies aan flexibiliteit van de lens, kunnen oefeningen de aandoening niet terugdraaien. Hoewel sommige technieken de oogspieren kunnen trainen om beter om te gaan met de veranderingen, zullen ze de achteruitgang van de accommodatiefunctie niet stoppen.

Een bril is de enige oplossing

Hoewel een leesbril of multifocale glazen de meest gebruikelijke manier zijn om presbyopie te corrigeren, zijn er ook andere behandelingsopties. Contactlenzen, laserbehandelingen en zelfs lensimplantaten kunnen uitkomst bieden voor mensen die geen bril willen dragen. Het is raadzaam om een specialist in oogbehandelingen te raadplegen om de beste optie te bepalen.

Presbyopie en bijziendheid sluiten elkaar uit

Veel mensen denken dat als ze bijziend zijn, ze geen presbyopie kunnen krijgen. Dit is echter niet waar. Een bijziende persoon kan nog steeds presbyopie ontwikkelen, maar zal mogelijk merken dat hij of zij zonder bril beter van dichtbij kan lezen. Dit betekent niet dat de presbyopie niet aanwezig is, maar eerder dat de natuurlijke bijziendheid het effect tijdelijk compenseert.

Presbyopie verergert onbeperkt

Presbyopie stabiliseert zich meestal rond de leeftijd van 60 à 65 jaar. In de eerste jaren kan de achteruitgang merkbaar zijn en kan het nodig zijn om sterkte aan te passen in de bril of lenzen, maar het proces stopt uiteindelijk. Dit betekent niet dat het zicht perfect blijft, maar dat de noodzaak van correctie op een gegeven moment niet verder toeneemt.

Gezonde levensstijl voorkomt presbyopie

Hoewel een gezonde levensstijl met een evenwichtig voedingspatroon en regelmatige oogzorg goed is voor het behoud van de algehele gezondheid van de ogen, kan het de natuurlijke veroudering van de ooglens niet stoppen. Goede voeding en bescherming tegen UV-straling kunnen de ogen gezond houden, maar presbyopie zal uiteindelijk toch optreden bij iedereen.

Lees verder

• Verziendheid (hypermetropie): Objecten vlakbij wazig zien
• Refractieafwijkingen: Soorten brekingsfouten van het oog
• Refractiechirurgie in het oog: Chirurgie en ooglaseren
• Oogoefeningen voor ouderdomsverziendheid (presbyopie)
• Refractietest: Oogtest voor recept bril of contactlenzen