Airplane headache: plotse felle hoofdpijn in het vliegtuig

Mensen met vliegangst durven niet met het vliegtuig te reizen om verschillende redenen: sommigen zijn bang om neer te storten, anderen hebben hoogtevrees, weer anderen hebben claustrofobie wanneer ze met zoveel mensen in een kleine ruimte zitten. Er is echter nog een reden waarom sommige personen vermijden om het vliegtuig te nemen: ze krijgen, vooral bij het landen, een plotse en heel hevige hoofdpijn, zo erg dat het tot vliegangst kan lijden, ondanks het feit dat zo'n 'Airplane headache' van korte duur is.

• Wat is airplane headache of vliegtuighoofdpijn?
• Wat zijn de symptomen?
• Wat zijn de oorzaken?
• Wat kan je er tegen doen?
• Besluit

Wat is airplane headache of vliegtuighoofdpijn?

Misschien herken je het wel: je vertrekt op vakantie met het vliegtuig en alles verloopt naar wens. De vlucht heeft geen vertraging, het cabinepersoneel is vriendelijk, je zit redelijk comfortabel, en toch … Toch is er die vervelende spelbreker: net tijdens het landen komt plots een vreselijke hoofdpijn opzetten, het is alsof je hart keihard bonst in je hoofd. Het maakt je bang omdat je zoiets nog nooit eerder hebt gevoeld. Je maakt je zorgen … Je hoeft je echter geen zorgen te maken, hoe akelig het ook is, je hebt te maken met airplane headache of vliegtuighoofdpijn.

Airplane headache is een specifieke hoofdpijn die alleen bij vliegen voorkomt. Deze aandoening werd officieel erkend in 2013 en opgenomen in de International classification of headache disorders. Volgens Scandinavisch onderzoek (2017) heeft 8,3% van de vliegtuigpassagiers te maken met dit soort hoofdpijn.

Wat zijn de symptomen?

De symptomen zijn uiteraard typische hoofdpijnsymptomen, maar toch zijn er enkele kenmerken die duidelijk wijzen op vliegtuighoofdpijn:

• Vliegtuighoofdpijn komt heel snel op, meestal tijdens het landen maar het gebeurt ook tijdens het opstijgen.
• Vliegtuighoofdpijn is gelukkig van korte duur. Na een dertigtal minuten verdwijnt de hoofdpijn even plots als ze opkwam.
• De pijn doet zich voor aan één kant van het voorhoofd, boven het oog.
• De pijn is zeer hevig en gaat van een scherpe pijn, alsof er met een ijspik in het hoofd wordt gestoken, tot het gevoel van vuistslagen of van het hart dat bonst in het hoofd.
• Op een schaal van 1 op 10 wordt deze pijn meestal aangeduid tussen 8 en 10.
• Gewoonlijk zijn er geen andere symptomen zoals misselijkheid en overgevoeligheid voor lawaai en licht. Soms wel tranende, rode ogen.
• Vliegtuighoofdpijn kan sporadisch optreden of kan chronisch zijn.
• Het overkomt ook personen die zelden of nooit hoofdpijn hadden voordien.

Wat zijn de oorzaken?

De diagnose van vliegtuighoofdpijn is louter klinisch omdat medische beelden geen pathologieën aan het licht brengen die de symptomen kunnen verklaren. Anno 2018 is het nog niet duidelijk waardoor precies vliegtuighoofdpijn ontstaat. Maar in de medische literatuur is de meest aanvaarde oorzaak gelinkt aan een verstoord evenwicht tussen de luchtdruk in de cabine en de luchtdruk in de sinussen, tijdens het opstijgen en het landen.

Sommige mensen hebben een verminderde doorlaatbaarheid van de neuskanalen en dat bemoeilijkt het compenseren van de luchtdrukverschillen. Dat verstoord evenwicht tussen de externe en de interne luchtdruk kan een nadelige invloed hebben op de slijmvliezen van de neusbijholten of paranasale sinussen. Bij het opstijgen is de luchtdruk in de cabine lager dan die van de sinussen. Daardoor gaan de slijmvliezen uitzetten. Bij het landen is de luchtdruk in de cabine hoger dan die van de sinussen waardoor de slijmvliezen worden samengedrukt. In beide gevallen kan dit fenomeen hoofdpijn veroorzaken, ongeveer dezelfde pijn als bij een acute of chronische sinusitis. Eens het vliegtuig op hoogte is, zijn er geen luchtdrukschommelingen meer die de hoofdpijn kunnen veroorzaken.

Personen die lijden aan hoogte-hoofdpijn, in de bergen van 2500 m, lopen een groter risico op het krijgen van vliegtuighoofdpijn.

Wat kan je er tegen doen?

Eigenlijk bestaan er helaas geen echte remedies tegen vliegtuighoofdpijn. Er zijn wel een aantal hulpmiddeltjes die bij sommige mensen de pijn kunnen verzachten:

• Neem voor de vlucht een pijnstiller of ontstekingsremmer om de pijn te verminderen. In sommige gevallen kan daardoor een aanval vermeden worden.
• Drink veel voor, tijdens en na de vlucht.
• Vermijd alcohol en cafeïne.
• Het gebruik van een neusspray kan de luchtwegen vrij houden.
• Kauwgom kauwen helpt eveneens om de luchtwegen open te houden.

Besluit

Vliegtuighoofdpijn bij het opstijgen en het landen is niet heel bekend omdat de meeste mensen er niet mee naar de dokter stappen. De hoofdpijn is immers van korte duur en dus vinden velen een doktersbezoek overbodig. Toch zijn er een heleboel mensen die te maken hebben met dit fenomeen en die daardoor vliegangst ontwikkelen. De pijn is immers zeer hevig. Bij sommigen gaat de angst zelfs zover dat ze helemaal nooit meer het vliegtuig durven nemen.