Gezonde oren: Tips voor bescherming van gehoorvermogen

Mensen worden dagelijks blootgesteld aan een breed scala van geluiden, variërend van zeer zacht tot extreem luid. Langdurige of herhaalde blootstelling aan harde geluiden kan echter leiden tot blijvende gehoorschade. Daarom is het cruciaal om tijdig preventieve maatregelen te nemen om gehoorverlies te voorkomen. Er zijn verschillende eenvoudige tips die helpen om de oren te beschermen. Het is belangrijk om eventuele oorproblemen nooit te negeren, aangezien deze vaak niet vanzelf verbeteren zonder de juiste behandeling. In de meeste gevallen zijn gehoorproblemen goed te voorkomen en te behandelen, maar wanneer alarmsymptomen optreden, is het noodzakelijk om medisch advies in te winnen.

• Arts raadplegen
• Regelmatig ooronderzoek laten uitvoeren
• Alarmsymptomen
• Bewegen en het gehoor
• Bescherming tegen geluiden
• Oordopjes gebruiken bij harde/luide geluiden
• Oren de tijd geven om te herstellen
• Volume lager zetten
• Geen wattenstaafjes in de oren gebruiken
• Medicijnen alleen zoals voorgeschreven innemen
• Oorgezonde voeding eten
• Bananen
• Broccoli
• Donkere chocolade
• Vis
• Oren droog houden
• Stress beheren

Arts raadplegen

Regelmatig ooronderzoek laten uitvoeren

Gehoorverlies ontstaat meestal geleidelijk. Het is daarom verstandig om op regelmatige basis, bij voorkeur jaarlijks, een gehooronderzoek te laten uitvoeren bij de huisarts of eventueel een audicien, zeker bij vijftigplussers. Op deze manier kunnen vroege tekenen van gehoorverlies worden herkend, zodat snel actie kan worden ondernomen. Onbehandeld gehoorverlies is namelijk geassocieerd met een verminderde levenskwaliteit en andere gezondheidsproblemen zoals depressie, dementie en hartaandoeningen.

Alarmsymptomen

Oorinfecties veroorzaken vaak tijdelijke gehoorproblemen. Kinderen jonger dan zeven jaar zijn vatbaarder voor oorontstekingen. Bij symptomen zoals gehoorverlies of plotselinge doofheid, oorpijn, aan de oren trekken, overmatig huilen, (bloederige) oorafscheiding, slaapproblemen, koorts, braken en andere tekenen van infectie of gehoorproblemen, is het belangrijk om een huisarts te raadplegen. In sommige gevallen is medicatie zoals antibiotica nodig, en af en toe is een operatie noodzakelijk om het gehoorvermogen te behouden of te verbeteren.

Bewegen en het gehoor

Beweging is niet alleen goed voor het algemene welzijn, maar ook voor het behoud van een gezond gehoor. Cardio-oefeningen zoals wandelen, hardlopen of fietsen stimuleren de bloedcirculatie naar alle lichaamsdelen, inclusief de oren. Dit helpt om de interne structuren van het oor gezond te houden en optimaal te laten functioneren. Tijdens het fietsen is het belangrijk om altijd een helm te dragen. Een val op het hoofd kan namelijk leiden tot een hersenschudding, wat kan resulteren in gehoorverlies.

Bescherming tegen geluiden

Oordopjes gebruiken bij harde/luide geluiden

Ongeveer 15% van de mensen lijdt aan door lawaai veroorzaakt gehoorverlies. Dit wordt vaak veroorzaakt door blootstelling aan harde geluiden op het werk of in vrijetijdsomgevingen. Wanneer men moet schreeuwen om boven het omgevingsgeluid uit te komen, is het geluidsniveau mogelijk schadelijk voor het gehoor en kan het leiden tot gehoorschade door lawaai. Dit geldt voor geluiden in clubs, concerten, grasmaaiers, kettingzagen en andere omgevingsgeluiden. Oordopjes zijn een eenvoudige en effectieve manier om de oren te beschermen en zijn breed verkrijgbaar. Voor een betere pasvorm en effectiviteit kunnen ook op maat gemaakte oordopjes worden aangemeten door een hoorspecialist. Muzikanten gebruiken bijvoorbeeld aangepaste oordopjes met filters, die gesprekken en muziek mogelijk maken zonder schadelijke geluidsniveaus door te laten.

Oren de tijd geven om te herstellen

Na blootstelling aan harde geluiden, zoals bij een concert of in een drukke bar, hebben de oren tijd nodig om te herstellen. Het is aan te raden om af en toe vijf minuten naar buiten te gaan om de oren rust te geven. Gemiddeld hebben de oren zestien uur nodig om te herstellen van een avond met luide muziek.

Volume lager zetten

Gehoorverlies door lawaai blijft een van de belangrijkste oorzaken van gehoorverlies wereldwijd. De Wereldgezondheidsorganisatie schat dat ongeveer 466 miljoen mensen wereldwijd matig tot ernstig gehoorverlies hebben (cijfers 2020). Om gehoorverlies te voorkomen, kan men de 60/60-regel volgen bij het luisteren naar muziek via een koptelefoon of oordopjes: luister niet langer dan zestig minuten per dag naar muziek op een volume van niet meer dan 60%. Het is ook beter om een koptelefoon te gebruiken die over het oor gaat in plaats van in-ear oordopjes, die dichter bij het trommelvlies zitten en daarom gevaarlijker zijn. Het verminderen van het volume bij sociale evenementen is ook belangrijk om te voorkomen dat mensen moeten schreeuwen om elkaar te verstaan.

Geen wattenstaafjes in de oren gebruiken

Veel mensen gebruiken wattenstaafjes om oorsmeer uit de gehoorgang te verwijderen, maar dit is af te raden. Oorsmeer is normaal en speelt een belangrijke rol bij het beschermen van het oor tegen stof en andere schadelijke deeltjes. Het oor is zelfreinigend, dus het is niet nodig om het te reinigen met wattenstaafjes. Bovendien kan het gebruik van wattenstaafjes schade veroorzaken aan het trommelvlies. Als er sprake is van overtollig oorsmeer, kan dit voorzichtig worden verwijderd met een vochtige doek rondom de gehoorgang. Bij een hardnekkige oorprop die niet spontaan verdwijnt, is het verstandig om een arts te raadplegen.

Medicijnen alleen zoals voorgeschreven innemen

Bepaalde medicijnen, zoals niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s) zoals aspirine, ibuprofen en naproxen, kunnen bijdragen aan gehoorverlies. Daarom is het belangrijk om het medicatiegebruik en de mogelijke bijwerkingen met een arts te bespreken. De medicatie dient altijd alleen volgens voorschrift te worden ingenomen.

Oorgezonde voeding eten

Voeding speelt een belangrijke rol in het behoud van een gezond gehoor. Bepaalde voedingsmiddelen kunnen de gezondheid van de oren ondersteunen.

Bananen

Bananen zijn rijk aan magnesium, een essentieel mineraal dat helpt bij het beschermen tegen gehoorverlies door de bloedvaten te verwijden en de bloedsomloop in de oren te verbeteren.

Broccoli

Broccoli bevat tal van voedingsstoffen zoals vitamine K, vitamine C en vezels, die helpen om vrije radicalen te bestrijden die het delicate en gevoelige weefsel in de oren kunnen beschadigen.

Donkere chocolade

Donkere chocolade is een uitstekende bron van zink, een mineraal dat het immuunsysteem versterkt en helpt om de oren te beschermen tegen infecties en celgroei te bevorderen.

Vis

Vette vis, zoals sardines, tonijn, zalm en forel, bevat omega-3 vetzuren en vitamine D. Omega-3 vetzuren zijn goed voor de gezondheid van het hart en kunnen het risico op gehoorverlies verminderen. Vitamine D versterkt de botten in het middenoor, wat helpt om aandoeningen zoals osteopenie en otosclerose, die gehoorverlies veroorzaken, te voorkomen.

Oren droog houden

Vochtige omstandigheden kunnen leiden tot de groei van bacteriën in de gehoorgang, wat kan resulteren in een zwemmersoor of andere oorinfecties, die gevaarlijk kunnen zijn voor het gehoor. Na het baden of zwemmen is het belangrijk om de oren voorzichtig droog te maken met een handdoek. Als er water in het oor blijft zitten, kan men het hoofd naar de zijkant kantelen en zachtjes aan de oorlel trekken om het water eruit te laten lopen. Het gebruik van op maat gemaakte oordoppen voor zwemmers kan ook helpen om de oren droog en gezond te houden.

Stress beheren

Stress en angst kunnen zowel tijdelijke als permanente tinnitus aurium (oorsuizen) veroorzaken. Hoge stressniveaus kunnen het lichaam in een vecht-of-vluchtmodus brengen, waarbij het lichaam zich vult met adrenaline. Dit kan leiden tot verhoogde druk op de zenuwen en bloedvaten, wat uiteindelijk kan bijdragen aan de symptomen van tinnitus. Het is daarom belangrijk om stress effectief te beheren en te verminderen om het gehoor te beschermen.

Lees verder

• Oorinfecties: Soorten, symptomen en behandeling
• Perceptief en geleidend gehoorverlies: Oorzaken en symptomen
• Oorsmeer: Oorzaken van gewijzigde kleur, geur en textuur
• Oorprop: Overtollig oorsmeer verwijderen, o.a. met water
• Hoortoestellen: Problemen door dragen van hoorapparaat