BERA-test: Onderzoek voor opsporen zenuw- of gehoorschade

BERA staat voor “brainstem evoked response audiometry”. Hierbij meet de arts - meestal een audioloog (oorarts) - de hersenactiviteit die optreedt als gevolg van een gehoorprikkel. Met andere woorden, dankzij de test weet de arts hoe de hersenen geluiden verwerken. Dit onderzoek wordt ingezet om neurologische en gehoorafwijkingen op te sporen bij pasgeborenen. Ook bij bepaalde operaties speelt BERA een belangrijke rol. Het onderzoek is snel, eenvoudig, veilig en niet-invasief.

• Synoniemen BERA
• BERA-test: Toepassingen in de medische praktijk
• Diagnose van gehoorstoornissen bij pasgeborenen
• Toepassing bij neurologische onderzoeken
• Gebruik in chirurgische omgevingen
• Indicatie: opsporen zenuw- of gehoorschade
• BERA-test: Voorbereiding en patiëntbegeleiding
• Voorbereiding voor de BERA-test
• Emotionele en psychologische voorbereiding
• BERA-test: De procedure van het onderzoek
• Techniek en uitvoering van de BERA-test
• Gebruik van elektroden en meting van hersenactiviteit
• De rol van geluidsstimulatie
• Resultaten brainstem evoked response audiometry
• BERA-test: Risico’s en bijwerkingen
• Risico op ongemak of bijwerkingen
• Psychologische effecten van de testresultaten
• Na het onderzoek
• Beperking test

Synoniemen BERA

BERA is eveneens bekend onder deze afkortingen en synoniemen:

• ABEP
• ABR
• AEP
• Auditieve hersenstam respons
• Auditory brainstem evoked potentials
• BAEP
• BAER
• Brainstem auditory evoked response(s)
• Hersenstamaudiometrie
• Uitgelokte respons audiometrie (gehooronderzoek)

BERA-test: Toepassingen in de medische praktijk

Diagnose van gehoorstoornissen bij pasgeborenen

De BERA-test wordt veelvuldig gebruikt bij pasgeborenen om gehoorstoornissen vroegtijdig op te sporen. Het is een van de meest betrouwbare tests voor het evalueren van gehoorcapaciteiten bij baby’s, vooral in gevallen waarin andere gehoortests mogelijk niet voldoende informatie geven. Het vroege opsporen van gehoorproblemen kan helpen bij het bieden van tijdige interventies, zoals het starten van logopedie of het gebruik van gehoorapparaten, wat de ontwikkeling van het kind aanzienlijk kan verbeteren.

Toepassing bij neurologische onderzoeken

De BERA-test wordt ook toegepast in neurologische onderzoeken om te beoordelen of er afwijkingen zijn in de hersenstam of de gehoorzenuw. Dit kan helpen bij het diagnosticeren van aandoeningen zoals multiple sclerose, hersenstamstoornissen of andere neurologische problemen die de hersenactiviteit beïnvloeden. In deze gevallen kan de BERA-test informatie verschaffen die aanvullende diagnostische tests mogelijk maken.

Gebruik in chirurgische omgevingen

In sommige gevallen wordt de BERA-test gebruikt bij chirurgische ingrepen om de integriteit van het gehoorsysteem en de hersenstam te monitoren. Dit is vooral van belang bij operaties die de hersenen, de hersenstam of de gehoorzenuwen kunnen beïnvloeden, zoals bij tumoren in het hoofd of de nek. Door de BERA-test tijdens de operatie uit te voeren, kan de chirurg direct zien of er schade is aan de zenuwen die verantwoordelijk zijn voor het gehoor, waardoor de patiënt direct na de operatie beter kan worden behandeld en begeleid.

Indicatie: opsporen zenuw- of gehoorschade

De arts voert dit onderzoek uit om het gehoorvermogen te controleren bij patiënten waarbij een ander gehooronderzoek niet mogelijk is, bijvoorbeeld bij baby's en erg jonge kinderen. Daarnaast is dit onderzoek belangrijk om te kijken hoe goed het zenuwstelsel werkt, alsook of bepaalde neurologische problemen en gehoorverlies aanwezig zijn bij pasgeborenen en kinderen. De BERA-test is tot slot nuttig bij een operatie aan de gehoorzenuw en hersenen. Dankzij dit onderzoek treden namelijk minder complicaties op.

BERA-test: Voorbereiding en patiëntbegeleiding

Voorbereiding voor de BERA-test

De voorbereiding voor de BERA-test is relatief eenvoudig en niet ingrijpend. De patiënt hoeft geen speciale voorbereidingen te treffen, hoewel het soms wenselijk kan zijn om de patiënt te informeren over het doel en het verloop van het onderzoek. Bij pasgeborenen of jonge kinderen kan het nodig zijn om de ouders voor te bereiden op de test, zodat ze begrijpen wat er precies gaat gebeuren. Dit helpt om eventuele ongerustheid of angst te verminderen. Bij volwassenen kan het advies om kalm te blijven tijdens de test soms van belang zijn, aangezien de BERA-test vereist dat de patiënt gedurende een bepaalde tijd stil ligt.

Emotionele en psychologische voorbereiding

De BERA-test is over het algemeen niet pijnlijk of belastend, maar het kan een uitdaging zijn voor jonge kinderen of patiënten die moeite hebben met stilzitten. In dit geval kan een rustige en geduldige benadering van de zorgverlener helpen om de patiënt te kalmeren. Bij volwassenen kunnen zorgen over de testresultaten bestaan, vooral als er al eerdere klachten zijn geweest van gehoor- of neurologische problemen. Het is belangrijk om een open gesprek te voeren over de voordelen van de test en om vertrouwen te wekken in het proces, zodat de patiënt zich op zijn gemak voelt.

BERA-test: De procedure van het onderzoek

Techniek en uitvoering van de BERA-test

De BERA-test meet de hersenactiviteit die optreedt als reactie op geluiden die via een koptelefoon worden gepresenteerd. De patiënt krijgt elektroden op de hoofdhuid en achter de oren geplaatst, die de elektrische signalen van de hersenen registreren. Deze signalen worden vervolgens geanalyseerd om de snelheid en efficiëntie van de gehoorverwerking in de hersenstam te beoordelen. Het geluid dat wordt gepresenteerd kan variëren, maar het wordt meestal in de vorm van korte klikken of toonpieken gepresenteerd. De test is niet pijnlijk en vereist geen lichamelijke inspanning van de patiënt, maar het is wel belangrijk dat de patiënt stil blijft liggen tijdens het onderzoek.

Gebruik van elektroden en meting van hersenactiviteit

De elektroden die op het hoofd van de patiënt worden geplaatst, zijn essentieel voor het meten van de hersenactiviteit. Deze elektroden registreren de elektrische signalen die gegenereerd worden door de hersenstam als reactie op de geluidprikkels. De test kan bepaalde afwijkingen in de zenuwgeleiding of gehoorverwerking in de hersenen aantonen, zoals bijvoorbeeld bij gehoorverlies door neurologische schade. De test duurt meestal tussen de 30 en 60 minuten, afhankelijk van de patiënt en de complexiteit van de testresultaten.

De rol van geluidsstimulatie

De geluidsprikkels die worden gebruikt in de BERA-test zijn ontworpen om de hersenen te stimuleren en de snelheid van geluidsoverdracht van de gehoorzenuw naar de hersenstam te meten. De geluiden worden vaak als korte klikjes gepresenteerd via een koptelefoon. De hersenactiviteit die uit deze prikkels voortkomt wordt vastgelegd door de elektroden. Dit geeft de arts belangrijke informatie over hoe de hersenen geluiden verwerken en of er eventuele blokkades of afwijkingen in het zenuw- of gehoorsysteem aanwezig zijn.

Resultaten brainstem evoked response audiometry

Normale resultaten
De testresultaten verschijnen in een soort grafiek. Telkens wanneer er een hersenrespons optreedt op een prikkel die de patiënt hoorde, verschijnt er een piek. De lijn is horizontaal wanneer de patiënt lijdt aan gehoorverlies.

Afwijkende resultaten
Abnormale testresultaten wijzen mogelijk op:

• centrale pontiene myelinolyse (een aandoening waarbij schade ontstaat aan de myelineschede die als bescherming rond de zenuwcellen ligt)
• een akoestisch neuroom (een goedaardige tumor in hersenzenuw veroorzaakt asymmetrisch perceptief gehoorverlies)
• een beroerte (onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen met mentale en lichamelijke symptomen)
• een hersenletsel
• een hersentumor
• een spraakstoornis
• een structurele afwijking in de hersenen
• gehoorverlies
• multiple sclerose (een chronische auto-immuunaandoening waarbij schade ontstaat aan de beschermende bekleding van zenuwcellen)
• tinnitus aurium (oorsuizen) (lichte afwijkingen te zien)

BERA-test: Risico’s en bijwerkingen

Risico op ongemak of bijwerkingen

De BERA-test is over het algemeen zeer veilig en niet-invasief. Er zijn geen grote risico's verbonden aan het onderzoek zelf, aangezien het gebruik van elektroden pijnloos is en de geluidsstimulatie geen schade aan de gehoorzenuw of hersenstam veroorzaakt. In sommige gevallen kan de patiënt tijdelijk ongemak ervaren door de elektroden op de hoofdhuid of door de geluiden die gedurende langere tijd worden gepresenteerd. Dit ongemak is echter meestal minimaal en tijdelijk.

Psychologische effecten van de testresultaten

Een van de mogelijke psychologische risico’s van de BERA-test is de bezorgdheid over de uitslag, vooral als er een vermoeden van gehoorverlies of neurologische schade bestaat. Dit kan leiden tot angst of stress bij de patiënt, vooral als er onduidelijkheid is over de uiteindelijke diagnose. Het is essentieel dat zorgverleners de patiënt ondersteunen bij het begrijpen van de resultaten en eventuele vervolgonderzoeken.

Na het onderzoek

Wanneer de patiënt afwijkende resultaten vertoont, voert de arts vaak nog bijkomende onderzoeken uit.

Beperking test

Voor de BERA-test moet de patiënt redelijk hoge frequenties kunnen horen. Dit betekent dat dit onderzoek vaak niet de moeite waard is bij patiënten ouder dan zeventig jaar.

Lees verder

• Audiometrie (gehooronderzoek): Soorten testen aan oor/oren
• Tympanometrie: Onderzoek van het middenoor
• Otoscopie: Inwendig gehooronderzoek van het oor of de oren